💠 ریشه عُجب: خود را حق مطلق دانستن
🔸 حضرت در این روایت میفرمایند:
هر كس به #خود، «خوشبين» شود، نابود مىگردد. هر كس به #ديدگاه و #نظریات خود «خوشبين» گردد، نابود مىشود.
یعنی کسی که فقط خود و نظریات خودش رو قبول داره، قطعا #هلاک خواهد شد.
🔸 #عيسى_بن_مريم فرمود: به مداواى بيماران پرداختم و به اذن خدا مداوايشان كردم و پيسى و جزام را به اذن خدا معالجه كردم، به مداواى مرده پرداختم و به اذن خدا زندهاش ساختم،
به مداواى #احمق نيز دست زدم؛ ولى در اصلاح او #ناتوان گشتم.
🔹 گفته شد: اى روح خدا! #احمق كيست؟ فرمود:
▫️کسی که فقط #خود و #نظریاتش را قبول داشته و به آن خوشبين است.
▫️کسی که #همه_خوبىها را براى خود مىبيند و #همه_حق را براى خود مىداند یعنی خود را #حق_مطلق میپندارد.
▫️و براى هيچ كس عليه خود حقّى را نمىپذيرد. اين همان #احمقى است كه براى مداوايش راهى نيست.
(المُعجَبُ بِرَأيِهِ و نَفسِهِ، الَّذي يَرَى الفَضلَ كُلَّهُ لَهُ لا عَلَيهِ، و يوجِبُ الحَقَّ كُلَّهُ لِنَفسِهِ و لا يوجِبُ عَلَيها حَقّا)
📍آیات و روایات اجتماعی | عضو شوید📍
💠 کاری نکن که از افشا شدنش بترسی!
🔸در سه سطح فردی، اجتماعی و حکومتی
🔰 امیرالمومنین(ع) در نامه 69 نهج البلاغه، خطاب به #حارِث_هَمْدانيّ میفرمایند:
🔺کاری که از #آشکارا انجام دادنش شرم داری یا اگر آشکار بشود از آن شرمسار میشوی، به هیچ وجه چنین کاری را در خلوت و به صورت #پنهانی انجام نده؛
(وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَلٍ يُعْمَلُ بِهِ فِي السِّرِّ وَ يُسْتَحَى مِنْهُ فِي الْعَلَانِيَةِ)
🔺و بپرهیز از انجام کاری که اگر دربارهاش بازخواست شوی، به خاطر شرم: یا آن را #انکار و #توجیه میکنی، یا در پی #عذرخواهی برمیآیی.
(وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَلٍ إِذَا سُئِلَ عَنْهُ صَاحِبُهُ أَنْكَرَهُ [وَ] أَوْ اعْتَذَرَ مِنْهُ)
🔺و مبادا که با این کارها، #آبروی خویش را آماج تیرهای #زبان_مردم سازی.
(وَ لَا تَجْعَلْ عِرْضَكَ غَرَضاً لِنِبَالِ [الْقَوْمِ] الْقَوْل)
➕ مطالعه دیگر روایات مشابه
📌پ.ن: این روایت را میتوان در سه سطح و لایه توضیح داد:
1️⃣ #سطح_فردی: در محضر «خود» و «خدا» بودن
▫️این روایت به انسان می آموزد که باید در محضر «#خدا» و بلکه پیش از آن در محضر «#خود» بود، در برابر وجدان بیدار انسانی.
باید از این طريق، خلوت را ايمن ساخت.
▫️اگر كسى حداقل براى خود، #ارزش قائل باشد، تفاوتی ميان آشكار و نهان نمىبيند و همان گونه كه در آشکار، حيا مىكند، در خلوت نيز حيا خواهد کرد. اگر خود را در محضر خدا ببیند که دیگر به طریق اولی خطا نخواهد کرد.
▫️این تفاوت رفتار در نهان و آشكار، نشانه #بیصداقتی است؛ و يكسانى رفتار در نهان و آشكار، نشانه درستى و #مردانگى (که در برخی روایات به آن اشاره شده است. رک: روایات پیوست)
▫️لذا آدمی که در خلوت، کارهایی میکند که از آشکار شدنشان شرم دارد، پیش از آنکه به جامعه #خیانت کرده باشد، به «خود» خیانت کرده است.
2️⃣ #سطح_تعاملات_اجتماعی: «ترس اجتماعی»
▫️گاهى انسان، كارى را در خلوت انجام مىدهد كه از انجامدادن آن در حضور ديگران، شرم دارد. ممكن است اين عمل افشا شود و ديگران از آن باخبر شوند و درباره آن، صحبت كرده، پرس و جو نمايند.
▫️در این صورت، انسان دو مدل واکنش میتواند از خود نشان دهند:
1. يا آن را #انكار کرده و یا #توجیه مىكند.
2. يا از انجام دادن آن، #عذرخواهی مىکند.
▫️و ریشه هر دو حالت چیزی نیست الا شرم و «#ترس_اجتماعی». چیزی که معمولا انسان ها به خاطر #آبروی خود هم که شده، دست به چنین رفتارهایی نمیزنند.
▫️باید از خود پرسید: اگر رفتار ما (همانند فرزند ما)، ساخته و پرداخته ماست و انتظار اين است كه مايه افتخار و سربلندى ما باشد، چرا بايد رفتارى توليد شود كه انتساب آن را به خود، انكار كنيم و يا از انجام دادن آن، عذرخواهى كنيم؟
▫️اساسا جامعهای که در آن، افراد چنین اخلاقی داشته و عادت به «پنهانکاری»، «انکار»، و «توجیه» دارند، به تدریج به جامعهای #دورویانه و #متزلزل بدل میشود.
