مسیر فقاهت
🔰 تعبیر #ممّا_انفردت_به_الامامیّة {بخش اول} 🔹مرحوم سیّد مرتضی در کتاب #انتصار به وفو
🔰تعبیر #مما_انفردت_به_الامامیه{بخش دوم}
🔶دلیل قول اول
🔸وجه قول اول که در آن عبارت مذکور حاکی از اجماع است دلالت عبارت «الامامیة» بر کل امامیه میباشد؛ زیرا ظهور لفظ امامیه به همراه ال و لام عهد، کل امامیه می باشد نه بخشی از آن.
🔷دلیل قول دوم
🔹وجه قول دیگر ظهور عبارت «انفردت» میباشد که بر منفرد بودن حکم شیعه در میان سایر مذاهب اسلامی دلالت دارد و به حیثیت اتفاق تمام علمای شیعه ناظر نیست بدون اینکه حیثیت اجماع در آن لحاظ شده باشد که در این صورت مدلول «الف و لام» در عبارت «الامامیة» تعین و تشخص در مقابل اهل سنت خواهد بود.
🌀بررسی مقدمه کتاب «الانتصار في انفرادات الإمامية»
🔸در مقام داوری میان این دو دیدگاه، نگاهی به مقدمه کتاب «الانتصار في انفرادات الإمامية» مرحوم سید مرتضی و بررسی غرض ایشان از تألیف این کتاب، میتواند راهگشا باشد. مرحوم سید مرتضی در مقدمه کتاب انتصار فرموده است: «اهل سنت به زعم اینکه فتوای فقهای شیعه درباره برخی مسائل نسبت به سایر مذاهب منفرد و خلاف اجماع است، شیعیان را به خاطر آن مسائل تقبیح کردهاند و این نکته را به عنوان اشکال مذهب تشیع دانستهاند.»¹
🔹بنا بر این مرحوم سید این کتاب را به غرض پاسخ بدین طعن نگاشتهاند. ایشان، در این کتاب در صدد بیان این نکته است که بیشتر مواردی که فتوای شیعه منفرد دانسته شده، از سوی فقهای مذاهب دیگر نیز همان فتوا مطرح شده است و مواردی نیز که حقیقتاً شیعه فتوای منفردی دارد؛ ادله کافی بر آن وجود دارد و صرف منفرد بودن اشکالی به تشیع نیست².
🔸با نگاهی اجمالی به مسائل این کتاب، نکتهی فوق به روشنی مشهود است و در موارد بسیاری، پس از بیان فتوای شیعه، به فتاوای فقهای دیگر مذاهب -که با شیعه هم نظرند- اشاره میشود و در انتهای همه مسائل ادله فتوا ارائه میگردد و در مقام استدلال آوردن برای آرا، در بسیاری از موارد، اجماع به عنوان دلیل ذکر میشود و هرگاه برای اثبات مسالهای که با عنوان «مما انفردت به الإمامیة» شروع شده، به اجماع استدلال گردد، تغایر بین دلیل و مدعا، مقتضی تفاوت مفهومی این عبارت با اجماع است و گرنه عینیت دلیل و مدعا پیش میآید.
🔹بنابراین طبیعی است در این کتاب، آرائی از امامیه به عنوان منفردات شیعه مطرح شده باشد که در زمان مرحوم سید در نزد عامّه چنین معروف بوده است و این که دیدگاه تمام فقهای شیعه باشد یا خیر مطرح نیست. علاوه بر این؛ عرف برای صحت استناد تفرد امامیه به فتوایی، اتحاد فتوای فقهای شیعه تا آن زمان را لازم نمیداند؛ بلکه حتی با وجود مخالفت برخی از فقهای شیعه نیز عنوان «انفراد امامیه به آن فتوا» صادق است و وجود دیدگاهی در نزد بعض امامیه و طرح آن از سوی مخالفین، مصحح کافی برای استناد انفراد به امامیه می باشد و این عبارت بیشتر از این، ظهور در چیزی ندارد.
