🔰 بر کرانه آیهها
5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/23)
💢 «فَأتوا»:
این کلمه در واقع به این صورت است: «فَ + ائتوا». همزۀ اول، همزۀ وصل بوده که در تلفظ، محذوف است و همزۀ دوم، اصطلاحا «همزۀ اصل» یعنی از حروف اصلی کلمه و ساکن است. از همینرو است که این کلمه در آیۀ 4 سورۀ احقاف در هنگام ابتدا، بهصورت «ایتونی» تلفظ و قرائت میشود. برای اطلاعات بیشتر، روی اینجا، ضربه بزنید.
❇️ مطابق قواعد رسمالمصحف، اگر این کلمه بلافاصله بعد از «واو» یا «فاء» بیاید، همزۀ وصل، حذف شده و همزۀ اصل آن روی پایهای بر مبنای حرکت حرف قبلی قرار میگیرد که در اینجا به دلیل حرکت فتحۀ حرف فاء، همزه بر روی پایۀ الف آمده است.
✓ علامتگذاری این کلمه در ضبط #مصری ، همزه بر روی پایۀ الف همراه با علامت سکون بر روی آن است. (فَأْتوا)
✓ در ضبط #هندی و #ایرانی، همزه به شکل آنچه در فارسی به آن الف گفته میشود (ا) آمده و روی آن علامت سکون قرار داده شده است (فَاْتوا).
✓ در ضبط #کم_علامت که اساساً علامت رأسالعین روی پایۀ الف، حرف ساکن تلقی شده و بینیاز از علامت سکون در نظر گرفته میشود، این کلمه به شکل «فَأتوا» نگارش شده است.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ چهارشنبه 25 مهر 1403
🔅 اِنَّ اللهَ لايَستَحیےٓ اَن يَضرِبَ مَثَلًا ما بَعوضَةً فَما فَوقَها فَاَمَّا الَّذينَ ءامَنوا فَيَعلَمونَ اَنَّهُ الحَقُّ مِن رَبِّهِم وَاَمَّا الَّذينَ كَفَروا فَيَقولونَ ماذآ اَرادَ اللهُ بِهٰذا مَثَلًا يُضِلُّ بِهٖ كَثيرًا وَيَهدی بِهٖ كَثيرًا وَما يُضِلُّ بِهٖٓ اِلَّا الفٰسِقينَ (بقره/26)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه بیست و ششم سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: arabe5122
✓ محل نگهداری: کتابخانه ملی فرانسه
✓ خط: #کوفی BII (بر اساس دستهبندی فرانسوا دروش)
✓ نشان پایان آیات: چند نقطه مستطیلشکل بهصورت مورب روی هم
✓ علامت #تخمیس : حرف «هاء»
✓ علامت #تعشیر : یک دایره طلاییرنگ که با رنگ قرمز و سبز ترکیب شده است.
✓ نام سورهها و تعداد آیات: قلم زر و به خط #کوفی
✓ تعداد برگههای نسخه: 300 برگ، 83×125 میلیمتر
✓ تعداد سطور هر صفحه: 15 سطر
✅ نسخه فاقد #نقط_الاعجام بوده و برای علامتگذاری از نقاط قرمزرنگ مطابق شیوه #ابوالاسود استفاده شده است.
✅ نسخه تقریباً کامل بوده و از ابتدا یا انتها نقصانی ندارد، هرچند در برخی مواضع، کتابت را بازنویسی کردهاند.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/26)
لايَستَحیے: خجالت نمیکشد.
يَضرِبَ: بيان کند، ذکر کند.
مَثَلًا ما: هر مطلب و نکتهای هر چه باشد (حرف «ما» بعد از اسم نکره، ابهام آن را بيشتر میکند).
بَعوضَةً: پشهای
فَما فَوقَها: پس از آن و در مرحله بعد، آنچه بالاتر [و بزرگتر] از آن است، و بالاتر از آن (حرف «فاء»، ترتيب را نشان میدهد).
