بسم الله الرحمن الرحیم یکی از لوازم کار پژوهشی تهیه طرحنامه است. باید توجه داشت که طرحنامه یا همان پروپوزال، برای پایان نامه یا طرح های پژوهشی لازم است زیرا قبل از شروع به پژوهش باید تصویب شود. با این وجود طرحنامه برای مقاله یا سخنرانی علمی و ... هم لازم است. چرا؟ در طرحنامه، سوال اصلی تبیین می شود. پژوهش دقیقا فرایند پاسخ به این مساله است. طبیعی است که مقاله نویس پیش از شروع به نوشتن مقاله باید مساله اش را به خوبی بشناسد. بنابراین اگر چه مقاله نویس یا کتاب نویس مانند پایان نامه نویس لازم نیست طرحنامه مکتوب داشته باشد اما او نیز فهم دقیقی از مساله تحقیقش دارد. این مطلب در مورد سایر بخشهای طرحنامه هم قابل سرایت است. یک مقاله نویس می داند که مقاله اش دارای چه عناوین اصلی (شبه فصل) است. اینها همان سوالات فرعی تحقیقش است. همچنین می داند که چرا دارد این پژوهش را انجام می دهد یعنی فایده این عمل را پیش از انجامش تصدیق کرده است. پس او نیز ضرورت تحقیقش را می داند هرچند مانند پایان نامه نویس آن را مکتوب نکرده است. پیشینه تحقیق نشان می دهد که پژوهش این پژوهشگر ضرورت دارد زیرا پیش از او کسی به این سوال نپرداخته یا اگر هم پرداخته کار او دارای زاویه، روش یا نتیجه متفاوتی است. بنابراین تهیه طرحنامه برای هر پژوهشی ضروری است. طرحنامه هر پژوهش نقشه راه آن است. همانطور که وقتی می خواهیم به مسافرتی برویم لازم است مسیر مسافرت، فاصله بین مبدا تا مقصد، وسیله نقلیه و ضرورت سفر و ایستگاه های بین راه را بشناسیم در پژوهش هم باید قبل از ورود به پژوهش تصور صحیحی از مساله داشته باشیم. #آموزش_پژوهش #پژوهش #طرحنامه @sd_hawzah

بسم الله الرحمن الرحیم ❓مساله پژوهش و موضوع تحقیق (نکته کلیدی در انتخاب موضوع مقاله و پایان نامه) ✅ مهمترین نکته ای که در چیستی پژوهش باید بدانیم این است که پژوهش پاسخ به یک پرسش علمی است. پس اگر دنبال موضوع مقاله یا پایان نامه هستید در واقع باید دنبال یک سوال خوب علمی باشید. پژوهش در واقع همان کارهای علمی ای است که با انظباط علمی انجام می دهیم تا به نتیجه این سوال برسیم. البته واضح است که ما نسبت به ابن سینا کمتر سوال داریم زیرا کمتر از او می دانیم. هر چه گستره دانش ما بیشتر می شود سوالات ما هم دقیقتر و علمی تر می شود. پس برای انتخاب یک موضوع تحقیق باید ببینیم می خواهیم به چه سوالی جواب دهیم. این نکته ای است که متاسفانه بسیاری از دانش پژوهان از آن غفلت می کنند و موضوعاتی را پیشنهاد می دهند که مسلما خودشان هم نمی توانند توضیح دهند که دقیقا دنبال چه سوالی هستند. به همین دلیل است که در طرحنامه تحقیق لازم است مساله تحقیق تبیین شود تا هم پژوهشگر و هم مخاطبان او دقیقا بدانند که مساله او چیست. #آموزش_پژوهش #طرحنامه #پژوهش #مساله_تحقیق @ghorbani_hamdani