✅✅نتیجه
نتیجه اینکه میتوان عبارت «مما انفردت به الامامیة» را بیانگر فتوای معروف و منفرد فقهای شیعه در مقابل مذاهب اهل سنت دانست. اما اتفاق نظر فقهای شیعه در آن مسائل را نمیتوان از این عبارت استظهار کرد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*¹:الانتصار في انفرادات الإمامية، ص ۲۱۸
*²: عبارت ایشان در ابتدای مقدمه چنین است: «فإني ممتثل… من بيان المسائل الفقهية التي شنع بها علی الشيعة الإمامية، و ادعي عليهم مخالفة الإجماع، و أكثرها موافق فيه الشيعة غيرهم من العلماء و الفقهاء المتقدمين أو المتأخرين، و ما ليس لهم فيه موافق من غيرهم فعليه من الأدلة الواضحة و الحجج اللائحة ما يغني عن وفاق الموافق، و لا يوحش معه خلاف المخالف»: الانتصار في انفرادات الإمامية؛ ص ۷۵. همچنین بارها عبارت «مما شنع به على الإمامية» در این کتاب به کار رفته است. ر.ک الانتصار في انفرادات الإمامية، ص۸۴، ۲۶۸، ۲۸۱، ۲۹۳
🆔@masire_feghahat
🔰حسن بن ابی طالب آبی (۶۷۲ ه. ق) معروف به فاضل آبی(آبی منسوب به «آبه» است مثل ساوه)
🔹گاه از فاضل آبی به «ابن زينب» و یا «تلميذ المحقق» تعبیر می شود.
🔸#كشف_الرموز اولین شرحی است که به وسیله فقهای دیگر بر مختصر النافع نوشته شده است و دومین شرح بعد از المعتبر بر مختصر النافع است.
🔹 فاضل آبی این شرح را در زمان حیات محقق حلی نوشته و لذا در تمام موارد مؤلف را با جمله «دام ظله » دعا کرده است و گاهی می گوید: آنچه استاد در متن مختصر النافع نوشته، #مخالف با آن چیزی است که در درس فرموده است.
🔸سخنان فاضل آبی در مقدمه کتاب کشف الرموز
1⃣ هرگاه مصنف گفته است: «#اشهر» یعنی در میان روایات #متعارضه آن روایتی که شهرت بیشتری دارد، این روایت است
2⃣هرگاه مصنف کلمه «#اظهر» را به کار می برد مرادش در #فتاوای اصحاب است
3⃣هر گاه محقق حلی فرموده است: «#أشبه» مراد آن چیزی است که #اصول_مذهب بر آن دلالت دارد یا عقل و اصلی بر آن دلالت می کند. انسب و اصح نیز همانند آن است.
🆔@masire_feghahat
🔰#اجزاء_در_تقلید{بخش دوم}
💢وجوه #غیرصحیح برای اجزاء
1️⃣اجماع
🔸 این وجه توسط مرحوم نائینی مطرح و پذیرفته شده است
🔴اما به آن اشكال شده است که اولا این اجماع توسط #متقدمین بر مرحوم نائینی نقل نشده و احراز نشده است و ثانيا احتمال #مدرکی بودن اجماع وجود دارد و لذا اعتباری ندارد
2️⃣ لزوم عسر و حرج
🔹گفته شده است که عدم إجزاء و لزوم اعاده و قضاء در موارد کشف خلاف، موجب #حرج است و حرج منفی است؛ زیرا حرج منفی در شریعت، #حرج_نوعی است و شواهدی نیز بر آن وجود دارد
🔴مناقشه در استدلال به لزوم حرج مرحوم نایینی به این وجه اشکال کرده اند که منفی در ادله نفی حرج، حرج شخصی است نه حرج نوعی چرا که التزام به نفی حرج نوعی #مستلزم بدعت در دین خواهد بود؛ زیرا حکم شرعی را از افرادی که دارای حرج نیستند نیز مرتفع می کند. مواردی هم که با حرج و ضرر شخصی تلازم ندارند؛ اما برای نفی حکم به نفي حرج یا ضرر استناد شده است، از موارد بیان #حکمت_تشریع است.
🔁به نظر می رسد می توان در اشکال به این استدلال گفت اعاده و قضاء در تکالیف شرعی، مستلزم حرج نوعی نیست خصوصا که در برخی موارد بر اساس #ادله_خاص مثل قاعده «لاتعاد» إجزاء ثابت است و حرجی بودن حکم به عدم کفایت و وجوب اعاده و قضاء در غیر این موارد ثابت نیست
🆔@masire_feghagat
🔰#علامه_مجلسی
🔹استاد سیدجواد شبیری از والد معظمشان نقل می کنند زمانی که درس مرحوم آیة الله بروجردی حاضر می شده اند، چند روز مرحوم آقای بروجردی در مورد روایتی بحث کردند و مباحث مختلف و احتمالات عدیده ای در باره ی آن طرح کردند.
🔸 بعد در بحار علامهی مجلسی ملاحظه کردند که بیشتر یا همهی آن احتمالات را علامه مجلسی مطرح نموده اند و البته آقای بروجردی قطعا بحار را در آن قسمت ندیده بودند و این بسیار عجیب بود که احتمالاتی که آقای بروجردی در چند جلسه طرح کرده بودند در بحار علامه مجلسی آمده بود در حالی که علامه مجلسی با کثرت اشتغالاتی که داشته اند، شاید برای آن بحث، بیشتر از پنج دقیقه وقت نگذاشته اند.
🔹گاهی در مورد روایتی علامهی مجلسی در یک صفحه احتمالات متعددی را طرح می کنند و بحث را حلاجی می کنند و در انتها هم می نویسند که این مطالب را «علی الاستعجال» نوشته اند.
🆔@masire_feghahat
🔰#تضاد_تعلیل_با_تقیه
● مترتب بر آنچه گفته شد #نتایج زیر حاصل می شود :
ــــــــــــــ
2⃣ نفی استظهار مفاد تقیه ای از روایت معلل
💢مبحث صحیحه ثالثه زراره در بحث استصحاب💢
🔸ثم لو سلم ظهور الصحيحة في البناء على الأقل المطابق للاستصحاب، كان هناك صوارف عن هذا الظاهر، مثل :
🔹تعين حملها حينئذ على التقية، وهو مخالف للأصل.
ثم ارتكاب الحمل على التقية في مورد الرواية، وحمل القاعدة المستشهد بها لهذا الحكم المخالف للواقع على بيان الواقع - ليكون التقية في إجراء القاعدة في المورد لا في نفسها - مخالفة أخرى للظاهر وإن كان ممكنا في نفسه¹
3⃣قابل استناد بودن تعلیل روایت تقیه ای
🔹نعم، يظهر من بعض الأخبار الصحيحة: عدم اختصاص الموضوع (در حدیث "رفع عن امتی ...") عن الأمة بخصوص المؤاخذة، فعن المحاسن، عن أبيه، عن صفوان بن يحيى والبزنطي جميعا، عن أبي الحسن (عليه السلام):
" في الرجل يستكره على اليمين فحلف بالطلاق والعتاق وصدقة ما يملك، أيلزمه ذلك؟ فقال (عليه السلام): لا، قال رسول الله (صلى الله عليه وآله وسلم): وضع عن أمتي ما أكرهوا عليه، وما لم يطيقوا، وما أخطأوا... الخبر ".
🔸فإن الحلف بالطلاق والعتاق والصدقة وإن كان باطلا عندنا مع الاختيار أيضا، إلا أن استشهاد الإمام (عليه السلام) على عدم لزومها مع الإكراه على الحلف بها بحديث الرفع، شاهد على عدم اختصاصه برفع خصوص المؤاخذة²
ــــــــــــــــــــ
*¹:فرائد الأصول،ج۳،ص۶۴-۶۵
*²:فرائد الأصول،ج۲،ص۲۹
🆔@masire_feghahat
🔰دو مطلب قبل این موضوع را از اینجا بخوانید
1⃣https://eitaa.com/masire_feghahat/179
2⃣https://eitaa.com/masire_feghahat/226
رجال1 - 16.6.1400_1.mp3
38.73M
🔰استاد #حسینی_شیرازی(زیدعزه)
🔸کلاس رجال جلسه اول
🔻مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم السلام)
۱۶/۶/۱۴۰۰
🆔@masire_feghahat
🔰استاد #عندلیب_همدانی(زیدعزه)
🔹 آیت الله #وحید_خراسانی عصاره مبانی آیت الله #خویی در اصول هستند. ایشان مبانی حوزه نجف را به قم انتقال دادند.
🔸 آنچه به نظر من به جنبه علمی ایشان عظمت داده، اول بحث #جامعیت، دوم بحث #عمق و سوم بحث #نقاد بودن ایشان است.
🔹 کسی که بیشترین سعی و کوشش را داشت در اینکه مبانی مرحوم اصفهانی، مرحوم نائینی، مرحوم آقا ضیاء الدین عراقی، مرحوم آقای خویی را در قم انتشار دهد و نقادی کند، آیت الله وحید بودند و این امر باعث شد که یک نشاط علمی بین فضلا و حوزه ایجاد شود.
🔸ایشان در مسایل اصول که وارد میشوند، نظر بزرگان اصول مثل شیخ انصاری و آخوند خراسانی، مرحوم اصفهانی و نائینی و عراقی را نقل میکنند و بیشتر هم بر طبق مبانی استادشان مرحوم آیت الله خویی پیش میروند، اگرچه در بسیاری از موارد ایشان با استاد خود اختلاف نظر دارند، ولی تقریباً سبک و سیاق بر همان سبک و سیاق مرحوم آقای خویی است.
🔹در مورد فهم روایات هم ایشان خیلی دقیق هستند البته چندان #بررسیسندینمیکنند مگر جایی که نیاز باشد.
🆔@masire_feghahat
🔰آیت الله #میرزای_نایینی(رحمه الله)
💢 تفکر سی ساله💢
🔸از موارد و مسائلى كه انصافاً تصوير آن در علم اصول بسيار مشكل است بيان فرق بين «علّت» و «حكمت» است؛ در اين باره نقل مطلبى از مرحوم محقق نائينى (رحمه الله) خالى از لطف نيست، چه اينكه معروف است وقتى از ايشان، در مورد «فرق» بين علّت و حكمت سؤال مىشود در پاسخ مىفرمايند:
🔹«من سى سال است درباره فرق بين حكمت و علّت، فكر مىكنم، امّا به نتيجهاى نرسيدهام»
📚ارث زوجه،ص۲۱۳
🆔@masire_feghahat
🔰#اجزاء_در_تقلید{بخش سوم}
💢وجوه غیر صحیح اجزاء (ادامه)
3⃣ عدم ترجيح فتوای دوم بر فتوای اول
🔸حجیت فتوا و اجتهاد دوم نسبت به اعمال سابق بر حجيت فتوا و اجتهاد اول ترجیحی ندارد چون هر دو مستند به ادله و طرق ظنی یا فتوای مجتهد هستد
🔴مناقشه در این وجه:
🔹 اولا عمل به فتوای دوم بر اساس تعارض و ترجیح اجتهاد با فتوای دوم نیست، بلکه بر این اساس است که اجتهاد یا فتوای دوم، نافی ادامه حجیت اجتهاد با فتوای اول است پس با اجتهاد با فتوای دوم، زمان حجیت اجتهاد با فتوای دوم تمام می شود
🔸ثانيا همان طور که فتوای دوم بر فتوای اول ترجیح ندارد، فتوای اول هم بر فتوای دوم ترجيح ندارد و لذا اجزاء هم وجهی ندارد