بِهٰذا مَثَلًا: با اين مطلب و نکته
الفٰسِقينَ: کسانی که [از راه دين،] منحرف و خارج شدهاند.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص23
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/26)
❇️ عَنِ الصّادِقِ عَلَیهِ السَّلامُ: اِنَّما ضَرَبَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ المَثَلَ بِالبَعوضَةِ لِاَنَّ البَعوضَةَ عَلىٰ صِغَرِ حَجمِها خَلَقَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ فيها جَميعَ ما خَلَقَ فِی الفيلِ مَعَ كِبَرِهٖ وَزِيادَةَ عُضوَينِ آخَرَينِ فَاَرادَ اللهُ سُبحانَه اَن يُنَبِّهَ بِذٰلِكَ المُؤمِنينَ عَلىٰ لُطفِ خَلقِهٖ وَعَجيبِ صُنعِهٖ.
❇️ امام صادق علیه السلام: خداوند عزوجل به پشه مثال زده است با اینکه پشه از نظر جسم، بسيار كوچک است؛ ولى از نظر ساختمان، همان دستگاه هايى را دارد كه فیلِ با آن بزرگی دارد و علاوه بر آن، دو عضو ديگر (شاخک ها و بال ها) در پشه است كه فيل آنها را ندارد. خداوند عزوجل میخواهد با اين مثال، ظرافت و شگفتی آفرينش خود را براى مؤمنان بيان كند.
🔸منبع: مجمع البیان، ج1، ص165
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 اِنَّ اللهَ لايَستَحیےٓ اَن يَضرِبَ مَثَلًا ما بَعوضَةً فَما فَوقَها ... (بقره/26)
خداوند از اینکه هر چیزی را بیان کند، شرم ندارد؛ (خواه) پشهای باشد یا کوچکتر از آن...
✅ در شأن نزول این آیه چنین نقل شده است که هنگامیکه خداوند آیاتی را نازل فرمود و در آنها به مگس و عنکبوت مثال زد، جمعی از مشرکان، این موضوع را بهانه قرار داده، زبان به انتقاد گشودند و مسخره کردند که این چگونه وحی آسمانی است که سخن از عنکبوت و مگس میگوید؟ خداوند نیز این آیه را در جواب آنها نازل فرمود.
✅ هدف از مثال زدن به چیزهای گوناگون، فهماندن حقایق و نزدیک کردن مفاهیم سخت به فکر و ذهن افراد است و این مطلب در سخنان و کتابهای دانشمندان و بزرگان زیاد است. انسان هر چه سادهاندیشتر باشد، بیشتر به مثال احتیاج دارد، به همین دلیل اگر مثلا استاد ریاضی بخواهد مسائل هندسی را برای نوآموزی مطرح کند، حتما باید از مثال کمک بگیرد. قرآن کریم نیز در ارائه معارف گوناگون خود، از مثالهای متعدد استفاده کرده است.
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص5
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/26)
💢 «لا یَستَحیےٓ»:
از لحاظ نگارشی نسبت به آنچه تلفظ میشود در این کلمه یک حرف، حذف شده است و آن، یاء آخر کلمه است که در قرائت تلفظ میشود ولی بر اساس قواعد رسمالمصحف، در کتابت نوشته نمیشود.
✓ مطابق قواعد رسمالمصحف، نگارش دو حرف همانند هم و پیدرپی در یک کلمه صحیح نیست، بر این اساس حرف یاء آخر این کلمه را -که در واقع نقش صدا دارد تا یک حرف از الفبا- حذف کرده و صدای یاء آخر کلمه را با یکی از علائمی که در ضبطالمصحف وجود دارد نشان میدهند.
✓ در شیوههای علامتگذاری #مصری و #کم_علامت برای نشان دادن صدای یاء مدی آخر کلمه از حرف یاء معکوس بلافاصله بعد از حرف یاء بزرگ استفاده شده است.
