﷽
📍 سه نکته برای حضور در دعا ❗️
📌از آنچه گذشت، معلوم شد که در باب اخلاص در دعا، یک امر ایجابی داریم و یک امر سلبی. نکتۀ ایجابی اش این است كه خداوند قادر است؛ امّا نکتۀ سلبی اش این است که هیچ موجودی منهای او قدرت ندارد.حال، سؤال اصلی این است که چگونه باید به این مطلب برسیم؟
اهل معرفت سه مطلب را در اینجا مطرح میكنند: اوّلاً، اینکه بدان که دعا از اعمال قالبیه نیست. یعنی چه؟ یعنی اینگونه نیست که فقط زبان بگوید. كارهایی را كه با اعضا و جوارح انجام میدهیم، قالبیه میگویند. دعا یک امر زبانی نیست که مدام پشت سرهم بگوییم: خدا تو میتوانی و غیرتو نمیتواند.
این گفتن، اخلاص در دعا نمیآورد؛ اصلاً و ابداً! پس اینطور دعا کردن را کنار بگذار.
دوّم، اینکه این مطلب، از مفاهیم علمیّه نیست؛ یعنی نباید بنشینم فكر كنیم و برهان عقلی اقامه کنیم که در عالم وجود علّت و معلول حاکم است و تمام این معلولها علّت العللی دارند. معلول هم بدون علّت اصلاً كارسازی ندارد. براهین عقلیّه، مفاهیم علمی است و با مفهوم عقلی و مطلب علمی، اخلاص در دعا به دست نمی آید.
سوّم اینکه، اخلاص در دعا از واردات قلبیّه است؛ یعنی مربوط به دل است. دل باید این معنا را درک کند و بپذیرد كه در عالم هستی جز خدا كاره ای نیست؛ پس اخلاص در دعا نه از اعمال قالبیّه است و نه از مفاهیم علمیه، بلكه از واردات قلبیّه است.
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_1
#آقا_مجتبی_تهرانی
@agamojtabatehrani
﷽
📍 معامله خدا با بنده منقطع از خلق❗️
📌 مطلب اساسی در باب دعا، این است که خداوند از روی رحمت و لطفی كه به بنده اش دارد، به بندگان خود کمک می کند. آن بندگانی كه گوشۀ چشمی به او دارند؛ ولی در دعا نقص دارند. اصل خدا را قبول دارد؛ گوشۀ چشمی به او دارد؛ امّا در باب دعا و طلب كردن، نقص دارد؛ نقصش چیست؟ نقصش این است كه گاهی در ذهنش می آید كه غیر خدا هم كارساز است.
خداوند به واسطۀ رحمت و لطفی که دارد، به این بنده ها كمك می كند. یا الله! چطوری كمك می کند؟!برای آنها برنامه ریزی کرده و می کشاندشان به جایی كه از غیر خودش قطع امید بكنند و دلشان به سمت او برود. بعد که قطع امید از غیر کردی، خدا می فرماید: حالا درست شد؛ بیا و خواسته ات را بگیر و برو.
تا این برای کسی حاصل نشود، دعایش به اجابت نمی رسد. باید این حالت، یعنی انقطاع از غیر بیاید.
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_1
📝 جلسه هفتم
#آقا_مجتبی_تهرانی
@agamojtabatehrani
﷽
📍 وضو بگیر سپس مودبانه دعا کن ❗️
📌کسی كه می خواهد دعا بكند، وضو بگیرد. خود عملِ وضو یك عملِ عبادی است. به تعبیر من، وقتی انسان می خواهد آن را انجام بدهد، یك نوع پرستش و كرنش است.
▪️ در واقع این عمل، یادآور همان رب است؛ پس ما در روایات این مطلب را داریم که انسان قبل از دعا، وضو بگیرد.
امام حسن(ع) می فرماید: «كَانَ الْحَسَنُ(ع) يَقُولُ يَا ابْنَ آدَمَ مَنْ مِثْلُكَ وَ قَدْ خَلَّى رَبُّكَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَكَ» ای فرزند آدم! چه كسی مثل توست كه خدا هیچ حاجبی بین خودش و او قرار نداده است.
