فلسفه عبادات #نهج‌البلاغه «...اُنْظُرُوا إِلَى مَا فِی هذِهِ الاَْفْعَالِ مِنْ قَمْعِ نَوَاجِمِ الْفَخْرِ، وَ قَدْعِ طَوَالِعِ الْکِبْرِ...»؛ «به آثار اين اعمال (نماز و روزه و زكات و سجده) بنگريد كه چگونه شاخه‌هاى درخت تفاخر را درهم مى‌شكند و از جوانه زدن كبر و خودپسندى (در دل‌ها) جلوگيرى مى‌كند». خطبه ١٩٢ #نهج_البلاغه #فضایل_امیرالمومنین #کلام_مولا #امیر_ملک_سخن #فقط_به_عشق_علی @mola_amiralmomenin_as

✔️به نظر مى‌رسد كه امام عليه السّلام اين خطبه را بعد از پيروزى در جنگ جمل به هنگام ورود به كوفه ايراد كرده است، تا كبر و غرور ناشى از پيروزى و رقابت بر سر غنائم جنگى را كنترل كند. ======***====== 💠شهوترانی ، راز عقب افتادگی مادی و معنوی کشورها 🔹شما به جوامع عقب افتاده‌ی عالم - از جمله جوامع اسلامی خود ما در کشورهای متعدد - نگاه کنید! 🔹یکی از رازهای عقب افتادگی و انحطاط این کشورها - از لحاظ مادی و معنوی - این است که عمل در زندگی‌شان، نقش زیادی ندارد. اینها دردها و مرضهای درونی است اینها موانع درونی انسان است که او را از کار باز می‌دارد. 🔹از جمله، شهوترانی یا میل به شهوات؛ که هر چه می‌خواهد انجام دهد، فکر عاقبت را نکند و دنباله رو هوی و هوس خود باشد. 🔷در روایت معروفی نقل شده است که فرموده اند:«ان اخوف ما اخاف علیکم اثنان، اتباع الهوی و طول الامل(خطبه 42)»؛ ترسناکترین بلایی که از ابتلای شما مسلمانان به آن می‌ترسم، این است که دنباله رو هوای نفس خودتان باشید؛ یعنی شهوترانی کردن و شهوات را بر عقل مسلط ساختن. اینها همه موانع درونی انسان است. 📜بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی ۱۳۷۱/۰۱/۱۵ #نهج‌البلاغه #کلام_مولا #نهج_البلاغه @mola_amiralmomenin_as

💠سرپیچی کردن از هوای نفس ، شرط توحید 🔹[براساس اعتقاد به جهان‌بینی و بینش اسلامی یک نتایج عملی به دست می‌آید و وظایفی بر عهده‌ی انسانهایی که معتقد به این مبانی‌اند، قرار می‌گیرد. 🔹یک وظیفه عبارت است از عبودیت و اطاعت خداوند.] البته عبودیت خدا با معنای وسیع و کامل آن مورد نظر است؛ چون گفتیم توحید، هم اعتقاد به وجود خداست، هم نفی الوهیّت و عظمت متعلق به بتها و سنگها و چوبهای خودساخته و انسانهای مدّعیِ خدایی و انسانهایی که اسم خدایی کردن هم نمی‌آورند، اما می‌خواهند عمل خدایی کنند. 🔹پس در عمل، دو وظیفه وجود دارد: ✔️یکی اطاعت از خدای متعال و عبودیت پروردگار عالم، ✔️و دوم سرپیچی از اطاعت «انداد اللَّه»؛(بقره: 22 و 165- ابراهیم: 30) هر آن چیزی که می‌خواهد در قبال حکمروایی خدا، بر انسان حکمروایی کند. 🔷ذهن انسان فوراً به سمت این قدرتهای مادّی و استکباری می‌رود؛ البته اینها مصادیقش هستند؛ اما یک مصداق بسیار نزدیکتر دارد و آن، هوای نفس ماست. 🔹شرط توحید، سرپیچی کردن و عدم اطاعت از هوای نفس است؛ که این «اخوف ما اخاف»(سبا: 33 و خطبه 142) است. 📜بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار کارگزاران نظام ۱۳۷۹/۰۹/۱۲ #توحید #عبودیت #نهج‌البلاغه @mola_amiralmomenin_as

