#اطلاع_رسانی 🔹انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد با همراهی انجمن‌های علمی الهیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار می‌کند: 🔅ویژه برنامه ماه مبارک رمضان 🔅 سلسله کرسی های آزاد اندیشی 💠 سی شب؛ سی آیه 💠 🎙نشست چهاردهم باحضور: 🔸دکتر مجید معارف استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران موضوع ارائه با محوریت آیه ۲۹ سوره بقره: تدبّر، جایگاه و مبانی و روش تدبّر در قرآن زمان برنامه 🕰 ساعت ٢١:٠٠ الی ۲۱:۳۰ 📆 شنبه ۲۷ فروردین ماه ۱۴۰۱ محل برگزاری: 🖥 وبینار انجمن‌های علمی دانشجویی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی http://vroom.um.ac.ir/saftis ♦️هر شب جایزه ای به یکی از شرکت کنندگان حاضر در جلسه به قید قرعه داده خواهد شد♦️ #انجمن_علمی_علوم_قرآن_و_حدیث #انجمن‌های_علمی_الهیات 🆔 @ostadmaaref

#سخنرانی #فایل_تصویری 💠 انجمن علمی الهیات دانشگاه فرهنگیان شهید رجایی بابل 🔹 "سلسله نشست های معرفت شناسی نهج البلاغه" 🔻موضوع: ارتباط نهج البلاغه با قرآن 🔺 سخنران: دکتر مجید معارف 🔸 تاریخ: ۲۴ فروردین ۱۴۰۱ 🆔 @ostadmaaref

#سخنرانی #فایل_صوتی 💠 انجمن علمی الهیات دانشگاه فرهنگیان شهید رجایی بابل 🔹 "سلسله نشست های معرفت شناسی نهج البلاغه" 🔻موضوع: ارتباط نهج البلاغه با قرآن 🔺 سخنران: دکتر مجید معارف 🔸 تاریخ: ۲۴ فروردین ۱۴۰۱ 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی 🔹انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد با همراهی انجمن‌های علمی الهیات دانشگاه فردوسی مشهد 🔻 سلسله کرسی های آزاد اندیشی 🔸سخنران: دکتر مجید معارف استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران 🔹 موضوع: تدبّر، جایگاه و مبانی و روش تدبّر در قرآن؛ با محوریت آیه ۲۹ سوره «ص». 📆 شنبه ۲۷ فروردین ماه ۱۴۰۱ 🆔 @ostadmaaref

#در_محضر_استاد 💠 نهج‌البلاغه به مثابه تفسیری بر قرآن است. ما یک شکل تفسیر داریم با عنوان تفسیر ترتیبی یا کلاسیک که مفسر به شکل ترتیبی یا موضوعی آیات را تفسیر می‌کند؛ اگر قرار باشد به این معنا بین قرآن و نهج‌البلاغه نسبت‌سنجی کنیم، نهج‌البلاغه، تفسیر قرآن نیست و کسی هم چنین ادعایی ندارد، اما به یک معنای دیگر، نهج‌البلاغه تفسیری برای قرآن است و آن معنا اینگونه است که نوعی تفسیر معنوی از قرآن است. یکی از زیباترین جلوه‌های تفسیری امیرالمومنین از نهج‌البلاغه خطبه ۲۱۶ این کتاب است. 🔹 در این خطبه تفسیر امام علی (ع) از سوره تکاثر بیان شده است. ابن ابی‌الحدید قسم خورده است: من طی ۵۰ سال هزار مرتبه این خطبه را خواندم و هردفعه که خواندم، برایم جدید بود. پس نهج‌البلاغه می‌تواند به برخی از اختلافات تفسیری هم فیصله بدهد. مثلا در مورد همین سوره تکاثر اختلاف تفسیری وجود دارد در خطبه ۲۱۶ نهج‌البلاغه امیرالمومنین درباره و خطاب به مردگان می‌گویند: ای کاش اینها به قصد عبرت آموزی به قبرستان می‌رفتند، نه فخر فروشی. آیا این مردم به جنگ‌های پدرانشان افتخار می‌‎کنند؟ آنها که هلاک شدند و از بین رفتند. 🔹 القصه ما از نهج‌البلاغه در حوزه تفسیری اصول و روش تفسیری استخراج می‌کنیم که خود این اصول شامل چهار موردند؛ جامعیت، تدبر در قرآن و پرهیز از تفسیر به رای، اصل استنطاق و اطلاعات تاریخی. 🌐 بر گرفته از سخنان دکتر معارف در ویژه برنامه «سوره؛ فصل نهج‌البلاغه» درباره موضوع «نسبت و ارتباط قرآن و نهج‌البلاغه». 🆔 @ostadmaaref