▪️ خوب در این نكته دقت كنید! عبارتی را كه امام حسن(ع) به كار می برد، رب است: «مَنْ مِثْلُكَ وَ قَدْ خَلَّی رَبُّكَ»؛ «اِلهُكَ» نیست؛ انگشت می گذارد روی یک صفت. « مَتَى شِئْتَ أَنْ تَدْخُلَ إِلَيْهِ تَوَضَّأْتَ وَ قُمْتَ بَيْنَ يَدَيْهِ»؛ هر وقت كه خواستی وارد كار بشوی، وضو بگیر و پیش روی خدا بایست، «وَ لَمْ يَجْعَلْ بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ حِجَاباً وَ لَا بَوَّاباً»؛ خدا دربان هم نگذاشته است؛ نه حجاب و نه دربان؛ خدا هیچ کدام را ندارد، « تَشْكُو إِلَيْهِ هُمُومَكَ وَ فَاقَتَكَ»؛ گرفتاری ها و نیازت را به او بگو، «وَ تَطْلُبُ مِنْهُ حَوائِجَكَ»؛ و حاجت ها را از او بخواه، «وَ تَسْتَعِینُهُ»؛ و از او كمك بخواه. «عَلَی اُمُورِكَ».1️⃣ اما بالا را نگاه كن. «مَنْ مِثْلُكَ وَ قَدْ خَلَّی رَبُّكَ بَینَهُ»؛ به آن کسی که تو را پرورش می دهد. این ها برای چیست؟ برای این است که به تو یادآوری كند كه من رب تو هستم.
1️⃣ارشاد القلوب، ج1، ص77
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_1
📝 جلسه هفتم
#آقا_مجتبی_تهرانی
@agamojtabatehrani
﷽
📍 باور به کریم و رحیم بودن خدا❗️
📌 نامه ای كه امیرالمؤمنین(ع) به عنوان وصیّت به فرزندش امام حسن(ع) نوشته است. حضرت در باب دعا مسائلی را مطرح می كنند و می فرمایند: «اِعْلَمْ اَنَّ الَّذی بِیدِهِ مَلَكُوتُ الدُّنیا وَ الْآخِرَة قَدْ اذن لِدُعائِك»؛ اوّل، بدان خدای متعال، برای دعا کردن به تو اذن داده است، «وَ تَكَفَّلَ لِاِجابَتِك وَ اَمَرَكَ اَنْ تَسْئَلَهُ»؛ و بعد امر كرده كه از من بخواه، «فَیعْطِیك»؛ پس جوابت را خواهد داد. بلافاصله حضرت می فرماید: «وَ هُوَ رَحیمٌ كریمٌ».1️⃣ امام علی(ع) دو صفت را می آورد و می فرماید: بدان که او نسبت به بندگانش مهربان است؛ یعنی رحمت خدا هم باید مثل مسألۀ قدرت و عدم بخل، از واردات قلبیّه شود.
خدا با ما مهربان است و مهربان تر از او اصلاً معنا ندارد. این بحث مفصلّی است كه هر خالقی نسبت به مخلوقش این چنین است. توجّه می کنید؟ هر خالقی نسبت به مخلوقش این چنین است. انسان باید این معنا را باور کند. نعوذ بالله! گاهی ممكن است شیطان یک سنخ مسائلی در درون انسان بیاورد كه او را از آن فطرت اوّلیه ای كه مفطور به آن است، منحرف كند. نعوذ بالله! گاهی راجع به خداوند هم حرف هایی به زبان جاری می كنند و نمی فهمند. این حرف ها بسیار زشت است. نعوذ بالله! می گویند که خدا با من لج كرده است! گاهی من خودم تعبیرات زشتی را شنیده ام؛ افرادی كه آمدند پیش من و گفتند. من به جای او به خاطر حرف مزخرف و شیطانی، استغفار كردم. وقتی کار دست شهوت و غضب بیفتد، یک مرتبه آدم به این وادی می رود.
1️⃣ بحار الأنوار، ج 74، ص 204
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_1
📝 جلسه هفتم
#آقا_مجتبی_تهرانی
@agamojtabatehrani
🎊 میلام امام مهدی(عج) منجی بشریت مباااارک 🎊
@HadisNegari 🎟
﷽
📍 امام زمانت را شناختی ،خدا را شناختی❗️
📌«فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ»؛ شخصی به حسینعلیهالسلام عرض میکند: « يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي فَمَا مَعْرِفَةُ اللَّهِ»؛ پسر پیغمبر پدر و مادرم فدایت! پس معرفت الهی چیست؟ «قَالَ مَعْرِفَةُ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ إِمَامَهُمُ الَّذِي يَجِبُ عَلَيْهِمْ طَاعَتُهُ»1️⃣؛ حضرت میفرماید: معرفت خدا، معرفت امام زمان است.
🔻یعنی چه؟ سؤال این است که معرفت خدا چیست؟ معرفت امام زمانت است. وقتی که امام هر زمان را شناختی، همین معرفت الله است. مسئله همین است که عرض کردم از نظر عالم امکان یعنی این هستی امکانی آن حلقهای که حادث را با قدیم ربط میدهد، وجود مقدس امام زمان (صلواتاللهعلیه) است. میترسم تعبیر نارسا باشد که برزخ بین واجب و ممکن است.
🔻برزخ بین قدیم و حادث است. چنین چیزی است. یعنی نه میتوانی بگویی خداست نه میتوانی بگویی به این معنا مخلوق است. روایت از خودشان است «نَزَّلونَا عَنِ الرُّبُوبِیَّةِ»؛ ما را خدا ندانید. «فَقولوا فِینَا مَا شِئْتُمْ».2️⃣ این روایت چه میگوید؟ مطلب چیست؟ همین است که امام رابط بین ممکن و واجب است. ممکن نیست و واجب هم نیست. برزخ بین ممکن و واجب است. به آن معنایی که در فلسفه است، قدیم نیست و حادث هم نیست.
🔻سؤال از حسین این است: «فما معرفة الله» پس معرفت خدا چیست؟ حضرت جواب میفرماید معرفت امام زمانت است. برو امام زمانت را بشناس. او را که شناختی، خدا را شناختی. تعارف ندارد و روایت است.
🔻دو تا نکته در این روایت است. حسین مسئله مباحث معرفتی را مطرح میفرمایند در کنارش هم مباحث اخلاقی را مطرح میکند. اگر او را شناختی موجودی که تو را ایصال به مطلوب میکند، شناختی. دست تو را میگیرد و تو را به خدا میرساند.
🔻احتیاج نداری خدا را بشناسی چون او به تو میشناساند. لازم نیست تقاضا بکنی. کار او همین است. در کنارش میفرماید: اطاعت او واجب است. بحث ارائۀ طریقی است. هر چه میگوید باید عمل کنی. یعنی اوست که ایصال به مطلوبت میکند و اوست که ارائه طریق میکند. اینکه باید چه بکنی مربوط به اوست.
1️⃣ بحارالأنوار، ج 23، ص83
2️⃣ الانوارالساطعه، ج4، ص370
〰️〰️〰️〰️〰️
#آقا_مجتبی_تهرانی
@agamojtabatehrani
﷽
📍 افضل عبادت انتظار فرج است❗️
📌کسانی بودند؛ فرض کنید یک پینه دوز بود که بزرگان علما همه نسبت به او احترام میگذاشتند. پینه دوزی بوده که کفش را اصلاح میکرد.
ماجرای او معروف است. او عامی بود و این مسایل را داشت. ماجرا چه بود؟ از یکی از بزرگان علما نقل میکنم که با او مرتبط بوده است. من طفل بودم و شبهی از چهرۀ او در ذهنم هست.
🔻 میخواهم این نکته را من عرض بکنم که قابلیت یعنی چه. حضرت به او فرمودند میدانی چرا سراغ تو میآیم؟ گفت: نه نمیدانم. فرمودند: جهت این است چون تو در تو هیچ حب دنیایی نیست. هیچ هوایی نداری. به همین دلیل من پیش تو میآیم و با تو مأنوسم. مگر کسی که پیکرهاش را حبّ دنیا چه مال و چه جاه هر چه باشد و حب به نفس گرفته باشد، میتواند خدمت امام زمان برسد و ایصال به مطلوب بشود؟ نمیشود. او باید انسان را برساند و الّا بیفایده است. آنگاه ولی الله اعظم دست میگیرد که ما از حب به دنیا -هر شاخهاش که حساب بکنید- تخلیه شده باشیم. برای این سراغ تو میآیم که هیچ چیز در دلت نیست.
لذا خیلی مسائل برای ما از اینجا روشن میشود. ما روایت بسیار داریم. صحبت یکی دو تا نیست. من اینقدر روایت دیدم که افضل عبادت انتظار فرج است. چه کسی میتواند منتظر باشد؟ کسی که حب دنیا دارد؟ نه به خدا!
🔻مکرر در مکرر خودم فکر کردم که امام زمان (صلواتاللهعلیه) تشریف بیاورد، حاضرم دست از همه چیزم بردارم با نه؟ هیچ تعارف ندارد. هر چه گفت، میگویم چشم یا نه؟
🔻اگر این مطلب را جداً در خودمان احساس کنیم، بی برو برگرد دستمان را خواهد گرفت. چه ببینیم چه نبینم دستم را میگیرد. چشم ظاهری ببیند یا نبیند او دست میگیرد. اینجاست که انسان مورد عنایتش است. آنجاست که عباداتهای ما روح پیدا میکند. اطاعتهای ما اطاعت میشود. آنگاه است که عبادتها مغز پیدا میکند و از این پوست بودن در میآید.
〰️〰️〰️〰️〰️
#آقا_مجتبی_تهرانی
@agamojtabatehrani
﷽
📍 مگر همه چیز به دست من نیست ❗️
📌 امام صادق(ع) می فرماید: «قَرَأ فِی بَعْضِ الْكُتُب اِنَّ الله تَبَارَكَ وَ تَعَالَی یقُول».
🔻 من صدر این روایت را به مناسبتی خواندم؛ البتّه معنا هم نكردم و برای همین موقع گذاشته بودم؛ «وَ عِزَّتِی وَ جَلالی وَ مَجْدِی وَ ارْتِفاعِی عَلَی عَرْشِی»؛ یك قسم، دو قسم، سه قسم، چهار قسم؛ خدا یكی پس از دیگری قسم می خورد. «لَاُقَطِّعَنَّ أَمَلَ كُلِّ مُؤَمِّلِ مِنْ النّاس»، امید بسته ای به غیر خدا؟ من اینجا چه كار می كنم؟ كاری می كنم كه امیدت قطع شود. قطع امیدت می كنم. خوب که نگاه کنید، این لطف است؛ محبّت است. نه اینکه نعوذ بالله خیال كنی خدا بیاید و با بنده جنگ كند؛ نه، این لطفش است.
🔻هر دری را بزنی، رویت می بندم. فهمیدی؟! سرت را به سنگ می زنم. این كارها را می كنم؛ چون ته دلت، یک گوشۀ چشمی به من داری. می خواهم چه کارت کنم؟ كاری كنم كه از این ها دل بكنی و تمام دلت را به من بدهی. حالا ببین چطور برایت كارسازی می كنم: «لَاُقَطِّعَنَّ أَمَلَ كُلِّ مُؤَمِّلِ مِنْ النّاس»؛ آن قدر سرت را به سنگ می زنم؛ درها را به رویت می بندم كه دیگر از همه مأیوس شوی. این ها لطف است.
🔻«لَأكْسُوَنَّهُ ثَوْبَ مَذِلَّة عِنْدَ النّاس...»؛ مطلب، خیلی مفصّل است. «وَ لَاُبَعِّدَنَّهُ مِنْ فَضْلِی ایّاملُ غَیرِی فِی الشَّدائِدِ وَ الشَّدائِد بِیدِی»؛ تو رفته ای سراغ غیر من؟! به او امید بسته ای كه گره هایت را باز کند، با این که این ها در دست من است؟!
«وَ یرْجُوا غَیرِی»؛ و رفته ای سراغ غیر من؟! امید به دیگران بسته ای؟! «وَ یقْرَعُ بِالْفِكْرِ بابَ غَیرِی»، در ذهنت آوردی كه بروی در خانۀ فلانی، حسن، حسین و تقی را بزنی تا كارت را راه بیندازند! «وَ بِیدِی مُفاتیحُ الْاَبْواب»، کار، دست من است؛ تمام كلیدهای كار دست من است. «وَ هِی مُغْلَغَةٌ»، امّا بدان که وقتی خوب سرت را به سنگ زدم، درها را به رویت بستم و مأیوست كردم، آن وقت می آیی سراغ من. «وَ بابِی مَفْتُوحٌ لِمَنْ دَعانِی». چقدر این روایت زیباست؛ آنجایی كه همۀ درها بسته است، فقط امیدت من می شوم و بس.
«فَمَنْ ذَالَّذی اَمَّلَنِی لِنائِبَةٍ فَقَطَعْتُ دُونَها»؛ یك نفر را نمی یابی که رفع گرفتاری را فقط از من بخواهد؛ و آن وقت من در را به رویش ببندم.
«مَنْ ذَالَّذی رَجانِی لِعَزیمَةٍ فَفَتَحْتُ رجاهُ مِنِّی»، كیست كه به من امید بسته باشد و من امیدش را قطع كنم؟! «جَعَلْتُ آمالَ عِبادِی عِنْدِی مَحْفُوظَة فَلَمْ يَرْضَوْا ».1️⃣
1️⃣آرزوهای بندگانم را نزد خودم محفظ قرار دادم پس راضی نمیشوند. الكافی، ج 2، ص 66 - وسائل الشیعه، ج 15، ص 214؛ بحارالأنوار، ج 68، ص 131
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_1
📝 جلسه هفتم
#آقا_مجتبی_تهرانی
@agamojtabatehrani
﷽
📍 بهره گیری متعادل از دنیا ❗️
📌 امام علی(ع) می فرماید:«یَا ابْنَ آدَمَ مَا كَسَبْتَ فَوْقَ قُوتِكَ فَأَنْتَ فِیهِ خَازِنٌ لِغَیْرِك »1️⃣. ای پسر و فرزند آدم! آنچه بیش از قُوت توست _قُوت؛ یعنی آنچه از آن برای دوام وجودت در این عالم بهره گیری می کنی_ اگر بیش از آن به دست آوری، خزینه دار دیگری هستی.
📌به چه مقدار محتاجی؟ به همان مقدار محبّتت را تنظیم کن. آن هم تَبَعی باشد؛ لذا اگر بخواهیم به یک معنا این را در یک اسلوب علمی اخلاقی بریزیم، باید این طور گفته شود: حالت تعادلی هر چیزی از نظر علم اخلاق و در ارتباط با قوای درونی مطلوب است. حالت تفریطی و حالت افراطی آن، هر دو مذموم و از رذایل اخلاقی است.
1️⃣ وسائل الشیعة، ج 16، ص 19؛ نهج البلاغه، حکمت192
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_اخلاق_ربانی
📕 #کتاب_تأدیب_شهوت
📖 #حب_دنیا
📝 جلسه پنجم
#آقا_مجتبی_تهرانی
@agamojtabatehrani
📚 رابطه در حد احتیاج
📕 #کتاب_تأدیب_شهوت
📖 #حب_دنیا
📝 جلسه سوم
🏞 #پوستر
#آقا_مجتبی_تهرانی
@agamojtabatehrani
﷽
📍 معنای اضطرار در دعا ❗️
📌 اشاره به آیۀ شریفه ای می كنم كه می خوانید: «أَمَّنْ یجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَیکشِفُ السُّوءَ ».1️⃣ تا حالا می فهمیدید که چه می گفتید؟ نه؛ نمی فهمیدید چه می گفتید. من آن خلوص را نداشتم كه تو را در عالم وجود از نظر قدرت، منحصر بدانم و درب هایی را روی خودم باز كرده بودم. به تعبیری، تعلّقاتی كه داشتم، امیدهایی كه به این و آن اسباب داشتم، تو همۀ درها را بستی، راه ها را مسدود كردی و من را مضطر كردی.
اکنون كه من را مضطر کردی، دیگر می دانم كسی غیر تو نمی تواند گرۀ من را باز كند. این آیۀ شریفه هم اشاره به این معناست. ما در دعا به خلوص اضطراری تعبیر می کنیم؛ این آیه اشارۀ به اوست؛ منشأش هم رحمت الهی است. توجّه کنید! چون هر بنده ای که مختصر سر و كاری با او داشته باشد، او دستش را می گیرد. این نكته را بیان كنم که در باب خلوص در دعا، خداوند اگر ببیند در دل عبد رابطه ای با او هست، كاری می كند كه این اخلاص برای او پیدا شود تا دعایش مستجاب شود؛ چراکه شرط اجابت دعا، اخلاص است.
1️⃣ كيست آن كس كه درمانده را -چون وى را بخواند- اجابت مىكند، و گرفتارى را برطرف مىگرداند، سورۀ مبارکۀ نمل، 22
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_1
📝 جلسه هفتم
#آقا_مجتبی_تهرانی
@agamojtabatehrani
﷽
📍 جفا کردن عبد حاجتمند به خدای متعال ❗️
📌 پیغمبراکرم(ص)فرمودند: « قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ثُمَّ صَلَّى رَكْعَتَیْنِ فَدَعَا رَبَّهُ». به خصوص آقایان اهل علم دقّت کنند که این روایات را که می خوانم، تاكید می كنم که چیزی كه در باب دعا محوریّت دارد، این است كه عبد ربّش را یادآور بشود. او تو را دارد پرورش می دهد. حاجت می خواهی؟ می خواهی كسی را بخوانی و از او چیزی طلب كنی؟ پس برو سراغ ربّت.
📌 «مَنْ تَوَضَّأ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ثُمَّ صَلَّى رَكْعَتَینِ فَدَعا رَبَّهُ كانَ دَعْوَتُهُ مُسْتَجابَ مُعَجَّلةً أوْ مُؤَخَّرَةً»؛ 1️⃣مرحوم آمیرزا جواد آقا ملكی (ره) در اسرار الصلوةشان این روایت را نقل کرده اند. البته در کتب حدیث دیگر هم نقل شده است.
📌 روایتی از امام صادق(ع) هست كه خدا می فرماید: اگر كسی حاجتی داشته باشد، در حالی که غیر متطهّر باشد و برای دعا نرود وضو بگیرد، به منِ خدا جفا كرده است.
📌 متن روایت این است. آری؛ به منِ خدا جفا كرده است. پس، برو وضو بگیر. اگر وضو گرفت و آمد؛ ولی نایستاد دو ركعت نماز بخواند، به منِ خدا جفا كرده است. اگر نماز خواند و بعد از منِ خدا طلب حاجت نكرد، باز به منِ خدا جفا كرده است، و اگر دعا كرد و من مستجاب نكردم، من به او جفا كرده ام.
📌این روند را دقت كنید! این موارد همه چیزهایی است كه به ما دستور داده اند و گویای این مطلب است كه عبد نباید از ربوبیت ربّش غفلت كند.
1️⃣هر کس وضو بسازد و سپس دو رکعت نماز بخواند و از خدا درخواست کند دعایش زود یا دیر اجابت میشود. نهج الدّعا، ج1، ص110
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_1
#آقا_مجتبی_تهرانی
@agamojtabatehrani
🍁🍁🍁🌷🌷🌷🍁🍁🍁
درس اخلاق (گناهان زبان)
غیبت
قسمت پنجم
ریشه هاى درونى غیبت
در این بخش به بررسى ریشه هاى درونى و امورى که سر منشاء غیبت هستند، پرداخته مى شود. این امور عبارتند از:
۱ – فرو نشاندن خشم
براى فردى که از برادر مؤ منش خشمگین مى شود و آتش غضب در درونش شراره مى کشد، امکان پدید آمدن دو حالت وجود دارد: نخست آن که پشت سرش عیوب او را بر شمرد و از این راه خشم خود را فرو نشاند و دیگر این که خشم خود را به صورت خشم و کینه و عقده فرو نشاند؛ ولى ریشه کن نکرده ، هر جا مناسبتى پیش آید، عیوبش را به طور مستمر عنوان کند که هر دو حالت از رذایل است .
۲- همراهى با همنشینان و دوستان
گاه انسان براى گرم کردن مجلس دوستانه و به گمان عقب نماندن از دیگران ، زبان به غیبت مى گشاید؛ مثل آن که در مجلسى دوستانه ، یکى از دوستان غیبت مى کند و در این بین ، فردى که قصد غیبت نداشته ، از ترس این که مبادا جمع او را نپذیرد، بحث را پى مى گیرد و زبان خود را به غیبت مى آلاید.
۳ – خنثا کردن اثر
گاهى شخص براى پیشگیرى یا خنثا کردن اثر حرفى که درباره او زده شده است ، به غیبت آلوده مى شود.
هر گاه انسان براى خنثا کردن اثر سخن کسى که مى خواهد آبروى او را ببرد، یا بر ضد او شهادتى بدهد، پیش دستى کرده ، نقایص و عیوب او را غیابش عنوان کند، حتى اگر آن عیوب درست هم باشد، این فرد غیبت کرده است و اگر براى نفوذ کلامش به دروغ نیز توسل جوید، به افتراء نیز دچار شده است .
روشن است که این مساءله نیز به کوچکى نفس انسان یا به ترس او باز مى گردد.
