آیه ۷۵و ۷۶توبه ( صفحه ۱۹۹# )
وَمِنْهُمْ مَنْ عَاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتَانَا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ
فَلَمَّآ ءَاتَهُم مِّن فَضْلِهِ بَخِلُواْ بِهِ وَتَوَلَّواْ وَهُم مُّعْرِضُونَ
و از آنان كسانى اند كه با خدا عهد كرده اند كه اگر از كرم خويش
به ما عطا كند قطعا صدقه خواهيم داد و از شايستگان خواهيم شد
پس چون خداوند از فضل خویش به آنان بخشید، بدان بخل ورزیدند و (به پیمان) پشت كرده و روىگردان شدند.
💠اين آيه درباره بعضى از منافقان است كه با خدا پيمان مى بستند و سپس آن را مى شكستند.
گفته شده در حق فردی بنام «ثعلبة بن حاطب » نازل شده كه فقير بود و از پيامبر خواست كه در حق او دعا كند و گفت: كه اگر پيامبر دعا كرد و او بى نياز شد، در راه خدا احسان خواهد كرد و از نيكان خواهد شد. پيامبر در حق او دعا كرد و او ثروتمند شد ولى بخل ورزيد و در نماز جمعه و جماعت شركت نكرد و نفاق خود را آشكار نمود.
💠شأن نزول آيه هرچه باشد، بالاخره آيه در حق افرادى است كه در همه ی زمانها وجود دارند ، آنها وقتى امكانات و مال و ثروتى ندارند، با خدا پيمان مى بندند كه اگر خدا به آنها مال و ثروتى داد، در راه او انفاق خواهند كرد و از نيكان و بندگان خوب خدا خواهند شد ولى چون خدا به آنها چنين #ثروتى داد به پيمان خود عمل نمى كنند و #بخل میورزند و از انجام كارهاى خوب رويگردان مى شوند.
💠مطلب مهمى كه در اين باره در آيه بعدى آمده، اين است كه اين پيمان شكنى و بخل ورزى باعث پيدايش نفاق در دلهاى آنان مى شود. چون كسى كه چنين مى كند مجبور است كه خود را توجيه كند و به زبان چيزى را بگويد كه در باطن به آن عقيده ندارد.
💠اگر به اطراف خود نگاه كنيم (و حتى شايد اگر به خودمان بنگريم !) نمونه اى از اعمال «ثعلبة بن حاطب » و طرز تفكر او را، در چهره هاى مختلف ، مى يابيم ، چه بسيارند كسانى كه در شرائط عادى يا به هنگامى كه تنگدستند، در صف مومنان داغ و قرص و محكم قرار دارند، در همه جلسات مذهبى حاضرند، پاى هر پرچم اصلاحى سينه مى زنند، با هر منادى حق و عدالت هم صدا هستند، و براى كارهاى نيك گريبان چاك مى كنند، و در برابر هر فسادى فرياد مى كشند. ولى به هنگامى كه به اصطلاح ، درى به تخته مى خورد، به نوائى مى رسند پست و مقامى پيدا مى كنند، و سرى در ميان سرها در مى آورند، يك مرتبه تغيير چهره و بالاتر از آن تغيير ماهيت مى دهند، آن شور و عشق سوزان نسبت به خدا و دين در آنها فروكش مى كند، ديگر در جلسات سازنده خبرى از آنان نيست ، در هيچ برنامه اصلاحى حضور ندارند، نه براى حق گريبان چاك مى كنند و نه ديگر در برابر باطل فرياد مى كشند!
💠قبلا كه محلى از اعراب و موقعيتى در اجتماع نداشتند، هزار گونه عهد و پيمان با خدا و خلق خدا بسته بودند، كه اگر روزى امكاناتى پيدا كنند، چنين و چنان خواهند كرد، و حتى هزار گونه ايراد و انتقاد به متمكنان وظيفه نشناس داشتند، اما آن روز كه وضعشان دگرگون شد تمام عهد و پيمانها را بدست فراموشى سپردند، و همه ايرادها و انتقادها همچون برف در تابستان آب شد! و خودشان هم به صنف همانهایی میپیوندند که از آنها انتقاد داشتند ..!
💠پس اگر لیاقت وظرفیّت نباشد، نعمتهاى الهى براى انسان
نقمت مى شود. مالى ارزشمند است كه عامل سقوط نگردد.
💧بهوش باشیم که اگر از خداوند مال و امکاناتی طلب میکنیم ، از او بخواهیم که استعداد و ظرفیت بهره وری از آن امکانات را هم در 👈🏻راه خودش 👉🏻 به ما بدهد..
🌸🍃🌸🍃🌸
#توبه
#تفسیر_قرآن
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
آیه ۷۱ سوره #نحل
اللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ فِى الرِّزْقِ فَمَا الَّذِينَ فُضِّلُواْ بِرَآدِّى رِزْقِهِمْ عَلَى مَا مَلَكَتْ أَيْمَنُهُمْ فَهُمْ فِيهِ سَوَآءٌ أَفَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ
و خداوند بعضى از شما را بر بعضى دیگر در #روزى برترى داده است، پس كسانى كه برترى داده شده اند، رزق خود را بر زیردستان خود ردّ نمىكنند تا آنكه همه با هم برابر شوند. پس آیا نعمت خدا را انكار مىكنند؟
🌐 تفاوت مردم در #رزق، یكى از برنامه هاى حكیمانه الهى است، زیرا اگر همه مردم یكسان و یكنواخت بهره میبردند، كمالات معنوى آنان ظاهر نمیشد. مثلاً سخاوت، صبر، ایثار، حمایت، شفقت، تواضع و امثال آن، زمانى معنى پیدا میكند كه تفاوتهایى در میان انسانها باشد.
