✳️ روایت #فباهتوهم (8)
🔸 البته روایت در کتاب کافی است و لذا شاهدیم که برخی مانند مرحوم علامه مجلسی (اعلی الله مقامه) در مورد روایات کافی چنین میفرماید:
🔹 «و الحق عندي فيه: أن وجود الخبر في أمثال تلك الأصول المعتبرة مما يورِثُ جوازَ العمل به، لكن لابد من الرجوع إلى الأسانيد لترجيح تبعضها على بعض عند التعارض...»
📚 مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول، العلامة المجلسي ج1 ص22
در مقابل، برخی از علما بحث محوریت قرآن را مطرح کردهاند و معتقدند این روایت با برخی آیات قرآن منافات دارد. خلاصه اینکه: این بحث، یک مسأله اختلافی است
https://eitaa.com/Nardebanefeghahat
✳️ روایت #فباهتوهم (9)
🔹 «ثم إن في قوله: (بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ) ...المجادلة منقسمة إلى حسنة وغير حسنة ثم الحسنة إلى التي هي أحسن وغيرها والمأذون فيها منها التي هي أحسن.»
📚 الميزان في تفسير القرآن، العلامة الطباطبائي ج12 ص373
❓ برخی معتقدند که واقعا چنین مواردی که در روایت آمده، «جدال باّلتی هی أحسن» است؟!
https://eitaa.com/Nardebanefeghahat
✳️ روایت #فباهتوهم (10)
✔️ آیتالله شبیری زنجانی (مدظله العالی):
🔸 این روایتِ «باهتوهم» منطبق بر سیره ائمه (علیهمالسلام) نیست و باید مطروح یا مؤول محسوب شود.
https://eitaa.com/Nardebanefeghahat
✳️ روایت #فباهتوهم (11)
✔️ مرحوم خویی(ره) روایت را صحیحه میداند (مصباح الفقاهة ج1 ص485)
https://eitaa.com/Nardebanefeghahat
✳️ روایت #فباهتوهم (12)
🔹 ما عن الكافي بسنده الصحيح عن أبي عبد اللّه (عليه السلام)، قال: «قال رسول اللّه (صلّى اللّه عليه و آله): «إذا رأيتم أهل الريب و البدع...»
📚 كتاب المكاسب (للشيخ الأنصاري) الشيخ مرتضى الأنصاري ج1 ص353
https://eitaa.com/Nardebanefeghahat
✳️ روایت #فباهتوهم (13)
🔸 و ما تقدّم من الخبر في الغيبة من قوله (عليه السلام) في حق المبتدعة: «باهتوهم كيلا يطمعوا في إضلالكم» محمول على اتهامهم و سوء الظن بهم بما يحرم اتهام المؤمن به، بأن يقال: لعله زانٍ، أو سارق. و كذا إذا زاده ذكر ما ليس فيه من باب المبالغة.
🔹 و يحتمل إبقاؤه على ظاهره بتجويز الكذب عليهم لأجل المصلحة؛ فإنّ مصلحة تنفير الخلق عنهم أقوى من مفسدة الكذب.
📚 كتاب المكاسب (للشيخ الأنصاري)، الشيخ مرتضى الأنصاري ج2 ص119
https://eitaa.com/Nardebanefeghahat
✳️ روایت #فباهتوهم (14)
✔️ درس خارج فقه استاد شهیدی
96/11/18
🔹 مرحوم شیخ استدلال هم کرده به صحیحه داوود بن سرحان: عن ابی عبدالله (علیه السلام) قال رسول الله (صلی الله علیه و آله) اذا رأیتم اهل الریب و البدع من بعدی فاظهروا البراءة منهم و اکثروا من سبهم و القول فیهم و الوقعیة»
🔸 مرحوم شیخ، مرحوم آقای خوئی، مرحوم امام، فرمودند بهتان به اهل بدع هم جایز است، تا طمع نکنند در فساد در اسلام «و یحذرهم الناس» مردم از آنها بر حذر باشند، «و لایتعلمون من بدعهم» ممکن است جلوی فساد او را نتوانیم بگیریم اما جلوی جذب مردم را به سمت او میتوانیم بگیریم «و یحذرهم الناس و لایتعلمون من بدعهم»
🔹 ما این را قبلا بحث کردیم. به نظر ما همانطور که مرحوم علامه مجلسی توجیه کرده «باهتوهم» را به معنای این گرفته که مبهوت کنید اینها را. هرچند {این معنا} خلافِ ظاهرِ باهتوهم هست، اما خلاف ارتکاز هست که ما تجویز بکنیم بهتان را بر دشمن. روش ائمه هم اینطور نبوده.