🏴 #گفتار_حكيمانه ✔️بهترين روش در فتنه ها انسان به هنگام شورش هاى اهل باطل و فتنه هاى ناشى از خصومت آنها با یکدیگر نباید ابزار دست این و آن شود؛ باید خود را دور نگه دارد و به هیچ یک از دو طرف که هر دو اهل باطل اند، کمک نکند. در این گونه موارد معمولاً هر کدام از طرفین به سراغ افراد بانفوذ و باشخصیت مى آیند تا از نفوذ و قدرت آنها براى کوبیدن حریف استفاده کنند. در این هنگام باید این افراد بلکه تمام افراد، خواه ضعیف باشند یا قوى نهایت مراقبت را به خرج دهند که در دام فتنه گران و غوغاسالاران نیفتند مبادا دین و یا دنیاى آنها آسیب ببیند. نمونه این فتنه ها در صدر اسلام و قرون نخستین فراوان بود که امامان اهل بیت و یارانشان همواره از آن کناره گیرى مى کردند حتى داستان قیام ابو مسلم بر ضد بنى امیه گرچه در ظاهر براى کوبیدن باطلى بود ولى در باطن براى تبدیل باطلى به باطل دیگر و حکومت بنى عباس به جاى بنى امیه بود. به همین دلیل هنگامى که ابو مسلم به وسیله نامه اى پیشنهاد حکومت و خلافت را به امام صادق(علیه السلام) کرد امام آن را نپذیرفت زیرا مى دانست در پشت پرده این قیام چه اشخاصى کمین کرده اند و به تعبیر دیگر امام مى دانست این یک فتنه است که دو گروه باطل به جان هم افتاده اند و نباید به هیچ کدام امتیازى داد. 📓پیام امام، آیت الله مکارم شیرازی #حکمت_اول #نهج‌البلاغه #کلام_مولا #فتنه @mola_amiralmomenin_as

✔️#سيرۀ_امیرالمؤمنین_على_(ع) در نهج‌البلاغه 🔘سيره در معناى حقيقى و اصلى آن ريشه در قرآن كريم دارد و در امتداد آن، در آموزه‌هاى پيامبر اكرم(ص) و راه و رسم آن حضرت؛ و سپس در همان امتداد در آموزه‌هاى امام على(ع) و راه و رسم وى. اين سيره در همۀ پيشوايان دين يكى است و اصول سيره، اصولى يكسان در زندگى آنان است، و آن‌چه در زندگى ايشان متفاوت است، روش‌ها است كه به تناسب شرايط‍‌ و اوضاع و احوال تغيير يافته است. 🔘در اين ميان، #نهج‌البلاغه منبعى اساسى در يافتن چنين سيره‌اى است، كه در آن هم اصول سيره ديده مى‌شود، و هم پاسداشت اين اصول در عمل، در عرصه‌هاى مختلف زندگى. 🔘سيرۀ امام على(ع) در #نهج‌البلاغه را بر اساس آن‌چه به عنوان #رفتارشناسى و راه و رسم وى نقل شده، و نيز سفارش‌ها و آموزه‌هاى او مى‌توان استخراج كرد، زيرا آن‌چه امام(ع) بدان سفارش كرده، امورى است كه خود پيش از سفارش به ديگران، بدان عمل كرده است، و آن‌چه را كه از آن پرهيز داده، امورى است كه خود پيش از پرهيز دادن ديگران، از آن دورى نموده است؛ از اين‌رو، اين‌گونه سفارش‌ها و آموزه‌ها نيز از سنخ #رفتارشناسى و راه رسم امام(ع) است و در مجموعۀ مطالب سيره قرار مى‌گيرد، چنان‌كه