با توجه به وجود علامت #مد در انتهای این کلمه، در دو شیوهٔ بالا، این علامت بر روی حرف یاء معکوس گذاشته شده است و با توجه به قواعد ضبط مصری، در این شیوه علامتگذاری در زیر حرف یاء بزرگ آخر کلمه، حرکت کسره قرار گرفته (یَسْتَحْیِےٓ) و در شیوه کمعلامت، طبق روال، از گذاشتن حرکات همراه صداهای مدی (کسره قبل از یاء مدی) صرفنظر شده است. (یَستَحیےٓ)
✓ در ضبط #هندی صدای یاء مدی با علامتی شبیه به الف کوچک (ــٖـ) در زیر یاء آخر کلمه نشان داده شده و علامت مد، بالای حرف یاء قرار گرفته است (یَسْتَحْیٖٓ).
✓ در شیوههای علامتگذاری #ایرانی و #ترکی ، قواعد رسمالمصحف رعایت نشده و دو حرف یاء در کنار هم نگارش شده است. همچنین در زیر یاء اول، علامت کسره اشباعی و روی یاء دوم، علامت مد آمده است (یَسْتَحْیٖیٓ).
💢 «الفٰسِقینَ»:
الف در این کلمه بر اساس قاعدهٔ حذف الف از کلمات جمع سالم مذکر و مؤنث در رسمالمصحف حذف شده است.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)
💢 این قرآن که با تلاش و نظارت عالی جمعی از کارشناسان علوم قرآنی در شورای تحقیق و پژوهش مرکز طبع و نشر قرآن کریم تدوین شده است، دارای ویژگیهای زیر است:
1️⃣ استفاده از روش نگارش و #علامت_گذاری مصحف جمهوری اسلامی ایران در نوشتن کلمات.
2️⃣ #ترجمه آیات و #توضیحات تفسیری برخی از آیات در هر صفحه (تفسیر یک جلدی).
3️⃣ رعایت #اختصار در شرح آیات و پرهیز از حواشی و مطالب زائد.
4️⃣ ارائه #فهرست_موضوعی تفصیلی از نکات و توضیحات در پایان قرآن.
5️⃣ استفاده از منابعی همچون: المیزان، اطیب البیان، نمونه، برخی از تفاسیر موضوعی و...
6️⃣ قابلیت استفاده این تفسیر یک جلدی در جلسات قرائت قرآن، مساجد، محافل و منازل جهت ارتقای سطح #معلومات_قرآنی عمومی افراد.
🔴 علاقهمندان برای تهیه این مصحف ارزشمند با ادمین کانال در ارتباط باشند.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ شنبه 28 مهر 1403
🔅 اؘلَّذينَ يَنقُضونَ عَهدَ اللهِ مِن بَعدِ ميثاقِهٖ وَيَقطَعونَ مآ اَمَرَ اللهُ بِهٖٓ اَن يوصَلَ وَيُفسِدونَ فِی الاَرضِ اُولـٰٓئِكَ هُمُ الخـٰسِرونَ (بقره/27)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه بیست و هفتم سوره مبارکه بقره)
💢 این نسخه به شماره MS Or 186 در کتابخانه دانشگاه کلمبیا نگهداری میشود.
✓ نسخه دارای ۲۴۱ برگه و هر برگه به ابعاد ۱۵۶×۹۸ میلیمتر و در هر صفحه ۱۴ سطر کتابت شده است.
✓ کتابت آن توسط یارمحمد اصفهانی در سال ۱۰۹۱ هجری انجام گرفته است.
✓ خط این مصحف شریف نسخ قرن یازدهم است و طبق قرآنهای کتابت شده در این دوره رسم المصحف معمولاً به طور کامل رعایت نشده است.
✓ از آنجا که منطقه کتابت نسخه به احتمال زیاد ایران است شیوه علامت گذاری کلمات مطابق با #ضبط_ایرانی انجام شده است.