بسم الله الرحمن الرحیم تفاوت مساله علمی و مساله تاریخ علمی پژوهش در یک علم، عبارت است از پاسخ به یک مساله علمی. دقت در این تعریف نشان می دهد که مکاتب و نظریات مختلفی که در یک علم وجود دارد هیچ کدام جزء علم به حساب نمی آیند. هر علمی عبارت است از مسائل آن علم و پاسخ های صحیح آن. خب پس تکلیف نظریات مطرح در یک علم و مکاتب مختلف علمی چه می شود. جواب این است که همه اینها متعلق به تاریخ علم اند. مطالعه نظریات بزرگان یک علم کار علمی نیست بلکه کاری است متعلق به تاریخ علم. مساله علمی دقیقا ناظر به خود علم است. پژوهش در یک علم عبارت است از حل مسائل یک علم. با این بیان، وقتی پژوهشی ناظر به اشخاص و مکاتب مختلف علمی است به طور مستقیم غرض علمی ندارد بلکه غرض تاریخ علمی دارد. همه پژوهشهای ناظر به گزایش یک نظریه یا مقایسه آن با نظریات دیگر یا تحلیل و نقد که ناظر به یک نظریه یا مکتب یا شخص است همگی کار تاریخ علمی است. باید توجه داشت که اغراض تاریخ ممکن است در جای خود مهم و ارزشمند باشند اما به هر حال باید به این دو حوزه در هر علمی تمایز قایل شد. در انتخاب مساله پژوهش باید به این تفاوت دقت کرد. بسیاری از پژوهش های علمی اعم از کتاب، پایان نامه و مقاله بیشتر نگاه تاریخ علمی دارند تا نگاه علمی. در برخی موارد این پژوهش های تاریخ علمی اهمیت ویژه ای دارند. به عنوان مثال ضرورتی ایجاب می کند که بین دو نظریه یا دو فرد مقایسه ای انجام شود. این در حالی است که در بسیاری از پژوهشهای تاریخ علمی به خصوص پژوهشهایی که افراد مبتدی تر انجام می دهند مثلا نظریه دو فرد گزارش، تحلیل یا مقایسه می شوند صرفا به این دلیل که این دو نفر افراد شاخصی هستند. در بخش بیان ضرورت چنین پژوهش هایی عموما تاکید بر خود افراد می شود در حالی که وقتی دو نظریه با هم مقایسه می شوند این دو نظریه نه به دلیل شاخص بودن صاحبان نظریات بلکه به خاطر ویژگی ای که خود این دو نظریه دارند باید با هم مقایسه شوند. به عنوان مثال فرض کنیم یکی از این نظریات ناظر به نظریه دیگری است یا یک نظریه مکمل یا ناقد نظریه دیگر است. پژوهش هایی که صرفا به دلیل شاخص و مهم بودن صاحبان نظریات انجام می شوند عموما به نتایج قابل توجهی هم نائل نمی شوند. متاسفانه بسیاری از پژوهش ها در مراکز علمی بدون توجه به این مساله انجام می شوند. به عنوان مثال اگر در یک مساله علمی 5 نظریه وجود داشته باشند می توان 20 پژوهش مقایسه ای از آن ها استخراج کرد در حالی که اگر با دقت علمی به این مطلب نگاه کنیم معلوم نیست هم این 20 مقایسه ضروری و دارای اهمیت و منتج به نتایج علمی مهمی شوند. در آخر باز هم باید تاکید کرد که پژوهش امری است که پس از مدتی مطالعه و کار و فکر در یک موضوع، رخ می نمایاند. برای شروع یک پژوهش اولین قدم انتخاب مساله پژوهش نیست بلکه اول باید در موضوع مورد بحث به قدر کافی مطالعه و فکر کرد. بهترین مسائل پژوهش آنهایی هستند که محقق در مسیر مطالعات و تفکراتش به آنها می رسد و محقق احساس می کند برای ادامه مسیر علمی اش نیاز دارد که چنین مساله ای را حل نماید نه آنهایی که با کنار هم گذاشتن چند کلمه و یا با حدس و گمان یا با پرسش از این و آن یا سفارش دیگران مطرح می شوند. #پژوهش #آموزش_پژوهش #مساله_تحقیق #مساله_پژوهش #مساله_علمی #مساله_تاریخ_علمی #تاریخ_علم @ghorbani_hamedani