🆔@masire_feghahat
🔰#مخطوطات
🔸رونمایی از نسخه کتاب #استبصار به خط خود شیخ الطائفة مرحوم شیخ طوسی (رضوان الله علیه) در موزه العتبة العلویة المقدسة(صلوات الله وسلامه علیه)
🆔@masire_feghahat
نقلمطلببالینککانال
🔰#مطهریت_ازاله_ی_نجاست {بخش اول}
🟢 #مشهور در میان آرای فقهاء اینست که برای طهارت ازاله عین نجاست #کافی_نیست و باید بعد از ازاله عین نجاست با #آب تطهیر شود
🔵به خلاف برخی از اعلام مانند سید مرتضی و از متاخرین فیض کاشانی و محقق تستری که ازاله ی نجاست را مطهر می دانند
🔸سید مرتضی در تعلیل امکان تطهير با مایعات مضاف غير از آب فرموده اند :بأن تطهيره ليس إلا إزالة النجاسة عنه، و قد زالت بغير الماء مشاهدة¹
🔹محدث کاشانی می فرماید: يشترط في الإزالة إطلاق الماء على المشهور، خلافا للسيد و المفيد فجوزا بالمضاف، بل جوز السيد تطهير الأجسام الصقيلة بالمسح، بحيث بزول العين لزوال العلة. و لا يخلو من قوة، إذ غاية ما يستفاد من الشرع وجوب اجتناب أعيان النجاسات، أما وجوب غسلها بالماء عن كل جسم فلا، فكل ما علم زوال النجاسات عنه قطعا حكم بتطهيره. الا ما خرج بالدليل، حيث اقتضی فيه اشتراط الماء كالثوب و البدن²
ــــــــــــــــــــــــــــ
¹*:ناصریات ضمن الجوامع الفقهیه،ج۱،ص۱۰۴
²*:مفاتیح الشریعة،ج۱،ص۷۷
🆔@masire_feghahat
نقل مطلب صرفا با لینک کانال
حديث2 23.11.1400.mp3
8.31M
🔰استاد #حسینی_شیرازی(زید عزه)
🔸کارگاه حدیث جلسه دوم
🔻مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم السلام)
۱٤۰۰/۱۱/۲۳
🆔@masire_feghahat
🔸مقالات مرتبط با جلسه دوم کارگاه حدیث
توصیه ی استاد این بود حتما خوانده شود
🔻🔻🔻
توثیق کلینی.pdf
570.6K
🔰پیش فرضهای تحلیل توصیفات رجالی (مطالعه موردی؛ اعتبار کافی)
🆔@masire_feghahat
فعالیت_فرهنگی_فطحیه_در_انتقال_حدیث.pdf
2.57M
🔰فعالیت فرهنگی فطحیه در انتقال حدیث امامیه نمونه موردی #بنوفضال
🆔@masire_feghahat
🔰روش های بیان تعلیل در روایات امامیه
{بخش اول}
💢روایاتی که در این مقام بررسی میشوند روایات مربوط به کتاب بیع میباشند
1⃣عبارت «من اجل»
🔸در مورد بیع رطب با خرما روایاتی در کتب حدیثی وارد شده که مشهور ترین آنها #منع است
🔹مانند این روایت از وجود امام صادق(ع)که حلبی نقل میکند: قال الصادق(ع) لایصلح التمر الیابس بالرطب #من_اجل ان التمر یابس و الرطب رطب فاذا یبس نقص¹
🔸حلبی از امام صادق(ع)روایت کرده است که معامله خرما با رطب جایز نیست به دلیل اینکه خرما خشک و رطب تر است و هنگامی که خشک میشود وزن آن کم میشود
🟢در این روایت عبارت « #منأجل » بیانگر تعلیل بوده و به صراحت #علت عدم جواز معامله ی خرما با رطب را بیان میکند
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*¹:استبصار،ج۳،ص۹۳
*نکته ای که شایسته است در تتمه ذکر شود این است که طبق مبنای #مشهور که اغلب معاملات #امضایی است و نه تاسیسی(مانند عبادات) تعلیل هایی که در روایات مربوط به باب معاملات ذکر میشود #حمل_بر_علت میشود نه حکمت
🆔@masire_feghahat