3️⃣ #سطح_مسئولین_حکومتی: بیاعتباریِ «دین» و «نظام»
▫️این مسئله در سطح حکمرانی، بُعدی بهمراتب خطرناکتر مییابد. بسیاری از #فسادها، #تبعیضها و ناعدالتی ها، دقیقا از همینجا آغاز میشود:
▫️آنگاه که یک مسئول، در خفا تصمیمی میگیرد، امتیازی میدهد، آماری میدهد، امضایی میکند و... اما از آشکار شدنش در #افکار_عمومی بیم دارد.
▫️آنچه در اینجا از دست میرود، فقط آبروی او نیست؛
بلکه #سرمایه_اجتماعی_نظام، اعتماد عمومی، و #حیثیت_دین است که دود میشود و به هوا میرود.
▫️وقتی که این خیانت پنهانی، افشا بشود، آن مسئول در مواجهه با افکار عمومی، مجبور به چند کنش است: یا آن را #انکار میکند، یا #توجیه، یا در بهترین حالت، #عذرخواهی...
و این یعنی خیانت به مردم، به خدا و به خود.
🔺در انتها نیز حضرت تاکید میکنند چرا آدم باید بواسطه این سبک رفتاری، آبروی خود را نزد مردم ببرد؟
کاش این توصیه را نصب العین خود قرار دهیم، هرکجا که هستیم، چه در لایه فردی، چه در لایه اجتماعی و چه در لایه حکومتی.
💢 آیات و روایات اجتماعی|#عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9
💠 «خیانت» یا «تضییع و ناکارآمدی»؛ فرقی نمیکند...
🔸تأملی در مسئله «تعهد و تخصص»
1️⃣ #امام_صادق(ع) در حال حسابرسی از وکیلشان بودند. وكيل پشت سر هم قسم میخورد که خیانت نکرده است.
🔺حضرت فرمود: فلانى! براى من «#خيانت» یا «#تضییع» كردن تو فرقی نمیکند، چون بالاخره تو مال مرا نابود کرده ای، چه بواسطه خیانت و چه بواسطه تضییع و کوتاهی.
بله اگر خیانت کرده باشی، این برای تو بدتر و گناهش بیشتر است.
(يَا هَذَا! خِيَانَتُكَ وَ تَضْيِيعُكَ عَلَيَّ مَالِي سَوَاءٌ لِأَنَّ الْخِيَانَةَ شَرُّهَا عَلَيْك)
[کافی، ج5، ص304]
2️⃣ امام صادق(ع):
🔺برای من تفاوتی ندارد که کار را بخواهم به «#خائن» بسپارم یا به «ناشی و #نامتخصص». هر دو کار را خراب میکنند.
(مَا أُبَالِي ائْتَمَنْتُ خَائِناً أَوْ مُضَيِّعا)
[کافی، ج5، ص301]
3️⃣ پیامبر(ص):
🔺كسی که بدون «علم، مهارت و تخصّص» كارى انجام دهد، بيش از آنكه آباد كند، خراب میکند.
(مَنْ عَمِلَ عَلَى غَيْرِ عِلْمٍ كَانَ مَا يُفْسِدُ أَكْثَرَ مِمَّا يُصْلِح)
[کافی، ج1، ص44]
📌پ.ن:
▫️این روایات باید جزو #اصول_انتخاب_مسئولان و مدیران باشد. اگر کسی عهدهدار مسئولیتی میشود:
1. نخست باید #متعهد باشد؛ یعنی در پی خیانت، سوءاستفاده، فساد و تخریب نباشد. اما این شرط بهتنهایی کافی نیست.
2. شرط دوم، #تخصص و صلاحیت است. یعنی توانایی واقعی برای انجام وظیفهای که بر عهده میگیرد را داشته باشد.
▫️اگر فردی، بدون داشتن تخصص، توانایی و مهارت لازم، مسئولیتی را بپذیرد، نتیجهٔ کارش از نظر آسیب و خسارت، تفاوتی با عملکرد یک خائن ندارد.
تفاوت آنها تنها در #نیت است، نه در #پیامد.
▫️بله، اگر کسی #آگاهانه خیانت کند، گناه شخصیاش سنگینتر است، اما جامعه از هر دو یکسان آسیب میبیند.
▫️«نابلدی و ناکارآمدی»، بهاندازۀ «خیانت»، خطرناک است. چه بسا کسانی که نیتِ خیّری داشتهاند، اما بهسبب «ناتوانی» در ادارهٔ امور، ضرباتی سختتر از خائنان به کشور و مردم وارد کردهاند.
▫️پس «#غيرمتخصّص» و «#خائن» از این حیث برابرند، حتی اگر نامتخصص ته زهد باشد. چون هر دوی آنها، کار را خراب کرده و نتیجه فعلشان یکی است.
مسئولیت، «#مالک»ها میخواهد، نه «#کمیل»ها. آنکه هم متعهد باشد و هم توانا و متخصص.
▫️توجه به این عامل میتواند عامل رشد و #پیشرفت جامعه باشد و بی توجهی به آن عامل انحطاط و #فساد.
▫️نامتخصصی که مسئولیت میپذیرد، هم به #خود خیانت کرده و هم به جامعه و #مردم، و هم به #دین، هر چند که در ظاهر شخصی مومن و دیندار باشد.
▫️حال خود دیگر این مسئله را بر مسائل روز تطبیق بدهید و ببینید چه خیانت هایی که عده ای در حق این ملت و انقلاب نکرده اند، نیازی به ذکر نام هم نیست...
💢 آیات و روایات اجتماعی|#عضویت👇
https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9