۵۴ انعام 🌸🌹🌸🌹🌸🌹🌸🌹🌸🌹 ✍در شأن نزول آيه آمده است، جمعى گنهكار، خدمت #پيامبر آمده و گفتند: ما خلاف هاى زيادى كرده ايم. حضرت ساكت شد. اين آيه نازل شد. در اين سوره، خداوند دوبار جمله: «كتب على نفسه الرحمة» گفته است، يكى براى دلگرم كردن مؤمنان در همين دنيا (همين آيه)، يكى هم در آيه 12 كه براى معاد است. «كتب على نفسه الرّحمة ليجمعنّكم» جهالت، گاهى در برابر علم است و گاهى در برابر عقل، و در آيه 54 در برابر عقل است. يعنى از روى #جهل وبى خردى به #گناه كشيده شده اند، نه آنكه نمى دانستند. - رابطه ى رهبر و مردم، بر پايه ى انس و محبّت است. «اذا جاءك... فقل سلام عليكم» - بهترين عبارت تحيّت، «سلام عليكم» است. «فقل سلام عليكم» - «سلام»، شعار اسلام است. بزرگ نيز به كوچك، سلام مى كند. «فقل سلام عليكم» - اگر گناه از روى لجاجت و استكبار نباشد، قابل بخشش است. - خداوند، رحمت را بر خويش واجب كرده، ولى شرط دريافت آن، عذرخواهى و توبه است. «كتب ... ثمّ تاب» - توبه، تنها يك لفظ نيست، تصميم و اصلاح هم مى خواهد. «تاب و أصلح»

۶۸ انعام 🌾🍁🌾🍁🌾🍁🌾🍁🌾🍁 «خوض» به معناى كندوكاو وگفتگو به قصد #تمسخر و #تحقير است، نه براى فهم و درك حقيقت. (375) «بعد الذّكرى» ممكن است به معناى تذكّر دادن ديگرى، يا به معناى متذكّر شدن خود انسان باشد. سؤال: پيامبران الهى معصوم هستند، پس چگونه در آيه سخن از #نفوذ_شيطان در #پيامبر مطرح شده است؟ «ينسينّك الشيطان» پاسخ: تأثير شيطان در به فراموشى كشاندن، مسأله اى فرضى است، مثل آيه ى «لئن اَشركتَ ليحبطنّ عملك» (376) يا آيه «ولو تقوّل علينا بعض الاَقاويل» (377) يعنى اگر مشرك شوى، يا اگر به ما نسبتى ناروا بدهى، نه اينكه چنين شده است. و ممكن است مراد اصلى آيه، پيروان پيامبرند، نه خود ايشان، همان گونه كه در فارسى ضرب المثلى است كه «به در مى گوييم كه ديوار بشنود». مشابه اين مطلب، در سوره ى نساء آيه 140 نيز آمده است:اگر شنيديد كه به آيات الهى كفر مى ورزند يا مسخره مى كنند با آنان منشينيد تا سخن را عوض كنند. در روايات متعدّدى از #پيامبر صلى الله عليه وآله و ائمّه معصومين عليهم السلام از همنشينى با #اهل_گناه، يا شركت در جلسه اى كه گناه مى شود و انسان قدرت جلوگيرى از آن را ندارد نهى شده است، حتّى اگر آنان از بستگان انسان باشند. #حضرت_على عليه السلام به فرزندش #وصيّت كرد: خداوند بر گوش واجب كرده كه راضى به شنيدن #گناه و #غيبت نشود. (378) رسول خداصلى الله عليه وآله با استناد به اين آيه فرمودند: كسى كه ايمان به خدا و روز #قيامت دارد، در مجلسى كه در آن امامى سبّ مى شود و يا از مسلمانى عيب جويى مى گردد نمى نشيند. (379) حضرت على عليه السلام «مجالسة الاشرار تورث سوء الظنّ بالاخيار» همنشينى با بدان، سبب #سوء_ظنّ به #نيكان مى شود. (380) - غيرت و #تعصّب_دينى خود نسبت به مقدّسات را به دشمنان نشان دهيد. «اذا رأيت الّذين يخوضون فى آياتنا فأعرض عنهم» - اعراض از بدى ها ومبارزه ى منفى با زشتكاران، يكى از شيوه هاى #نهى_از_منكر است. «فأعرض عنهم» - توجّه و گوش دادن به سخنان باطل (و ديدن و خواندن كتب و برنامه هاى گمراه كننده) نكوهيده است. - به جاى هضم شدن در جامعه، يا گروه و مجلس ناپسند، وضع آن را تغيير دهيد. «حتّى يخوضوا فى حديث غيره» - مجالست با ظالمان نارواست، پس پرهيز كنيم. «فلا تقعد

