هدایت شده از دفتر فقه معاصر
❤️ تمجید و تقدیر رسمی مقام معظم رهبری از #برنامهها و #کتب دفتر فقه معاصر🙏🙏
❤️ گزارش مفصل برنامههای تحولی دفتر فقه معاصر حوزههای علمیه که #اجرا شده است به همراه ۴۵ جلد آثار دفتر فقه معاصر دو هفته قبل در دیدار مدیر محترم حوزههای علمیه با مقام معظم رهبری - مد ظله العالی - تقدیم معظم له شد.
❤️ایشان بعد از چند روز ملاحظه در حاشیه مرقوم فرمودند:
بسم الله الرحمن الرحیم
فعالیتها در خور تمجید است، تشکر شود.
این مرقومه توسط حجت الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی به صورت رسمی برای مدیر حوزههای علمیه ارسال شد که در بالا ملاحظه میفرمایید 👆
❤️ چند اثر هم در همین مدت کوتاه بعد از #تقریظ رهبری توسط #دفتر_فقه_معاصر آماده شده است. 💯💯
همه آثار فقه معاصر با هم به زودی رونمایی رسمی میشود و در اختیار علاقهمندان قرار میگیرد: ۲۰جلد اجتهادی فارسی، ۲۰ جلد اجتهادی عربی، ۱ جلد اجتهادی انگلیسی، ۹ جلد تخصصی دانش. مجموعا ۵۰ جلد
❤️ #کانال_رسمی دفتر فقه معاصر:
https://eitaa.com/joinchat/835584018C1dcf959a0f
#نکات_فقهی
#نکات_اجتهادی
💠 مقصود از دخالت زمان و مکان در اجتهاد
🔹 بیان لطیفی امام #خمینی (ره) دارد. ایشان فرمودند: #زمان و #مکان در #اجتهاد، دخیل است. باید حوزه بیانات لطیف اهل بیت (ع) را متوجه شود که زمان و مکان در اجتهاد دخیل است؛ این توجه موجب میشود ظرفیت حوزه خودش را نشان دهد و بالا برود. از همین راه ها، علم و نیازهای روز ترقی میکنند.
🔸 در بحث #صدقه سلسله روایاتی است که مرد اگر بخواهد از مال خودش صدقه بدهد، آزاد است؛ اما زن اگر بخواهد از مال خودش که یا ارث اوست یا کسب اوست صدقه بدهد باید به اذن شوهر باشد و روایاتی هم معارض این است.
🔹 در جمع بین این دو طائفه عدهای از فقهای ما، تصرف در هیئت کردند و گفتند آن روایاتی که میگوید صدقه زن باید به اذن شوهر باشد؛ ظاهرش وجوب است؛ اما حمل بر استحباب میکنیم جمعاً بین المتعارضین.
🔸 اما آنچه امام فرمود زمان و مکان در اجتهاد دخیل است، این است که آیا نمیشود در جمع بین متعارضین، تصرف در ماده کرد؛ نه تصرف در هیئت؟ یعنی در وجوب و استحباب تصرف نکنیم، تصرف در ماده، که اگر زن و مرد به رشد عقلی رسیدند، آنجا لازم نیست زن از مرد اجازه بگیرد. اینکه امام فرمود زمان و مکان در اجتهاد دخیل است، شاید از این قبیل باشد.
🔹یا در بحث #مجسمه_سازی که الآن ابزار بازی بچهها است و کسی به آن نگاه حرام دینی نمیکند؛ آیا در این زمان، باز هم مجسمه سازی و تصویر ذیروح، حرام است؟ اینها مباحثی است که باید در حوزه بحث شود!
📚 برگرفته از فرمایشات آیت الله #جوادی آملی در اجلاسیه اساتید سطوح عالی (۱۴۰۲/۳/۳)
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#روش_شناسی
#امام_خمینی
💠 روش امام خمینی (ره) در تحقیق و تدریس:
🔹 خصلت امام خمینی (ره) در تدریس و تدوین هر یک از علوم اسلامی، این بود که نظرات علمای بزرگ همان علم را نقد و #بررسی دقیق می کرد و همچنین شاگردان کلاس درسش را به #اشکال_کردن وا میداشت. ایشان کلاس ساکت را نمیپسندید و نسبت به سکوت شاگردانش #اعتراض میکرد.
🔸 حتی زمانی که شاگردانش نوشته های درسی خود را به ایشان عرضه می کردند تا ملاحظه نمایند، اگر در انتهای مطالب اشکالی از شاگرد بر استادش وجود نداشت آن را #نمیپسندید و میفرمود: اینها فایده ای ندارند.
🔸 ایشان برای تدریس، به #شرح های مختلف رجوع #نمیکرد، و میفرمود: باید درباره مطالب، خودم #بیندیشم و بعد تدریس یا تدوین کنم. به سبب همین تفکر، تتبع و تحقیقی که پشتوانه تدریس و تدوین ایشان بود، موجب گردید که ایشان غالباً مطالب نو و تازه ای از خود ارائه کنند.
🔹 ایشان بر خلاف نظر علمای گذشته که برای هر یک از علوم موضوع واحدی قائل بودند، میفرمود: نیازی نیست که هر یک از علوم موضوع واحدی داشته باشد، بلکه میتواند دارای چند موضوع باشد. و برای تمیز علوم از همدیگر، هدف و غایت علوم را کافی می انست؛ و در تعریف علم اصول، نظر بزرگان این فن را قبول نکرده و #تعریف_جدیدی از آن ارائه نمودند.
📚 تهذیب الأصول، آیت الله سبحانی، ص 1120؛
خاطرات استاد خاتم یزدی، ص 85.
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#سخن_بزرگان
#نکات_اخلاقی
💠 اوصاف رهبر فقید انقلاب حضرت امام خمینی (ره) در کلام آیتاللهالعظمی #شبیری زنجانی (دام ظله)
👈 نکات #اخلاقی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_حدیثی
💠 بررسی جریان بسم الله در سوره های قرآن
🔹 این که بسم الله #جزء سوره است یا نه و نیز در صورت جزئیت باید به جهر (بلند) خوانده شود یا اخفات( آهسته) دو پرسشی هستند که معرکه آراء فقهاست.
🔸 از صحابی رسول خدا ص انس بن مالک دو روایت متناقض در این زمینه رسیده است که حل آن جز از طریق توجه به سیر تکامل نقل حدیث و شناخت اقدامات جاعلان حدیث امکان پذیر نیست.
🔹 در این عرصه پس از آنکه #معاویه در مسجدالنبی در قرائت سوره حمد بسم الله را جا انداخت صحابه بر او شوریدند که آیا فراموش کردی یا دزدیدی؟! #جاعلان حدیث نیز به منظور حفظ کرامت خلیفه مسلمین به جعل حدیث عدم قرائت در نماز توسط پیامبر اکرم و خلفا دست زدند.
🔸 با توجه به اینکه مدینه جای مناسبی برای وضع این روایات نبود چون صحابه و تابعین به معاویه در این زمینه معترض بودند، این روایات ابتدای امر در غیر مدینه در جایی مثل شام و... روایت و از آنجا به سایر بلاد منتشر شد و پس از عصر صحابه و تابعین به مدینه رسید. بنابراین بعد از عصر تدوین و قبل از عصر تدوین دو مجموعه حدیث متناقض درباره بسم الله در کتب حدیثی شکل گرفته است.
📚 کتاب القرآن الکریم و روایات المدرستین اثر علامه #عسکری
👈 نکات #حدیثی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_حدیثی
#نکات_رجالی
💠 آیا شغل روات بر وثاقت آنها مؤثر است؟
🔹 امام خمینی (ره) در مورد «محمد بن إسحاق بن عمار» مینویسد: وی #صراف بوده است و چه بسا به خاطر منافع اقتصادیاش روایات #حیل_ربا را نقل کرده است و وثاقت او در حدی که پا روی منافع اقتصادی خود بگذارد محرز نیست. (کتاب البیع 2: 551)
🔸 همانطور که شبیه این مطلب درباره «رفاعة بن موسی النخاس» از شهید صدر (ره) نقل شده است. ایشان فرموده است: بیشترِ روایات دال بر جواز #بردهداری و به بردگی گرفتنِ مشرکین و کفار، از رفاعة بن موسی که بردهفروش بوده است نقل شده است و محرز نیست که منافع اقتصادی او به وثاقتش لطمهای وارد نکرده باشد.