🌐 ممكن است معناى آیه این باشد كه خداوند از #بخل مردم انتقاد میكند كه چرا افراد كامیاب، زیردستان خود را در امكانات خود شریك نمیسازند ؟و ممكن است معناى آیه چنین باشد كه امكان انتقال بعضى نعمتها به دیگران نیست، مثلاً چگونه میتوان زیبایى چهره یا صوت یا عقل یا نبوغ یا محبوبیّت یا نفوذ كلام را به دیگران منتقل كرد. این تفاوتها رمز تكامل و یكى از نعمتهاى الهى است. چرا آن را انكار میكنید؟
🌐 معناى #عدالت، آن نیست كه خداوند همه مردم را در یك درجه از استعداد و شرایط قرار دهد، زیرا اگر همه مردم در برخوردارى از نعمتها مساوى باشند، استخدام و تعاون و همكارى كه براى زندگى اجتماعى یك ضرورت است از بین میرود. قرآن در آیه۳۲ سوره زخرف میفرماید: «و رفعنا بعضهم فوق بعض درجات لیتّخذ بعضهم بعضاً سخریّاً» یعنى ما بعضى انسانها را بر بعضى دیگر برترى دادیم تا بدین وسیله، استخدام پیش آید. (« سُخریاً» به معناى 👈🏻 #تسخیر و استخدام و « سِخریاً» به معناى 👈🏻 #استهزا است)
🌐 گاهى كامیابى ها در اثر ظلم، حقكشى واستثمار به دست مى آید كه اسلام اینگونه درآمدها را حرام شمرده است، لیكن گاهى توسعه رزق صددرصد خدادادى و از طریق حلال وبصورت طبیعى است. مثل دو نفر كه مشغول ماهیگیرى میشوند، یكى صدها ماهى در تورى كه او افكنده میرود، ولى دیگرى چند ماهى به تور مى اندازد. در اینجا غنى و فقر، الهى است كه براى آزمایش #غنى و #فقیر و بروز استعدادهاى آنهاست و هیچ جنبه ى منفى ندارد. این آیه نظر به اینگونه موارد دارد. «واللَّه فضّل بعضكم على بعض فى الرزق»
🌸🍃🌸🍃🌸
#تفسیر_قرآن
#نحل
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
آیات ۲۳-۱۹ سوره #معارج ( صفحه ۵۶۹)
إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعاً
إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً
وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً
إِلَّا الْمُصَلِّينَ - الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَآئِمُونَ
همانا انسان، بى تاب و حریص آفریده شده است.
هرگاه بدى به او رسد، نالان است.
و هرگاه خیرى به او رسد، بخیل است.
مگر نمازگزاران.
آنان كه بر نمازشان مداومت دارند.
🟠 كلمه «هلوع» صفتى است از مصدر هَلَع به معناى «شدت #حرص» این كلمه را دو آيه بعد تفسير كرده ، هلوع كسى است كه هنگام برخورد با ناملايمات بسيار جزع مى كند، و چون به خيرى مى رسد از انفاق به ديگران خوددارى مى كند.( #بخل میورزند. )
🟤 هر صفت نفسانى اگر در حد اعتدال نگاه داشته شود فضيلت است ، و اگر به طرف افراط و يا تفريط منحرف گردد، رذيله و مذموم مى شود.
آدمـهـاى حـريـص غـالبـا بـخـيـلنـد، و در بـرابـر حـوادث سـوء، كـم تحمل .
🟠 خداوند نـيـروهـا و غـرائز و صـفـاتـى در انـسـان آفـريـده اسـت كـه ايـنـهـا بـالقـوه وسـيـله تكامل و ترقى و سعادت او محسوب مى شوند، بنابراين صفات و غرائز مزبور ذاتا بد نيست ، بلكه چون شاخه اى از حب ذات است، وسيله كمال است اما هنگامى كه همين صفات در مسير انحرافى قرار گيرد، و از آن سوء استفاده شود، مايه نكبت و بدبختى و شر و فساد خواهد بود.
🟤 صفت حرص كه جزع و منع لازمه آن است ،به عنوان نعمت و فضيلت خلق شده 👈🏻 «الذى احسن كل شى ء خلقه » ولی خود انسان با اختیارش آن را از فضيلت بودن خارج مى كند و به صورت رذيله در مى آورد، از نعمت بودن خارجش ساخته به صورت نقمت در مى آورد، و مذمتى هم كه شده از حرص منحرف شده است نه حرصى كه خدا در بشر قرار داده .
🟠 و استثناى مؤ منين هم نه از اين جهت است كه اين صفت در آنان وجود ندارد، بلكه استثناى آنان از اين جهت است كه 👈🏻مؤ منين حرص خود را به همان صورت كمال و فضيلت اصلى باقی گذاشتند، و به صورت رذيله و نقمت مبدل نكردند.
🟤 راه نجات از اخلاق ناپسند، 👈🏻مداومت به #نماز است.زیرا كه نماز بهترين اعمال است و یاد دائمی خدا اثر روشنى در دفع رذيله هلع مذموم و تأثیر سازنده ای در روح و خلق و خوی انسانها دارد، چون در آيه «ان الصلوه تنهى عن الفحشاء و المنكر» نماز بازدارنده از هر فحشاء و منكر دانسته شده .
🟠 سـپـس در آیات بعدی بـه ذكـر اوصـاف انسانهاى شايسته به صورت يك استثنا ضمن بيان ۹ صفت از اوصاف بر جسته آنها پرداخته است ...
🌸🍃🌸🍃🌸
#تفسیر_قرآن
#معارج
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir