🌟نکات و اشارات🌟
🔰نسخهای بسیار قدیمی از تهذیب الأحکام
آیتالله العظمی شبیری زنجانی:
🔸از آقای شیخ محمد سمامی شنیدم که نسخهای مهم و بسیار قدیمی –شاید مربوط به قبل از قرن هشت باشد- از کتاب «تهذیب» در شهر آمل یا بابل وجود دارد که برای استفاده در تحقیق تهذیب بسیار مفید است.
🔹آقای طباطبایی قطعهای از نسخه تهذیب را در اختیار داشتند که ظاهرا تصور میکرد که به خط خود شیخ است. در حالی که اینطور نبود، ولی نسخهای بسیار کهن بود و اکنون در اختیار پسر آقای قدوسی، نوۀ مرحوم طباطبائی است.
🔸مالک نسخه که از ناحیه شیخ بهایی مجاز بوده، گفته که از شیخ بهایی اجازهای میخواستم که به تأخیر افتاده بود، تا اینکه این نسخه به دستم رسید و آن را به شیخ بهایی دادم و او گریست و فرمود: این دستخط شیخ طوسی است، ولی در اجازه شیخ بهایی که به خط وی در آن نسخه موجود است، از اینکه نسخه به خط شیخ طوسی است، اثری نیست، با اینکه مناسب بود در اجازه به این مطلب تصریح شود.
🔹نسخه معتبری است، ولی خط شناسان گفتهاند که خط شیخ طوسی نیست و نیز با خط وی در حاشیه کتاب تبیان مشابهت ندارد. این نسخه فقط شامل باب طهارت است.
🔸صاحب معالم در منتقی الجمان گفته که نسخه تهذیب به خط شیخ نزد وی بوده، که شامل ابواب طهارت و صلات و... است. نسخه نزد شهید ثانی نیز بوده است. نیز در کتاب لوامع صاحبقرانی که شرح فقیه است، از نسخه اصل تهذیب نقلهایی آورده است.
▪️جرعهای از دریا، ج ۴، ص ۳۵۶
#نکات_اشارات
#تهذیب
#شیخ_طوسی
#نسخه_خطی
____
🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام
👉@mfeqhi
🔰آثار پژوهشی
✅ابراهیم بن مهزیار
💠یکی از رواتی که به صراحت مورد توثیق یا تضعیف قرار نگرفته «ابراهیم بن مهزیار اهوازی » برادر «علی بن مهزیار» است ولی به نظر ما او ثقه بوده و برای اثبات وثاقت او دو راه وجود دارد:
1️⃣راه اول: نقل کتاب او توسط «محمد بن عبدالجبار»
بنابر نقل نجاشی کتاب «ابراهیم بن مهزیار» را «محمد بن عبدالجبار» که از اجلاء ثقات است نقل میکند و نقل کتاب قرنیۀ اعتماد بر راوی است.
2️⃣راه دوم: عدم استثناء از رجال نوادر الحکمه
کتاب معروف «محمد بن أحمد بن یحیی بن عمران اشعری» به نام «نوادر الحکمه» قبل از کتاب شریف کافی مرجع شیعه بوده است، ولی با وجود این که مولف ثقه و معتبر بوده به دلیل اینکه درباره مؤلف «یروی عن الضعفاء» وارد شده، سه نفر از نقادین حدیث یعنی مرحوم ابن ولید، مرحوم صدوق و مرحوم ابو العباس سیرافی اسناد این کتاب را مورد بررسی قرار داده و حدود به سی نفر را از راویان «نوادر الحکمه» را از استثنا کرده و آنها را نامعتبر دانستهاند که نتیجهاش این است که بقیه مشایخ او این کتاب، معتبر بوده و روایات آنها قابل عمل است. یکی از مشایخ «محمد بن احمد» که استثنا نشده «ابراهیم بن مهزیار» است، لذا او قابل اعتماد دانسته شده و روایاتش قابلیت عمل را دارد.
✳️جدای از این دو راه برای اثبات وثاقت «ابراهیم بن مهزیار» مدائحی نیز در وصف او وارد شده که موید وثاقت اوست.
👈 نتیجه اینکه به نظر میرسد با توجه به این قرائن، می توان وثاقت «ابراهیم بن مهزیار» را ثابت دانست.
🔅متن کامل مقاله در وبسایت:
👉 https://b2n.ir/371745
#آثار_پژوهشی
#رجال
#مفردات
___
🌐کانال مرکز فقهی امام محمد باقر علیهالسلام
@mfeqhi
🌟نکات و اشارات🌟
🔰تمام نسخههای چاپی امالی ناقص است
آیتالله العظمی شبیری زنجانی:
🔸تمام نسخههایی که از امالی شیخ طوسی چاپ شده، ناقص است. نسخهای که نزد علامه مجلسی بوده است، منقولات بسیاری دارد که در نسخ دیگر نیست. امالی شیخ به جهت اهمیتی که داشت، مورد توجه علامه مجلسی بود، ولی متأسفانه برخی از منقولات بحار الانوار از این کتاب در دو نسخهای که از امالی چاپ شده، نیست.
🔹فردی نسخه امالیای را که مقابله کرده بودم، گرفت، ولی آن را به طور کامل و صحیح منتقل نکرد و امالی را چاپ کرد. برخی مجالس امالی ناقص است که با بازیابی میتوان آن را تکمیل کرد.
🔸امالی شیخ، نسخ معتبرتری هم دارد؛ مانند همان نسخهای که من با آن مقابله کردم. در کلمات ابن طاووس هم تعابیری هست که نشان میدهد امالی موجود افتادگیهای فراوانی دارد و شاید نصف یا ثلث امالیای است که شیخ تألیف کرده است.
▪️جرعهای از دریا، ج۴، ص ۳۵۷
#نکات_اشارات
#تهذیب
#شیخ_طوسی
#نسخه_خطی
____
🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام
👉@mfeqhi
نشست پژوهشی
«مجلّل سازی مشاهد مشرفه»
یکشنبه ۱۸ آبان ماه
ساعت ۱۲:۴۵
🔹پخش به صورت آنلاین
#خبرنامه_پژوهشی
---
🌐 مرکز فقهی امام محمدباقر علیهالسلام
@mfeqhi
🔰نقد و نظر
✅تنازع زوجین در مهریه
درباره مهریه در عقد نکاح دائم، ممکن است اختلافاتی بروز کند. از جمله این اختلافات، اختلاف در اصل مهر است.
🔸نزاع قبل از دخول
باید در نظر داشت که بر خلاف عقد موقّت که مهر یکی از ارکان صحت آن است و در صورت عدم تعیین مهر، اصل عقد باطل است، در عقد دائم، ذکر مهر از ارکان صحت عقد نیست و در صورت عدم ذکر مهر، اصل عقد باطل نخواهد بود. توجه به همین نکته باعث میشود تا حکم مسأله در صورت ایجاد نزاع پیش از دخول روشنتر شود.
🔹بر این اساس، حکم نزاع قبل از دخول مشخص خواهد بود؛ چرا که در فرض مسأله، قول زوج مقدم است. در حقیقت در عقد دائم، تنها در صورتی مهر به گردن زوج خواهد آمد که یا در حین عقد، مهر ذکر شود و یا آنکه پس از عقد، مهر فرض شود؛ و در صورت شک در این دو، با تمسّک به اصالة العدم، اصل با منکر خواهد بود.
❇️بررسی کلام صاحب جواهر
صاحب جواهر در اینجا به صورت مجمل، از «اصول» (چند اصل) سخن به میان میآورد. اصولی که در این مسأله ممکن است مدّ نظر ایشان باشد عبارتند از:
1️⃣.اصل برائت: چون شک در تحقق اصل اشتغال ذمّه زوج است، اصل برائت آن را نفی میکند.
2️⃣. اصل استصحاب: ذمه زوج قبلا مشغول نبوده است و پس از عقد شک میکنیم که آیا ذمّه مشغول شده است یا نه؟ عدم اشتغال را استصحاب میکنیم.
3️⃣. اصل عدم تسمیه: شک میکنیم آیا با تحقق عقد و یا پس از عقد، مهریهای مورد توافق قرار گرفته است یا نه؟ اصل عدم تعیین چیزی به عنوان مهر است.
✅ اما به نظر میرسد که اجرای این اصول در محل بحث صحیح نباشد. چرا که تا زمانی که اصل موضوعی امکان جریان دارد، نوبت به جریان اصل حکمی نمیرسد. از همین رو اصل عدم تسمیه که اصل موضوعی است بر اصول دیگر مقدم شده و بر آنها حکومت دارد. البته به نظر آیتالله شبیری زنجانی، «اصل موضوعى در صورتى حكومت بر اصل حكمى دارد كه مخالف با آن باشد و اما در صورت موافقت با آن، هيچكدام مانع از جريان ديگرى نمىشود و همه آنها در عرض هم جارى مىشوند.» بر این اساس، تمام اصول سه گانه محتمل در کلام صاحب جواهر، با هم و در عرض هم جاری خواهند بود.
✳️متن کامل این مقاله را اینجا بخوانید:
👉https://b2n.ir/501248
#نقد_و_نظر
#فقه
#نکاح
#مهریه
——
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi
هدایت شده از پژوهش حوزه علمیه خراسان
#نشست_پژوهشی
#حدیث_پژوهی
📝 موضوع نشست: «تأملاتی در زندگی و حیات علمی ابوالعباس نجاشی»
🎙استاد ارائه دهنده: دکتر سعید طاووسی مسرور
🔖برگزار کننده: گروه رجال و حدیث حوزه علمیه خراسان
🕰 چهارشنبه 1399/8/21 ساعت 13
🆔 از طریق سامانه lms: لینک شرکت در نشست:
http://pajuhesh.lms2.hozehkh.com/ws/hcw
💐با ما همراه باشید
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📚کانال رسمی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان:
https://eitaa.com/joinchat/1846018082C067d491c5f
╔═🦋🌸════╗
@howzehpajohesh
╚════🌼🦋═╝
۲۷ ربیع الاول: سالروز ارتحال آیتالله العظمی سید محسن حکیم
✳️ شمّ الفقاهة
آیتالله العظمی شبیری زنجانی:
🔹در مقایسه آقای آسید عبدالهادی شیرازی و آقای حکیم، من آسید عبدالهادی را از نظر سعه ذهن ترجیح میدادم. در مقایسه آقای حکیم با آقای خویی، اوایل من به آقای خویی ارجاع میدادم ولی بعد شمّ الفقاهة آقای حکیم به نظرم بهتر آمد، هرچند آقای خویی از نظر ذکاء و سرعت انتقال ترجیح داشت.
🔸البته ترجیح میان دو عَلَم مشکل است. علّت اینکه من در ابتدا به آقای خویی ارجاع میدادم، این بود که عدهای چون آسید محمد باقر صدر، آقای خویی را مقدّم میدانستند.
▪️جرعهای از دریا، ج۳، ص ۵۲۸
---
🌐 مرکز فقهی امام محمدباقر علیهالسلام
@mfeqhi
🌟نکات و اشارات🌟
🔰فهم عُدّة الاصول آسان نیست
آیتالله العظمی شبیری زنجانی:
🔸عدّه شیخ، کتاب مهمّی است. اخیرا این کتاب در دو جلد چاپ شده، ولی کما هو حقّه تحقیق نشده است. چاپ سنگی عدّه با حاشیه ملا خلیل قزوینی، خیلی حواشی خوب و دقیقی دارد و در برخی موارد در بحثهای کلامی هم وارد شده است.
🔹فهم عدّه آسان نیست. به یاد دارم مرحوم آقای بروجردی در بحث خبر واحد، دو روز کتاب عدّه را میآورد و از روی آن میخواند و خیلی با دقت معنا میکرد؛ به گونهای که حس میکردیم فهم افراد از کلمات قدما چقدر متفاوت است.
🔸مناسب است در تحقیق کتاب عدّه، با کتب اصولیِ اهل سنتِ معاصرِ شیخ نیز مقایسهای شود. یک وقت مرحوم عبدالحسین حائری در کتابخانه مجلس، نسخه خطی بزرگ و قطوری از یکی از سنّیهای معاصر شیخ طوسی به من نشان داد و گفت علمای اهل سنّت بر این کتاب حواشی یا شروح متعددی نوشتهاند. اینها باید در تحقیق عدّه مورد توجه قرار بگیرد.
▪️جرعهای از دریا، ج ۴، ص ۳۵۸
#نکات_اشارات
#تهذیب
#شیخ_طوسی
#نسخه_خطی
____
🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام
👉@mfeqhi
🔸فقه اکبر (فقه نظام ساز با رویکرد اقتصادی)
🔆نشست علمی در مدرسه فقهی امام محمد باقر علیه السلام
🔹استاد حجةالاسلام و المسلمین احمد علی یوسفی
▪️زمان: چهارشنبه 28 آبانماه 1399
ساعت 18:00
👈پخش همزمان از طریق اینستاگرام مدرسه فقهی:
instagram.com/mfeb.ir
#خبرنامه_پژوهشی
---
🌐 مرکز فقهی امام محمدباقر علیهالسلام
@mfeqhi
🌟نکات و اشارات🌟
🔰 اهمیت آثار سید مرتضی
آیتالله العظمی شبیری زنجانی:
🔸«ذریعه» و «ذخیره» سید مرتضی، کتب بسیار مهمی هستند.
🔹شیخ در عُدّه، مطلبی را درباره تواتر از ذخیره نقل میکند که بعد از کفایه مرحوم آخوند، باز هم حرف ذخیره، هنوز تازه است.(ر.ک: العدة فی اصول الفقه، ج۱، ص ۸۲)
🔸این مطلب نشان میدهد که هنوز متأخرین به حرف قدما نرسیدهاند.
🔹شیخ هم از ذخیره نقل میکند؛ چون سید حرف را تمام کرده بود.
▪️جرعهای از دریا، ج ۴، ص ۳۵۸
#نکات_اشارات
#ذخیره
#سید_مرتضی
#شیخ_طوسی
#متن_شناسی
____
🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام
👉@mfeqhi
۸ ربیع الثانی: سالروز ارتحال مرحوم شیخ الشریعه اصفهانی(۱۳۹۹ه.ق)
*شرح بر کلام آخوند*
آیتالله العظمی شبیری زنجانی:
آقای آشیخ عبدالکریم خوئینی(نویسنده خودآموز کفایه) شاگرد مشترک مرحوم آخوند و مرحوم آقای شریعت اصفهانی بوده است. او میگفت:
آقای آخوند شبها بالای پشت بام مسجد هندی (یا جای دیگر؛ تردید از من است) درس میگفت. صدای مرحوم آخوند هم بلند بود. منزل آقای شریعت هم نزدیک مدرس مرحوم آخوند بود. ایشان بالای پشت بام به بیانات مرحوم آخوند گوش میداد تا ببیند مرحوم آخوند مطالب را چگونه بیان میکند. ما روز در درس آقای شریعت شرکت میکردیم، و در آنجا مقصود مرحوم آخوند را میفهمیدیم و با بیان ایشان مطالب آخوند روشن میشد.
▪جرعهای از دریا، ج۳، ۳۹۳
#پوستر
---
🌐مرکز فقهی امام محمدباقر علیهالسلام
@mfeqhi
🌟نکات و اشارات🌟
🔰اهمیت «مبسوط» شیخ طوسی
آیتالله العظمی شبیری زنجانی:
🔸مرحوم آقای مجتهدی تبریزی از مرحوم حاج شیخ محمد رضا اصفهانی صاحب وقایة الاذهان نقل میکرد که «مبسوط» شیخ کتاب تفریعی است که در شیعه سابقه نداشته و شیخ این فروع را مطابق مذاق امامیه تنظیم کرده است و ترتیب مسائل آن علی القاعده برگرفته از کتب تفریعی اهل سنت است.
▪️جرعهای از دریا، ج ۴، ص ۳۵۹
#نکات_اشارات
#تهذیب
#شیخ_طوسی
#المبسوط
____
🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام
👉@mfeqhi