🔹 اما به نظر میرسد این مطلب صحیح نباشد؛ چگونه میتواند شغل راوی و منافع اقتصادی او به وثاقت او لطمه بزند و باعث شود که روایات او در امورِ مربوط به شغلش مورد اعتماد نباشد؟ وقتی شهادت به وثاقت یک راوی در دست است، وجهی ندارد که خبر او مورد قبول واقع نشود. وگرنه باید روایات فقها در خصوص #تکریم_فقها یا وجوب پرداخت خمس هم مورد تردید واقع شود.
🔸 از طرف دیگر، وجه زیاد بودنِ روایات مربوط به #شغل و پیشه راوی این بوده است که روات، سؤالات مناسب با شغلشان را از ائمه (علیهم السلام) میپرسیدند.
📚 برگرفته از درس خارج معاصر (فقه پول) استاد آیة الله #شهیدی (دام عزه)
👈 نکات #حدیثی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_اخلاقی
💠 راه خلاصی از وسوسههای شیطان:
🔹 شیطان همواره در کمین است، امّا انسان باید آنقدر #تهذیب نفس داشته باشد که اجازه ندهد شیطان در او رسوخ کند و او را فریب دهد، لذا قبل از اینکه پشیمان شوید، شیطان را از خود برانید؛ زیرا خدای ناکرده اگر سریع به فکر خود نباشید، ممکن است نتوانید در آینده از القائات شیطان رها شوید.
🔸 تا #جوان هستید فرصت دارید خود را خلاص کنید. اوّلین گام این است که یک شخص متدین را راهنمای خود قرار دهید؛ از فردی که خود #صاحب_کمال است، کمک بخواهید و قدری از روز را با او بگذرانید. سعی کنید با افراد متدیّن معاشرت کنید و با افرادی که فکر و حرکت آنها شما را به گناه میکشاند همصحبت نشوید.
🔹 به معنویات روی آورید و در مجالس #وعظ و خطابه شرکت کنید. #اذکار خود را بیشتر کنید و در هر کاری از خدا کمک بخواهید. با خود زیاد #خلوت نکنید، اگر فکر گناه به ذهنتان خطور کرد از محل خارج شده، شروع به قدم زدن نمایید و خود را به کاری مشغول کنید تا فکر باطل از ذهن شما خارج شود. باید ببینید سبب اصلی تحریک شهوت شما چیست، بعد آن را علاج کنید، به مرور زمان، مسئله گناه را ـ انشاءالله ـ فراموش خواهید کرد.
🔸 اگر بتوانید هنگامی که شیطان به سراغ شما آمد #وضو ساخته و شروع به #نماز خواندن نمایید، بسیار مؤثر است، در آن برکاتی است که شما را در جهت خلاصی از این مشکل، کمک خواهد کرد.
📚 برگرفته از درس اخلاق آیت الله #تبریزی (رحمه الله)
👈 نکات #اخلاقی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_حدیثی
💠 تفاوت استفاضه روایات (تواتر اجمالی) با حساب احتمالات:
🔹 در تواتر اجمالی (استفاضه) با توجه به اینکه گروههای مختلفی در مکانهای مختلف روایت را نقل کردهاند، این احتمال که همه توافقی کرده و دروغی را جعل کنند، احتمالی غیر عقلایی است. در نتیجه تواتر اجمالی پدید میآید که بعضی از روایات صادر شده است و قطع به صدور خبر یا اخباری داریم که در آنها این #مضمون_مشترک موجود میباشد.
