🔺یک مطلب مختصر مفید درباره هوش مصنوعی: تاریخچه، مبانی، عامل‌های هوشمند #ازدست‌ندهید. @monir_ol_din

💥در ابتدای مطالب، میخواهیم هوش مصنوعی را بشناسیم و سپس به صورت پلکانی وارد تحلیل‌ها و بررسی‌ها شویم. @monir_ol_din

💥هوش‌مصنوعی_هوش‌انسانی کدام غالب، کدام مغلوب؟ @monir_ol_din

#یادداشت‌ِعلمی ✳ هوش مصنوعی به مثابه انسان شبیه سازی شده یا ابزار دقیق فحص؟! 📝 مجتبی رستمی کیا 1⃣ اخیرا در شهر مقدس قم همایشی تحت عنوان #هوش‌مصنوعی‌و‌علوم‌اسلامی برگزار گردید، بررسی چکیده مقالات منتشر شده و عناوین و مؤلفین بسیار قابل توجه بود؛ از سویی به لحاظ فناوری در مرز تکنیک قرار دارد و از سوی دیگر در فلسفه تحلیلی و معناشناسی، مباحث هوش مصنوعی به مثابه هوش شناختی و التفاتی که به نوعی شبیه ساز فعالیت ها و اراده و تفکر انسانی است با تردید جدی مواجه است؛ براستی آیا نرم افزار و رایانه توان حیث شناختی و التفاتی که منجر به آگاهی و قصد در عمل می شود را داراست؟! 2⃣ جان سرل، که در دوره دوم فکری خود بر روی فلسفه ذهن تمرکز کرده است، مباحث مفصلی در مورد شناخت، آگاهی و حیث التفاتی و ارتباط آن با اندامواره و مغز ارائه داده است؛ وی در نفی هوش مصنوعی به مثابه انسان شبیه سازی شده برهانی به نام " برهان اتاق چینی" مطرح کرده است؛ ما حصل این برهان به این صورت است که حاصل نرم افزار کارکرد است و نه فهم. 3⃣ نگاهی به مؤلفین همایش مذکور نشان می دهد که بیش از 70 درصد ایشان تحصیلات مرتبط با فضای طلبگی و معناشناسی استظهاری در علم اصول ندارند اما الگوریتم هایی را در سامانه « نجف» مرکز نور که بر اساس هوش مصنوعی مبتنی است، طراحی کرده‌اند. 4⃣ نگارنده تخصصی در زمینه مباحث مرتبط با برنامه نویسی هوش مصنوعی ندارد، اما در حوزه معناشناسی و آنالوژی های علم و معنا، این نرم افزار قابل بررسی تخصصی است، فارغ از استدلال سرل در نفی هوش مصنوعی، در حوزه درک و استدلال و نظریه احتمالات معنایی و حتی تعین معنایی هوش مصنوعی، مباحث بسیار مهمی مطرح است که امیدوارم طراحان این نرم افزار بتوانند آگاهانه به این سؤال پاسخ دهند. @projectsystem 🔹حقیقت هوش مصنوعی چیست؟ آیا صرفاً ابعاد تکنولوژیکی دارد و یا اینکه برخوردار از مبانی نظری است و باید به آنها توجه نمود؟ آیا ضرورت چنین توجهی، سبب نمی شود که، در مواجهه آن با #هشیاری بیشتری قدم برداریم؟ @monir_ol_din

