بسم الله الرحمن الرحیم #تولید_علم نیاز به تولید علم در حوزه پسا انقلاب یک ضرورت انکار ناشدنی است. اما تولید علم به چه معناست؟ نوشتن یک مقاله یا پایان نامه پژوهشی که ممکن است جایزه ای هم دریافت کرده باشد لزوما به معنای تولید علم نیست. ما امروز نیازمند طلبه ای هستیم که توان حل مساله و بیان راهکار جدید در مسائلی داشته باشد که قبلا به هیچ عنوان مطرح نشده است. اگر کسی خودش را پژوهشگر می داند نگاه کند در مقالات و نوشته جاتش و از خود بپرسد من کدام مساله و مشکل علمی را حل کرده ام و کدام پیشنهاد من زمینه های علمی جدیدی را باز کرده است. تولید علم زمانی شروع می شود که طلبه در پایه اول و دوم، احساس کند فلان مطلب کتاب را صحیح نمی داند و شروع به دادن راه حل کند. طبیعتا راه حل او یا نقدش لزوما صحیح نیست و ممکن است با مختصر مشورتی با استاد فن، باطل بودنش آشکار شود. اما طلبه ای که روحیه اش منفعلانه است و هر چه در کتاب است را وحی می پندارد و اگر از او بپرسیم کدام نقطه از کتاب ابهام یا اشکال دارد (البته این سوال از طلبه ای است که کتاب را جویده است نه هر طلبه سطحی و کم عمق) او نتواند جایی را نشان دهد می توان گفت که چنین طلبه ای روحیه نقد و اشکال و حل مساله و در نهایت تولید علم را ندارد. انسان یک شبه تولیدگر علم نمی شود. طلبه ای که ده سال در دوره سطح تمام همّش مصروف فهم دیدگاه شیخ و آخوند رضوان الله علیهما شده است در درس خارج هم مشغول فهم نظریات حضرت امام و شهید صدر و محقق عراقی و کمپانی و نائینی و حاج آقا رضا همدانی و دیگر بزرگان رضوان الله علیهم اجمعین خواهد بود. طلبه منفعل تا آخر درس خارج هم منفعل است. زیاد کتاب خواندن و زیاد کلاس رفتن نه تنها کمکی به تولید علم نمی کند بلکه مضر است. کسانی که زیاد مطالعه می کنند و زیاد کلاس می روند ذهنشان فرصت حلاجی و فهم عمیق را از دست می دهد. در این حالت ذهن هر مطلبی که می شنود یا می خواند سعی می کند درست فهم کند و سپس قانع می شود که تمام شد. در حالی که ذهن انسان تولید گر پس از فهم دقیق یک سخن تاره به فکر نقد و بررسی دقیق و تصدیق فعالانه است. برای اینکه تولید گر علم باشیم کمتر کتاب بخوانیم، کمتر کلاس برویم، کمتر درس بگوییم و بیشتر فکر کنیم. #روش_درس_خواندن #بایسته_های_علمی_عالم_دینی_عصر_انقلاب #تولید_علم #حوزه #اجتهاد 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani

بسم الله الرحمن الرحیم #نخبه کیست؟ پس از انقلاب اسلامی، به علم و عالمان توجه ویژه ای شد و سعی شد تا حدودی برای این قشر امکانات و شرایط مالی و غیر مالی ای فراهم شود تا بتوانند مشکلات کشور را بیش از پیش حل کنند. در این میان، سازمانهایی چون بنیاد نخبگان تشکیل شد که وظیفه آن حمایت از این قشر فرهیخته است. اما به راستی نخبه کیست؟ ما چه کسی را نخبه می دانیم؟ به خصوص در حوزه علمیه به چه کسی نخبه گفته می شود و چه شرایطی برای نخبگی لحاظ می شود؟ متاسفانه شاهدیم که با وجود تلاش برای حمایت از نخبگان، ظاهرا شاقول نخبه سنجی ما در موارد متعددی چندان میزان نیست. امروز اگر طلبه یا دانشجو یا دانش آموزی معدل 20 داشته باشد بنده به شخصه اصلا تعجب و تحسینی نسبت به او ندارم. معدل 20 یعنی این شخص شب امتحان یا نهایتا چند هفته قبل از امتحان، مواد امتحانی را خوب مطالعه کرده و آنها را به خوبی حفظ کرده است و چه بسا نشان از حافظه خوب وی دارد. نه اینکه کسی که معدل 20 است حتما نخبه نیست اما معدل بالا یا رتبه تک رقمی و امثال آن ملاک صحیحی برای نخبگی نیست. گاهی ما در مقابل اطلاعات وسیع افراد و اصطلاحات فراوانی که استفاده می کنند منفعل می شویم. گاهی این چنین افرادی پژوهش های زیادی را نیز انجام داده اند و چه بسا کتابهایی را هم نوشته اند. اما متاسفانه صدای خود این فرد در پژوهش هایش به گوش نمی رسد. گاهی درس خارج یا دروس در سطح دکتری چنین افرادی نیز به بیان اقوال و مقایسه آنها و نهایتا داوری بین آنها ختم می شود. اینها هم ملاک نخبگی را ندارند البته با توجه به تذکری که در بند قبل داده شد. پس نخبه کیست؟؟ نخبه به خصوص نخبه علمی عبارت است از فردی که در یک رشته علمی، توان حل مساله دارد به طوری که این حل مساله از عهده غالب دانش وران آن علم، خارج است. وقتی قرار است ببینیم که یک فرد نخبه است یا خیر نه معدل و نه وسعت اطلاعات او را نمی سنجیم بلکه قدرت او در حل مساله و ارائه راهکارهای مبتکرانه او ملاک صحیح نخبگی است. کسی که پس از سالها مطالعه در یک علم خودش به عنوان یک بازیگر در یک علم وارد نشده و همیشه تماشاچی یا نهایتا داور بوده است نمی تواند نخبه لقب گیرد. البته فراوان اند طلابی که استعداد نخبگی دارند اما روش غلط آموزشی و دور از دسترس کردن بزرگان علمی و ارزش دادن به مواردی مانند معدل و تعداد آثار پژوهشی و غیره مسیر نخبگی ایشان را تغییر می دهد. برای نخبه شدن باید قوه تفکر و خلاقیت و ابتکار را زنده کرد. چقدر نظام آموزشی و به طور کلی قوانین حوزه ما چنین مسیری را برای طلاب فراهم می کند؟ پ.ن: نخبه منتظر هیچ فرد یا سازمانی نمی ماند. #تولید_علم #حوزه #باسته_های_علمی_عالم_دینی_عصر_انقلاب #نخبگی 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani

بسم الله الرحمن الرحیم پژوهش‌های علمی و پژوهش‌های تاریخ علمی 🔻 پژوهش در یک علم، عبارت است از پاسخ به یک مساله علمی. دقت در این تعریف، به خصوص عبارت «مساله علمی» نشان می دهد که مکاتب و نظریات مختلفی که در یک علم وجود دارد هیچ کدام جزء آن علم نیستند. نظریات مطرح در یک علم و مکاتب مختلف علمی متعلق به تاریخ علم‌اند. مطالعه نظریات بزرگان یک علم، «کار علمی» نیست بلکه کاری است متعلق به تاریخ علم. 🔻 مساله علمی دقیقا ناظر به خود علم است و پژوهش در یک علم عبارت است از حل مسائل یک علم. با این بیان، وقتی پژوهشی ناظر به اشخاص و مکاتب مختلف علمی است به طور مستقیم، غرض علمی ندارد بلکه غرض تاریخ علمی دارد. همه پژوهشهای ناظر به یک نظریه یا مقایسه آن با نظریات دیگر یا تحلیل و نقد که ناظر به یک نظریه یا مکتب یا شخص هستند همگی پژوهش تاریخ علمی محسوب می‌شوند. باید توجه داشت که اغراض مطالعات تاریخ علمی ممکن است در جای خود مهم و ارزشمند باشند اما باید به این دو حوزه مطالعاتی در هر علمی تمایز قایل شد. 🔻 هرچند عموما پژوهش‌های علمی که یک مساله علمی را مورد بحث قرار می‌دهند، ناظر به انظار دیگران و پژوهش‌های انجام شده اند اما مساله اصلی این گونه پژوهش‌ها خود مساله علمی است به طوری که پژوهش‌گر در کنار سایر دانش‌وران آن علم، به نظریه‌پردازی و حل مساله می‌پردازد. 🔻 در مقابل پژوهش‌های تاریخ علمی از نوع معرفت‌های درجه دواند که ناظر بر علوم و نظریات دیگران اند. در این پژوهش‌ها مساله مورد بررسی خود مساله علمی نیست بلکه دیدگاه‌ها و انظار دانش‌وران محل بحث است. لذا در این گونه پژوهش‌ها، پژوهش‌گر در کنار سایر دانش‌وران نیست بلکه بیننده پژوهش آنهاست. 🔻 پژوهش‌گر در مساله علمی مانند بازیگری است که در زمین بازی در کنار سایرین مشغول بازی است اما پژوهشگر در مساله تاریخ علمی مانند تماشاگر، گزارش‌گر و نهایتا تحلیل‌گر و داوری است که خود به بازی مشغول نیست اما بازی بازیکنان را به نظاره و تحلیل نشسته است. 🔻 هرچند برای نومحققان که تمرین پژوهش انجام می‌دهند پژوهش‌های تاریخ علمی مفیدتر و سهل‌تر است اما باید بدانیم که در عصر کنونی که حوزه‌های علمیه با مسائل نوپدید فراوانی روبرو است نیازمند پژوهشگرانی هستیم که توانایی پژوهش در مسائل علمی را دارند. این نکته به خصوص باید مورد توجه و تاکید برنامه‌ریزان و مجریان امر پژوهش و داوران مقالات و جشنواره‌ها و اساتید محترم باشد. اگرچه ممکن است پژوهش‌های تاریخ علمی، خود دارای اهمیت و ضرورت ویژه‌ای هستند و کارکردهای مهمی دارند اما نیاز امروز ما به پژوهش در مسائل علمی اولویتی صدچندان دارد. #پژوهش #مساله_تحقیق #تولید_علم #تاریخ_علم #مساله_پژوهش #مجتهد_مقلد 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani

بسم الله الرحمن الرحیم مقاله «بایسته های علمی عالم دینی عصر انقلاب با تاکید بر عرصه تولید علم» این مقاله در همایش کشوری «نقش حکمت اسلامی در انقلاب اسلامی» پذیرش و در بخش کلام اسلامی ارائه شده است و علاوه بر آن در مجله پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی (پاییز و زمستان 1398 - شماره 53) چاپ شده است. در این مقاله، بایسته های علمی و مسیر کلی درسی طلبه ای بیان می‌شود که بنای تولید علم در مقیاس تمدن اسلامی را دارد. توان تولید علم دینی برای بنای تمدن دینی نیازمند اجتهاد مبتکرانه و نه مقلدانه در همه علوم دینی است. در این مقاله سه مرحله مطالعاتی که شامل سطح، خارج ابتدایی و خارج نهایی است معرفی شده و الزامات هر کدام بیان شده است. #معرفی_مقاله #بایسته_های_علمی_عالم_دینی_عصر_انقلاب #تولید_علم #حوزه #شیوه_تدریس #آموزش_پژوهش_محور لینک مقاله: 📚 http://noo.rs/elnSn 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani_t

بسم الله الرحمن الرحیم #نخبه کیست؟ پس از انقلاب اسلامی، به علم و عالمان توجه ویژه ای شد و سعی شد تا حدودی برای این قشر امکانات و شرایط مالی و غیر مالی ای فراهم شود تا بتوانند مشکلات کشور را بیش از پیش حل کنند. در این میان، سازمانهایی چون بنیاد نخبگان تشکیل شد که وظیفه آن حمایت از این قشر فرهیخته است. اما به راستی نخبه کیست؟ ما چه کسی را نخبه می دانیم؟ به خصوص در حوزه علمیه به چه کسی نخبه گفته می شود و چه شرایطی برای نخبگی لحاظ می شود؟ متاسفانه شاهدیم که با وجود تلاش برای حمایت از نخبگان، ظاهرا شاقول نخبه سنجی ما در موارد متعددی چندان میزان نیست. امروز اگر طلبه یا دانشجو یا دانش آموزی معدل 20 داشته باشد بنده به شخصه اصلا تعجب و تحسینی نسبت به او ندارم. معدل 20 یعنی این شخص شب امتحان یا نهایتا چند هفته قبل از امتحان، مواد امتحانی را خوب مطالعه کرده و آنها را به خوبی حفظ کرده است و چه بسا نشان از حافظه خوب وی دارد. نه اینکه کسی که معدل 20 است حتما نخبه نیست اما معدل بالا یا رتبه تک رقمی و امثال آن ملاک صحیحی برای نخبگی نیست. گاهی ما در مقابل اطلاعات وسیع افراد و اصطلاحات فراوانی که استفاده می کنند منفعل می شویم. گاهی این چنین افرادی پژوهش های زیادی را نیز انجام داده اند و چه بسا کتابهایی را هم نوشته اند. اما متاسفانه صدای خود این فرد در پژوهش هایش به گوش نمی رسد. گاهی درس خارج یا دروس در سطح دکتری چنین افرادی نیز به بیان اقوال و مقایسه آنها و نهایتا داوری بین آنها ختم می شود. اینها هم ملاک نخبگی را ندارند البته با توجه به تذکری که در بند قبل داده شد. پس نخبه کیست؟؟ نخبه به خصوص نخبه علمی عبارت است از فردی که در یک رشته علمی، توان حل مساله دارد به طوری که این حل مساله از عهده غالب دانش وران آن علم، خارج است. وقتی قرار است ببینیم که یک فرد نخبه است یا خیر نه معدل و نه وسعت اطلاعات او را نمی سنجیم بلکه قدرت او در حل مساله و ارائه راهکارهای مبتکرانه او ملاک صحیح نخبگی است. کسی که پس از سالها مطالعه در یک علم خودش به عنوان یک بازیگر در یک علم وارد نشده و همیشه تماشاچی یا نهایتا داور بوده است نمی تواند نخبه لقب گیرد. البته فراوان اند طلابی که استعداد نخبگی دارند اما روش غلط آموزشی و دور از دسترس کردن بزرگان علمی و ارزش دادن به مواردی مانند معدل و تعداد آثار پژوهشی و غیره مسیر نخبگی ایشان را تغییر می دهد. برای نخبه شدن باید قوه تفکر و خلاقیت و ابتکار را زنده کرد. چقدر نظام آموزشی و به طور کلی قوانین حوزه ما چنین مسیری را برای طلاب فراهم می کند؟ پ.ن: نخبه منتظر هیچ فرد یا سازمانی نمی ماند. #تولید_علم #حوزه #باسته_های_علمی_عالم_دینی_عصر_انقلاب #نخبگی 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani