◀️ مرورى بر فصل فصل دوم در این فصل با نگاهى تاریخى‌تر، از دشمنى افرادى که چه بسا در طول تاریخ عنوان صحابۀ بزرگ پیامبر یافته، هاله‌ای از تقدّس وجود آنها را احاطه کرده سخن به میان آمده است. اطلاعات این فصل را مى‌توان در گروه‌هایى جا داد که به برخى از آنها اشاره مى‌کنیم: 1️⃣ گروه اول: گزارش‌هایی که به اسباب سر باز زدن مسلمانان از پذیرش خلافت حضرت امیر علیه‌السلام اشاره دارد: برخى از این اسباب در کلام مخالفان آمده که بیشتر نوعى بهانه‌جویى و عذرتراشى است؛ همچون کم سن بودن آن حضرت یا علاقۀ آن بزرگوار به بنى عبدالمطلب و بیم از تفاخر بنى هاشم. این‌گونه گزارش‌ها، گرایش‌هاى جاهلى و رسوبات گستردۀ تفکرات حاکم قبل از اسلام را در اذهان مسلمانان نشان مى‌دهد و تأثیر شگرف این افکار را در رفتارهاى اجتماعى ایشان روشن مى‌سازد. گزارش جالبى از عمربن الخطاب نقل شده که تحلیل جبریانۀ وى را نشان مى‌دهد. وى در گفتگو با ابن عباس دربارۀ علت دست نیافتن حضرت امیر علیه‌السلام به منصب خلافت، با اینکه خواسته پیامبر بوده، مى‌گوید: (إنَّ رسولَ اللهِ(ص) أراد امراً و أراد الله غیره، فنفذ مراد الله و لم ینفذ مراد رسول الله، أوَ کلّما أراد رسول الله کان؟) با چشم‌پوشى از مغالطه‌ای که در این سخن رخ داده و ارادۀ تشریعى و ارادۀ تکوینى به یکدیگر خلط شده، خود این شیوۀ تحلیل حوادث تاریخى جالب توجه است. 2️⃣ گروه دوم: گزارش‌هایی که کینۀ قریشیان نسبت به شخص حضرت امیر علیه‌السلام و عوامل آن را نشان مى‌دهد: در روایتى از امام زین العابدین علیه‌السلام دربارۀ علت کینۀ قریش نسبت به آن حضرت مى‌خوانیم: «لانّه أورد أوّلهم النار و قلّد آخرهم العار.» در این حدیث به دو نکته اشاره شده، 🔸 نکتۀ نخست: بسیارى از سران قریش در جنگ بدر به آتش دوزخ رهسپار شدند که بیشتر آنها به دست حضرت امیر علیه‌السلام کشته شدند. در روایتى از امام رضا علیه‌السلام دربارۀ سبب دورى گزیدن مردم از آن حضرت (باوجود فضیلت و سابقه وى در اسلام و موقعیت ممتاز ایشان در نزد پیامبر) آمده است: «مردم از آن رو از آن حضرت کناره گرفتند که وى پدران و نیاکان و برادران و عموها و دایى‌ها و خویشاوندان بسیارى از آنان را که به پیکار خدا و رسول آمده بودند به قتل رسانیده بود، لذا از وى کینه به دل داشتند، برخلاف دیگران که هیچ‌یک چنین سابقه جهاد در رکاب پیامبر صلى الله علیه و آله را نداشتند.» 🔹 نکتۀ دوم: در فتح مکه که پرچم افتخار آن با نام حضرت مولى تزیین یافته، ننگ عار (أنتم الطلقاء) بر پیشانى برخى از قریشیان همچون خاندان معاویه نقش بست، و این دو امر سبب کینۀ قریشیان نسبت به آن حضرت گردید. در برخى روایات از پیامبر صلى الله علیه و آله آمده که آن حضرت در خلوت خود با حضرت امیر صدا به گریه بلند کرده و علت آن را (ضغائن فى صدور اقوام لایبدونها لک الاّ بعدى) [کینه هاى نهان در دل مردمان که تنها پس از من آنها را آشکار مى‌سازند] خواند. به این کینه هاى پنهان در سخن محمدبن الحنفیة نیز اشاره رفته است. بنابر نقلى، حتى در زمان پیامبر نسبت به دختر ایشان توهین مى‌شده است. #فاطمیه #بازخوانی #سیره #تاریخ https://eitaa.com/mfeqhi/1387 شمارهٔ ۵ ____ 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 🌐https://m-feqhi.ir/ 🆔@mfeqhi

3️⃣ گروه سوم: نقل‌هایی که کینۀ قریشیان را نسبت به بنى‌هاشم (به طور عموم) گزارش مى‌کند. در نقل‌هاى چندى از عباس عموى پیامبر روایت شده که با حالت غضب به خدمت پیامبر درآمد و گفت: «اى پیامبر خدا چرا قریشیان وقتى همدیگر را ملاقات مى‌کنند با چهره هاى خندان با هم روبه رو مى‌شوند ولى وقتى ما را مى‌بینند به گونه‌ای دیگر رفتار مى‌کنند؟!» آگاهى از این زمینۀ روانى پذیرش روایاتى را که برخورد ناجوانمردانه با خاندان پیامبر و حضرت زهرا علیها السلام را گزارش کرده آسان ساخته، استبعاد برخى از بزرگان را در این زمینه برطرف مى‌سازد. همچنین به تفصیل از نام دشمنان حضرت على علیه‌السلام که در کتب تاریخى یاد شده است. در نقلى آمده که مردمان از حضرت على کراهت داشته و هواداران صمیمى وى اندک بوده است. این نقل ها البته مربوط به زمان خلافت حضرت امیر علیه‌السلام و پس از آن بوده، ولى ظاهراً مؤلف از این رو به نقل این گزارش ها دست یازیده که بر این باور بوده که این دشمنى ها و کینه ورزى ها بى سابقه نبوده و در زمان پیامبر صلى الله علیه و آله هم ریشه داشته است، چنانچه در نقلى از سعدبن ابى وقاص آمده که (من و دو نفر در مسجد نشسته بودیم، و از على علیه‌السلام بدگویى کردیم، پیامبر در حالى که از چهره اش غضب آشکار بود، وارد شده و فرمود: ما لکم ولى، من آذى علیاً فقد آذانى. مؤلف در پایان فصل به نتیجه گیرى از اطلاعات ارائه شده پرداخته و در یک کلام آورده که به تعبیر ابن ابى الحدید، عرب با برخوردهاى خشن خود با حضرت على علیه‌السلام که نزدیک ترین فرد به پیامبر صلى الله علیه و آله بود، انتقام خویش را از پیامبر گرفتند که البته این اقدامات در سرکوب مخالفت هاى احتمالى نیز نقش بسزایى داشت. 4️⃣ گروه چهارم: روایاتى که از کینۀ عائشه نسبت به حضرت امیر علیه ا لسلام و علت‌هاى آن پرده برمى‌گیرد. حساسیت عائشه نسبت به آن حضرت تا بدان جا بود که هنگامى که داستان بیمارى پیامبر و تشریف‌فرمایى آن بزرگوار را به مسجد نقل مى‌کند، مى‌گوید: «حضرت در میان دو نفر عباس و مردى دیگر به مسجد درآمد». ابن عباس تصریح مى‌کند که مراد از «مردى دیگر» در این گزارش حضرت على بن ابى طالب است ولى چون عائشه آن حضرت را دوست نداشت، نام وى را نیاورده است. عائشه در برابر دشنام حضرت على در حضور وى سکوت مى‌ورزد و هنگامى که خبر شهادت حضرت را مى‌شنود (از شادى) سجده مى‌کند. مؤلف کتاب ظلامة الزهراء علیها السلام، حدیث مفصّلى از حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام به نقل از کتاب جمل شیخ مفید آورده که در آن از اسباب کینه ورزى عائشه نسبت به آن حضرت سخن رفته است که محصّل آنها را نقل مى‌کنیم: 🔸 نخست: پیامبر خدا صلى الله علیه و آله مرا بر پدر وى ترجیح داد و در بسیارى از جاها مرا بر وى مقدم داشت این امر کینه عائشه را به دنبال داشته و بر او گران مى‌آمد. 🔹 دوم: در هنگام عقد اخوت بین اصحاب پیامبر، آن حضرت بین پدر وى و عمربن الخطاب برادرى افکند ولى مرا به برادرى خود اختصاص داد. 🔸 سوم: پیامبر به امر خداوند، به بستن درهاى خانه‌هاى اصحاب خود که به مسجد گشوده مى‌شد دستور داد؛ به‌جز در خانۀ من. پیامبر در پاسخ اعتراض برخى از اهل خود سبب این امر را دستور الهى دانست. ابوبکر از این امر غضبناک شده و دربارۀ اهل آن حضرت سخنى گفت که دخترش شنیده و کینۀ مرا به دل گرفت. در ادامۀ این حدیث از ماجراى خیبر سخن رفته که در آن پیامبر نخست پرچم به دست ابوبکر و سپس به دست عمر داد و پس از ناکامى این دو در جنگ با یهودیان، پرچم به دست حضرت امیر علیه‌السلام نهاد و آن بزرگوار پیروز از میدان نبرد بازآمد که این امر سبب کینۀ ابوبکر و به‌تبع کینۀ عائشه نسبت به آن حضرت گردید. ماجراى ابلاغ سورۀ برائت و عزل ابوبکر از این مأموریت و سپردن آن به حضرت امیر علیه‌السلام سبب دیگر کینۀ این پدر و دختر بود؛ البته کینۀ عائشه نسبت به خدیجه (همچون کینه ورزى هر هوویى نسبت به هووى خود) با عنایت به جایگاه بلند آن بانو در نزد پیامبر سبب شده بود که با دختر وى نیز دشمنى ورزد و این دشمنى دامان حضرت امیر علیه‌السلام را نیز فرا مى‌گیرد. در این گونه گزارش ها کینۀ عائشه به تبع پدرش نسبت به حضرت امیر علیه‌السلام مشاهده مى‌گردد، کینه فروخفته‌ای که با فراهم شدن زمینه مساعد، بیدار شده و خرمن اهل بیت را مى‌سوزد. 👈 با شناخت این پیش زمینه ها پذیرش روایاتى که رخ دادن حوادث دلخراش بر دختر پیامبر صلى الله علیه و آله را گزارش کرده چندان دشوار نمى‌نماید. #فاطمیه #بازخوانی #سیره #تاریخ https://eitaa.com/mfeqhi/1387 شمارهٔ ۶ ____ 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 🌐https://m-feqhi.ir/ 🆔@mfeqhi