آیه ۱۵۱ 🌸🌸🌸🍁🍁🌸🌸🌸 نیکی به #پدر و #مادر #فرزند_کشی ممنوع ✍در اين آيه و دو آيه بعد، به چند اصل مهم اشاره شده كه از مشتركات همه ى #اديان_آسمانى است، در #تورات هم (سِفر خروج، باب 20) مشابه اين دستورها آمده است. دو نفر از سران مدينه به حضور #پيامبر صلى الله عليه وآله رسيدند. همين كه حضرت اين آيات را خواند، مسلمان شده و درخواست مبلّغ كردند. پيامبر نيز «مصعب بن عمير» را همراهشان فرستاد. اين حركت زمينه ساز مسلمان شدن مردم مدينه گشت. #قرآن در چهار آيه (506) نسبت به پدر و مادر سفارش كرده است و در هر چهار مورد همراه با مسأله ى توحيد و نهى از شرك است. همان گونه كه در آفرينش اوّل خداست، بعد پدر و مادر. در اين آيات هم اوّل توحيد است، بعد نيكى به والدين، ضمناً اين آيه چون محرّمات را مى شمرد، پس ترك احسان به والدين هم حرام است. پنج دستور اين آيه چنان به يكديگر پيوند دارند كه گويا يك دستورند. #امام_صادق عليه السلام فرمود: احسان به والدين، يعنى كارى نكنيم كه آنان وادار به درخواست و سؤالى از ما شوند. (507) - بعد از يكتاپرستى، احسان به والدين آمده است. «بالوالدين احسانا» - دستورهاى اين آيه همه در قالب نهى است، مگر نيكى به پدر و مادر كه در قالب امر است. يعنى نه تنها نيازاريد، بلكه احسان كنيد. «و بالوالدين احسانا» - فرزندكشى و سقط جنين از ترس فقر، عملى جاهلانه است، اگر خدا ضامن روزى است، چه ترسى از فقر؟ «نحن نرزقكم» - هم اصلاح جامعه از مفاسد لازم است، هم اصلاح روح از رذايل. «ما ظهر منها و ما بطن» - برخى از گناهان چنان خطرناك است كه نزديك آنها هم نبايد رفت. «لاتقربوا»

۴۱ اعراف 🔥🔥🔥🔥⚜🔥🔥🔥🔥 #پيامبر صلى الله عليه وآله پس از تلاوت اين آيه فرمودند: #جهنّم داراى طبقاتى از بالا و پائين است كه معلوم نيست طبقات بالا بيشتر است يا طبقات پائين و كافران در ميان طبقات قرار داشته و همواره در فشار مى باشند. همچنين حضرت فرمودند: زيرانداز و روانداز كافران در #قبر، #آتش_جهنّم است. (105) ----- 104) تفسير فى ظلال القرآن 105) تفسير نمونه

۹۹ اعراف «مكر»، گرچه در فارسى به معناى نيرنگ و حيله است، امّا در لغت عرب، به معناى تدبير و چاره انديشى براى بازگرداندن از هدف است، چه حقّ باشد چه باطل. #مكر_خدا، تدبير الهى است كه نقشه ى كفّار را بر هم مى زند. حتّى پيامبر و امامان معصوم عليهم السلام نيز خود را در امان نمى دانستند و همواره مراقب اعمال خود بوده اند تا مبادا از آنان لغزشى سربزند، لذا #پيامبر صلى الله عليه وآله فرمود: «انّى اخاف اِن عصيتُ ربّى عذاب يوم عظيم» (190) راوى مى گويد پشت سر #امام_صادق عليه السلام نماز مى خواندم كه حضرت در #نماز فرمود: «الّلهم لاتؤمنّى مَكرك»، خداوندا! مرا از مكر خودت غافل و ايمن نگردان. آنگاه حضرت فرمود: «فلايأمن مكر اللّه الاّ القوم الخاسرون» (191) #حضرت_على عليه السلام مى فرمايد: حتّى بر نيكوكاران اين امّت از كيفر الهى ايمن مباش، زيرا خداوند مى فرمايد: «فلايأمن مكر اللّه الاّ القوم الخاسرون». (192) در حقيقت ايمن نبودن از مكر الهى، به معنى توجّه به از مسئوليّت ها و تكاليف و ترس از كوتاهى در انجام وظايف است.