🟡 برای نشان دادن پایان آیات از یک گوی طلایی رنگ استفاده شده است.
🟥 #تخمیس و #تعشیر با نوشتن کلمه «خمس» و «عشر» مشخص شده و علامت مد و رموز وقف سجاوندی به رنگ قرمز در متن نوشته شده است.
✳️ همچنین اطلاعات مختصری در باب قرائات و ترجمه بعضی کلمات در حاشیه مصحف دیده میشود.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/27)
يَنقُضونَ: نقض میکنند، میشکنند.
عَهدَ اللهِ: پيمان الهی، يعنی پيمانی که با زبان فطرت با خدا بستهاند.
ميثاقِهٖ: محکم کردن او [يعنی محکم کردن ميثاق توسط خدا] يا محکم کردن يا محکم شدن آن.
يَقطَعونَ: قطع رابطه میکنند.
اَمَرَ اللهُ بِهٖ: امر کرده است [مردم را] به آن [يعنی به ارتباط برقرار کردن با آن].
اَن يوصَلَ: که با آن پيوند و ارتباط برقرار شود.
اُولـٰٓئِكَ هُمُ الخـٰسِرونَ: فقط آنها هستند که زيان کردهاند [نه ديگران]؛ ضمير فصل و الف و لام در خبر، #حصر را میرساند.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص24
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/27)
❇️ عَن عُمَرَ بنِ زيدَ قالَ: قُلتُ لِاَبی عَبدِ اللهِ عَلَیهِ السَّلامُ «وَالَّذینَ يَصِلونَ مآ اَمَرَ اللهُ بِهٖٓ اَن يوصَلَ» قالَ نَزَلَت فی رَحِمِ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَيهِ وَآلِهِ السَّلامُ وَقَد تَكونُ فی قَرابَتِكَ.
❇️ عمر بن زید گفته است: از امام صادق علیهالسلام درباره آیه «همان ها که روابطی را که خدا به پیوند آنها دستور داده، برقرار میکنند» (رعد/21) سؤال کردم. امام فرمودند: درباره ارتباط با خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شده و در رابطه با خویشاوندانتان نیز صادق است.
🔸منبع: کافی، ج3، ص401
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 اؘلَّذينَ يَنقُضونَ عَهدَ اللهِ مِن بَعدِ ميثاقِهٖ وَيَقطَعونَ مآ اَمَرَ اللهُ بِهٖٓ اَن يوصَلَ وَيُفسِدونَ فِی الاَرضِ اُولـٰٓئِكَ هُمُ الخـٰسِرونَ (بقره/27)
کسانی که پیمان خدا را پس از محکم کردن آن میشکنند و روابطی را که خدا به پیوند آنها دستور داده است، قطع میکنند و در زمین به فساد روی میآورند، زیانکاران (حقیقی،) همانان هستند.
✅ مراد از پیوندهایی که خدا دستور داده، تمام چیزهایی است که خداوند به پیوند با آنها امر فرموده است؛ اعم از پیوند با پیامبر، پیوند با امام معصوم، پیوند با خویشاوندان، پیوند با برادران ایمانی، پیوند با همسایه و...
✅ هرچند این آیه از احترام به همه پیوندهای الهی سخن میگوید، ولی بدون شک، پیوندهای خویشاوندی یکی از مهمترین مصادیق است. قرآن کریم درباره کسانی که پیوند خویشاوندی را به هم میزنند، تعبیرات شدیدی دارد و احادیث اسلامی نیز آنها را سخت سرزنش کرده است. خداوند در آیه 22 سوره محمد «ص» میفرماید: «اگر (به دستورهای خدا و پیامبر) پشت کنید، آیا (جز این) از شما انتظار میرود که در زمین فساد کنید و با خویشاوندانتان قطع رابطه کنید؟» از پیامبر اسلام «ص» پرسیدند که مبغوضترین عملها در پیشگاه خداوند کدام است؟ در پاسخ فرمودند: «شرک به خدا». پرسیدند بعد از آن؟ فرمودند: «بریدن از خویشاوندان».