#یادداشت‌ِعلمی ✳یادداشتی مختصر و مفید درباره هوش مصنوعی 📝امیرحسین محسنی 1⃣ تعریف تا به حال تعریف جامعی برای هوش مصنوعی مطرح نشده که مورد قبول تمام دانشمندان این علم باشد، اما به طور اجمالی میتوان گفت هوش مصنوعی، ماشینی است که اعمال ذهنی انسان را شبیه سازی میکند به طوری که میتواند آن اعمال را مانند انسان یا حتی بهتر انجام دهد. اعمالی مانند : تحلیل، یادگیری، تصمیم گیری، گفتار، دیدن و ..... 2⃣ تاریخچه تاریخ هوش مصنوعی از دوران باستان با افسانه‌ها، داستان‌ها و شایعاتی در مورد موجوداتی مصنوعی دارای هوش یا آگاهی آغاز می‌گردد. این افسانه ها در قرن بیستم در سال 1965 تبدیل به علمی به نام هوش مصنوعی شد. هرچند در ابتدا صحبت های زیادی در رابطه با کاربردی بودن این علم مطرح میشد، اما با گذشت چند دهه و ساخته شدن ربات های شطرنج باز و غلبه آنها بر انسان، امید به آینده هوش مصنوعی افزایش یافت. 3⃣ آزمون تورینگ آزمون تورینگ آزمونی است برای سنجش موفقیت هوش مصنوعی؛ در این آزمون شرایطی فراهم می‌شود که شخصی با ماشینی ارتباط برقرار کند و پرسش‌های کافی برای بررسی هوش ماشین، از آن بپرسد. اگر در پایان آزمایش نتواند تشخیص دهد که با انسان در تعامل بوده‌است یا با ماشین ، آزمون با موفقیت انجام شده‌است. تاکنون هیچ ماشینی از این آزمون با موفقیت بیرون نیامده است. 4⃣شیوه کار هوش مصنوعی هرچند ممکن است در آینده هوش مصنوعی به قدری قدرتمند شوند که بتواند آزمون تورینگ را پشت سر بگذارد، اما یک تفاوت همواره فاصله بین ماشین و انسان را حفظ خواهد کرد؛ "خودآگاهی". مکانیزم هوش مصنوعی به وسیله الگوریتم ها ساخته شده است، الگوریتم مجموعه محدودی از دستورات است که پشت سر هم اجرا میشوند مانند دستور العمل پخت یک غذا. زمانی که کامپیوتر ها الگوریتم ها را اجرا میکنند نه تنها از خود اختیاری ندارند بلکه حتی نسبت به کاری که انجام میدهند آگاهی نیز ندارند. 5⃣ زیر شاخه ها همانطور که گفته شد هوش مصنوعی شبیه سازی برای اعمال ذهنی انسان است، این علم دارای زیر شاخه های مختلفی است که هر یک شبیه سازی بخشی از ذهن انسان را به عهده دارد: ➖ یادگیری ماشین در گذشته برای اینکه مطلبی را به ماشین اموزش دهید لازم بود تا آن را با الگو های خاصی برای آن تعریف کنید، برای مثال اگر میخواستید که یک ربات بتواند یک انسان را تشخیص دهد باید اجزای صورت انسان و تفاوت آن با موجودات دیگر و جایگاه آن و.... برای آن تعریف میکردید. اما آیا برای آموزش یک انسان هم از همین روش استفاده میکنیم؟ نه. برای آموزش یک کودک ما انسان های مختلف را به او نشان میدهیم و او بعد از یادگیری خودش میتواند انسان ها را تشخیص دهد. یادگیری ماشین سعی دارد به وسیله الگوریتم هایی این روش یادگیری انسان را برای ماشین هم شبیه سازی کند. در واقع در برنامه نویسی سنتی ما الگو و داده را به ماشین میدهیم و او نتیجه را به ما میدهد اما در یادگیری ماشین ما نتیجه و داده را به ماشین میدهیم و الگو ها را از ماشین میگیریم. ➖ دید ماشین دید ماشین یکی از علوم مهندسی است که شبیه سازی بینایی انسان را بر عهده دارد، هدف این دیدن اشیاء به صورت مستقل است نه صرفا یک تصویر از چند شیء. این علم کاربرد بسیار زیادی در صنعت دارد. ➖ پردازش زبان های طبیعی پردازش زبان های طبیعی یکی از زیرشاخه مهم هوش مصنوعی است، ماشین ها باید بتوانند ترکیبات جدیدی که از قبل برای آنها تعریف نشده را متوجه شوند و با توجه به مفاهیم خودشان هم بتوانند ترکیب های جدیدی تولید کنند. یکی از جدیدترین پروژه هایی که در این زمینه انجام گرفته، پروژه محققین دانشگاه MIT است که به وسیله آن میتوان متون باستانی فراموش شده را رمزگشایی کرد. @monir_ol_din

💥گفتگوی #سوفیا، ربات زن هوشمند با #خالقش. ✅آنچه در این فیلم‌کوتاه مهم است، #سودای انسان غربی است. او چه می‌خواهد؟ طالب چه دنیایی است؟ قرار است هوش مصنوعی به کجا برسد؟ به فراتر از انسان؟ @monir_ol_din

#تعاریف‌هوش‌مصنوعی ✅ راسل و نورویگ در آیما (رویکردی مدرن به هوش مصنوعی) - که یکی از مهمترین و جامع‌ترین منابع آکادمیک در این حوزه محسوب می‌شود- عمده رویکردها درباره چیستی هوش مصنوعی را در چهار تعریف خلاصه کرده‌اند: 1- «مطالعه قوای ذهنی با استفاده از مدل.های محاسباتی» Charniak, &McDermott, 1985, P. 6 2- «تلاش‌های هیجان‌برانگیز جدید برای ساخت تفکّر کامپیوتری ... ماشین‌هایی دارای ذهن به معنای‌حقیقی و تامّ کلمه. ... ما خودمان نیز کامپیوتر هستیم. این ایده که تفکّر و محاسبه، یک چیز است »Haugeland, 1985, p. 2. 3- «مطالعه محاسباتی که ادراک حسّی، استدلال و عمل طبق آن را ممکن می‌سازد». (Winston, 1992, pp. 5-6 4- «هدایت خودکار فعّالیت‌هایی که ما به تفکّر انسانی مربوط میدانیم؛ فعّالیت‌هایی مانند تصمیم‌گیری،حلّ مسئله، یادگیری» Bellman, 1978 5- «هوش محاسباتی، مطالعه بر روی طراحی عامل‌های هوشمند است ... یک عامل هوشمند،سیستمی است که ... مرتبط با شرایط و اهدافش عمل می‌کند، نسبت به تغییر محیط و اهداف، انعطاف‌پذیر است، از تجربیاتش درس می‌گیرد، و انتخاب‌های متناسبی را براساس محدودیت‌های ادراک حسّی و محاسبات، انجام می‌دهد» .(Poole, 1998, p. 1.) 6- «هوش مصنوعی به عنوان رفتار هوشمندانه در مصنوعات، لحاظ می‌شود» Nilsson, 1998, pp. 1-2 7- «هنر خلق ماشین‌هایی که کارکردهایی را به اجراء می‌گذارند که وقتی به‌وسیله مردم انجام می‌گیرند، نیازمند هوش هستند»Rich, E. & Knight, K. 1991. 🔹 ر.ک. درآمدی بر فلسفه هوش مصنوعی @monir_ol_din