۴ – توجیه یا رفع اتهام
گاه فرد، عمل زشتى انجام داده یا به آن متهم شده است و براى توجیه یا رفع اتهام ، از برادر مؤ من خود غیبت مى کند و او را به شرکت در این عمل زشت متهم مى سازد یا حتى ارتکاب را فقط به او نسبت مى دهد؛ به این ترتیب ، عیبى دیگر بر عیب هاى خود مى افزاید که این هم در ضعف نفس انسان ریشه دارد.
۵ – کبر
گاهى شخص براى این که فضیلت خود را در مساءله اى اثبات کند، عیب برادر ایمانى اش را ذکر مى کند.
او نقص هاى شخص دیگرى را مى گوید تا به صورت غیر مستقیم برترى خود را به رخ بکشد. این فرد به رذیله نفسانى کبر یا خود بزرگ بینى دچار است .
۶ – حسد
کسى که به بیمارى نفسانى حسد مبتلا است ، از ستایش برادر مؤ منش ناراحت مى شود، به همین دلیل عیوب او را منتشر مى کند.
بى هنران هنرمند را نتوانند که بینند همچنان که سگان بازارى ، سگ صید را. مشغله بر آرند و پیش آمدن نیارند؛ یعنى سفله چون به هنر با کسى بر نیاید به خبثش در پوستین افتد.
کند هر آینه غیبت ، حسود کوته دست//که در مقابله گنگش بود زبان مقال
۷ – مزاح و شوخى
گاهى غیبت جنبه شهوانى و لهوى دارد؛ مانند آن که شخصى در جمع دوستان ، براى شوخى و خنده ، نقایص برادر یا خواهر ایمانى خود را یادآور مى شود. این از جمله رفتارهاى ناپسندى است که در نیروى درونى شهودت ریشه دارد و در باب شوخى و مزاح مورد گفت وگو است .
۸ – تمسخر
گاه انسان براى استهزاى دیگرى به غیبت کردن او پرداخته ، عیب هایش را فاش مى سازد.
۹ – دلسوزى بدون توجه
شخص غیبت کننده هنوز به آداب الاهى مؤ دب نشده است ؛ او دوست دارد در راه خدا قرار گیرد؛ ولى مسیر آن را نمى داند و به بیراهه مى رود.
او با دیدن عیب مؤ منى ، از روى دلسوزى به باز گفتن آن مى پردازد؛ مانند آن که فردى خطاى برادر مؤ منش را دیده یا متوجه نقصى در او، در بعد دینى یا ابعاد دیگر شده است و از روى دلسوزى ، بى اختیار پشت سرش عیب هاى او را بر مى شمرد.
دلسوزى و ناراحتى او واقعى است و چه بسا اگر آن عیب را فاش نمى ساخت ، پاداشى هم نصیب او مى شد؛ ولى چون طرف صحبتش را معرفى کرده ، ثوابش به عقاب تبدیل مى شود؛ بنابراین در رحمت و شفقت و مهربانى هم باید معیار شرعى در نظر گرفته شود تا رحمت شخص مایه عذاب او نشود.
۱۰ – خشم در راه حق
گاه انسان در برابر رفتار زشتى که از دیگرى مشاهده مى کند، چنان خشمگین مى شود که ضمن اظهار نفرت از آن رفتار زشت ، نام فرد انجام دهنده را نیز مى آورد که در این جا هم او به غیبت دچار شده است ؛ زیرا مى توانست بدون بردن نام فرد، فقط تنفر خویش را از آن رفتار زشت اظهار کند. این خشم ستوده و پسندیده است ، ولى غیبت نکوهیده و ناپسند است .
🌸حضرت صادق (علیه السلام ) مى فرماید:اصل الغیبه یتنوع بعشره انواع : شفاء غیظ و مساعده قوم و تهمه و تصدیق خبر بلاکشفه و سوءظن و حسد و سخریه و تعجب و تبرم و تزین .
🔵👈اگر مى خواهى سالم بمانى ، خدا را یاد کن ، نه خلق خدا را. آن وقت به جاى این که غیبت کنى ، عبرت مى گیرى و به جاى گناه ، ثواب مى کنى .
📚اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبى تهران
✅ #ادامه دارد........