🔰یادداشت محقق ✅ استقرار حج در صورت تعدد کاروان و تأخیر در همراهی کاروان اول 🔸 اگر چند کاروان راهی سفر حج باشند و مستطیع با اینکه وثوق به تمکن از همراهی کاروان اول و ادراک حج را داشته باشد، منتظر کاروان دوم شود و به هر دلیلی موفق به درک حج نشود، آیا حج بر او مستقر می شود یا خیر؟ مرحوم سید فرموده مستقر می شود مگر اینکه معلوم شود که کاروان اول هم حج را درک نکرده است. مرحوم آقای گلپایگانی به کلام سید حاشیه زده که مستقر نمی شود؛ مگر اینکه معلوم شود که در صورت همراهی با کاروان اول حج را درک می کرد. در این نوشتار درصدد بررسی صحت و سقم حاشیه مرحوم آقای گلپایگانی هستیم. 1️⃣ مرحوم سید در مسئله دوم مقدمات سفر حج فرموده: پس از استطاعت، اگر درک حج متوقف بر مقدماتی باشد، مبادرت به تهیه آنها واجب است تا در همان سال استطاعت، حج را درک کند؛ لذا اگر برای رفتن به حج، کاروان های متعددی بود و مستطیع قادر بود با هرکدام از آنها راهی شود، باید کاروانی را انتخاب کند که از جهت رسیدن به مکه و سالم رسیدن اوثق از بقیه باشد. بنابراین اگر حج را به تأخیر انداخت و با کاروان اول نرفت و موفق به درک حج نشد، حج بر او و اجب می شود؛ ولو بخاطر تأخیرش گنهکار نیست؛ مگر اینکه کشف شود که اگر با کاروان اول هم می رفت حج را درک نمی کرد. 2️⃣ مرحوم آقای گلپایگانی به فراز اخیر حاشیه‌ای زده است که به نظر وارد نیست، ایشان فرموده: «بل لا يحكم بالاستقرار إلّا إذا تبيّن إدراكه لو سار معهم»[3]، یعنی حج استقرار پیدا نمی کند مگر اینکه کشف شود که اگر با کاروان اول می رفت حج را درک می کرد. 3️⃣ فرمایش مرحوم آقای گلپایگانی از این جهت قابل مناقشه است که خود شما در جایی که فقط یک کاروان است قائلید که باید با آن حرکت کند و لازم نیست علم داشته باشد که حج را درک می کند یا خیر؟ حال یا به دلیل اصالة السلامة یا روایاتی که می‌گوید اگر کسی حج را به جا نیاورد حج مستقر می شود و دین است؛ چه‌اینکه از این روایات فهمیده می شود اطمینان به سالم رسیدن لازم نیست؛ زیرا هیچ اطمینانی در مورد این روایات وجود ندارد که اگر مستطیع با کاروان حرکت می کرد حتما حج را درک می کرد. 4️⃣ علاوه بر اینکه در اینگونه موارد، چگونه کشف می کنید مستطیع اگر با کاروان اول حرکت می کرد به سلامت می رسید تا حکم به استقرار حج شود؟ لذا یا باید قائل به عدم استقرار در اینگونه موارد شوید یا به همان اصالة السلامه و روایات اکتفا کنید و بگویید با وجود آن، حجت تمام است و حج مستقر است. 📌 متن کامل این نوشتار را اینجا بخوانید: https://B2n.ir/w65636 #یادداشت_محقق #حج #استطاعت #عروه #گلپایگانی ____ 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 🌐https://m-feqhi.ir/ 🆔@mfeqhi