#مُعرفی‌ِکتاب ✅درآمدی بر فلسفه هوش مصنوعی 📝 دکتر مهدی همازاده 🔹پژوهشگاه فضای مجازی_مرکز ملی فضای مجازی 🔸فهرست مطالب: 1. پیشینه 2. هوش مصنوعی کلاسیک و جدید 1-2 . هوش کلاسیک یا دیجیتال 2-2 . پیوندگرایی در هوش مصنوعی جدید. 1-2 . بدنمندی/ مکانمندی در هوش مصنوعی جدید. 3. انواع رویکردها به چیستی و غایت هوش مصنوعی 4. هوش مصنوعی قوي و ضعیف 5. به سمت شبیه سازي خاستگاه فیزیولوژیک 6. مسائل فلسفی 1-6 . مسئله حس عمومی یا متناسب بودن رفتار 2-6 . مسئله آدمک چینی 1-6 . مسئله اتاق چینی 4-6 . مسئله سیستماتیک بودن 3-6 . مسئله خصیصه سابجکتیو تجربه پدیداری 7. امکان ظهور آگاهی مصنوعی برپایه فلسفه اسلامی @monir_ol_din

#مُعرفیِ‌فیلسوف ✅هوبرت‌درایفوس، فیلسوف‌منتقد هوش‌مصنوعی 1⃣ هوبرت درایفوس یکی از منتقدین پروژه هوش مصنوعی از دهه ۱۹۶۰ تاکنون است. او در یک سری از مقالات و کتاب‌ها از جمله کیمیاگری و هوش مصنوعی (۱۹۶۵) , آنچه کامپیوتر نمی‌تواند انجام دهد (۱۹۷۲; ۱۹۷۹; ۱۹۹۲) و ذهن بیش از دستگاه (۱۹۸۶) به انتشار ارزیابی #بدبینانه خود از پیشرفت هوش مصنوعی پرداخت و نقدی بر مبانی فلسفی این زمینه کرد. نقد درایفوس در اکثر مقالات معرفی فلسفه هوش مصنوعی مورد بحث قرار گرفت. از جمله (Norvig(۲۰۰۳ کتاب استاندارد هوش مصنوعی و (Fearn (۲۰۰۷ , یک مطالعه از فلسفه معاصر. 2⃣ درایفوس اظهار داشت که هوش و مهارت‌های انسان در درجه اول بر #غرایز ناخودآگاهانه او استوار است تا منطق سمبلی شده آگاهانه؛ و هیچ‌گاه نمی‌توان توانایی‌های ناخودآگاهانه را در قالب فرمول‌های ریاضی تولید کرد. نقد او بر پایه دیدگاه فیلسوفان قاره‌ای مدرن همچون موریس مرلو-پونتی و هایدگر بود؛ و دقیقاً در هنگام اولین موج تحقیقات هوش مصنوعی که از فرمول‌های سمبلی سطح بالا برای نشان دادن واقعیت استفاده می‌کرد بیان شد. در این موج از تحقیقات سعی بر این بود که هوش را تا سطح مهارت‌های سمبلی شده پایین بیاورند https://fa.wikipedia.org/wiki/دیدگاه_هوبرت_درایفوس_راجع_به_هوش_مصنوعی #پرونده‌هوش‌مصنوعی 👇👇 @monir_ol_din

#مُعرفی‌ِمقاله ✅دریفوس و تاریخ‌فلسفی‌ هوش‌مصنوعی 📝 محمدحسین محمدعلی خلج @monir_ol_din

✅ نشست فلسفی پرمحتوایی پیرامون هوش مصنوعی در #مجمع‌عالی‌حکمت‌اسلامی در سال 97 برگزار شده بود، که ان‌شاءالله به زودی بارگذاری شده و مورد #بررسی قرار خواهد گرفت. #پرونده‌هوش‌مصنوعی 👇👇 🆔https://eitaa.com/monir_ol_din

#مُعرفی‌ِنشست‌علمی ✅هوش مصنوعی از دیدگاه فلسفه 🔹کارشناسان؛ حجج اسلام آقایان؛ غروی، شهریاری، عباس زاده 🔸دبیر علمی؛ دکترمینایی @monir_ol_din

#متن‌نشست‌علمی ✅ هوش مصنوعی از دیدگاه فلسفه 🔹رئوس مطالب؛ - رابطة قوای انسان و نفس - چگونگی دست‌یابی ربات به هوشمندی انسان - امکان تحقق نفس و ذهن برای ماشین از دیدگاه فلسفه - نفس از دیدگاه فیلسوف غربی - نقد امکان عنایت نفخۀ الهی به ربات - توقف و عدم توقف درک و شعور بر حیات در فلسفه صدرایی - آیا ربات می‌تواند انسان متکامل باشد؟ - براهین صدرالمتألهین بر شعورمندی همۀ موجودات - ابزار تشخیص رباتی که همۀ فعالیت‌های انسانی را انجام می‌دهد از انسان واقعی - امکان افاضۀ نفس به ماشین از دیدگاه حکمت مشاء @monir_ol_din