🍃🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 #گفتگو 💠گفتگوی خبر گزاری مهر با دکتر مجید معارف در رابطه با شب های قدر ♦️ ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ ✅ خدای تبارک و تعالی در سوره مبارکه بقره ۵ آیه در ارتباط با روزه نازل کرده است. شروع این آیات هم با این آیه است: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ‌.. اگر خوب دقت کنیم در این مجموعه آیات روزه یک آیه یعنی آیه ۱۸۶ سوره بقره به «دعا» اختصاص دارد که می‌فرماید: وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی وَلْیُؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ. معنای این مجموعه آیات این است که رمضان با دو امر معنوی، ارتباط دارد؛ یکی قرآن و دیگری دعا و نیایش. در آیه ۱۸۶ که پیش از این اشاره کردم خداوند نمی‌گوید که تو به بندگانم بگو یعنی درواقع واسطه رسول الله در این آیه حذف می‌شود و خداوند می‌فرماید «فانی قریب» یعنی من پیشتم، من نزدیکم نمی‌گوید بهشان بگو من نزدیکم و بعد با قید ضمانت می‌فرماید: من دعوت دعا کننده را وقتی که من را صدا بزند اجابت می‌کنم. ✅ براساس این آیه می‌توان گفت خداوند آنقدر به ما نزدیک است که ما اجازه داریم بدون واسطه با او ارتباط برقرار کنیم. در سوره قاف هم می‌فرماید: «نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ» که باز هم تأکید بر نزدیک بودن خدا با ماست. در سوره مؤمن یا غافر هم خداوند با قید ضمانت مسئله‌ای را درباره دعا مطرح می‌کند که در ادامه نتیجه گیری ام از ذکر این آیات را عرض می‌کنم. در این آیه می‌فرماید: وَقَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ. ✅ بنابراین مشخص می‌شود که دعا از مقوله عبادت است و ماهیت عبادتی دارد. یعنی همانطور که به عنوان عبادت نماز می‌خوانیم و روزه می‌گیریم. بنابراین همانطور که در تمام شبانه روز می‌شود عبادت کرد در تمام شبانه روز هم می‌توان دعا کرد. در چنین صورتی دعا دیگر فقط محدود به نیازمندان نمی‌شود. درکتاب الدعا اصول کافی هم روایاتی داریم مبنی براینکه امامان ما فرمودند: دعا در تمام حالات انسان وارد است، چه انسان در خوشی باشد و چه در ناخوشی باشد، چون مثلاً ما نماز را در وقت خاصی می‌خوانیم؟ نه؛ ما چه خوش باشیم چه ناخوش نماز می‌خوانیم. ✅ در خصوص فضیلت دعا کردن در ماه مبارک رمضان باید بگویم که در ماه مبارک رمضان دعا، بیشتر موضوعیت دارد. دلیلش هم این است که روزه حالت خودسازی برای انسان به وجود می‌آورد که قلب آدمی را رقیق‌تر می‌کند. اینها برای دعا زمینه‌های مناسبی است. در مورد شبهای قدر هم وقتی اعمال این شب را بررسی می‌کنیم می‌بینیم که خیلی به نماز زیاد خواندن توصیه نشده است، ولی به دعا کردن خیلی توصیه شدیم. پس دعا برای لیالی قدر موضوعیت ویژه دارد. ✅ در لیالی قدر دعا دو کارکرد دارد؛ یکی برای آمرزش گناهان و طلب مغفرت نسبت به خطاهای گذشته و دیگری برای ساختن یک آینده خوب. چون می‌دانیم که قرار است در این شب‌ها مقدرات ما حداقل برای یک سال آینده مشخص می‌شود. خیلی‌ها می‌گویند خب منم در نوشتن این مقدرات سهم دارم؟ بله. حتماً نقش داریم. درست است که مقدرات را می‌نویسند ولی وقتی دعا می‌کنیم چیزهایی که ما می‌خواهیم را برایمان می‌نویسند. برای همین به ما گفتند که در شبهای قدر اینگونه خدا را صدا بزنیم: اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ / و فِیمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکِیمِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِی لَا یُرَدُّ وَ لَا یُبَدَّلُ / أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرَامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمُ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئَاتُهُمْ / وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ عُمُرِی وَ تُوَسِّعَ عَلَیَّ فِی رِزْقِ / وَ تُقَدِّرَ لِی فِی جَمِیعِ أُمُورِی مَا هُوَ خَیْرٌ لِی فِی دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین. 🔹 آداب عمومی دعا و زمان‌های مناسب برای آن چیست؟ ✅ کسی که می‌خواهد دعا کند باید بداند که برای چه خطایی دعا می‌کند اگر خطاهایش حق الله است قول بدهد که دیگر آن خطاها را تکرار نمی‌کند و توبه کند، چون خداوند از حق الله می‌گذرد ولی اگر خطاها از سنخ حق الناس است باید در صدد جبران آن بربیاید.

✅ آداب عمومی دعا هم به این صورت است که باید حالت پوزش و پشیمانی به خودش بگیرد. ضمن اینکه خوب است که هم در ابتدای دعا و هم در انتهای آن صلوات بفرستد. چون خود صلوات دعای مستجاب است. حالا وقتی دعای خودمان را بین دوتا صلوات قرار می‌دهیم، دعای ما محصور دو دعای مستجاب می‌شود و از فضل الهی بعید است که وقتی دوتا دعا را برآورده می‌کند به دعای وسط این دو دعا توجه و اجابت نکند. در آداب دعا گفتند: خوب است که برای دعا کردن رو به قبله باشیم. زمان باریدن باران یکی از بهترین زمان‌ها برای دعا کردن است. زمان‌های شرعی مثل اذان صبح، ظهر و مغرب از دیگر زمان‌های مناسب برای دعاست. در ماه مبارک رمضان زمان سحر یکی از بهترین زمان‌ها برای اجابت دعاست. ✅ امام صادق (ع) فرمودند: "کل دعاء مستجاب" یعنی هر دعایی مستجاب می‌شود، اما ظرف و تحقق اجابتش به دست ما نیست. به عنوان نمونه در سوره یونس آمده است که حضرت موسی (ع) و حضرت هارون (ع) برای نجات بنی اسرائیل از شر فرعون دعا می‌کنند. خب این دعای خوبی است و دعا کننده هم که دو پیغمبر هستند، ولی خداوند فرمودند دعای شما اجابت می‌شود ولی عجالتاً کمی استقامت کنید. در روایات داریم که بین زمان دعای آن دو پیغمبر و تحققش چهل سال طول کشیده است. از همین جا متوجه می‌شویم که برای اجابت دعا باید زمینه‌های آن فراهم شود. حتی بعضی‌ها دعا می‌کنند اجابت آن را در روز قیامت می‌بینند. بنابراین گاهی آثار اجابت دعاها را زود و گاهی دیر می‌بینیم، ولی باید بدانیم که حتماً دعایمان اجابت می‌شود. ♻️ برای مشاهده متن گفتگوی دکتر معارف با خبر گزاری مهر بر روی لینک زیر کلیک نمایید: 🌐 https://www.mehrnews.com/news/4925554 🆔 @ostadmaaref