https://eitaa.com/Nardebanefeghahat
✳️ روایت #فباهتوهم (15)
✔️ درس خارج فقه استاد شهیدی
96/11/18
🔹 ما همانی را قبول داریم که آقای سیستانی دارند که این حدیث یا مطروح است یا مؤول است، یا باید توجیه کنیم بگوییم مراد از «باهتوهم» یعنی: أبهتوهم. یعنی "إجعلوهم مبهوتین أمام استدلالکم"، آنها را مبهوت کنید با استدلال خودتان.
🔸 اگر هم این روایت قابل توجیه نبود، خلاف روح کتاب هست. حداقل این هست که وثوق نوعی به خلل در این حدیث پیدا میکنیم. با توجه به اینکه مخالف روحی با کتاب است: «و لایجرمنکم شنئان قوم علی الاتعدلوا اعدلوا هو اقرب للتقوی»
https://eitaa.com/Nardebanefeghahat
✳️ روایت #فباهتوهم (16)
✔️ درس خارج فقه استاد شهیدی
96/11/18
🔹 {میگویند} او را به انواع بهتانها متهم کنید! راهی که خود اولیاء دین نکردند، امیرالمؤمنین کجا این کار را کرد؟! «أتأمرونی أن أطلب النصر بالجور فیمن ولیت علیه و الله ما اطور به ما سمر سمیر و ما امّ نجم...» اینکه کسی سخن نادرستی بگوید، حالا یا قصورا یا تقصیرا، و شما به او بگویید که انحراف اخلاقی دارد، این جور بر اوست!
🔸 مگر امیرالمؤمنین نمیدانست این مطالب را که فرمود «و الله انی لاعلم ما یصلحکم مما یفسدکم و لکن لااصلحکم بافساد نفسی»؟! شما فکر میکنید علی راه اینکه شما را درست بکند یعنی {کاری کند که شما} یک مردمی منقاد و فرمانبردار شوید، راهش را بلد نیست؟! چند نفر را دستگیر میکنیم، چند نفر را اعدام میکنیم بقیه هم ساکت میشوند! حضرت علی فرمود نه، من آن مقدار که حدود شرعی اجازه میدهد، انجام میدهم. بیش از آن انجام نمیدهم. «انی لاعلم ما یصلحکم مما یفسدکم و لکن لااصلحکم بافساد نفسی» آنی که حدش اعدام است اعدامش میکنیم، آنی که حدش تازیانه است تازیانه میزنیم، آنی هم که حدش زندان است زندانش میکنیم، آنی هم که حدی ندارد ما تابع حکم خدا هستیم. بیش از آنچه که خدا مقرر کرده علی کار نمیکند با اینکه بلد است.
🔹 میتواند سختگیری بیش از حد بکند تا همه بترسند! همان کاری که معاویه میکرد، همان کاری که خلفاء قبل از امیرالمؤمنین میکردند. ابن عباس بعد از مرگ خلیفه دوم یک حدیثی خواند، {به او} گفتند چرا این حدیث را تا حالا نمیخواندی؟ گفت «خوفاً من سوط فلان» از تازیانه فلانی میترسیدم، لذا این حدیث را نمیخواندم، اما حالا میخوانم.
https://eitaa.com/Nardebanefeghahat
✳️ روایت #فباهتوهم (17)
✔️ درس خارج فقه استاد شهیدی
96/11/18
🔸 ما میگوییم ائمه به مخالفین بهتان نزدند. اگر پیامبر ترغیب کرده است که «باهتوهم، یکتب الله لکم بذلک الحسنات و یرفع لکم به الدرجات فی الآخرة» چه کسی أولی بود به امتثال این امر از امیرالمؤمنین؟
🔹 ما بر فرض احتمال ثبوتی هم بدهیم بهتان بر اهل بدع جایز باشد، معتقدیم که حجیت این خبر خلاف وثوق نوعی به خاطر این است که با روح کتاب و سنت سازگاری ندارد ولو به نحو وثوق نوعی و این ربطی به بحث تزاحم ندارد. بحث تزاحم بحث دیگری است.
https://eitaa.com/Nardebanefeghahat
✳️ روایت #فباهتوهم (18)
🔸 و ما تقدّم من الخبر في الغيبة من قوله (عليه السلام) في حق المبتدعة: «باهتوهم كيلا يطمعوا في إضلالكم» محمول على اتهامهم و سوء الظن بهم بما يحرم اتهام المؤمن به، بأن يقال: لعله زانٍ، أو سارق. و كذا إذا زاده ذكر ما ليس فيه من باب المبالغة.
🔹 و يحتمل إبقاؤه على ظاهره بتجويز الكذب عليهم لأجل المصلحة؛ فإنّ مصلحة تنفير الخلق عنهم أقوى من مفسدة الكذب.
كتاب المكاسب (للشيخ الأنصاري)، الشيخ مرتضى الأنصاري ج2 ص119
https://eitaa.com/Nardebanefeghahat
✳️ #قرائات_قرآن (4)
🔸 و ذهب «العلاّمة» إلى رجحان قراءة «عاصم» بطريق «أبيبكر».
📚 الفوائد الحائرية، الوحيد البهبهاني، محمّد باقر ج1 ص287
@Nardebane_feghahat
✳️ #قرائات_قرآن (5)
✔️ العلامة الحلي(ره):
🔹 و أحبّ القراءات إليّ ما قرأه عاصم من طريق أبي بكر بن عيّاش، و قراءة أبي عمرو بن العلاء، فإنّهما أولى من قراءة حمزة و الكسائيّ.
📚 منتهى المطلب في تحقيق المذهب، العلامة الحلي ج5 ص65
@Nardebane_feghahat
✳️ روایت #فباهتوهم (19)
✔️ درس خارج فقه استاد شهیدی
96/11/18
🔸 امیرالمؤمنین قواعد تزاحم را که میدانست، اهم و مهم را که میدانست. بله، اگر یک جا تزاحم باشد... ما که منکر باب تزاحم و ترجیح اهم بر مهم که نیستیم. منتها در همین تزاحمها هم نباید فقط مصالح دنیوی را در نظر گرفت. باید مصالح دینی و معنوی را هم در نظر گرفت. چه بسا یک مطلبی برای یک شخص عادی مهم نباشد، حالا یک شخص عادی میرفت عمروعاص را در آن وضع میدید، میگفت دفاع از دین ولو متوقف است بر اینکه ما الان برویم به سمت عمروعاصی که بدنش را لخت کرده است، از باب تزاحم اشکالی ندارد! حتی اگر مجبور بشویم که با او گلاویز بشویم و خلاصه از نظر به لمس هم منجر بشود! اما بحث این است که امیرالمؤمنین شأنش اجل است. او نباید این کار را بکند، چون مفسده ارتکاب امیرالمؤمنین نسبت به این فعل، أشد است از اینکه حالا عمروعاص را هم از بین ببرد. ما میگوییم در ملاکات تراحم این را باید در نظر گرفت.
🔹 بحث در این است که اگر این روایت درست باشد که ترغیب شده به بهتان بر اصحاب بدع، خدا چقدر ثواب میدهد بلکه به قول بعضیها واجب است بهتان بر اصحاب بدع، خب چه کسی أولی است به امتثال این امرِ وجوبی یا ندبی از امیرالمؤمنین؟ در حالی که این کار را نکرد.
