🔰ایمان و شکر: بررسی اجمالی رابطه آنها
✍ اصغر آقائی
___________________
🔻برای بررسی #رابطه ایمان و شکر ذکر مقدماتی لازم است:
✔️۱. بر اساس اصل متین «#اصالت_وجود»، هر آنچه وجودی است، هم اصیل است و آثار دارد، و هم تشکیکی است، یعنی #مراتب مختلف داشته، شدّت و ضعف در آن راه دارد.
✔️۲. از سوی دیگر تمام #صفات_انسانی چون وجود دارند، هم اصیل بوده، آثار خارجی متناسب با خود را دارند و هم مراتب مختلفی دارند.
✔️۳. از صفات وجودی انسان ایمان و شکر است که هر دو هم وجودی و هم مراتب دارند.
✔️۴. از سوی دیگر تمام اوصاف وجودی، به دلیل #وحدت_وجود، با یکدیگر در مصداق، اینهمانی دارند.
✔️۵. بنابر آنچه بیان شد، #ایمان_و_شکر، دو صفتی هستند که در مصداق اینهمانی دارند. این سخن بدین معنا است که «هر مؤمنی، شاکر است» و «هر شاکری، مؤمن».
✔️۶. نباید فراموش کنیم، همچنانکه پیش از این بیان شد، #ایمان از #مراتب _باطنی تا #مراتب_ظاهری را شامل میشود، لذا شکر نیز همین مراتب را دارد.
✔️۷. پیش از این بیان شد هر کسی که به #احکام_عقل خویش، به عنوان #حجّت_باطنی خداوند، توجّه داشته، تسلیم آنها شود، مؤمن به ایمان باطنی است؛ و هر کسی که در برابر #احکام_حجّت_ظاهری خداوند تسلیم شود، مؤمن به ایمان ظاهری است؛ و هر کسی که در برابر هر دو حجّت الهی، تسلیم باشد، برترین مراتب ایمان را دارد که همان ایمان برتر است.
✔️۸. بنابر آنچه در ۷ بیان شد، #شکر نیز از مراتب باطنی تا مراتب ظاهری را شامل میشود.
✔️۹. بنابر مقدمه ۸ از آنجا که در هستی هیچ فردی یافت نمیشود که به هیچیک از احکام عقلی خود یا احکام دینی خویش پایبند نباشد، لذا هر فردی مرتبهای از شکر، گرچه بسیار ناچیز باشد را دارا است؛ لذا خداوند متعال میفرماید: «وَقَلِيلٌ مِّنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ».
✔️۱۰. در این آیه شریف، خداوند «#شکور_بودن»که صفت مبالغه است را به «قلیل»بودن توصیف کرده است. یعنی آنانی که #مراتب_اعلای شکر را دارند بسیار اندک هستند؛ نه آنکه هیچ انسانی #شاکر نیست. بنابراین همه انسانها مرتبهای از شکر را دارند؛ اما شکور یعنی بسیار شکرکننده اندک است.
✔️۱۱. بنابر آنچه در ۱۰ بیان شد، و از آنجا که گفته شد میان ایمان و شکر، #اینهمانی_در_مصداق وجود دارد، پس هر انسانی مرتبهای از ایمان را نیز دارد؛ چرا که هیچ انسانی یافت نمیشود که مرتبهای از ایمان باطنی به معنای توجّه به احکام عقلی را، به طور مطلق، نداشته باشد؛
✔️۱۲. بنابراین آنچه در ۱۱ گفتیم، باید گفت تمام انسانها مرتبهای از ایمان، هرچند اندک را، داراست. امّا آیا بر این اساس میتوان نتیجه گرفت که هر انسان مؤمنی، #نجاتیافته است؟
✔️۱۳. پاسخ سؤال پیشگفته خیر است؛ زیرا برای #نجات صرفِ ایمان و یا شکر کفایت نمیکند. کسی اهل نجات است که در کنار ایمان، #عمل_صالح_مستمرّ داشته باشد "یعلمون الصالحات" و اگر چنین نباشد؛ ایمان آن فرد، کارساز نخواهد بود.
✔️۱۴. بنابر آنچه در ۱۳ بیان شد، که #استمرار در عمل صالح لازمه ایمان است، خداوند متعال در آیات مختلفی شکر را با #فعل_مضارع به کار برده است که دلالت بر استمرار در شکرگزاری دارد. خداوند در آیه ۷۸ سوره نحل هدف ابزار شناختی چون حواسّ ظاهری و باطنی را شکرگزاری مستمرّ بیان کرده است: «وَاللّهُ أَخْرَجَكُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لاَ تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَجَعَلَ لَكُمُ الْسَّمْعَ وَالأَبْصَارَ وَالأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ»
🔸 نتیجه: تحلیل اجمالی فوق نتایج گوناگون فردی و اجتماعی، همراه دارد؛ مانند:
☑️ هر میزان #شکر فردی بیشتر شود او #مؤمنتر است و بالتبع #عاقلتر.
☑️ برای #دعوت به ایمان و عقل، کافیست نعمتهای موجود در زندگی افراد را گوشزد کرد، تا در مسیر شکرگزاری قرار بگیرند.
☑️ شکرگزارشدن فرد، یعنی #پذیرش_مسئولیت در برابر همه موجودات، از جمله خود و خانواده خود.
☑️ با شاکرشدن فرد، اجتماع اصلاح میشود.
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
🆔 @hayatemaqul