#اطلاع_رسانی 💠 دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران با همکاری بیست و نهمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار میکند: 🔹 "اصول و مبانی حکمرانی در قرآن کریم" 🔻 با حضور استادان برجسته‌ای چون: دکتر مصطفی ملکوتیان، دکتر علی‌اصغر پورعزت؛ دکتر مجید معارف؛ دکتر محمدرضا اخضریان و دکتر علی حسن‌نیا 🔺 زمان: ٢ اردیبهشت ۱۴۰۱ مصادف با شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان، از ساعت ٢١. 🔸 "مکان: مصلای امام خمینی (ره) در تهران؛ همراه با پخش زنده از طریق بستر اسکای روم." به عنوان مهمان وارد شوید👇 www.skyroom.online/ch/csir.ut/ut 🆔 @ostadmaaref

#در_محضر_استاد 💠 سیدرضی در خطبه «جامع» مقدمه‌نگاری و اشاره کرده که خودش نام نهج‌البلاغه را برای این کتاب انتخاب کرده است. دلیلش هم این است که امیرالمومنین (ع) آبشخور و سرچشمه فصاحت و بلاغت و سخنانشان چندبعدی است. بنابراین اولین کار سیدرضی، نگارش خطبه جامع است که همه این‌ها را در این خطبه آورده است. 🔹 ذکر مصادر روایات در برخی از مواقع دومین اقدام سیدرضی است. گاهی ایشان را متهم می‌کنند که سازنده نهج‌البلاغه است، ولی حداقل در ۱۷ مورد ارجاع و منبع وجود دارد. ارجاع به برخی از آثار خودش از دیگر کارهایی است که سیدرضی انجام می‌دهد. ذکر محاسن ادبی کلام امیرالمومنین (ع) هم دلیل دیگری است که نشان دهد چگونه ذوب در محبت و عشق امیرالمومنین (ع) است. البته گاهی هم علاوه بر ذکر محاسن بلاغی، تحلیل بلاغی کرده است. ذکر شواهد قرآنی، روایی و ادبی برای اعتباربخشی به سخنان امام علی (ع) از دیگر مواردی بود که ما از این پژوهش استخراج کردیم. مثلا امام علی (ع) سخنی دارند مبنی بر اینکه خداوند اگر به کسی چهار نعمت شکر، دعا، توبه و استغفار را بدهد از چهار حُسن نعمت، اجابت، مغفرت و امان محروم نخواهد شد. سیدرضی درباره این سخن می‌گوید که این حرف از لطایف سخن امیرالمومنین (ع) است که مویدات قرآنی دارد و شواهدات قرآنی‌ آن را هم ذکر می‌کند، کما اینکه گاهی هم شواهد روایی ذکر می‌کند. 🔹 سیدرضی گاهی ذیل سخنان امام توضیحات لغوی می‌دهد؛ یعنی در بخش‌هایی از نهج‌البلاغه که فکر کرده خواننده متوجه برخی از لغات نشده آنها را توضیح داده و در دل حکمت‌ها یک دفعه فصلی را می‌گشاید که هنوز نه ما و نه هیچ‌ یک از پژوهشگران و شارحان دلیل این کار را متوجه نشده‌اند. 🔹 توضیحات فقه‌الحدیثی سید رضی در نهج اللاغه نیز بسیار مورد توجه است. مثلا امیرالمومنین (ع) در بخش حکمت‌ها می‌فرمایند: «اگر کسی با دست کوتاه انفاق کند با دست بلند پاسخ می‌گیرد». سیدرضی درباره این حکمت می‌گوید منظور از دست کوتاه در اینجا دست بنده و دست بلند هم دست خداست. 🔹 سیدرضی وقتی خطبه‌ها را بیان می‌کند، می‌گوید که هر خطبه در کجا و درباره چه چیزی صادر شده است. ضمن اینکه معمولا خطبه‌های سید طلیعه دارد و موضوعات و شأن صدور آن برای ما مشخص می‌شود. 🔹 ذکر اختتامیه کتاب و تاریخ تالیف آن، یکی دیگر از موارد پژوهشی ما در مقاله‌ای است که اشاره کردم. همانطور که نهج‌البلاغه به قلم سیدرضی افتتاحیه دارد به قلم سیدرضی اختتامیه هم دارد. یعنی خودش اعلام می‌کند که در اینجا کتاب من به پایان رسید. براساس مواردی که اشاره کردم و در مقاله هم آوردم به نظرم اگر سیدرضی خودش جاعل و گردآورنده بود بسیاری از این موارد لغو می‌شد. یک نظر دیگر هم وجود دارد، مبنی بر اینکه اولین شارح نهج‌البلاغه به اعتبار کارهایی که انجام داده، خود سیدرضی است. 🌐 بر گرفته از سخنان دکتر معارف در دومین قسمت از برنامه «سوره؛ فصل نهج‌البلاغه» با موضوع «نهج‌البلاغه؛ از اصالت تا بلاغت» 🆔 @ostadmaaref

#در_محضر_استاد 💠 برای اسباب اعتبار و اصالت‌بخشی دو کار می‌توانیم بکنیم؛ یکی اینکه منبع و اسناد نهج‌البلاغه را پیدا و آن را تبدیل به حدیث مُسند کنیم. مثلا خطبه شقشقیه یکی از خطبه‌هایی است که خیلی تشکیک برانگیزاست. ابن ابی‌الحدید که شارح نهج‌البلاغه است، می‌گوید: من در همان قرن هفتم گفتم که این خطبه از ساخته‌های سیدرضی است و از سخنان امام علی (ع) نیست. 🔹 تا الان بیش از ۷۰ درصد نهج‌البلاغه منبع‌شناسی و سندشناسی شده و این آمار خوبی است. علتش هم این است که سیدرضی پشتش به کتابخانه‌هایی در بغداد گرم بوده است که منابع و مدارک این خطبه‌ها در آن کتابخانه‌ها بوده است، اما متاسفانه حدود ۴۰ سال بعد سیدرضی در سال‌های ۴۴۰ هجری به خاطر برخی از رقابت‌های شیعه و سنی در بغداد و هجمه‌ای که به شیعیان وارد شد این کتابخانه‌ها آتش گرفت؛ پس بعید نیست که برخی از مصادر سیدرضی برای همیشه از دسترس خارج شده باشد که در چنین صورتی هم باز اعتبار نهج‌البلاغه افزایش پیدا می‌کند؛ ضمن اینکه تاریخ طبری و کتاب شیخ مفید که از بین نرفته است. 🔹 اقدام دومی که برای اعتبار درست کردن نهج‌البلاغه می‌توانیم انجام دهیم این است که کاری به سند نداشته باشیم و خود متن را تحلیل و نشانه‌شناسی کنیم. البته این اقدام کاملا با مورد اول فرق دارد، اما معارض همدیگرهم نیستند. ابن‌ابی‌الحدید که از شارحان نهج‌البلاغه است در مقدمه شرح نهج‌البلاغه می‌گوید سخن امام علی (ع) پایین‌تر از سخن خداوند و بالاتر از سخن بشری است. یعنی برای سخنان ایشان چنین ترازی قائل می‌شود. سیدرضی آدم خیلی مودبی است و امیرالمومنین (ع) را در هیچ موضوعی حتی فصاحت و بلاغت از رسول خدا (ص) پیش نینداخته است. 🌐 بر گرفته از سخنان دکتر معارف در دومین قسمت از برنامه «سوره؛ فصل نهج‌البلاغه» با موضوع «نهج‌البلاغه؛ از اصالت تا بلاغت» 🆔 @ostadmaaref

#اطلاع_رسانی 🔹 انجمن های علمی_دانشجویی علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه های تهران و مذاهب اسلامی برگزار می کنند: 🔅 سلسله نشست های علمی_تخصصی ویژه ماه مبارک رمضان (فصل دوم) 👤 سخنران: جناب آقای دکتر مجید معارف (استاد تمام گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران) 🔸 موضوع: شبهه پژوهی پیرامون نهج البلاغه 📆 تاریخ برگزاری: سه شنبه 1401/2/6 🕖 ساعت 21 الی 22 🌐 لینک نشست در بستر اسکای روم انجمن علمی_دانشجویی علوم قرآن و حدیث دانشگاه مذاهب اسلامی به عنوان میهمان: https://online.mazaheb.ac.ir/ch/anjomanquran 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی #نشست_علمی 🔹 انجمن های علمی_دانشجویی علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه های تهران و مذاهب اسلامی: 🔅 سلسله نشست های علمی_تخصصی ویژه ماه مبارک رمضان 👤 سخنران: جناب آقای دکتر مجید معارف (استاد تمام گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران) 🔸 موضوع: شبهه پژوهی پیرامون نهج البلاغه 📆 تاریخ برگزاری: سه شنبه 1401/2/6 - ساعت 21 الی 22 🆔 @ostadmaaref

#فایل_تصویری #نشست_علمی 🔹 انجمن های علمی_دانشجویی علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه های تهران و مذاهب اسلامی: 🔅 سلسله نشست های علمی_تخصصی ویژه ماه مبارک رمضان (فصل دوم) 👤 سخنران: جناب آقای دکتر مجید معارف (استاد تمام گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران) 🔸 موضوع: شبهه پژوهی پیرامون نهج البلاغه 📆 تاریخ برگزاری: سه شنبه 1401/2/6 - ساعت 21 الی 22 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی 💠 دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران با همکاری بیست و نهمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی: 🔹 "اصول و مبانی حکمرانی در قرآن کریم" 🔻 سخنران: دکتر مجید معارف 🔺 زمان: ٢ اردیبهشت ۱۴۰۱ مصادف با شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان، از ساعت ٢١. 🆔 @ostadmaaref

💠 انعکاس خبر برگزاری پانزدهمین نشست از سلسله نشست های علمی_تخصصی ویژه ماه مبارک رمضان (فصل دوم) به همت انجمن های علمی_دانشجویی علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه های تهران و مذاهب اسلامی با حضور دکتر مجید معارف استاد تمام گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران و موضوع شبه پژوهی در نهج البلاغه در رسانه های مکتوب کشور 🔹 خبرگزاری تقریب http://www.taghribnews.com/fa/news/547426/ 🔹 خبرگزاری فارس https://www.farsnews.ir/news/14010208000485/ 🔹 خبرگزاری ایسنا https://www.isna.ir/news/1401020805149/ 🆔 @ostadmaaref

#در_محضر_استاد 💠 درباره این تعبیر که «نهج البلاغه اخ القرآن است» من به عنوان نهج البلاغه پژوه خیلی منشأ و ریشه‌ش را ندیدم و فکر می‌کنم سخنی است که مشهور شده ولی ریشه حدیثی ندارد. در مورد تعبیر دیگر که گفتند «نهج البلاغه دون کلام خالق و فوق کلام مخلوق است»، ابن ابی الحدید در مقدمه شرح نهج البلاغه نوشته ولی گوینده را معرفی نکرده است. از زمانی که قرآن کریم به عنوان آیه و معجزه نازل شد یکی از دغدغه‌ها و کنجکاوی‌های دانشمندان این بود که قرآن از چه جهتی معجزه است؟ از اولین وجه‌هایی که درباره اعجازقرآن به ذهن دانشمندان رسید مسئله فصاحت و بلاغت بود؛ به این معنا که قرآن کریم از لحاظ فصاحت و بلاغت دارای اعجازاست و نظیر ندارد. کتاب‌هایی مثل دلایل الاعجاز و اسرار البلاغه عبدالقاهر جرجانی به همین منظور نگاشته شده است. در این کتاب‌ها شاخصه، ملاک و معیار بلاغت مشخص شده است. ایجاز، اطناب، تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز از جمله مسائل بلاغی قرآن است که دانشمندان استخراج کردند. 🔹 آنچه که علمای ما می‌گویند این است که بلاغت مراتب دارد. مثلاً رمانی می‌گوید بلاغت سه مرتبه دارد؛ پایین، متوسط و اعلا. بلاغت قرآن در اوج است و کسی نمونه‌ای از ایجاز و اطناب و تشبیهش را ندارد. خود سیدرضی هم گفته که منتخبی از بلیغ ترین سخنان امام علی (ع) را می‌آورد. هیچ کلامی از لحاظ اعجاز به پای قرآن نمی‌رسد و از این جنبه قرآن بی همتاست ودیگران را دعوت به مسابقه می‌کند ولی هیچ کتابی نمی‌تواند در این مسابقه پیروز شود. ما می‌توانیم سایر سخنان را در مرتبه بلاغت با قرآن کریم بسنجیم و وقتی به متون اهل بیت مثل صحیفه سجادیه یا نهج البلاغه می‌رسیم این متون با قرآن کریم قابل مقایسه می‌شوند. در مقابل امیرالمومنین (ع) هم کسانی خواستند خطبه‌هایی تولید کنند اما با شکست مواجه شدند چون خطبه‌هایشان تقلیدی بود. مثلاً ابن نباته مصری خواست مثل امیرالمومنین (ع) یک خطبه جهادی بگوید اما نتوانست و شکست خورد. به همین دلیل هم می‌گویند که نهج البلاغه فوق کلام مخلوق است. 🌐 بر گرفته از سخنان دکتر معارف در ویژه برنامه «سوره؛ فصل نهج‌البلاغه» درباره موضوع «نسبت و ارتباط قرآن و نهج‌البلاغه». 🆔 @ostadmaaref

🍃🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 #سخنرانی 💠 ملک، پربسامدترین کلمه قرآنى است گزارشی از سخنرانی دکتر مجید معارف در نشست «مبانی حکمرانی از منظر قرآن» که در تاریخ دوم اردیبهشت ١۴٠١ و بصورت مجازی برگزار گردید: 🔹 در قرآن کریم، کلمات و کلیدواژه‌های متعددی وجود دارد که هر کدام می‌تواند از جهتی ناظر به حکمرانی باشد. بهترین معادل برای اصل حکمرانی در قرآن کریم، ملک است و کسی که صاحب ملک باشد به او «مًلک» می‌گویند. پربسامدترین کلید واژه حکمرانی در قرآن کریم همین «مٌلک» و «مًلک» و ملوک است. 🔹 واژه «خلافت» وقتی همراه با تمکن می‌شود، حتما به مفهوم حکمرانی می‌شود که نظیرش آیه 55 سوره مبارکه نور است. واژه ولایت نیز در بعضی از کاربردهای قرآنی ناظر بر حکمرانی است و در مورد خدا و رسول(ص) و مؤمنان مستقر است. 🔹 کلیدواژه دیگر «امامت» است که در آیه‌ای مثل «إنّی جاعلک للنّاس إمامًا» آمده و این مسئله هم ناظر بر حکمرانی می‌شود. واژه دیگر «امارت» است و در روایات به‌کار رفته است. واژه بعدی «سلطان» است و کسی که سلطه‌ای پیدا می‌کند، می‌تواند به حکمرانی بپردازد. 🔹 این واژه‎‌ها از نظر من بیشتر به معنای حکمرانی سیاسی هستند. واژه حاکم و حکومت به‌نظرم بیشتر ناظر به قضا و داوری است تا حکمرانی سیاسی. 