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص5
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/27)
💢 «اؘلَّذينَ»:
با ملاحظۀ این کلمه در خط اول آیه در تصویر ابتدایی مطلب امروز، توجهمان به حرکت فتحه جلب میشود که بهصورت #ریز در ابتدای کلمه روی همزه قرار گرفته است. چنانکه قبلا نیز گفته شد، در ضبط کمعلامت، شکل ریز حرکات کوتاه بر روی کلماتی که با همزۀ وصل شروع میشوند و در موضع ابتدا (بعد از شماره آیه یا بعد از محل وقف) قرار دارند گذاشته میشود تا به قرائتکننده برای تشخیص حرکت همزۀ وصل در ابتدا کمک کند.
✓ این همزه در ضبط #مصری به شکل «ٱ»، در ضبط #هندی بدون حرکت -به استثناء لفظ جلالۀ «الله» که با حرکت فتحهٔ کامل آمده- و در ضبط #ایرانی و #ترکی با حرکت کامل فتحه نوشته شده است.
💢 «اُولـٰٓئِكَ»:
بر اساس اتفاقنظری که میان همۀ علمای #رسم_المصحف وجود دارد؛ این کلمه در تمام متون عربی، اعمّ از قرآن و غیر قرآن، به این شکل نگارش شده و صدای الف مدی در آن، با الف کوچک نشان داده میشود.
✓ در زمینۀ قرائت این کلمه میبایست به ناخوانا بودن حرف واو، دقت ویژه داشت که دخالتی در لفظ نداشته و صدای کوتاه ضمه در الف، تبدیل به صدای کشیده واو مدی نشود. برای توضیح بیشتر اینجا ضربه بزنید.
💢 «الخـٰسِرونَ»:
بر اساس قاعدۀ رسم المصحف، کلیۀ کلماتی که مانند این کلمه، بر #جمع_سالم مذکر و مؤنث دلالت دارند با حذف الف نگارش میشوند؛ البته این قاعده دارای تبصرههایی نیز هست که در جای خود به آنها خواهیم پرداخت.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ یکشنبه 29 مهر 1403
🔅 هُوَ الَّذی خَلَقَ لَكُم ما فِی الاَرضِ جَميعًا ثُمَّ استَویٰٓ اِلَی السَّمآءِ فَسَوّىٰهُنَّ سَبعَ سَمٰوٰتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَیءٍ عَليمٌ (بقره/29)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه بیست و نهم سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: MS 0742
✓ محل نگهداری: دانشگاه #جانز_هاپکینز آمریکا. این نسخه از ابتدای قرآن تا پایان سوره کهف را دربرمیگیرد و نیمه دوم آن در کتابخانه #نور_عثمانیه ترکیه نگهداری میشود.
✓ خط: #کوفی با قلم زر (از معدود نسخههایی است که متن مصحف با رنگ طلا کتابت شده است.)
✓ نشان پایان آیات: چند خط مورب روی هم
✓ علامت #تخمیس : حرف «هاء»
✓ علامت #تعشیر : یک مربع طلاییرنگ که عدد آن بر اساس حروف ابجد در داخل نوشته شده است.
✓ کادربندی صفحات: استفاده از یک کادر منقش و رنگارنگ که با یک شکل در سمت راست و چپ تزیین شده است.
✓ روش علامتگذاری: شیوه #ابوالاسود (حرکات و تنوینها با نقاط مدور آبیرنگ و همزهها با نقطه مدور قرمزرنگ مشخص شدهاند.)
✅ نسخه در اصل، فاقد #نقط_الاعجام بوده که در دوران متأخر، نقاط حروف به شکل مستطیل و با رنگ آبی اضافه شده است.
❇️ نسخه از نظر #رسم_المصحف دارای قدمتی قابل توجه است و از معدود قرآنهای به خط کوفی است که تبار آن به #مصاحف_مدینه شبیه است.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/29)
استَویٰٓ اِلَی...:
مستقیما به سراغ ... رفت.
فَسَوّىٰهُنَّ:
آنها را کامل و بی کم و کاست قرار داد، مرتب کرد.
سَبعَ سَمٰوٰتٍ:
بهصورت هفتآسمان
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، صص24و25
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/29)
❇️ اَمیرُالمُؤمِنینَ عَلَیهِ السَّلامُ: «هُوَ الَّذی خَلَقَ لَکُم ما فِی الاَرضِ جَمیعًا» لِتَعتَبِروا بِهٖ وَتَتَوَصَّلوا بِهٖ اِلیٰ رِضوانِهٖ وَتَتَوَقَّوا بِهٖ مِن عَذابِ نیرانِهٖ.
❇️ امام علی علیه السلام: «خداوند، کسیست که هر آنچه را که در زمین است، برای شما آفرید» تا از آن عبرت گیرید و به سبب آن، راه بهشت را بیابید و بدانوسیله، خود را از عذاب دوزخ او حفظ کنید.
🔸منبع: بحارالانوار، ج3، ص40
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 هُوَ الَّذی خَلَقَ لَكُم ما فِی الاَرضِ جَميعًا ثُمَّ استَویٰٓ اِلَی السَّمآءِ فَسَوّىٰهُنَّ سَبعَ سَمٰوٰتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَیءٍ عَليمٌ (بقره/29)
او کسیست که هر آنچه را که در زمین است، برای شما آفرید، و (پیش از آن،) به (آفرینش) آسمانها رو کرد و آنها را در هفت آسمان مرتب کرد، و او هر چیزی را بهخوبی میداند.
✅ برخی از نکات آیه شریفه:
1- #کمال_زمین_و_آسمان در این است که در خدمت انسان باشد و #کمال_انسان در عبادت و پرستش خداوند است. خداوند در عین حال که تسخیر عالم توسط انسان را مطرح میکند، اما هدف نهایی آفرینش را #تهذیب_نفس و #عبودیت_پروردگار بازگو میکند. در روایتی با اشاره به این آیه شریفه آمده است که خداوند آنچه را در زمین است برای شما آفرید تا به واسطه آنها به خدا برسید و صلاح دنیا و آخرت خود را تأمین کنید.
2- از آیات قرآن چنین استفاده میشود که تمام ستارگان و سیارههایی که ما میبینیم، همه جزء #آسمان_اول است و در ماورای آن، شش عالَم دیگر وجود دارد که از محدوده دید و ابزارهای علمی ما بیرون است و در مجموع، هفت عالَم میشوند. شاهد این سخن آن است که قرآن در آیه 12 سوره فصلت میفرماید: «و آسمانی را که (به زمین) نزدیکتر است، با چراغهایی (از ستارگان) آراستیم.» در آیه 6 سوره صافات هم میخوانیم: «ما آسمانی را که (به زمین) نزدیکتر است، به زیور ستارگان آراستیم.»
🔸 منابع: قرآن حکیم (ویژه دانشجویان)، ص5؛ قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص5
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/29)
💢 «اِلَی السَّمآءِ»:
همانطور که میبینید در اتصال بین این دو کلمه، سه حرف ناخوانا به وجود آمده است که به اتفاق بررسی میکنیم:
یاء ناخوانا: در ضبط کمعلامت، برای تشخیص ناخوانا بودن این حرف در چنین شرایطی یک قاعده وجود دارد؛ طبق این قاعده، «حرف یاء بیحرکت آخر کلمه، بعد از هر حرکت و تنوین، ناخواناست؛ مانند: عَلَی ... ، فِی ... ، هُدًی ...
الف ناخوانا: الف که بعد از هر حرکتی ناخواناست اما در اینجا حرف ماقبل، بدون حرکت است! پس به حرکت حرف قبلتر نگاه میکنیم که فتحه است بنا بر این الف ناخواناست.