۱۴۰ اعراف 🔮🔮🔮🔮🌏🌏🔮🔮🔮🔮 ✍آنان كه يك عمر در #سحر و #جادو بودند، با ديدن يك #معجزه چنان مؤمن شدند كه تهديدهاى فرعون آنان را نلرزاند، ولى طرفداران حضرت موسى با ديدن آن همه معجزات و پس از پيروزى بر فرعون، انحراف و بت پرستى قومى، آنان را به انحراف كشيد و تازه از موسى عليه السلام نيز تقاضاى بت كردند. روزى يك يهودى به عنوان اعتراض به مسلمانان گفت: شما هنوز جنازه ى پيامبرتان را دفن نكرده بوديد كه با هم اختلاف كرديد! #حضرت_على عليه السلام در پاسخ او فرمود: اختلاف ما در سخن #پيامبر بود، نه در خودش و نه در خدا، امّا شما هنوز پايتان از آب دريا خشك نشده بود كه از موسى تقاضاى بت كرديد. (245) - محيط جبرآور نيست، ولى تأثيرگذار هست. «فأتوا على قوم ...» پس تا در اعتقاد و ايمان قوى نشده ايم، از محيط و فرهنگ فاسد دورى كنيم، زيرا گاهى مشاهده ى يك صحنه (از فيلم، عكس، ماهواره و يا اجتماع) چنان در انسان تأثيرگذار است كه تمام زحمات تربيتى رهبران را متزلزل و خراب مى كند. - ايمان سطحى، زودگذر است. «وجاوزنا... قالوا... اجعل لنا آلهة» - بدتر از دشمنان آگاه خارجى و بيگانه، دوستان نادانِ داخلى اند. «جاوزنا... قالوا پيا موسى اجعل...» - تقاضاى مردم، هميشه صحيح نيست و اكثريّت و خواست آنان همه جا يك ارزش نيست. «قالوا... اجعل لنا آلهة» - عبادت بايد بر اساس تعقّل و تشكّر باشد. «أغيراللّه ابغيكم الهاً و هو فضّلكم» خدا يافتنى است، نه بافتنى

۱۵۰ اعراف 🎍🎍🎍🎍🍁🍁🪴🪴🪴🪴 ✍پس از مخالفت هايى كه با #حضرت_على عليه السلام صورت گرفت، روزى آن حضرت خطاب به مردم فرمود: سيره و الگوى من انبيا هستند... امّا الگوى من از برادرم هارون اين است كه هارون به برادرش فرمود: «يابن امّ انّ القوم استضعفونى و كادوا يقتلوننى»، حال اگر بگوييد او را به استضعاف نكشيدند و خوار نكردند و براى قتل او هيچ اقدامى نكردند، منكر قرآن شده ايد و اگر همان باشد و شما آن را پذيرفتيد، پس هارون معذور بوده و سكوتش لازم بوده است. (277) چنانكه #پيامبر صلى الله عليه وآله نيز به آن حضرت فرمودند: «يا على... فانّك منّى بمنزلة هارون من موسى و لك بهارون اسوة اذ استضعفه قومه و كادوا يقتلونه» پس تو نيز در برابر دشمنى قريش صبر پيشه كن. (278) پيامبر صلى الله عليه وآله فرمودند: #حضرت_موسى براى نشان دادن نهايت ناراحتى خود، هنگامى كه به ميان مردم رسيد، آن رفتار توبيخ آميز را با هارون نمود وگرنه خداوند به موسى در كوه طور گوساله پرستى قومش را خبر داده بود. (279) - هرگاه اصول در خطر افتد، فروع را بايد رها كرد. «القى الالواح» هنگامى كه موسى ديد مردم مشرك شده ودست از اصل خداپرستى برداشته اند، الواح تورات را كه يك سرى دستورات و قوانين الهى بود، به كنارى گذارد و پيگير اصل مهم تر شد. - در برابر فرد عصبانى بايد برخوردى عاطفى داشت - همه ى اصحاب انبيا عادل نبوده اند، گاهى بعضى از آنها مرتد هم شده اند. «و كادوا يقتلوننى » چنانكه بعضى گوساله پرست شدند. - سكوت و بى تفاوتى نسبت به ظلم و انحراف، انسان را هم سنگ ظالم قرار مى دهد. - در جامعه ى فاسد و منحرف، گاهى تلاش انبيا هم بى نتيجه مى ماند. «بئسما خلفتمونى» - موى بلند، براى مرد مانعى ندارد. «اخذ برأس اخيه يجرّه» - به خاطر مقام و موقعيّت و خويشاوندى، از لغزش ديگران چشم پوشى نكنيم. «اخذ برأس اخيه» گاهى توبيخ به موقع نزديكان و در ميان جمع، براى نشان دادن اهميّت مطلب و هشدار و زهر چشم گرفتن از بيگانگان است.

۱۵۷ اعراف 🌾🌾🌾🌾🌸🌺🌾🌾🌾🌾 پيامبر اسلام صلى الله عليه وآله #امّى و درس نخوانده بود، «الرّسول النّبىّ الاُمّى» چنانكه در آيه 48 سوره ى عنكبوت نيز مى خوانيم: «و ما كنت تتلوا من قبله من كتاب و لاتخطّه بيمينك» تو هرگز پيش از اين كتابى نمى خواندى و با دست خود نمى نوشتى. البتّه آن حضرت توانايى نوشتن و خواندن هر دو را داشت. (288) در تمام مكّه در عصر بعثت، 17 مرد و يك زن با سواد بيشتر وجود نداشت و اگر #پيامبر صلى الله عليه وآله حتّى كلمه اى از يك نفر آموخته بود، نمى توانست خود را در ميان مردم، امّى بنامد. (289) گرچه به دلايلى، #تورات و #انجيل را تحريف شده مى دانيم، امّا در همين تورات و انجيل موجود نيز اشارات و بشاراتى نسبت به پيامبر اسلام صلى الله عليه وآله به چشم مى خورد و سبب مى شود كه اهل كتاب، پيامبر #خدا را بشناسند، آنگونه كه پدر فرزند خود را مى شناسد. (290) اگر نام و نشان پيامبر اسلام در تورات و انجيل نبود، مخالفان، آن دو كتاب را آورده و مى گفتند: نيافتيم و از اين راه وارد خصومت مى شدند، نه از راه لشكركشى و پرداخت هزينه هاى آن چنانى و جزيه دادن. در احاديث متعدّدى از شيعه و سنّى مى خوانيم كه پيامبر صلى الله عليه وآله فرمودند: هر آيه اى در قرآن كه درباره ى مؤمنان و صفات نيك آنان آمده، علىّ در رأس آن و رهبر آنان است. «ما انزل اللّه آية فيها «يا ايّها الّذين آمنوا» الاّ و علىٌّ رأسها و اميرها». (291) پيامبر صلى الله عليه وآله به اصحاب خود فرمودند: پس از شما قومى مى آيند كه پيامبرى را نديده اند و تنها به وسيله ى كتاب و مكتوبى ايمان مى آورند و آنگاه اين آيه را تلاوت فرمودند. (292) ----- 288) تفسير نمونه 289) تفسير نمونه، نقل از فتوح البلدان بلاذرى، ص 459 290) از جمله: تورات، سِفر تكوين، فصل 17، آيه 18 ؛سِفر پيدايش، باب 49، آيه 10 و انجيل يوحنّا، باب 14، آيه 15 و باب 15، آيه 26 291) تفسير فرقان 292) تفسير مجمع البيان - پيروان پيامبر اسلام، از رحمت خاصّ الهى برخوردارند. «ساكتبها... الّذين يتّبعون الرّسول» - نشانه ها و صفات ذكر شده از پيامبر در تورات و انجيل، به گونه اى با آن حضرت تطبيق داشت كه گويا خود او را در آن دو كتاب مى يافتند. - امر به معروف و نهى از منكر، در رأس برنامه هاى بعثت پيامبران است. «يأمرهم بالمعروف ... - حلال ها و حرام هاى الهى، بر اساس فطرت است. - عادات و رسوم غلط، زنجيرى بر افكار مردم است. - قرآن، نورى است كه دلها و انديشه ها را روشن مى كند

۱۶۰ اعراف 🌱🌱🌱🌱🍂🌱🌱🌱🌱 ✍عدد «دوازده»، عدد ماه هاى سال، عدد نقباى بنى اسرائيل، عدد چشمه هاى آبى كه با اعجاز #حضرت_موسى صورت گرفت و عدد امامان معصوم عليهم السلام است. مخالفان اهل بيت، بسيار كوشيده اند تا اين حديث #پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله را (كه #شيعه و #سنّى با دهها سند آن را نقل كرده اند) كه خلفاىِ پس از من دوازده نفر و همه از قريشند، (303) بر حاكمان بنى اميّه و بنى عباس تطبيق دهند، امّا نتوانسته اند. با زدن عصا به سنگ، دو معجزه اتّفاق افتاد: جوشيدن آب بسيار، پديدار شدن چشمه ها به تعداد قبيله ها. در روايات مى خوانيم كه حضرت #موسى عليه السلام با توسّل به اهل بيت #پيامبر عليهم السلام دست به اعجاز زد. (304) #حضرت_شعيب عليه السلام به ديدن داماد خود موسى عليه السلام آمد، صف طولانى منتظران ملاقات با موسى عليه السلام را ديد. به موسى پيشنهاد كرد كه مردم را گروه گروه كند و براى هر دسته، مسئولى معيّن كند تا بخشى از مشكلات را آنها حلّ كنند و مسائل مهم تر را به موسى عليه السلام ارجاع دهند. (305) بعضى از مطالب و جريان ها در آيات متعدّدى از #قرآن، به ظاهر تكرار شده است، از جمله اين داستان كه در آيه 57 به بعد سوره ى بقره نيز آمده و اين بيانگر آن است كه تكرار يك موضوع، با انگيزه ى تربيتى مانعى ندارد. - دوازده گروه بنى اسرائيل، همه از يك ريشه بودند. «قطّعناهم» به جاى «جعلنا» - به مردم آگاهى دهيم، خودشان عمل مى كنند. - با يك ضربه عصاى موسى، چشمه ها از دل سنگ جوشيد، ولى با آن همه معجزه، دلهاى نا اهلان تكان نخورد. «و ما ظلمونا و لكن كانوا انفسهم يظلمون» - كفران نعمت، سبب محروميّت از آن مى شود و زيانش به ناسپاسان مى رسد. «ولكن كانوا انفسهم يظلمون»

۱۶۲ اعراف 🌱🌱🌱🌱🍁🍁🌱🌱🌱🌱 سخن نجات بخش که تحریف شد ✍تحريف و تغيير، گاهى آشكار است، مثل تغيير لفظِ «حِطّة» به «حِنطة»، و گاهى با حفظ قالب لفظ، محتوا و روح يك موضوع را عوض مى كنند، نظير حيله ى #بنى_اسرائيل براى گرفتن ماهى در روز شنبه كه در آيه ى بعد شده مطرح است. #پيامبر صلى الله عليه وآله فرمودند: «لاتركبوا ما ارتكب اليهود فتستحلّوا محارم اللّه بادنى الحيل»، آنچه #يهوديان مرتكب آن شدند كه با كوچك ترين حيله و كلاه شرعى، #حرام هاى خدا را #حلال مى كردند، شما انجام ندهيد. (308) #قرآن، سه نوع تحريف را در قانون الهى مطرح مى كند: - 1⃣ تغيير واژه ها، مثل بنى اسرائيل كه به جاى گفتن كلمه ى «حطّة» يعنى طلب آمرزش و عفو، گفتند: «حِنطة» يعنى گندم. 2⃣ تغيير