آن حضرت فرموده است: (اى مردم! به خدا سوگند من شما را به طاعتى نمى‌انگيزم، جز آن‌كه خود پيش از شما به گزاردنِ‌ آن برمى‌خيزم. و شما را از معصيتى بازنمى‌دارم، جز آن‌كه خود پيش از شما آن را فرو مى‌گذارم.) ✔️بر اين اساس، اصول سيرۀ مطرح شده در نهج‌البلاغه، استخراج گشته است. اصول مطرح شده ده اصل است: 1. اصل مرزبانى، حريم‌دارى و پرواپيشگى 2. اصل پايبندى به كيفيت استخدام وسيله 3. اصل اعتدال و ميانه‌روى 4. اصل پارسايى 5. اصل تكريم 6. اصل پاسداشت حقوق 7. اصل رفق و مدارا 8. اصل صراحت و صداقت 9. اصل پايبندى به عهد و پيمان 10. اصل عدالت 🔘اين ده اصل، حكم «ده فرمان» را دارد كه مى‌تواند راهنمايى نيكو براى تنظيم زندگى مطلوب در همۀ عرصه‌ها باشد. #کلام_مولا #امیر_ملک_سخن #سیره_امیرالمؤمنین_علی_(ع) @mola_amiralmomenin_as

#نامه‌_های_امیرالمومنین_علیه_السلام ✔️#نامه_هجدهم ⬅️آتش فتنه را با مدارا خاموش كن 📜هنگامى كه طلحه و زبير به اتفاق عايشه با گروهى از ماجراجويان فاسد وارد بصره شدند و در آنجا پرچم مخالفت بر ضد امير مؤمنان على عليه السلام را برافراشتند، بصريان از آنان استقبال كرده و لشكر عظيمى را براى جنگ با امير مؤمنان عليه السلام برپا كردند. فتنۀ عظيمى را برپا نمودند و سرانجام شكست خوردند و متلاشى شدند و شايد انتظار داشتند كه امام عليه السلام بعد از پيروزيش دستور قتل گروهى از آنان را صادر كند؛ ولى امام عليه السلام با آنها از در محبّت وارد شد همان كارى كه پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله بعد از فتح مكّه كرد و همين باعث شد كه آرامش كامل به بصره باز گردد. 🔘اينكه امیرالمؤمنین (ع) مى‌فرمايد: بصره مهبط‍‌ و جايگاه فرود ابليس و محل رويش فتنه‌هاست، اشاره به اين است كه آنجا اقوام گوناگونى زندگى مى‌كنند كه هم نسبت به يكدگر مشكل دارند و هم نسبت به بيرون اين سرزمين و شايد به همين دليل، طلحه و زبير و عايشه آنجا را براى فتنه‌انگيزى بر ضد امام امير مؤمنان عليه السلام انتخاب كردند به خصوص اينكه آنجا مهم‌ترين بندر عراق است و بنادر معمولاً مركز رفت و آمد اقوام مختلف‌اند. ♦️به همين دليل افكار التقاطى و نفوذى و مفاسد اخلاقى در اين گونه بندرگاه‌ها بيشتر است مگر اينكه اهالى آن تحت آموزش مستمر اخلاقى قرار گيرند. ♦️بعضى نيز معتقدند؛ هنگامى كه ابليس به زمين فرود آمد، بصره را جايگاه نخستين خود انتخاب كرد؛ ولى دليلى براى اين مطلب اقامه نكرده‌اند. ✔️در خطبه‌هاى متعدّدى از #نهج‌البلاغه از جمله، خطبۀ 13 و 14 مذمت‌هاى شديدى از اهل "بصره شده و همان گونه كه در نامۀ بالا نيز ملاحظه كرديد، امير مؤمنان على عليه السلام بصره را مهبط‍‌ شيطان و محل ورود ابليس و پايگاه فتنه‌ها مى‌شمرد ولى به قرينۀ بعضى از روايات كه مدح فراوانى از اهل بصره اعم از زنان، مردان، كودكان و بزرگان‌شده، استفاده مى‌شود كه امام عليه السلام مقطع خاصى از زمان را در نظر داشته است؛ همان زمانى كه آتش #جنگ_جمل را برافروختند و از سركشان و پيمان شكنانى همچون طلحه و زبير حمايت كردند و گروه زيادى از مسلمان را به كشتن دادند. 