#نقدوبررسی ✳ نشست علمی «هوش مصنوعی از دیدگاه فلسفه» 🔹 این نشست علمی حاوی نکات مهمی بود و در عین حال مجال نقد دارد که در ادامه مطرح می‌شود. 1⃣جهان غرب پیشرو در تولید هوش مصنوعی و پیشبرد پروژه آن است، بر همین اساس نیز فیلسوفان غربی اولین منتقدینی هستند که، وارد عرصه بررسی فلسفی هوش مصنوعی شده و آن را به نقد کشیده اند. #دریفوس مهمترین فیلسوف منتقد هوش مصنوعی از 1960 نقد فلسفی خود را آغاز کرده است، و ما در 2020 قرار داریم و با 60 سال تأخیر وارد این میدان شده‌ایم. حال بعد از این تأخیر و ورود دیرهنگام چه آورده‌ای در نقد فلسفی یا تبیین فلسفی هوش مصنوعی داریم؟ آیا این ورود دیرهنگام ملازم با ارائه مطالب عمیق و تبیین‌های فلسفی نوینی است؟ یا اینکه، مع‌الاسف، نه تنها با تأخیر در این میدان وارد شده‌ایم، بلکه آورده چندانی هم نداریم؟ 2⃣ این نشست می‌تواند برای کسی که در ابتدای راه آشنایی با هوش مصنوعی است، مفید باشد اما برای کسانی که آشنا هستند و طالب درک و دریافت نگاه فلسفه اسلامی به این موضوع هستند، بهره درخوری ندارد. آیا تمام بضاعت فلسفه اسلامی همین است که، در اثبات یا رد اینکه، ماشین می‌تواند هوشمند باشد یا از هوشمندی انسانی برخوردار باشد، سخن بگوید؟ یا بر مبنای فلسفه صدرایی و فلسفه سینوی از امکان چنین هوشی سخن گفت کافی است؟ اگر در برابر انکار فیلسوف صدرایی، ماشینی عرضه شد که توانست همه خصوصیات انسانی را داشته باشد، عاطفه داشته باشد، پاسخگوی سؤالات فلسفی باشد، خلاق باشد و تشخیص موقعیت بدهد، او چه می.کند؟ می‌تواند این واقعیت را انکار نماید؟ چه نقشی در مواجهه با این واقعیت پیدا می‌کند که ماشینی تولید شود که مانند فیلسوفان بیاندیشد و پاسخ پرسش‌های فلسفی را بدهد؟ 3⃣ متأسفانه فیلسوف صدرایی ما هیچ تحلیل درخوری درباره #ماهیت‌تکنولوژی نمی‌تواند ارائه کند. و چون چنین است، درباره هوش مصنوعی به بیان کلیاتی اکتفا می‌کند. آقای غروی درباره هوش مصنوعی می‌گوید: «اگر ماشین حیات داشته باشد بله میتواند مثل هوش انسانی و روابط عاطفی انسانی را داشته باشد» خب این مقدار که برای دانشجوی فلسفه هم روشن است، تفاوت استاد فلسفه و دانشجوی فلسفه در تحلیل حقیقت هوش مصنوعی کجا ظاهر می‌شود؟ این همان فروبستگی و انسدادی است که به جان فلسفه اسلامی افتاده است و توان بیرون آمدن از آن را ندارد. اساتید تأمل‌های عمیقی را که در موضوعات کهن فلسفی انجام می‌دهند به این حوزه‌ها نمی‌کشانند و قدرت #امتدادحکمت در تحلیل مثل هوش مصنوعی را ندارند. 4⃣ فیلسوف اسلامی باید بتواند همچنان که در #علم‌النفس فلسفی الگویی از انسان‌شناسی و طبقه‌بندی قوای نفس ارائه می‌کند، الگویی در تحلیل تکنولوژی و از جمله آن هوش مصنوعی ارائه نماید. حقیقت آن چیست؟ از چه عناصر فلسفی تشکیل میشود؟ غایت فلسفی هوش مصنوعی چیست؟ امکانات فلسفی آن چیست؟ فیلسوف اسلامی چه پیش‌بینی از آینده هوش مصنوعی دارد؟ چه نقدهایی بر آن دارد؟ مرز میان انسان و هوش مصنوعی را در کجا قرار می‌دهد؟ این پرسشها و نظایر آن بسیار است که، در این نشست علمی نه تنها طرح نشد بلکه برخلاف آن، آقای غروی از ضرورت #عدم‌خلط فلسفه با علم تجربی سخن گفت. تصریح دارند که در حکمت مشاء، فلسفه شامل طبیعیات و ریاضیات بود اما امروزه شامل الهیات است. این سخن آقای غروی در حقیقت اعتراف به #عدم‌امکان امتداد حکمت در ساحات عینی است. ایشان می‌گویند میتوانیم هوش مصنوعی را تعریف و تفسیر نماییم اما هیچ گاه نمی پ‌توانیم براساس فلسفه به نتایج ربات برسیم. سؤال؛ چگونه می شود که با مبنای فلسفی می‌توان حقیقت هوش مصنوعی را تحلیل نمود اما نمی‌توان مبنای فلسفی تولید هوش مصنوعی را به دست داد؟ مگر شما در تحلیل فلسفی خود به عناصر و مؤلفات سازنده هوش مصنوعی توجه نمی‌کنید؟ 5⃣ به نظر می‌رسد، فلسفه اسلامی علی‌الخصوص فلسفه صدرایی توان تحلیل فلسفی از هوش مصنوعی را هم نداشته باشد. پیش از این نیز در پرونده‌ای با موضوع #فضای‌مجازی به سرمایه‌های فلسفی اساتید فلسفه پرداخته شد و ملاحظه گردید که، آنچه که ایشان از حقیقت فضای مجازی دانسته و ارائه داده‌اند، آنقدر دور از واقعیت و مبتلا به انتزاعیات است که، باید توقع ارائه تحلیل فلسفی از ایشان را کناری گذاشت. علی ای حال، فلسفه اسلامی دچار #انسداد عجیبی شده است و توان تبیین فلسفی خود از موضوعات جدید و واقعیات عینی را از دست داده است. و همین امر سبب می‌شود که، در دنیای هوش مصنوعی #فیلسوفان‌غربی مطرح گردند بدون آنکه نظریه‌ای از جانب فلاسفه مسلمان طرح شده باشد‌ و منابع تحلیل دانشجویان و طلاب فلسفی نیز منابع غربی باشد. @monir_ol_din

#معرفی‌کتاب ✅مبانی فلسفی هوش مصنوعی 📝علی اکبر ضیایی مقدمه: 🔺هوش مصنوعی در قرن بیست و یکم تقریباً در همه ابعاد زندگی انسان نقش ایفا می‌کند و لوازم منزل از جاروبرقی گرفته تا دوربینهای عکاسی و اسباب بازیهای کودکان و دستگاه های جراحی و پزشکی و نظامی همگی به طریقی از این تکنولژی بهره گرفته‌اند، اما در این میان کمتر از #ماهیت و #هستی‌شناسی هوش مصنوعی سخن گفته می‌شود. فلاسفه معاصری چون جان‌سرل در مقالات و کتب خود سخن از دو گونه هوش مصنوعی ضعیف و قوی گفته‌اند و همسانی هوش مصنوعی با هوش انسانی را از منظر فلسفی مورد نقد قرار داده‌اند و در مقابل گروهی از مهندسان نرم افزار در رشته هوش مصنوعی بوده‌اند که بدون ورود به مباحث پیچیده فلاسفه سخن از شبکه‌های موازی برگرفته از نظام نورونهای مغزی می‌گویند و هر روز یافته‌های جدیدی از هوش مصنوعی را وارد صنعت و زندگی روزمره انسانها می‌نمایند و البته هستند کسانی که به مناقشه با فلاسفه هم برخاسته و نظریات آنان را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهند. کتاب حاضر در سیزده فصل به نظریات دو نظریه پرداز یکی در حوزه ذهن یعنی #جان‌سرل و دیگری در حوزه مهندسی هوش مصنوعی یعنی #جان‌مک‌کارتی پرداخته است که امیدوارم این اثر بتواند تا حدودی دغدغه های فلاسفه ذهن در زمینه هوش مصنوعی را پاسخ دهد. @monir_ol_din

#معرفی‌متفکردانشمند ✅ موضوع: ضرورت احیاء فلسفه اسلامی 📝 دانشمند متفکر استاد محسن فخری‌زاده ▫ با یاری حق تعالی بر آن شدم که بار دیگر نوشتن مطلب را آغاز کنم. و اگر خدا بخواهد ادامه دهم و با یاری او و شما آهنگ زمانی مشخصی را برای درج مطالب رعایت کنم. ▫ عنوانی که در بالا ذکر شد، شاید شگفتی آور باشد. شاید سؤال شود که مگر فلسفه اسلامی مرده است که نیاز به احیا داشته باشد. و نیز، چه نیازی به احیاء این فلسفه داریم؟ ▫ ابتدا به این سؤال می پردازیم که #حیات چیست. از دید این حقیر حیات یعنی قدرت ایجاد تعامل با محیط پیرامون و تأثیر گذاری بر آن و تأثیر پذیری از آن. و حیات متعالی وقتی است که این تعامل منجر به رشد دو طرف تأثیر گذار و تأثیر پذیر شود. ▫ حال قضاوت را به اهل فلسفه می سپارم که پاسخ دهند که آیا فلسفه اسلامی در دوران حاضر با محیط پیرامون خود #تعامل دارد؟ در حل کدام مسئله علمی تلاش کرده است؟ هر علمی اعم از علوم انسانی و علوم تجربی؟ اساسا فیلسوفان این عصر تن به رویارویی جدی با مسائل سنگین علمی می دهند؟ ▫ چند مقاله داریم که به نقد تفسیرهای فلسفی ناشی از علوم بر اساس مبانی فلسفه اسلامی پرداخته باشد؟ این فلسفه چقدر تأثیر پذیرفته است. روایت فلسفه امروز با روایت ملاصدرا تفاوتی کرده است؟ ▫ هنوز مقولات عشر با همان شکل و ترتیب و عناوین نقل می شود. هنوز از عبارات صده های قبل استفاده می شود. فلسفه اکنون همان است که ملای شیرازی می فرمود. شاید بعضی از مثال های آن تغییر یافته باشد. ▫ مقایسه کنیم با فلسفه در #مغرب‌زمین. چه تعامل جدی با علوم دارد. چالش ایجاد می کند و چالش می پذیرد. در پی این چالش ها نحله های مختلف به وجود آمده است. و مدام در حال رشد است. تأثیر جدی بر علوم دارد. و اساسا علاوه بر تأیر بر روند پیشرفت علوم نقش انطباق یافته های این علوم را با نحوه زندگی مردم بر عهده گرفته است. ▫ در رشد علوم هم وضعیت روشن و واضح است. می گویند انشتین بعد از مدتی گفته بود که این نسبیت آن قدر پیشرفت کرده است که من دیگر قادر به فهم آن نیستم. ▫ فکر می کنم تا این جای کار زنده نبودن فلسفه اسلامی را روشن کرده باشیم. و در یاد داشت بعدی به ضرورت احیاء می پردازیم. انشاءالله تا نوشته ای دیگر خدا نگه دار. ▫ به نقل از وبلاگ شهید؛ http://www.mfakhrizadeh.blogfa.com/ #امتدادحکمت @monir_ol_din

#اطلاعیه 🔹 دوست‌داران حضرت آیت الله مصباح یزدی حفظه الله مکرراً جویای وضعیت سلامتی ایشان شدند. 🤲 باتوجه به شدت یافتن بیماری این یاور راستین انقلاب و رهبری، از جمیع علما، فضلا، شاگردان، دوستان و عموم ولایتمداران و علاقمندان به ایشان تقاضا داریم با توسل به ذیل عنایت ائمه اطهار علیهم السلام برای شفای عاجل و کامل ایشان دعا کنند. 🔺متن اطلاعیه دفتر معظم‌له. @monir_ol_din

#مقاله ✅ وجود و ماهیت در نظر شیخ اشراق 📝 محمد متقیان ♻ چکیده مشهور میان فلاسفه این است که شیخ اشراق و تابعین او قائل به اصالت ماهیت هستند. این شهرت خالی از استدلال نیست و در متون فلسفی شیخ اشراق عباراتی وجود دارد که می‌توان اصالت ماهیت و اعتباریت وجود را از آن استخراج نمود. عباراتی که در مسائل متعددی مطرح می‌شوند و باید در یک طبقه‌بندی منطقی به انسجام برسند تا مقصود شیخ اشراق از مجعولیت ماهیت و اعتباریت وجود به دست آید. در این مقاله سعی بر آن شده است که تمام تعابیر شیخ اشراق احصاء شده و سپس در یک طبقه‌بندی منطقی یک نظام واحد مفهومی از آن‌ها به دست آید که غایت نظر او پیرامون «وجود و ماهیت» مبین و روشن گردد. بر اساس چنین طبقه‌بندی می‌توان به برخی از ایراداتی که صدرا و تابعین او به کلام شیخ اشراق وارد کرده‌اند پاسخ داد و تعابیر او را از نسبت تناقض رهانید. 🔺 کلیدواژه؛ وجود، ماهیت، اعتباریت، مجعولیت. 👇👇 http://monir110.blogfa.com/post/3/ @monir_ol_din

#مقاله ✅ تحلیل انتقادی «نظریه تشکیک وجودی»_1 📝 محمدمتقیان ♻ چکیده مسئله «وحدت و کثرت عالم هستی»، مسئله ای است که پیش روی هر مکتب فلسفیی قرار می گیرد و هر فیلسوفی را به اندیشه در زوایا و دقایق آن می کشاند. شرح و بسط این مسئله و احکام آن، در حقیقت شرح و بسط یکی از احکام هستی شناسی و در نهایت کشف یکی از پیچیده ترین روابط واقع در هستی است. از آنجا که مکاتب فلسفی هستی شناختی، به دنبال دست یابی به نظریات کامل و واقع بینانه برای تفسیر هستی و ترسیم احکام هستی می باشند، شرح «وحدت و کثرت عالم هستی» یکی از اساسی ترین موضوعات مکاتب فلسفی هستی شناختی برای تحلیل عالم هستی می باشد. در جهان اسلام نیز، مکاتب سه گانه مشاء، اشراق و متعالیه در مقام تبیین این مسئله برآمده اند و هرکدام نظریه ای انحصاری ارائه نموده اند. به نظر می رسد نظریه «تشکیک وجودی» صدرایی، کامل ترین و راقی ترین نظریه ای باشد که می تواند وحدت و کثرت عالم هستی را توصیف نماید. این نظریه در اندیشه صدرایی، برآمده از سلب دو نظریه وحدت گرای محض و کثرت گرای محض است، که تبیین این دو نظریه برای دستیابی به حاق نظریه تشکیک و غایت آن ضروری می نماید، اما از آنجا که این مقاله بر بررسی نظریه تشکیک وجودی متمرکز گردیده است، خواننده محترم را به مطالعه آثاری که در این موضوعات تألیف گردیده اند ارجاع می دهد. در هرصورت، علیرغم اینکه نظریه صدرالمتألهین در تبیین وحدت و کثرت عالم هستی، آخرین نظریه راقیه در میان مکاتب فلسفی دنیای اسلام محسوب می شود، لیکن دارای خللی اساسی است که سبب می گردد این نظریه از خاستگاه اولیه خود که براساس ضرورت شناسی خاصی پدید آمده بود، دور شده و به غایت خود دست نیابد. در ادامه مقاله، ابتدائاً گزارشی کوتاه از این نظریه ارائه شده و سپس بررسی های مورد نظر درباره آن مطرح خواهد شد. لازم به ذکر است که نقطه ثقل این نوشتار، تبیین هرچه بیشتر نظریه تشکیک وجودی نیست، چرا که در این باره کتب و مقالات غنی فراوانی وجود دارد و نیازی به تکرار ممل نیست، بلکه اساساً این نوشتار به دنبال رهگیری دغدغه ای پیرامون «وحدت و کثرت عالم هستی» از گذر تأمل در نظریه تشکیک وجودی است، که با نقد و بررسی این نظریه به وقوع می پیوندد. 👇👇 http://monir110.blogfa.com/post/4/ @monir_ol_din

◾️انا لله و انا الیه راجعون◾️ 🏴 تنها راه جبران این #ثلمه‌عظیمه، تعهد به محضر امام زمان (ارواحنافداه) برای ادامه مسیر نورانی ایشان؛ #مرزبانی از اندیشه ناب اسلامی، #تلاش برای تأمین تئوری اداره نظام اسلامی، است. 🆔https://eitaa.com/monir110

✳ سابقاً خلاصه ای از کتاب «درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی»، جلد اول و فصل سوم آن تهیه کرده بودم که تقدیم عزیزان میکنم. این تلخیص از فارابی تا ابوحیان توحیدی را شامل می شود. مطالعه آن میتواند آشنایی اجمالی از تاریخ این دوران فلسفه اسلامی را در اختیار عزیزان قرار دهد. @monir_ol_din

زیارت‌نامه صدیقه‌شهیده(سلام‌الله‌علیها) @monir_ol_din

#یادداشت 💥امتناعِ امتدادِ حکمتِ صدرایی 1⃣ یکی از گفتمان‌هایی که متأثر از مطالبات مقام معظم رهبری از اساتید حکمت و فلسفه اسلامی شکل گرفته است، گفتمان #امتداد‌حکمت است. اساس تکوین این گفتمان مبارک، در جلساتی که ایشان با اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی قم داشتند، بنیان نهاده شد. بعد از آن جلسات و شکل‌گیری این گفتمان، فعالیت‌های خوبی صورت گرفته و پژوهش‌ها و تحقیقات مفیدی رقم خورده است. با این وجود به نظر می‌رسد که نمی‌توان پروژه امتداد حکمت را ذیل فلسفه صدرایی و براساس آن پیش برد. در این نوشتار اشاره مختصری به معنا و مقصود از امتداد حکمت و امتناع امتداد حکمت صدرایی صورت می‌گیرد که البته در بیان تفصیلی دیگری باید ابعاد بیشتری مورد بررسی قرار بگیرد. 2⃣ مقصود از امتداد حکمت چیست؟ امتداد حکمت یعنی نظام مسائل فلسفه اسلامی در موضوعات عینی اجتماعی و سیاسی جریان پیدا کرده و در آنها امتداد یابد. مثلاً؛ بعد از آنکه مسئله وحدت و کثرت در درون فلسفه تنقیح شده و به یک تعین مفهومی می‌رسد و تصویری فلسفی از آن به دست می‌آید که در فلسفه صدرایی به نظریه #تشکیک‌وجودی منتهی گشته است، این نظریه بتواند پایگاه تفسیر وحدت و کثرت موضوعات عینی اجتماعی و سیاسی قرار بگیرد. به عنوان مثال، نظام اقتصادی که در هر جامعه‌ای یکی از واقعیات آن جامعه است، باید بتواند از تحلیل فلسفی نظریه «تشکیک در مراتب وجود» بهره لازم را ببرد. به این صورت که بتوان با استفاده از این نظریه، وحدت و کثرت در یک نظام اقتصادی را شرح و بسط داد. اگر این نظریه امکان تفسیر #نظام را داشته باشد و وحدت و کثرت آن را توصیف نماید به گونه‌ای که معنای واقعی و عینی نظام و روابط آن به دست آید، می‌تواند در عینیت جاری شود. حال به چه صورتی این تفسیر فلسفی در عینیت جریان پیدا می‌کند، مطلب بسیار مهم دیگری است که، باید در مجال دیگری مورد بحث قرار بگیرد و لیکن تمام‌الکلام درباره ظرفیت نظریه‌ای مثل نظریه تشکیک است که آیا می‌تواند موضوعات عینی را تفسیری واقعی و قابل تحقق ارائه نماید به گونه‌ای که بتوان براساس آن یک نظام اقتصادی را در خارج از حوزه ذهن و نظر محقق ساخت؟ 3⃣ به نظر می‌رسد که، پاسخ منفی است و حکمت صدرایی چنین ظرفیتی ندارد و امتداد حکمت صدرایی در ساحات اجتماعی و سیاسی ممتنع است. توضیح اینکه؛ مفهوم اصلی این حکمت #وجود است که نظام مسائل فلسفی بر روی آن بنا شده است. این مفهوم حاکی از یک حقیقتی است که، وصول به حاق آن از طریق شهود و حضور امکان‌پذیر است آن هم نه تمام حقیقت وجود بلکه به میزان سعه وجودی افراد بستگی دارد. حال سخن بر سر این است که، آیا آن حقیقت که مساوق با بساطت و وحدت و تشخص و فعلیت است، می‌تواند اساس و پایه تولید نظریه‌ای قرار بگیرد که براساس آن بتوان نظریات اجتماعی و سیاسی را تولید نمود و در متن خارج آنها را محقق ساخت؟ مفهومی که از حقیقت وجود با آن مشخصاتی که دارد، حکایت می‌کند باید حاکی از همان حقیقتی باشد که بسیط است و عین تشخص، و از همین‌روی است که می‌توان گفت که نظریه اصیل ملاصدرا همانا نظریه #وحدت‌شخصی‌وجود است. با این وصف است که دیگر نمی‌توان از ساختارسازی براساس نظریات فلسفی صدرایی سخن گفت، چون تمام ظرفیت این فلسفه همان نظریه وحدت شخصی است که نمی‌تواند توجیه‌کننده کثرات وجودی باشد و چون چنین است نمی‌تواند نظامات و ساختارهای اجتماعی را که از تقوم وحدت و کثرت تکوین می‌یابند، شرح و بسط دهد و نمی‌تواند در عینیت امتداد یابد و این اشاره‌ای مختصر به فقدان ظرفیت و امتناع امتداد است و تفصیل مطلب در موقف خود صورت می‌گیرد. 4⃣ براساس همین فقدان ظرفیت در حکمت نظری صدرایی است که، حکیم معاصر آیت الله جوادی آملی(دام عزه) از امتداد #حکمت‌عملی صدرایی سخن می‌گویند که در این صورت هم باید این پرسش را طرح کرد که؛ آیا حکمت عملی صدرا جوهره‌ای متفاوت از حکمت عملی سینوی و فارابی دارد؟ یعنی صدرا در حکمت عملی چه ویژگی ممتاز و متمایزی دارد که بتوان پروژه امتداد حکمت را براساس آن پیش برد؟ و براساس همین فقدان ظرفیت در حکمت نظری صدرایی است که، برخی از اساتید معاصر تولید نظریات علوم انسانی اسلامی را از نظریه #اعتباریات علامه طباطبائی پی‌گیری می‌کنند که این نظریه هم مبتلا به انفصال اعتبار از متن واقعیت است، هرچند تفاسیری ارائه شده است که بتواند ربط واقعیت و اعتبار را ذیل نظریه علامه طباطبائی را تبیین نماید. 🆔https://eitaa.com/monir_ol_din