🔸 اما در حساب احتمالات با صرف نظر از #علم_اجمالی، هر کدام از اخبار دلالت بر مطلب میکند. بنابراین هر کدام به خودی خود درصدی از احتمال موافقت با واقع را ایجاد میکنند، ولو این درصد کم بوده و به تنهایی حجت نمیباشد. مثلاً روایت اول درصدی احتمال موافقت با واقع ایجاد میکند، با روایت دوم درصد موافقت با واقع بیشتر میشود و در نهایت تراکم این روایات ایجاد کننده احتمال موافقت و نفیکننده مخالفت با واقع سبب اطمینان یا علم انسان میشود. این همان حساب احتمالات در ریاضیات است که در اصول نیز کاربرد دارد و شهید #صدر (ره) در باب اجماع و تواتر از آن استفاده کرده است. (بحوث في علم الأصول 4: 309)
🔹 تفاوت این دو در این است که در #استفاضه توجه به مضمون نمیشود. یعنی حتی اگر مضمون واحد نباشد، احتمال اینکه در جمع کثیری از روایات هیچکدام صادر نشده باشد، وجود ندارد و به یکی غیر معین استناد میکنیم، اما در #حساب_احتمالات هر کدام از روایات بخشی از احتمال را در نفس ایجاد میکند و از تراکم این احتمالات اطمینان حاصل میشود.
📚 برگرفته از درس خارج فقه آیت الله #شبزندهدار (1394)
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_حدیثی
💠 نحوه برخورد علامه طباطبایی (ره) با احادیث کتاب بحار الأنوار
🔹 استاد بزرگوارم حضرت آیت الله انصاری شیرازی (ره) میفرمود: در طول سالیانی که علامه #طباطبایی احادیث بحارالأنوار را تدریس مینمود، هرگز حدیثی را نفرمود ضعیف یا نادرست است، بلکه هر روایتی هر چند ضعیف السند باشد را به بهترین وجهی معنی و تفسیر میفرمود.
🔸 بنابراین هنر آن نیست که هر حدیثی که با عقل ناقص ما سازگار نبود فورا آن را رد کرده و به #جعل و دروغ بودن متهم سازیم، بلکه هنر در درست و خوب فهمیدن است.
🔹 اگر نتوانستیم معنای صحیحی برای یک حدیث به دست آوریم، در برابر آن سکوت کرده و به گوینده آن رد کنیم، همانگونه که روایات ما را به این روش دستور دادهاند. خود علامه #مجلسی نیز در چند جای بحار الانوار به این روش عمل کرده است.
📚 ر.ک: آشنایی با بحارالأنوار، استاد #عابدی (دام عزه)، ص131-132.
👈 نکات #حدیثی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#شخصیت_شناسی 14
💠 علامه امینی (به بهانه عید سعید #غدیر و سالروز شمسی وفات علامه)
🔹 عبدالحسین امینی تبریزی معروف به علامه امینی (۱۳۲۰-۱۳۹۰ق)، نویسنده کتاب الغدیر، فقیه، محدث، متکلم، مورخ و نسخهشناس، از ٢٢ سالگی برای تحصیل علوم اسلامی به نجف رفت و از سید ابوالحسن اصفهانی، میرزا محمدحسین نایینی، محمدحسین غروی اصفهانی و شیخ عبدالکریم حائری یزدی، اجازه #اجتهاد دریافت كرد.
🔸 علامه امینی علاوه بر نگارش آثار مهم علمی، #کتابخانه امیرالمؤمنین(ع) را در نجف تاسیس کرد که حاوی ۷۰ هزار نسخه خطی و ۵۰۰ هزار عنوان کتاب است.
🔹 سید ابوالحسن اصفهانی در تقریظ بر کتاب شهداء الفضیلة، علامه امینی را پرچمدار دانش، ادب و قهرمان جنبش فکری اسلامی دانسته است.
🔸 عبادت بسیار زیاد، تقوا و زهد از ویژگیهای اخلاقی علامه امینی دانسته شده است؛ به صورتی که تا آخر عمر خانه شخصی در نجف نداشت و در خانه #اجارهای زندگی میکرد.
🔹 علامه امینی، ۱۲ تیر ۱۳۴۹ش (۲۸ ربیعالثانی ۱۳۹۰ق) درگذشت. ۱۳ تیر ۱۳۴۹ش، پیکر او تشییع شد. افزون بر تهران، در شهرهای بغداد، کاظمین، کربلا و نجف نیز پیکر علامه تشییع شد و پس از طواف دادن بر گرد آستان مقدس علوی به وصیت خود او، در حجرهای در #کتابخانه امیرالمؤمنین که خود بنیانگذار آن بود، به خاک سپرده شد. امینی در وصیتنامهاش خواست کسی را نایب او قرار دهند تا ده سال به #کربلا برود. وی همچنین وصیت کرده بود ده سال مجلس عزا در روزهای شهادت #فاطمه (س) برگزار کنند. روحش شاد.