بسم الله الرحمن الرحیم یک سوال: در طرحنامه نویسی چرا بیان عنوان لازم است؟ عنوان یکی از اطلاعات فرعی مقاله است. مواردی مانند نو بودن، ارزشمندی حل، ضرورت، تناسب با امکانات پژوهشی محقق و غیره از ویژگی های مساله پژوهش است. یک مساله خوب ممکن است تبدیل به عناوین صححیح یا غلط شود. مثلا اگر مفهوم شناسی، مساله یک تحقیق باشد و مساله تحقیق ویژگی های یک مساله پژوهشی را داشته باشد اما عنوان مساله «معنا و مفهوم ....» باشد در این صورت مساله صحیح است اما عنوان ویژگی های عنوان را ندارد. طرحنامه در واقع بیان تصور ما از پژوهش است و به عنوان مقدمه برای ورود به پژوهش. آیا برای ورود به یک پژوهش دانستن عنوان لازم است؟ به نظر اصلا طرح عنوان در طرحنامه برای نوپژوهشگران آفت هم دارد. چرا که به جای اینکه به دنبال مساله باشند به دنبال عنوان می گردند. این نکته ای است که بسیاری از اساتید راهنمای پژوهش با آن درگیرند. شخص، عنوانی را مطرح می کند اما نمی تواند سوالش را خوب توضیح دهد. چرا که ذهن او عنوان ربا است نه مساله ربا در حالی که ذهن پژوهشگر مساله ربا باید باشد. رابطه سوالات فرعی تحقیق با ساختار و عناوین فرعی، متناظر با رابطه سوال اصلی مقاله با عنوان مقاله است. اگر به این نتیجه برسیم که عنوان تحقیق در طرحنامه لازم نیست می توان گفت که بیان ساختار هم لازم نیست. در مقابل باید سوالات فرعی تحقیق بیشتر فربه شوند به این صورت که وقتی بخش سوالات فرعی را می خوانیم بدانیم که دقیقا چه فرایندی در حل مساله اصلی پژوهش طی می شود. #آموزش_پژوهش #طرحنامه #پژوهش #عنوان #ساختار #سوال_اصلی #سوالات_فرعی 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani

بسم الله الرحمن الرحیم ✅ طرحنامه پیش از این اشاره شده که هر پژوهشی مبتنی بر یک طرحنامه است هرچند نوشته نشده باشد. تا پژوهشگر طرحی از پژوهش نداشته باشد نمی تواند وارد پژوهش شود. نه تنها پژوهش بلکه انسان برای انجام هر کاری ابتدا تصوری از آن کار دارد و تصدیق می کند که این کار به فایده اوست. این مطالب در فلسفه و علم اصول بحث شده است. پیش از شروع یک پژوهش طبیعتا سه سوال اصلی برای پژوهشگر وجود دارد. اول اینکه مساله پژوهش چیست یعنی سوال از چیستی. اینکه بدانیم دقیقا قرار است در مورد چه سوالی پژوهش کنیم. سوال اصلی و بیان مساله در طرحنامه در پی پاسخ به این سوال هستند. مساله دوم که بعد از فهم چیستی باید پاسخ داد سوال از چرایی است؟ چرا این پژوهش باید انجام شود. این همه بحث تصدیق به فایده است. برای پژوهش اولا باید مساله مورد نظر قابلیت کار پژوهشی را داشته باشد و فی نفسه مساله مهمی باشد؛ هم اینکه باید بدانیم کار ما در شرایط فعلی و با توجه به کارهای قبلی ای که در مورد این مساله شده کار لازمی است یعنی باید اثبات کنیم با وجود کارهایی که قبلا در مورد این مساله شده اما هنوز کار ما کاری ضروری است. لذا پیشینه به عنوان بخشی از ضرورت باید مورد توجه باشد. مساله سوم این است که چگونه و با چه فرایندی می خواهیم به این سوال پاسخ دهیم. یعنی مسیر راه در حل این مساله چیست. برای این منظور باید سوال اصلی را شکست و به سوالات فرعی رسید. بخش سوالات فرعی باید این مسیر را به خوبی تبیین کند. بخش ساختار مقاله دقیقا همین سوالات فرعی و یا فرعی فرعی است که از حالت سوالی به حالت مصدری و به صورت عنوان در آمده است که البته در حد ارائه یک دورنما در طرحنامه مستحب است نه واجب. همچنین بخش فهرست منابع به داوران نشان می دهد که محقق می داند در کدام منابع به دنبال جواب سوال بگردد. لذا بخش فهرست منابع از حیث طرحنامه بودن واجب نیست. بخش عنوان هم در پست های قبلی مورد اشاره قرار گرفت. #آموزش_پژوهش #طرحنامه #پژوهش 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani

اسلایدهای درس طرح تحقیق (طرحنامه) البته این اسلایدها خیلی کم است برای یک درس اما یک دورنمایی از کل کار را نشان می دهد. هرچند در برخی موارد با آنچه به طور معمول گفته می شود تفاوت دارد. #آموزش_پژوهش #طرحنامه #پژوهش #اسلاید 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani

🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸 🔊 #پادکست_صوتی ⏰ زمان: ۴:۴۷ ✅ نوشتن چه مواردی در یک طرحنامه الزامی است؟ چه توجیهی برای نوشتن این موارد وجود دارد؟ 🔹هر طرحنامه فقط باید دارای سه بخش چیستی، چرایی و چگونگی باشد. #طرحنامه #پژوهش 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani

اسلایدهای درس پرونده علمی (اجرا) این اسلایدها برای یک درس خیلی کم است اما یک دورنمایی از کل کار را نشان می دهد. #آموزش_پژوهش #پرونده_علمی #پژوهش #اسلاید 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani

اسلایدهای درس نگارش علمی (گزارش تحقیق) این اسلایدها برای یک درس خیلی کم است اما یک دورنمایی از کل کار را نشان می دهد. #آموزش_پژوهش #نگارش_علمی #پژوهش #اسلاید 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani

بسم الله الرحمن الرحیم پژوهش‌های علمی و پژوهش‌های تاریخ علمی 🔻 پژوهش در یک علم، عبارت است از پاسخ به یک مساله علمی. دقت در این تعریف، به خصوص عبارت «مساله علمی» نشان می دهد که مکاتب و نظریات مختلفی که در یک علم وجود دارد هیچ کدام جزء آن علم نیستند. نظریات مطرح در یک علم و مکاتب مختلف علمی متعلق به تاریخ علم‌اند. مطالعه نظریات بزرگان یک علم، «کار علمی» نیست بلکه کاری است متعلق به تاریخ علم. 🔻 مساله علمی دقیقا ناظر به خود علم است و پژوهش در یک علم عبارت است از حل مسائل یک علم. با این بیان، وقتی پژوهشی ناظر به اشخاص و مکاتب مختلف علمی است به طور مستقیم، غرض علمی ندارد بلکه غرض تاریخ علمی دارد. همه پژوهشهای ناظر به یک نظریه یا مقایسه آن با نظریات دیگر یا تحلیل و نقد که ناظر به یک نظریه یا مکتب یا شخص هستند همگی پژوهش تاریخ علمی محسوب می‌شوند. باید توجه داشت که اغراض مطالعات تاریخ علمی ممکن است در جای خود مهم و ارزشمند باشند اما باید به این دو حوزه مطالعاتی در هر علمی تمایز قایل شد. 🔻 هرچند عموما پژوهش‌های علمی که یک مساله علمی را مورد بحث قرار می‌دهند، ناظر به انظار دیگران و پژوهش‌های انجام شده اند اما مساله اصلی این گونه پژوهش‌ها خود مساله علمی است به طوری که پژوهش‌گر در کنار سایر دانش‌وران آن علم، به نظریه‌پردازی و حل مساله می‌پردازد. 