🔸 زمینه هم {فراهم} بود برای پذیرش مردم. اما تاریخ را ببینید! اصلا امیرالمؤمنین از این نوع اتهامها به مخالفینشان نمیزدند.
🔹 خودِ امیرالمؤمنین در قنوت نماز در تاریخ هست لعن میکرد... لعن که یکی از مصادیق سب است، عرفا لعن یکی از مصادیق سب است. لعن میکرد به یک عدهای حتی در تاریخ هست ابوموسی اشعری هم از این لیست لعن حضرت علی حذف نشده بود. لعن میکرد. سب به اصحاب بدع افتخار است، ما باید اظهار برائت بکنیم از اصحاب بدع. هر چیزی جایگاه خودش را دارد. ما خودمان طرفدار اظهار برائت از اعداءالله هستیم، ولی نه اینکه دیگه ما بیاییم با بهتان که ممکن است و قطعا در معرض این است که روشن بشود که اینها بهتان بوده آن وقت همه سرمایهگذاریها ما همهاش به باد فنا میرود!
https://eitaa.com/Nardebanefeghahat
✳️ روایت #فباهتوهم (20)
مرحوم #فیض_کاشانی در شرح روایت مینویسد: با آنان چنان سخن بگوئید که ساکت شوند و حرفی برای گفتن نداشته باشند.
📚 وافی ج1 ص245
https://eitaa.com/Nardebanefeghahat
🔸 أدلة الفقه وهي الكتاب والسنة و الإجماع والعقل وأما الإستصحاب فإن اُخِذَ من الاخبار فيدخل في السنة و إلا فيدخل في العقل.
📚 قوانين الأصول، القمّي، الميرزا أبو القاسم ج1 ص9
#اصول
#استصحاب
@Nardebane_feghahat
✔️ توصیه آیت الله سید محمد باقر سیستانی در مورد کتاب مکاسب شیخ انصاری
#فقه
#مکاسب
@Nardebane_feghahat
✔️ اولین فقیهی که در حجیّت استصحاب به بناء عقلاء تمسّک کرده، مرحوم علامه حلّی بوده است:
«فإنه أوّل من تمسّك ببناء العقلاء العلامة الحلي في النهاية، و أول من تمسّك بالاخبار الشيخ عبدالصمد والد الشيخ البهائي و تبعه صاحب الذخيرة و شارح الدروس و شاع بين من تأخّر عنهم، كما حقّق ذلك الشيخ الانصاري في رسائله في الامر الاول من مقدمات الاستصحاب.»
📚 أصول الفقه- المظفر، الشيخ محمد رضا ج2 ص255
#استصحاب
#اصول
@Nardebane_feghahat
✔️ وضع به حیث منشأ (به اعتبار واضع) بر دو قسم است: تعیینی و تعیّنی (به اصطلاح متقدّمین: تخصیصی و تخصصی)
#اصول
#وضع
@Nardebane_feghahat
🔹 من تيقّن الطهارة و شكّ في الحدث لم يجب عليه الطهارة، و طرح الشّك.
و به قال أبو حنيفة و الشافعي. و قال مالك: يبني على الشك. و يلزمه الطهارة. و قال الحسن: إن كان في الصلاة بنى على اليقين، و هو الطهارة، و إن كان خارج الصلاة، بنى على الشك، و أعاد الوضوء احتياطاً.
✔️ دليلنا: ما قدمناه من أن الطهارة معلومة، فلا يجب العدول عنها إلا بأمر معلوم، و الشك لا يقابل العلم، و لا يساويه، فوجب طرحه، و عليه إجماع الفرقة.
🔹 و روى عبدالله بن بكير، عن أبيه قال: قال لي أبو عبد الله (عليه السلام): إذا استيقنت انك قد توضأت، فإياك أن تحدث وضوءا أبدا حتى تستيقن انك قد أحدثت.