👈 آشنایی با شخصیتهای جهان اسلام:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین
#نکات_فقهی
#موضوع_شناسی
💠 فروش قرآن به کافر و نسبت آن با قاعده «نفی سبیل»:
🔹 قاعده #نفی_سبیل که برگرفته از آیه شریفه (لَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلاً) (نساء: 141) و دیگر ادله است، حاکم بر ادله اولیه احکام است. یعنی مفاد ادله اولیه تنها تا جایی است که موجب سلطه کفار بر مسلمانان نشود؛ وگرنه این قاعده جلوی آن ادله را میگیرد تا جلوی سلطه را بگیرد و مفاد قاعده بر مفاد ادلّه مقدم میشود.
🔸 مثالی که فقها میآورند و در ادله صحت بیع در مکاسب بحث میکنند، بحث «بیع #المصحف إلی الکافر» است، که این بیع علیالقاعده باید صحیح باشد، اما براساس این قاعده میگویند این خرید و فروش ممنوع است؛ چون موجب تسلط کافر بر قرآن و مسلمین میشود.
🔹 اما امام #خمینی (ره) برخلاف فقهای دیگر میفرماید: در این امر (بیع مصحف) نه تنها سلطهای وجود ندارد، بلکه با بیع مصحف، #اسلام بر کفار سلطه پیدا میکند و منطق اسلام غلبه مییابد و ممکن است آن کافر به خاطر سلطه منطق اسلام، مسلمان شود و ما باید زمینه را باز کنیم که آنها قرآن هم داشته باشند و معنا ندارد برای بیع مصحف به قاعده نفی سبیل تمسک کنیم؛ چون بیع مصحف، سبیل برای مسلمانان درست میکند. (کتاب البیع، امام خمینی، ج2، ص541)
📚 برگرفته از درس خارج آیت الله #کعبی (دام عزه)
👈 نکات #فقهی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
💠 عنایت حضرت امیر (ع) به علامه امینی (ره)
🔹 علامه میگوید: در جمع آوری #الغدیر به کتاب «الصراط المستقیم» (تالیف شیخ زین الدین) نیاز پیدا کردم، که کتابی خطی و کمیاب بود و فقط نزد یکی از علمای نجف موجود بود. اتفاقاً یک روز که به حرم مطهر مشرف شدم، دیدم همان شخص در ایوان حرم مطهر با تعدادی از طلبهها نشسته است. از ایشان خواستم که آن کتاب را به من امانت دهد، ولی او قبول نکرد و... در آخر به من گفت: تو آن کتاب را نخواهی دید!!!
🔸 خیلی ناراحت شدم، رفتم کنار ضریح حضرت و خیلی گریه کردم. عرض کردم الآن متوجه میشوم که چقدر غریب و #مظلوم هستی. یکی از دوستداران شما کتابی در مناقب شما نوشته و یکی از علاقه مندان شما می خواهد آن کتاب را بخواند و کتاب دست یکی از شیعیان شماست. ولی آن شخص از دادن کتاب امتناع میکند! در این حال به قلبم خطور کرد که خواسته من در #کربلا است. باید عزم آن دیار کنم.
🔹 در کربلا، بعد از اینکه از زیارت فارغ شدم بیرون آمدم. شخصی مرا به خانهاش دعوت کرد. به خانهاش رفتم. بعد از مدتی تعدادی کتاب آورد و گفت: این کتابهای پدر من است، ما چون نمیتوانیم از این کتابها استفاده کنیم شما میتوانید به عنوان امانت از این کتابها استفاده کنید. بقچه را باز کردم، کتابها را تمیز کردم. اولین کتابی که برداشتم، دیدم همان کتاب (الصراط المستقیم) با خط بسیار عالی میباشد که من دنبالش بودم. به #سجده رفتم و گریه کردم. صاحب منزل علت گریهام را پرسید. قضیه را برایش گفتم و او کتاب را به من امانت داد و تا سه سال کتاب پیش من بود.
📚 ر.ک: جرعه نوش غدیر، ص 79
👈 نکات #اخلاقی بیشتر را اینجا دنبال کنید.