زمان، مثل آنكه بنى اسرائيل حوضچه هايى را در ساحل دريا ساختند و شنبه ها كه صيد حرام بود، ماهى در آنها جمع مى شد و روز يكشنبه كه صيد اشكالى نداشت، آنها را صيد مى كردند و مى گفتند: ما روز شنبه و تعطيل صيدى نكرده ايم. «و لقد علمنا الّذين اعتدوا منكم فى السَبت» (309) 3⃣ تغيير روشنفكرانه و دست كارى در تقويم طبيعى، مثل تأخيرانداختن ماه هاى حرام در جاهليّت براى ادامه ى جنگ. چون مايل نبودند جنگ را به خاطر فرا رسيدن چهار ماه حرام قطع كنند، ماه ها را به تأخير مى انداختند كه آيه نازل شد. «انّما النسى ء زيادة فى الكفر» (310)

۱۷۲ اعراف 🌸🌸🌸🌸🌺🌸🌸🌸🌸 توحید؛ آیین فطرت ✍چگونگى پيمان گرفتن خدا از بنى آدم در اين آيه بيان نشده است، ولى مفسّران اقوال متعدّدى بيان كرده اند كه مشهورترين آنها دو قول است؛ الف: طبق روايات، پس از خلقت #حضرت_آدم، همه فرزندان او تا پايان دنيا به صورت ذرّات ريز و پراكنده، همچون مورچگان از پشت او بيرون آمده، مورد خطاب و سؤال الهى قرار گرفتند و به قدرت الهى به ربوبيّت خدا اعتراف كردند. سپس همه به صلب و گل آدم برگشتند تا به تدريج و به طور طبيعى به اين جهان بيايند. اين عالم را «عالم ذرّ» و آن پيمان را «پيمان ألَست» مى گويند. (333) #امام_صادق عليه السلام فرمود: بعضى از ذريّه ى آدم در عالم ذرّ به زبان اقرار كردند، ولى ايمان قلبى نداشتند. (334) از #پيامبر صلى الله عليه وآله نقل شده كه اين اقرار، روز عرفه انجام شده است. (335) ب: مراد از عالم ذرّ، همان پيمان فطرت و تكوين مى باشد. يعنى هنگام خروج فرزندان آدم از صلب پدران به رحم مادران كه ذرّاتى بيش نيستند، خداوند فطرت توحيدى و حقّ جويى را در سرشت آنها مى نهد و اين سرّ الهى به صورت يك حسّ درونى در نهاد وفطرت همه، به وديعت نهاده مى شود. همچنين در عقل و خردشان، خداباورى به صورت يك حقيقت خود آگاه نقش مى بندد. و لذا فطرت و خرد بشرى، بر ربوبيّت خداوند گواهى مى دهد. در بعضى روايات كه از امام صادق عليه السلام درباره ى فطرت سؤال شده است، امام، فطرت را همان عالم ذرّ دانسته اند. (336) در برخى روايات، فطرت، اثر عالم ذرّ است نه خود آن، «ثبت المعرفة فى قلوبهم و نسوا الموقف»، بنابراين انسان ها در زمان و موقفى اقرار كرده، ولى آن را فراموش كرده اند، و اثر آن اقرار همان فطرتى است كه گرايش دل به سوى اوست. به هرحال آيه، مورد گفتگوى متكلّمين، محدّثين و مفسّرين است، لذا ما علم آن را به اهلش كه همان راسخان در علم هستند، واگذار مى كنيم. (337) - تمام انسان ها، فرزندان حضرت آدم عليه السلام هستند و خداوند از آنها بر ربوبيّت خود اقرار گرفته است. «و اذ اخذ ربّك من بنى آدم... ألست بربّك - در روز قيامت، ادّعاى غفلت از ربوبيّت خداوند، پذيرفته نيست. «انّا كنّا عن هذا غافلين» جهل و غفلت، عذر پذيرفته نزد خداوند نيست.