#انعکاس ✳ در واکنش به این مطلب، پیام‌های مختلفی از جانب برخی از دوستان رسید. برخی پیام‌ها نوازش این کمترین با ادبیات «فلسفه بلدنیست» و «نفهمیده است» و.... بود و برخی از پیام‌ها هم با ادبیاتی علمی به نقد مطلب پرداخته است. روشن است که، هرچقدر که آن پیام.های #عصبانی مانع از شکل‌گیری گفتگوهای علمی است، نقادی صورت گرفته، زمینه‌ساز تحقق مباحثات دقیق و عالمانه خواهد بود. فلذا نقد علمی یکی از دوستان به نام آقای "میثم رستمی" را منعکس کرده و نکاتی را که پیرامون آن به ذهن می‌رسد عرض خواهم کرد؛ 👇👇👇 اساس استدلال این متن بر امتناع امتداد اجتماعی فلسفه ی صدرا این است: نظریه ی اصیل ملاصدرا وحدت شخصی وجود است نظامات و ساختارهای اجتماعی از تقوم وحدت و کثرت تکوین می یابد نتیجه: نظام ملاصدرا نمی تواند نظامات اجتماعی را تشریح کند. اما اشکالات این استدلال: ۱- مغالطه ی انحصار: فلسفه ی ملاصدرا گزاره های دیگری نیز دارد و برای اثبات امتناع امتداد، یا باید بنحو العموم استدلال کرد و یا برای تک تک قضایای اختصاصی ملاصدرا، دلیل بر امتناع آورد مثل حرکت جوهری و اتحاد علم به عالم و... ۲- مغالطه ی عدم تکرار حد وسط: در دو مقدمه ای که در متن ذکر شده، به طور عجیبی حد وسط ذکر نشده است و صرفا به خاطر تنافی دو کلمه ی «وحدت» در گزاره ی اول و « کثرت» در گزاره ی دوم حکم به امتناع امتداد اجتماعی شده است. سوال این است که فلسفه ای که توانسته است از کثرات مورد مشاهده ( مثل من و شما و میز و... )عبور کند و به وحدت برسد و سپس از همین وحدت به همین کثرات برگردد، به چه دلیل توان عبور از کثرات دیگر و بعضا اعتباری در نظام های اجتماعی و اقتصادی را ندارد و به چه دلیل از آن وحدت شخصی نمی تواند به کثرات بازگردد؟ ادل دلیل علی امکان الشیء وقوعه. مگر به اذعان نویسنده ی متن، ملاصدرا یکبار چنین عبور و مروری نسبت به کثرات انجام نداده؟ و بار دیگر هم... ۳- نویسنده ادعا می کند که نظامات اجتماعی متقوم از وحدت و کثرتند؟ کدام کثرت؟ اگر کثرتی که نویسنده ادعا دارد، کثرتی حقیقی باشد، در این صورت بنابر ادعای نویسنده، ملاصدرا که از کثرات عبور کرده، این کثرات را حقیقی نمی داند، پس نظام اجتماعی در نظر ملاصدرا متقوم از کثرات واقعی نیست و بر اساس وحدت(شخصی وجود) می توان به نظام رسید و تجلی و مظاهر وحدت را در هر ساختاری به نظاره نشست( به عنوان یک قضیه ی ممکنه ی عامه) و اگر کثرتی غیر حقیقی است که در این صورت گفتمان قوس نزول ملاصدرا از وحدت به کثرت، شاهدی محکم بر امکان تبیین کثرت بر اساس وحدت است. پ ن: همه ی این بحث ها با پیش فرض صحت انتساب نظریه ی وحدت شخصی وجود به ملاصدرا بود. @alfigh_alosul