#تازه‌های_نشر «دیدگاه‌های حدیثی علامه طباطبایی» فصول این کتاب عبارتند از: 1️⃣ جایگاه روایات در تفسیر 2️⃣ گستره حجیت روایات تفسیری 3️⃣ معیارهای نقد محتوایی روایات 4️⃣ جری و تطبیق در المیزان 👈 مهم‌ترین دیدگاه علامه طباطبایی در زمینه روایات، نظریه‌ای است که ایشان درباره نقش روایات در تفسیر ارائه کرده و بر اساس آن معتقد است که قرآن در تفسیر خود به استثنای آیات الاحکام، آیات القصص و آیات المعاد، بی‌نیاز از روایات است و روایات تنها روش بهره جستن از قرآن و چگونگی استناد به آیات برای تفسیر سایر آیات مرتبط را ارائه می‌کنند. از این دیدگاه با عنوان «قرآن محوری و سنت مداری» یاد شده است. https://B2n.ir/g90229 #خبرنامه_پژوهشی #حدیث #علامه_طباطبایی --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 🌐https://m-feqhi.ir/ 🆔@mfeqhi

🔴تخفیف 70% نرم افزارهای نور 🔸ویژه هفته پژوهش https://noo.rs/off 🕰۲۳ لغایت ۲۹ آذرماه ۱۴۰۳ ____ 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 🌐https://m-feqhi.ir/ 🆔@mfeqhi

🏳 صلی الله علیك یا فاطمة الزهراء 💐 ولادت با سعادت صدیقه کبری، انسیة الحوراء، ام الائمة النجباء، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها مبارک باد. --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 🌐https://m-feqhi.ir/ 🆔@mfeqhi

🔸 فقیه مؤسّس ❖ آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی (دام ظله): تعبیری که دربارۀ شیخ انصاری گفته‌اند: «آیة الله الباري الشیخ المرتضی الانصاری»، واقعاً علی وجه الاستحقاق، شایسته ایشان است. ● از مرحوم آقای والد شنیدم که ایشان می‌فرمود: آقای حاج شیخ (عبدالکریم حائری) در درس خود به شیخ انصاری اشکالاتی کرده بود ولی سال‌ها بعد، از آن‌ها عدول کرده بود و می‌فرمود: «آن وقتی که ما دندان عقل در نیاورده بودیم به شیخ اشکالاتی می‌کردیم ولی بعد فهمیدیم که این اشکالات وارد نیست.» او واقعاً «شیخ علی الاطلاق» است و کسی نمی‌تواند موقعیت علمی شیخ را انکار کند. البته من این نکته را عرض کنم که شیخ در علم فقه و اصول در درجه اول قرار دارد. هم در مکاسب و هم در رسائل تأسیسات بسیاری دارد. من به سایر مباحث کاری ندارم، در فقه و اصول بالاتر از شیخ کسی نیست. 🔺جرعه‌ای از دریا، ج1، ص133 @mfeqhi