و عن زرارة عن أبي جعفر (عليه السلام) أنه قال: لا ينقض اليقين أبدا بالشك، و لكن ينقضه يقين آخر.
📚 الخلاف، الشيخ الطوسي ج1 ص124
#فقه
#اصول
#استصحاب
@Nardebane_feghahat
عظم الله أجر صاحب الزمان (عج) وأجوركم بــ إستشهاد سيدة النساء فاطمة بنتِ محمد (صلى الله عليه وآله).
@Nardebane_feghahat
✔️ درس خارج اصول آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی
1398/2/7
🔹 صاحب ریاض در مورد این فرع که حائض در قرائت قرآن (غیر از سور عزائم که خواندنش حرام است) مانند جنب است؛ یعنی همانطور که برای جنب هفت یا هفتاد آیه در کراهت استثناء شدهاست. برای او هم چنین است؛ یا نه، خواندن قرآن به صورت کلّی برای او کراهت دارد، چند قول را نقل میکنند.
🔸 مشهور قائلاند که حتی خواندنِ هفت یا هفتاد آیهای که برای جنب مکروه نیست، برای حائض مکروه است. اما بعضی از فقها گفتهاند حائض مثل جنب است، یعنی همانطور که در جنب هفت یا هفتاد آیه مکروه است برای حائض هم این مقدار استثنا شدهاست. صاحب ریاض میگوید ما احکام جنب و حائض را بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم چون حائض و جنب در اغلب و کثیری از احکام مشترک هستند پس اگر در موردی شک کردیم، ظنِّ ما میگوید در این یک مورد هم حائض ملحق به جنب است.
#فقه
#اصول
#ریاض_المسائل
@Nardebane_feghahat
✳️ #آیا_کفار_در_فروع_هم_مکلف_هستند؟ (8)
🔸 برخی از فقها «مکلّفبودن کفار به فروع» را قبول ندارند، مانند: صاحب حدائق، اردبیلی، صاحب ذخیره، مرحوم آیت الله خویی، آیت الله سید احمد مددی.
🔹 بنابراین: این قاعده مورد توافق فقهاء نیست.
#اصول
@Nardebane_feghahat
✳️ #آیا_کفار_در_فروع_هم_مکلف_هستند؟ (9)
🔹 حتی اگر قبول کنیم که کفّار مکلّف به فروع هستند، باز هم نمیتوانیم آنها را ملزم به دستورات اسلام کنیم.
✔️ مرحوم آیت الله سید ابوالقاسم خویی (رضوان الله علیه) میفرماید:
«إن وجوب النهی عن المنکر غیر ثابتة بالاضافة الی الکفار الموجودین فی بلاد المسلمین حتی بناء علی أنهم مکلّفون بالفروع و ذلک لأنهم یعیشون فی بلاد المسلمین علی حریتهم. و يعامل معهم باحكامهم و قوانينهم ولا يعامل معهم معاملة المسلمين باحكامهم، فإذا علمنا أن أحدا منهم يشرب الخمر في داره لم يجز لنا ردعه دفعاً له لعدم كونه منكراً في مذهبه وعليه فلا يجوز أخذ المصحف من يد الكافر دفعاً لمسه و تنجيسه لأن تنجيس المصحف ليس بمنكر على مذهبه.
📚 التنقيح في شرح العروة الوثقى، الخوئي، السيد أبوالقاسم ج2 ص317
#فقه
#اصول
#خویی
@Nardebane_feghahat
✳️ #کتاب_الطهارة (35)
🔸 تجدید وضو مستحب است، خصوصاً برای نماز مغرب روایات متعددی وارد شده.
🔹 در کتب فقهیه محل بحث است که اگر شخصی وضوی تجدیدی بگیرد، آیا چنین وضویی «رافع حدث» هم میباشد یا خیر؟
🔸 یَتَفَرّعُ بر این مطلب، این بحث فقهی که: اگر شخصی وضو داشته باشد اما چون شک دارد که وضویش از بین رفته یا نه، به قصد تجدید وضو، «وضوی تجدیدی» گرفته. حالا اگر بعداً منکشف شد که آن موقع اصلاً وضویی نداشته. آیا این وضوی تجدیدی رافع حدث هست یا نه؟!
برخی معتقدند که این وضوی تجدیدی، رافع حدث است.
اما برخی مانند مرحوم آیت الله بروجردی (رحمة الله علیه) در حاشیهشان بر عروه فرمودهاند که این وضوی تجدیدی، رافع حدث نیست؛ چون رفع حدث، موقوف به «نیت» است و این شخص نیز نیت رفع حدث نداشته است.
✍ رضا حسینی
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ #کتاب_الطهارة (36)
✔️ آیت الله شهید سید محمد باقر صدر:
🔸 «نواقض الوضوء»
النقض لغة: الإبطال و الهدم، و ناقض الوضوء عند الفقهاء ما يبطل الوضوء و يزيل أثره الشرعي - اي الطهارة - و يخرجه عن الفائدة المقصودة منه و يسمى كل واحد من نواقض الوضوء بالحَدَث.
📚 الفتاوی الواضحة ص101
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ #کتاب_الطهارة (37)
❓ مسألة: إذا توضّأ و هو مسلم ثم ارتدّ و عاد بعد ذلك إلى الاسلام قبل ان يحدث ما ينقض الوضوء، هل يكون وضوءه صحيحاً أم لا؟
✔️ قاضی إبن براج (رضوان الله تعالی علیه):
🔸 وضوئه صحيح و صلاته به ماضية لأنّ الارتداد ليس من نواقض الطهارة.
📚 جواهر الفقه ص12
#فقه
@Nardebane_feghahat
✳️ #کتاب_الطهارة (38)
✔️ علامه محمد تقی مجلسی (رضوان الله علیه):
🔸 مشهور آن است كه ابن عباس، آب وضو را داخل چشم مى كرد - به گمان آن كه چشمان، از ظواهر است - و كور شد.
📚 لوامع صاحبقرانی ج1 ص443
@Nardebane_feghahat
✔️ درس اصول استاد حمید درایتی
97/09/19
🔹 مشهور اصولین قائل به تضاد بین احکام خمسهاند، اما در مقابل عدهای نظیر مرحوم اصفهانی منکر این تضاد شدهاند که میفرماید: تضاد از اوصاف اعیان خارجیه است، چون تضاد یعنی عدم امکانِ اجتماع در عالم عین.
🔸 پس لازمه وجود تضاد، وجود خارجی است در حالی که حکم در عالم خارج وجود ندارد، پس تضاد بین احکام خمسه نیست.
پس وقتی تضاد در احکام خمسه معنی نداشت اجتماع مثلین هم بالطبع معنی ندارد.
🔹 البته مرحوم اصفهانی در نتیجه با مشهور اصولین موافق است که دو حکم، امکان جمع شدن در موضوع واحد را ندارند اما دلیل را، که اجتماع مثلین است قبول ندارد (که توضیحش در اینده خواهد آمد که ایشان از باب امتناع صدور معلول از دو علت مستقل مساله را محال می دانند) چون اجتماع مثلین در امور خارجی است و امور اعتباری در عالم عین وجود ندارند.
#اصول
@Nardebane_feghahat
نردبان فقاهت
✔️ درس اصول استاد حمید درایتی 97/09/19 🔹 مشهور اصولین قائل به تضاد بین احکام خمسهاند، اما در مقابل
✔️ در مورد فرمایش مرحوم شیخ محمد حسین اصفهانی(ره) میتوان گفت: احکام خمسه تکلیفیه از حیث منشأ اعتبارشان با یکدیگر تضاد دارند، زیرا منشأ اعتبار احکام تکلیفیه، امور خارجیه و مسائل تکوینیه است.
#اصول
@Nardebane_feghahat