#آیت_الله_مجتبی_تهرانی
#درس_اخلاق
🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃
🌹کانال درس اخلاق🌹
✨✨✨✨✨
🆔 @dars_akhlaq
🔰🔰🔰🔰
@agamojtabatehrani
﷽
📍 دعا کنید تا مدّت بلا کوتاه شود! ❗️
📌 هُشام بن سالم می گوید: «قال ابو عبدالله(ع) : تَعْرِفُونَ طُولَ الْبَلَاءِ مِنْ قِصَرِهِ»؛ یعنی، كوتاه شدن بلا. «قُلْتُ لَا، قَالَ إِذَا اٌلْهِمَ أَحَدُكُمُ الدُّعَاءَ عِنْدَ الْبَلَاءِ فَاعْلَمُوا أنَّ الْبَلَاءَ قَصِیرٌ»؛1️⃣ چقدر زیبا است. هر وقت ملهم شدید كه بلایی متوجّه تان شد، سریعاً از خدا بخواهید که شرّش را بكَند؛ بدانید که كوتاه می شود.
📌امام علی(ع) فرمودند: «ادْفَعُوا أَمْوَاجَ الْبَلَاءِ عَنْكُمْ بِالدُّعَاءِ قَبْلَ وُرُودِ الْبلاءِ»؛2️⃣ این روایت، به همان دفع اشاره دارد؛ دفع كنید؛ سریعاً. با دعا امواج بلا را از خودتان، دفع بكنید، قبل از آنكه همۀ بلا بیاید. در دعای بعد از بلا می گوید: با دعا، بلا كوتاه می شود؛ امّا در این می گوید: قبل از اینكه بلا بیاید، دعا كنید که بلا رفع شود.
امام صادق(ع)فرمودند : «مَنْ تَخَوَّفَ من بَلَاءٍ یُصِیبُهُ فَتَقَدَّمَ فِی الدُّعَاءِ لَمْ یَرِهِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ذَلِكَ الْبَلَاءَ أَبَداً»؛3️⃣ كسی پیش بینی می کند كه نكند این چنین بلایی سر ما بیاید. اگر قبل از اینكه بلا بیاید دعا کند، خدا هیچ گاه آن بلا را به او نشان نمی دهد. این هم اشاره به دفع بلا دارد....
📌 بنابراین عمده این است که بروید شرایط دعا، آنهایی را که ما گفتیم فراهم كنید. بروید دنبال آنكه از نظر درونی باور داشته باشید که خدا می تواند. توانایی منحصر به اوست. بخیل نیست؛ بلکه مهربان و كریم است. پنج باور است. بعد هم آنچه را می خواهی، بخواه!
این مطالب در باب شرایط دعا بود که گفتم و موانع یك بحث دیگری است. ما بعداً وارد موانع می شویم. حتّی در باب شرایط دعا، گفتم خدا دست گیری هم می كند. چطور دست گیری می كند؟ وقتی می بیند که خلوص نداری، یک كارهایی می كند كه تو خلوص پیدا بكنی. وقتی در باب موانع هم وارد می شویم، در آنجا می بینیم که یک سنخ موانع هم هست كه خدا در رفع آنها به ما کمک می کند. معاصی مانع از استجابت دعا هستند.
📌ان شاءالله به آن می رسم و وارد آن بحث می شوم. اینجا چه می شود؟ عبد باید این مانع را برطرف کند؛ درست است یا نه؟ خدا فرمود که بین من و تو حجابی نیست؛ امّا بین تو و من... من از طرف خودم حجابی نگذاشتم؛ امّا تو چه طور؟! بله! حالا ببین تو خیلی مانع و حجاب سر راه خودت گذاشته ای.
✔از جمله معاصی است که برطرف كنندۀ آن، عبارت از استغفار و توبه است. درست است كه خودت باید آنها را برطرف كنی. در یك موقعیتی هست که باز خدا می بیند كه قابلیت در این فرد هست؛ مثل اینكه در گوشۀ دل توجّهی به سوی او دارد. در آنجا نیز دستش را می گیرد و مُلهَم به توبه اش می كند؛ اگر چه از اعظم معاصی هم باشد.
1️⃣ الكافی، ج 2، ص 471 - وسائل الشیعه، ج7، ص 44 - بحار الأنوار، ج 90، ص 381
2️⃣ بحار الأنوار، ج 78، ص 203
3️⃣بحار الأنوار، ج 90، ص 297
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_1
#آقا_مجتبی_تهرانی
@agamojtabatehrani