🔰نقد و نظر ✅ یک استثنا از حرمت ولایت جائر ولایت جائر حرام است. به دلیل نصوصی که از جملۀ آنها روایت تحف است و می‌فرماید: «فولایة الوالي الجائر و ولایة ولاته و العمل لهم و الکسب لهم بجهة الولایة معهم حرام محرّم... .» اما از این حکم یک مورد استثنا شده است. ◀️ این استثنا را اینجا بخوانید: https://B2n.ir/r58009 #نقد_نظر #فقه #ولایت #جائر --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 🌐https://m-feqhi.ir/ 🆔@mfeqhi

🌺 ولادت با سعادت پنجمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت، حضرت امام محمدباقر (علیه‌السلام) و حلول ماه رجب را تبریک می‌گوییم. #تبریک --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 🌐https://m-feqhi.ir/ 🆔@mfeqhi

🔸مرکز فقهی امام محمدباقر علیه‌السلام اعلام کرد: به زودی ترجمه عربی کتاب «استناد در روش شناخت رجال اسناد» توسط انتشارات عتبه مقدسه عباسیه علیه السلام چاپ و منتشر خواهد شد. از این اثر که در گروه رجال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه‌السلام و تحت اشراف آیت الله سید محمد جواد شبیری نگاشته شده است، سال گذشته رونمایی شد. هم اکنون ترجمه عربی این کتاب انجام شده و پس از بازبینی نهایی به زودی منتشر خواهد شد. @mfeqhi

#تازه_های_نشر: فصلنامۀ «علوم حدیث»/ شمارۀ ۱۱۳ 🔸 عناوین مقالات این شماره: ۱. معنایابی اصطلاح‌‌های درون حدیثی ۲. آوازخوانی زن در روایات شیعی؛ تحلیل صدوری و فقه الحدیثی ۳. تبیین مفهوم روایت «خیرٌ للنّساء أنْ‌ لا یرین‌ الرّجال‌ و لا یراهنّ الرّجال‌» ۴. بررسی دلایل روایی عدم طرح ملکات در دانش فقه ۵. معناشناسی اطعام مؤمن در روایات، با تأکید بر کتاب کافی ۶. تبارشناسی نامه‌های امیرالمومنین علیه السلام به ابن عباس به روش نقد متن ۷. هویت‌ شناسی چهار « مسعدة» در آرای رجالیون ۸. روش‌ کشف راویان مجهول از منظر محدث جزائری ۹. اعتبارسنجی راویان مدرسه امامیه ری در سند زیارت جامعه کبیره #خبرنامه_پژوهشی --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 🌐https://m-feqhi.ir/ 🆔@mfeqhi

قالَ الإمام الجواد (علیه السلام): عَلَیْكُمْ بِطَلَبِ الْعِلْمِ، فَإنَّ طَلَبَهُ فَریضَةٌ وَالْبَحْثَ عَنْهُ نافِلَةٌ، وَ هُوَ صِلَةُ بَیْنَ الاْخْوانِ، وَ دَلیلٌ عَلَی الْمُرُوَّةِ، وَ تُحْفَةٌ فِی الْمَجالِسِ، وَ صاحِبٌ فِی السَّفَرِ، وَ أُنْسٌ فِی الْغُرْبَةِ. امام جواد علیه السلام فرمودند: بر شما باد به تحصیل علم و معرفت، چون فراگیری آن واجب و بحث پیرامون آن مستحبّ و پرفائده است. علم وسیله كمک به دوستان و برادران است، دلیل و نشانه مروّت و جوانمردی است، هدیه و سرگرمی در مجالس است، همدم و رفیق انسان در مسافرت است; و اَنیس و مونس انسان در تنهایی می باشد. عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال , جلد۲۳ , صفحه۲۷۵ 🌹میلاد حضرتش مبارک باد 🌹 --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 🌐https://m-feqhi.ir/ 🆔@mfeqhi