🔻 در مقابل پژوهش‌های تاریخ علمی از نوع معرفت‌های درجه دواند که ناظر بر علوم و نظریات دیگران اند. در این پژوهش‌ها مساله مورد بررسی خود مساله علمی نیست بلکه دیدگاه‌ها و انظار دانش‌وران محل بحث است. لذا در این گونه پژوهش‌ها، پژوهش‌گر در کنار سایر دانش‌وران نیست بلکه بیننده پژوهش آنهاست. 🔻 پژوهش‌گر در مساله علمی مانند بازیگری است که در زمین بازی در کنار سایرین مشغول بازی است اما پژوهشگر در مساله تاریخ علمی مانند تماشاگر، گزارش‌گر و نهایتا تحلیل‌گر و داوری است که خود به بازی مشغول نیست اما بازی بازیکنان را به نظاره و تحلیل نشسته است. 🔻 هرچند برای نومحققان که تمرین پژوهش انجام می‌دهند پژوهش‌های تاریخ علمی مفیدتر و سهل‌تر است اما باید بدانیم که در عصر کنونی که حوزه‌های علمیه با مسائل نوپدید فراوانی روبرو است نیازمند پژوهشگرانی هستیم که توانایی پژوهش در مسائل علمی را دارند. این نکته به خصوص باید مورد توجه و تاکید برنامه‌ریزان و مجریان امر پژوهش و داوران مقالات و جشنواره‌ها و اساتید محترم باشد. اگرچه ممکن است پژوهش‌های تاریخ علمی، خود دارای اهمیت و ضرورت ویژه‌ای هستند و کارکردهای مهمی دارند اما نیاز امروز ما به پژوهش در مسائل علمی اولویتی صدچندان دارد. #پژوهش #مساله_تحقیق #تولید_علم #تاریخ_علم #مساله_پژوهش #مجتهد_مقلد 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani

✅ پژوهش‌های علمی و پژوهش‌های تاریخ علمی 🔹 در این نمودار، رنگ سبز، نشان‌گر پژوهشی است که محقق انجام می‌دهد که می‌تواند هم پژوهش درجه یک باشد و هم پژوهش درجه دو. 🔸 پژوهش‌های تاریخ علمی ناظر به دیدگاه‌های پیشین در یک مساله‌اند اما پژوهش علمی ناظر به خود مساله است هرچند به عنوان مقدمه‌ای برای حل مساله از پژوهش‌های تاریخ علمی هم بهره می‌گیرد. ♦️ تذکر: برخی فلش‌های این نمودار برای نمونه است. مثلا نقد، نسبت به هر دیدگاهی قابل تصور است در صورتی که فلش آن فقط به سمت دیدگاه اول است. #پژوهش #آموزش_پژوهش #پژوهش_علمی #پژوهش_تاریخ_علمی 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani

🔹کانال نشریه رهنامه پژوهش از سوی معاونت #پژوهش حوزه های علمیه در پیام رسان ایتا راه اندازی شد. 🌿اهداف: 🔻ترویج فرهنگ پژوهش 🔻افزایش سواد پژوهش 🔻و ارتقای مهارتهای پژوهشی در میان طلاب جوان به همراه پیشنهاد #موضوعات_پژوهشی لینک کانال👇 @rahnameh 🌺 🍂🌺🍂 🍃🍂🌺🍃🍂 ✨🍃🍂🌺🍃🍂🌺🍃🍂