🔘بنابراين نكوهش‌هاى مزبور دليل بر آن نيست كه هر كس در آن شهر وارد شود و يا افراد بومى آن شهر هميشه و در طول تاريخ صفات نكوهيده‌اى دارند و اهل صلاح و سعادت نيستند. به خصوص اينكه در ميان آنها دانشمندان، علما، قاريان و مواليان اهل بيت فراوان بوده و هستند. #ادامه_دارد #کلام_مولا #امیر_ملک_سخن #نهج_البلاغه @mola_amiralmomenin_as

#پژوهش_های_نهج_البلاغه ✔️الگوی جامع ولایت‌پذیری از منظر امام علی علیه السلام بر مبنای تحلیل محتوای خطبه قاصعه 📝نویسندگان: فتحیه فتاحی‌ زاده، محمد عترت دوست، صدیقه کاشفی  📌چکیده «ولایت» از ارکان اصلی و آموزه‌های اساسی دین اسلام و از مباحث مهم قرآنی و محوری‏ترین مسئله در مکتب اهل‌بیت علیهم السلام است؛ که به معنای پذیرفتن رهبری پیشوایان الهـی و اعتقاد به ولایت امامان معصوم علیهم السلام پس از پیامبر’ از سوی خداوند بر مردم می‌باشد. نظام سیاسی اسلام و شیوه حکومتی دین بر پایه #ولایت است و ملاک مسلمانی پس از اطاعت از رسول خدا، #ولایت‌پذیری است. اهمیّت این مسئله بدان حد است که اهل‌بیت علیهم السلام در کلمات نورانی خود به دفعات جایگاه و ضرورت آن را مطرح کرده و تلاش نموده‌اند تا تبیینی قابل ‌قبول از آن ارائه نمایند. 🖋در این پژوهش تلاش شده با استفاده از روش «تحلیل محتوا» به‌مثابه یک روش تحقیق میان‌رشته‌ای متن محور، مهم‌ترین و طولانی‌ترین خطبه امام علی علیه السلام در #نهج‌البلاغه، یعنی #خطبه_قاصعه، مورد تجزیه‌ و تحلیل کمّی و کیفی قرار گرفته و نوع نگاه آن حضرت به مقوله #ولایت را تبیین نموده و در پایان الگوی جامع #ولایت‌پذیری از منظر ایشان را ترسیم نمائیم. 📎یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد امیرالمؤمنین علی علیه السلام در خطبه قاصعه مراتب ولایت‌پذیری را در دوگونه پذیرش ولایت پیامبران الهی از جمله پیامبر اسلام’ و پذیرش ولایت اولیای الهی از جمله خودشان ترسیم نموده و به تفصیل مهمترین ویژگی‌های ولیّ و نتایج ولایت‌پذیری را نیز توضیح داده‌اند. بی‌شک توجه به این الگو می‌تواند کمک شایانی به پذیرش هرچه بهتر این اصل مهم در دین اسلام باشد. (تاریخ چاپ مقاله: خرداد 1403) 📎کلیدواژه‌ها #اهل‌بیت_علیهم_السلام،  #امام_علی_علیه_السلام، #ولایت‌پذیری، #ابرار، #خطبه_قاصعه. 🔗لینک دانلود مقاله 👇 https://www.nahjmagz.ir/article_209114.html @mola_amiralmomenin_as