۱۷ انفال 🪶🪶🪶🪶🪶🪶🪶🪶🪶🪶 ✍در روز #جنگ_بدر، #پيامبر صلى الله عليه وآله به #على عليه السلام فرمود: مشتى خاك و سنگريزه از زمين بردار و به من بده. على عليه السلام چنين كرد وپيامبر با خواندن دعايى آنها را به سوى دشمن پرتاب كرد واين كار اثر معجزآسايى داشت، طوفانى به پا كرد وباعث وحشتى عجيب در دل دشمن شد. (449) آرى، عامل مهم پيروزى در جنگ بدر، اراده و امداد الهى بود، نه نيروى مادّى و قواعد و تاكتيك هاى نظامى و گرنه لشگرى اندك و تنها با يك يا دو اسب سوار، چگونه بر سپاهى انبوه و كاملاً مجهّز و داراى يكصد اسب سوار، پيروز مى شد؟ انسان اگر با اعتقاد صحيح و در مسير حقّ حركت كرده و به فرمان الهى تلاش و كوشش كند، امدادهاى خداوند را در پى خود دارد، «ليبلى المؤمنين منه بلاء حسناً» و وجود او وجودى خدايى مى گردد، چنانكه در روايتى خداوند مى فرمايد: بنده با نافله و كارهاى مستحب به مقام قرب رسيده و دست او دست من، گوش او گوش من و تمام اعضا و جوارح او خدايى مى شود و آنچه بخواهد، همان مى شود. پس اگر حركتى نيز انجام مى دهد، در واقع آن حركت از خداوند است. 🌸 «و ما رميتَ اذ رميت و لكنّ اللّه رَمى»🌸 امّا در مقابل اگر در مسير غير الهى و به فرمان ديگران حركت كند، در حقيقت وجودى شيطانى پيدا نموده است، چنانكه #عايشه در رويارويى با سپاه اميرالمؤمنين على عليه السلام در جنگ جمل، به تأسّى از پيامبر صلى الله عليه وآله مشتى خاك به سوى آنان پرتاب كرد و دعا نمود، پس از آن حضرت على عليه السلام به او فرمودند: اين شيطان بود كه چنين كرد. ----- 449) تفاسير الميزان ونمونه 450) اعراف، 168، تفسير نمونه 451) كافى، ج 2، ص 352 452) شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 1، ص 257 🌸 - پيروزى در جنگ موجب غرور و عُجب شما نشود، خداوند و امدادهاى او را فراموش نكنيد. «فلم تقتلوهم و لكنّ اللّه قَتَلهم...» 🌸 - جنگ وجهاد، يكى از وسايل آزمايش الهى است، تا مؤمنان واقعى از افراد ضعيف الايمان و يا بى ايمان شناخته شوند. «بلاء حسناً» 🌸 - امداد الهى و پيروزى مؤمنان و شكست دشمنان اتّفاقى و بى حساب نيست، بلكه از روى علم وآگاهى خداوند است. «اِنّ اللّه سميع عليم»