لام ناخوانا: حرف لام بدون حرکت صرفا در موقعیتی که قبل از حرف مشدد قرار بگیرد ناخوانا خواهد بود و در غیر این صورت اگر بدون حرکت باشد، لام، ساکن تلقی میشود.
✓ حرف یاء آخر ناخوانا در همۀ شیوههای علامتگذاری، بدون علامت است و چیزی روی آن قرار ندارد. جالب است بدانید بر اساس علامتگذاری #مصری -که امروزه به نام عثمانطه معروف است- این حرف، هنگامی که ماقبل آن مکسور باشد، یا بهعنوان حرف ناخوانا (مانند: فِی الاَرضِ) است یا بهعنوان صدای یاء مدی (مانند: فی نَفسِهٖ) که در هر دو موقعیت به یک شکل و به طور یکسان، علامتگذاری شده و تمایزی بین این دو قائل نشده و با منطق علامتگذاری سازگار نیست. در حالی که در ضبط #کم_علامت با حذف حرکت کسره همراه صدای یاء مدی (مانند «فی نَفسِهٖ») موجب تفاوت بین این دو موقعیت (مانند کلماتی شبیه به «فِی الاَرضِ») شده است.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ دوشنبه 30 مهر 1403
🔅 وَاِذ قالَ رَبُّكَ لِلمَلـٰٓـئِكَةِ اِنّی جاعِلٌ فِی الاَرضِ خَليفَةً قالوٓا اَتَجعَلُ فيها مَن يُفسِدُ فيها وَيَسفِكُ الدِّمآءَ وَنَحنُ نُسَبِّحُ بِحَمدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قالَ اِنّیٓ اَعلَمُ ما لاتَعلَمونَ (بقره/30)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه سیام سوره مبارکه بقره)
💢 نسخه منسوب به امیرالمؤمنین علی علیهالسلام
✓ محل نگهداری: المشهد الحسینی در #قاهره
✓ خط: #کوفی و بر اساس دستهبندی فرانسوا دروش، سبک C یا D است که این خود، نسبت نسخه را به امام علی علیهالسلام بعید میسازد، چرا که احتمالاً نسخه در اواخر سده دوم و اوایل سده سوم کتابت شده است.
✓ نشان پایان آیات: فاقد علامت
✓ علامت #تخمیس : حرف «هاء»
✓ علامت #تعشیر : یک دایره که با نقطههای سبز و قرمز، محاط شده است.
✓ نام سورهها و تعداد آیات: با قلم زر و به خط کوفی
✓ تعداد برگههای نسخه: 508 برگ، 19×14 سانتیمتر
✓ تعداد سطور هر صفحه: 14 سطر
✓ #نقط_الاعجام : ندارد
✓ روش علامتگذاری: شیوه #ابوالاسود (نقاط قرمزرنگ)
✅ نسخه کامل بوده و از ابتدا و انتها نقصانی ندارد.
❇️ کلماتِ دارای #اختلاف_قرائت ، با دو رنگ سبز و قرمز، متمایز و به هر دو قرائت اشاره شده است.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/30)
اِذ: در زمانیکه يا [ياد آور] زمانی را که...
👈 اگر «اذ»، اول جمله باشد يا مفعولٌبه است برای فعل مقدر «اُذکر»، يا مفعولٌفيه است برای فعل جمله بعد (قالوا).
جاعِلٌ: ايجاد خواهم کرد، خلق خواهم کرد.
خَليفَةً: جانشين
يَسفِكُ: [خون] میريزد.
الدِّمآءَ: خونها، جمع دم
نُسَبِّحُ: تسبيح میکنيم، پاک و منزه میدانيم.
بِحَمدِكَ: همراه با ستودن تو، در حالیکه تو را میستاييم.