#فلسفه‌‌بعثت‌انبياء_درقرآن‌_و_نهج‌البلاغه در قرآن‌كريم، مواردى به عنوان هدف از بعثت انبياء و ارسال رسل بيان شده است كه برخى از مهم‌ترين آن‌ها عبارتند از: دعوت به توحيد و يكتاپرستى، برقرارى قسط‍‌ و عدل در جامعه بشرى، اتمام حجت بر بندگان، رفع اختلاف ميان مردم، تزكيه و تعليم ؛ اما نكته قابل توجه در اين خصوص آن است كه تمامى اين موارد را مى‌توان در قالب يك هدف خلاصه كرد و آن دعوت به #توحيد است كه هدف اصلى تمامى انبياء است و از اين رو ديگر مواردى را كه به عنوان فلسفه و اهداف بعثت آنان مطرح مى‌شود، مى‌توان از باب مقدمه‌اى متصل براى اين هدف بزرگ دانست. ♻️دعوت به توحيد و يكتاپرستى اساساً محور دعوت تمامى پيامبران الهى در طول تاريخ، #توحيد بوده و همه تعليمات آن‌ها به همين اصل اساسى بر مى‌گردد. در قرآن كريم نيز اين مطلب در آيات متعددى مورد اشاره قرار گرفته است و هدف از بعثت انبياء را در هر جامعه‌اى، عبادت خداوند و پرهيز دادن مردم از عبادت طاغوت عنوان كرده است: (وَ لَقَدْ بَعَثْنٰا فِي كُلِّ‌ أُمَّةٍ‌ رَسُولاً أَنِ‌ اعْبُدُوا اللّٰهَ‌ وَ اجْتَنِبُوا الطّٰاغُوتَ‌ (نحل: 36) يعنى: و ما در هر امتى رسولى را مبعوث كرديم تا خدا را بپرستند و از طاغوت اجتناب كنند. از اين رو در #نهج‌البلاغه نيز دعوت به توحيد و يكتا پرستى كه همان هدف كلى از بعثت تمامى انبياء است، به عنوان عالى‌ترين هدف بعثت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلّم معرفى شده است: «فَبَعَثَ‌ اللهُ‌ مُحَمَّداً صلى الله عليه و آله و سلّم بِالْحَقِّ‌ لِيخْرِجَ‌ عِبَادَهُ‌ مِنْ‌ عِبَادَةِ‌ الْأَوْثَانِ‌ إِلَى عِبَادَتِهِ‌ وَ مِنْ‌ طَاعَةِ‌ الشَّيطَانِ‌ إِلَى طَاعَتِهِ‌ » يعنى: خداوند محمد صلى الله عليه و آله و سلّم را به حق مبعوث كرد تا بندگانش را از عبادت بت سوى عبادت خود و از طاعت شيطان به طاعت خود بيرون برد. 🗞نهج البلاغه: خطبه 147 #ادامه_دارد 📚کتاب «ارتباط نهج البلاغه با قرآن»؛ نوشته دکتر مجید معارف #عید_مبعث @mola_amiralmomenin_as

#فلسفه‌‌بعثت‌انبياء_درقرآن‌_و_نهج‌البلاغه ♻️اقامه‌ى قسط‍‌ و عدل هدف اصلى از بعثت انبياء دعوت به توحيد و يكتاپرستى است، ولى از آن‌جا كه برپايى #قسط‍‌ و #عدالت در جوامع بشرى، گذشته از ارزش ذاتى و والايى كه دارد، مقدمه متّصله براى عبوديت و بهترين زمينه دست‌يابى به آن است ، اين امر در قرآن كريم به عنوان يكى ديگر از اهداف بعثت انبياء در آيات چندى (الأعراف/29؛ هود/85) مورد اشاره قرار گرفته و از جمله مى‌فرمايد: (لَقَدْ أَرْسَلْنٰا رُسُلَنٰا بِالْبَيِّنٰاتِ‌ وَ أَنْزَلْنٰا مَعَهُمُ‌ الْكِتٰابَ‌ وَ الْمِيزٰانَ‌ لِيَقُومَ‌ النّٰاسُ‌ بِالْقِسْطِ‍‌ (حدید: 25) يعنى: همانا فرستادگان خود را با نشانه‌هاى روشن و آشكار فرستاديم و كتاب و ميزان را با ايشان نازل كرديم تا مردم به اقامه قسط‍‌ اقدام كنند. امام على عليه السلام نيز گرچه به صراحت در #نهج‌البلاغه از اين امر به عنوان هدف بعثت انبياء ياد نكرده است، اما با توجه به نسبت عبوديت و عدالت، علاوه بر آن‌كه خداوند را به صفت قسط‍‌ و