نُقَدِّسُ لَكَ: تو را پاک و مطهر میدانيم (لام، زائده است) يا تقديس میکنيم و نماز میخوانيم به خاطر تو
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص25
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/30)
❇️ عَن اِسحاقَ بنِ عَمّارٍ: قُلتُ لِاَبِی الحَسَنِ الاَوَّلِ عَلَیهِ السَّلامُ اَلا تَدُلُّنی اِلیٰ مَن آخُذُ عَنهُ دینی؟ فَقالَ عَلَیهِ السَّلامُ: هٰذَا ابنی عَلِیٌّ عَلَیهِ السَّلامُ، اِنَّ اَبی اَخَذَ بِیَدی فَاَدخَلَنی اِلیٰ قَبرِ رَسولِ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهٖ فَقالَ: یا بُنَیَّ، اِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ قالَ: «اِنّی جاعِلٌ فِی الاَرضِ خَلیفَةً» وَاِنَّ اللهَ اِذا قالَ قَولًا وَفیٰ بِهٖ».
❇️ اسحاق بن عمّار از امام کاظم علیهالسلام پرسید: مرا به کسی که دینم را از او [و با راهنمایی او] به دست آورم راهنمایی نمیکنید؟ آن حضرت علیهالسلام فرمودند: همین پسرم علی علیهالسلام است [که باید دینت را از او یاد بگیری]. همانا پدرم دست مرا گرفت و به سوی قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله برد و فرمود: ای پسر عزیزم! خدای عزّوجلّ فرمود: «من در زمین، #جانشینی (برای خود) قرار میدهم» و چون خدا چیزی فرماید، به آن #وفا میکند [پس هیچگاه زمین، خالی از خلیفه و حجّت نمیماند].
🔸منبع: کافی، ج2، ص74
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 وَاِذ قالَ رَبُّكَ لِلمَلـٰٓـئِكَةِ اِنّی جاعِلٌ فِی الاَرضِ خَليفَةً... (بقره/30)
زمانی (را یاد کن) که پروردگارت به فرشتگان فرمود: «من در زمین، جانشینی (برای خود) قرار میدهم.»...
✅ این آیه، محمل بسیاری از بیمها و امیدهاست؛ از طرفی انسان به وجود خود افتخار میکند که خداوند در مقابل فرشتگان، اینچنین از او دفاع کرده است و از طرف دیگر میترسد که آیا شایستگی #خلافت_خداوند بر روی زمین را دارد؟ و آیا میتواند ماهیت این خلافت خدا را بشناسد؟
✅ سؤال ملائکه از خداوند درباره خلیفه شدن انسان در زمین، نه از سر دشمنی با انسان بود و نه از سر اعتراض به خداوند؛ بلکه بدین علت بود که ایشان چنین فهمیده بودند که این عمل باعث وقوع #فساد و خونریزی در زمین میشود؛ چون موجود زمینی به این علت که #مادی است دارای غضب و شهوت است و زمین با توجه به محدود بودنش جای تزاحم است و زندگی در آن جز با زندگی اجتماعی به حد کمال نمیرسد و معلوم است که این نحوه زندگی، سرانجام به فساد و خونریزی منجر میشود.
✅ نکته قابل توجه اینکه خداوند در پاسخ به فرشتگان، کلام آنها را نفی نکرد؛ بلکه فرمود حقیقت، بیشتر از آن است که درک میکنید...
✅ درست است که هدف خلقت تمام موجودات، #عبادت پروردگار است اما تفاوت فراوانی میان عبادت کسی است که مانند فرشتگان، شهوت و غضب ندارد و عبادت کسی که شهوات، او را فراگرفتهاند و شیطان از هر سو وسوسهاش میکند. اطاعت این موجود طوفانزده کجا و اطاعت آن ساحلنشینِ آرام کجا؟ دو ساحتی بودن انسان، یعنی داشتن بُعد جسمانی و روحانی، فرصتی است که اگر انسان از آن بهره نگیرد به تهدیدی برای سرنوشت او تبدیل خواهد شد.
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه دانشجویان)، ص6
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