عدل مى‌ستايد و دادگرى عادل مى‌داند كه در هرآن‌چه حكم رانده، دادگرى كرده است (وَ عَدَلَ‌ فِي كُلِّ‌ مَا قَضَى (نهج‌البلاغه/ خطبه 191)، از خاتم الأنبياء (ص) به عنوان جلوه‌ى عدالت یاد كرده است كه سيره‌ى او ميانه روى در كار و شريعت او راه حق را نمودار، و سخنش جداكننده حق از باطل و داورى او عدالت است، (سِيرَتُهُ‌ الْقَصْدُ وَ سُنَّتُهُ‌ الرُّشْدُ وَ كَلَامُهُ‌ الْفَصْلُ‌ وَ حُكْمُهُ‌ الْعَدْل (نهج‌البلاغه/ خطبه 94) حق را با برهان آشكار كرد و طغيان را فرونشاند و شوكت گمراهان را درهم كوبيد و زدود (الْخَاتِمِ‌ لِمَا سَبَقَ‌ وَ الْفَاتِحِ‌ لِمَا انْغَلَقَ‌ وَ الْمُعْلِنِ‌ الْحَقَّ‌ بِالْحَقِّ‌ وَ الدَّافِعِ‌ جَيْشَاتِ‌ الْأَبَاطِيلِ‌ وَ الدَّامِغِ‌ صَوْلَاتِ‌ الْأَضَالِيل)(نهج‌البلاغه/ خطبه 72) و چون به #هدايت مردمان برانگيخته شد، به #عدالت برخاست و زمينه برپايى مردمان به #قسط‍‌ را فراهم ساخت. #ادامه_دارد 📚کتاب «ارتباط نهج البلاغه با قرآن»؛ نوشته دکتر مجید معارف #عید_مبعث @mola_amiralmomenin_as

🔰ويژگى‌هاى پيامبر اسلام(ص) در قرآن و نهج البلاغه در قرآن‌كريم، علاوه بر مقام رسالت پيامبر خاتم (ص) و مبشر و منذر بودن ايشان، به برخى ديگر از ويژگى‌هاى رسول خدا(ص) نيز اشاره شده است؛ ويژگى‌هايى از قبيل: اسوه بودن، مظهر عطوفت و رحمت به مؤمنان، داراى شدت عمل با كافران، برخوردارى از اخلاق حسنه كه از آن به «خلق عظيم» تعبير شده، نرم‌خوئى و موارد ديگر كه در اين‌جا تنها به برخى از ويژگى‌هايى كه به طور مشترك در #قرآن_کریم و #نهج‌البلاغه از آن ياد شده اشاره مى‌شود. 👇 ♻️نرم‌خويى و دلسوزى براى مردم خداوند متعال در سوره‌ى مباركه‌ى آل عمران، چنين از نرم‌خويى پيامبرش ياد كرده است: (فَبِما رَحْمَةٍ‌ مِنَ‌ اللّهِ‌ لِنْتَ‌ لَهُمْ‌ وَ لَوْ كُنْتَ‌ فَظًّا غَلِيظَ‍‌ الْقَلْبِ‌ لاَنْفَضُّوا مِنْ‌ حَوْلِكَ‌ ) يعنى: پس به [بركت] رحمت الهى، با آنان نرم‌خو [و پرمِهر] شدى، و اگر تندخو و سخت دل بودى، قطعاً از پيرامون تو پراكنده مى‌شدند.(ال عمران: 159) همچنين در آياتى ديگر از دلسوزى پيامبر نسبت به مردم و حرص بر هدايت ايشان و به طور خاص رأفت و رحمت او نسبت به مؤمنان يادكرده و مى‌فرمايد: (لَقَدْ جاءَكُمْ‌ رَسُولٌ‌ مِنْ‌ أَنْفُسِكُمْ‌ عَزِيزٌ عَلَيْهِ‌ ما عَنِتُّمْ‌ حَرِيصٌ‌ عَلَيْكُمْ‌ بِالْمُؤْمِنِينَ‌ رَؤُفٌ‌ رَحِيمٌ‌ ) يعنى: هر آينه پيامبرى از خود شما بر شما مبعوث شد، هر آن‌چه شما را رنج مى‌دهد بر او گران مى‌آيد. سخت به شما دلبسته است و با مؤمنان رئوف و مهربان است (توبه: 128) امام على عليه السلام نيز در وصف يكى از جنبه‌هاى اين دلسوزى پيامبر (ص) نسبت به مردم، ايشان را طبيبى دوره‌گرد براى درمان دردهاى روحى و روانى مردم معرفى كرده و مى‌فرمايد: «طَبِيبٌ‌ دَوَّارٌ بِطِبِّهِ‌ قَدْ أَحْكَمَ‌ مَرَاهِمَهُ‌ وَ أَحْمَى مَوَاسِمَهُ‌ يضَعُ‌ ذَلِكَ‌ حَيثُ‌ الْحَاجَةُ‌ إِلَيهِ‌ مِنْ‌ قُلُوبٍ‌ عُمْى وَ آذَانٍ‌ صُمٍّ‌ وَ أَلْسِنَةٍ‌ بُكْمٍ‌ مُتَتَبِّعٌ‌ بِدَوَائِهِ‌ مَوَاضِعَ‌ الْغَفْلَةِ‌ وَ مَوَاطِنَ‌ الْحَيرَة» يعنى طبيبى است كه در ميان بيماران مى‌گردد، تا دردشان را درمان كند. داروها و مرهم‌هاى خود را مهيا كرده است و ابزار جراحى خويش گداخته است. تا هر زمان كه نياز افتد آن را بر دل‌هاى نابينا و گوش‌هاى ناشنوا و زبان‌هاى ناگويا برنهد. با داروهاى خود در پى يافتن غفلت زدگان است يا سرگشتگان وادى ضلالت.(نهج البلاغه : خطبه 108) #ادامه_دارد #عید_مبعث @mola_amiralmomenin_as

📹آیت الله العظمی جوادی آملی: مرحوم حاج آقا رحیم ارباب را خدا غریق رحمت کند! یک بار خودمان خدمتشان رسیدیم که آن یک ساعت تقریباً طول کشید، تمام این یک ساعت نوشتنی بود! ما یک حرف زائدی از این بزرگوار نشنیدیم، همه‌اش نوشتنی بود؛ البته ما هم همه آن حرف‌ها را نوشتیم؛ یعنی جلسه‌ای نبود که حرف عادی رد و بدل شود. بزرگان دیگر هم رفتند خدمتشان یک نواری را ضبط کردند که در آن نوار شرح حال خودشان را گفتند، فرمودند اوّلین روزی که من به درس #نهج‌البلاغه مرحوم جهانگیرخان قشقایی رفتم، ایشان این خطبه حضرت امیر سلام الله علیه را داشتند تفسیر می‌کردند که «یَعْلَمُ عَجِیجَ الْوُحُوشِ فِی الْفَلَوَاتِ وَ مَعَاصِیَ الْعِبَادِ فِی الْخَلَواتِ وَ اخْتِلاَفَ النِّینَانِ فِی الْبِحَارِ الْغَامِرَاتِ»... درس تفسیر ٩۵/٨/٢٣ #بازنشر 👈🏻کانال رسمی دفتر آیت الله العظمی جوادی آملی @mola_amiralmomenin_as

✍ قطعاً! نهج‌البلاغه نیز، به عنوان "اخ القرآن" (برادر قرآن) یا "تالی القرآن" (در پی قرآن)، از همین جنس اعجاز آوایی بهره‌مند است و این یکی از مهم‌ترین دلایلی است که کلام امیرالمؤمنین علی (ع) را این‌قدر نافذ، دلنشین و ماندگار کرده است. همان‌طور که در مورد قرآن صحبت کردیم، اعجاز آوایی به معنای چینش و انتخاب کلماتی است که نه تنها معنایی عمیق دارند، بلکه از نظر صوتی نیز دارای وزن، ریتم، آهنگ، فصاحت و بلاغت بی‌نظیری هستند. نهج‌البلاغه نیز سرشار از این ویژگی‌هاست: 1. **فصاحت و بلاغت کم‌نظیر:** کلام امام علی (ع) در نهج‌البلاغه به حدی فصیح و بلیغ است که ادیبان عرب آن را «فوق کلام المخلوق و دون کلام الخالق» (بالاتر از کلام مخلوق و پایین‌تر از کلام خالق) وصف کرده‌اند. این فصاحت، تنها در انتخاب واژگان دقیق نیست، بلکه در چیدمان آوایی آن‌ها نیز جلوه‌گر است. کلمات به گونه‌ای انتخاب شده‌اند که تلفظ آن‌ها روان و گوش‌نواز است. 2. **سجع‌های دلنشین:** همانند قرآن، نهج‌البلاغه نیز سرشار از سجع‌های زیبا و غیرمتکلف است. این سجع‌ها به جملات، موسیقی و آهنگ خاصی می‌بخشند که نه تنها گوش را می‌نوازد، بلکه به حفظ و به خاطر سپردن آن کمک شایانی می‌کند. * مثال: «قِيمَةُ كُلِّ امْرِئٍ مَا يُحْسِنُهُ» (ارزش هر انسانی به چیزی است که نیکو انجام می‌دهد). یا خطبه‌های مشهوری مانند "خطبه اشباح" که سرشار از سجع‌های موزون و متناسب با عظمت توصیف خداوند است. * در همان حدیثی که ابتدای بحث داشتیم: «بَكَوْا عَلَيْكُمْ، وَ إِنْ عِشْتُمْ حَنُّوا إِلَيْكُمْ». این هم‌آهنگی بین "علیکم" و "الیکم" یک نمونه‌ی کوچک از سجع‌های دلنشین در کلام امام است. 3. **ریتم و آهنگ متناسب با محتوا:** یکی از برجسته‌ترین جنبه‌های اعجاز آوایی نهج‌البلاغه، تغییر ریتم و آهنگ کلام متناسب با موضوع است. * وقتی امام (ع) از دنیا و بی‌اعتباری آن سخن می‌گوید، کلام آهنگ غم‌انگیز و بیدارکننده‌ای دارد. * زمانی که از عظمت خداوند و قدرت او سخن می‌گوید (مانند خطبه ۱۸۶، مشهور به خطبه "اشباح" یا خطبه "غرا")، کلام آهنگ حماسی، پرشکوه و رسا به خود می‌گیرد که شنونده را مبهوت می‌کند. * و وقتی درباره فضایل اخلاقی یا توصیه به نیکی سخن می‌گوید، کلام ملایم و دلنشین است. این تنوع آوایی و هماهنگی با معنا، به کلام حضرت علی (ع) عمق و تأثیری دوچندان می‌بخشد. 4. **تکرار (تکرار واج‌ها و کلمات) برای تأکید:** در نهج‌البلاغه نیز مانند قرآن، از تکرار هنرمندانه کلمات یا واج‌ها برای تأکید بر یک مفهوم یا ایجاد یک آهنگ خاص استفاده شده است. این تکرارها هرگز خسته‌کننده نیستند، بلکه بر گیرایی کلام می‌افزایند. * مثال: «الدنيا دار ممر لا دار مقر» (دنیا سرای گذر است نه سرای ماندن). تکرار "دار" و هم‌آهنگی "ممر" و "مقر" یک زیبایی آوایی و تأکیدی ایجاد می‌کند. 5. **ایجاز و اختصار در عین عمق معنا:** کلام امام علی (ع) به شدت موجز و کوتاه است، اما در دل همین جملات کوتاه، اقیانوسی از معنا نهفته است. این ایجاز نه تنها به فهم بهتر کمک می‌کند، بلکه از نظر آوایی نیز کلام را فشرده، کوبنده و نافذ می‌سازد. جملات کوتاه، راحت‌تر در ذهن می‌نشینند و آهنگ قوی‌تری دارند. 6. **تأثیر بر روح و روان شنونده:** بسیاری از کسانی که نهج‌البلاغه را تلاوت می‌کنند یا می‌شنوند، حتی اگر به طور کامل به زبان عربی مسلط نباشند، از عظمت و زیبایی کلام امام (ع) متأثر می‌شوند. این تأثیر روحی، که فراتر از فهم صرف معناست، نشان‌دهنده‌ی قدرت اعجاز آوایی نهفته در این کتاب شریف است. کلمات نهج‌البلاغه به گونه‌ای در کنار هم قرار گرفته‌اند که گویی به طور طبیعی با فطرت انسان سخن می‌گویند. ✔️در یک کلام، #نهج‌البلاغه گنجینه‌ای بی‌بدیل از فصاحت و بلاغت است که در آن، لایه‌ی آوایی کلام، نه تنها یک "سطح" صرف، بلکه ابزاری قدرتمند برای انتقال عمق معنا، تأثیرگذاری بر روح و جان و ایجاد یک تجربه‌ی شنیداری و خواندنی بی‌نظیر است. این یکی از وجوه اعجاز نهج‌البلاغه است که آن را از سایر متون متمایز می‌کند و به آن جایگاهی ویژه پس از قرآن کریم می‌بخشد. @mola_amiralmomenin_as