🔹 حکمرانی، مسئولیتی اجتماعی برای اداره مردم است. خداوند آن را از طریق بعث و جعل می‌تواند در اختیار افرادی قرار دهد. 🔹 جعل و بعث می‌تواند دو مرحله داشته باشد؛ یکی تکوینی است و دیگری تشریعی. در جعل و بعث تکوینی انسان‌ها بر حسب تفاوت در استعدادها ممکن است برخی نسبت به بقیه حکمران شوند و در زندگی اجتماعی این را می‌بینیم که در آیه 32 زخرف (ورفعْنا بعْضهمْ فوْق بعْضٍ درجاتٍ لیتّخذ بعْضهمْ بعْضًا سخْریًّا) این موضوع آمده است. 🔹 مسئله جعل و بعث تشریعی برمی‌گردد به انتخاب آگاهانه مردم که حاکم خود را براساس شرع معین کنند. شرع در این مسئله نظر دارد. خداوند حاکم مطلق است (ملک الناس). اصل حکمرانی به دست خدا و به شکل حقیقی است. غیر از خداوند که حکمران مطلق است، بقیه حکمرانی‌ها نسبی و اعتباری است و قابل اعطا و سلب هستند. 🔹 حکمرانی به دو صورت عادلانه و غیرعادلانه است. نماد حکومت عادلانه در قرآن حضرت سلیمان، داوود و موسی و پیامبر اکرم(ص) است و فرعون نماد حکمرانی غیرعادلانه است. 🔹 جامعه باید حکمران داشته باشد و حکمران عادل باشد، درغیراینصورت مردم باید تن به حکمران جاعل دهند، گفت: در واقع، جامعه باید در اختیار صالحان قرار گیرد تا عدالت‌گستر باشند. حاکم ظالمی که به دست خودش فتوای قیام علیه خود را صادر می‌کند، باید در انتظار سقوط باشد. ♻️ برای مشاهده متن سخنرانی دکتر معارف و سایر سخنرانان بر روی لینک زیر کلیک نمایید: 🌐 https://tohfeh.farhang.gov.ir/fa/news/633096 🆔 @ostadmaaref

🍃🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 #خبر_گزاری 💠گزارشی از بیانات دکتر مجید معارف در برنامه افق رادیو قرآن با موضوع دستاوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی در حوزه قرآن... ♦️ ۲۹ دی ۱۳۹۷ ✅ تا جایی که به سابقه این رشته باز می‌گردد، قبل از انقلاب رشته‌ای به نام «فرهنگ قرآنی- فرهنگ عربی» وجود داشت که آمیزه‌ای از مسائل قرآنی و ادبیات عرب بود. این رشته در دو دانشگاه تهران و مشهد ارائه می‌شد. ✅ در سوابق رشته که نگاه می‌کنیم، ظاهراً قبل از انقلاب به صورت تئوری و نظری بحث‌هایی صورت می‌گیرد تا رشته‌ای به نام علوم قرآن و حدیث شکل بگیرد که البته محقق و مصوب نشد تا اینکه انقلاب شکل گرفت و پس از آن «محمدباقر حجتی» به عنوان پایه‌گذار این رشته در ایران معرفی شد و رشته علوم قرآن و حدیث وارد عرصه دانشگاهی شد. بنده اولین نفر در اولین دوره از دانشجویان کارشناسی ارشد بودم که در سال ۱۳۶۱ پذیرش شدم. ✅ در سال ۱۳۶۷ سه سال پس از فراغت از تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد موفق شدیم به عنوان نخستین دوره دکتری پذیرش شویم. در ادامه، این رشته رفته رفته در اکثر دانشگاه‌ها دانشجو پذیرش کرد و به وضعیتی که در حال حاضر به آن رسیده در آمد. ✅ در برخی از کشورها از جمله عربستان و مالزی و ... رشته‌هایی در ارتباط با علوم قرآن و حدیث و ... وجود دارد. البته من کمتر شنیده‌ام که در این کشورها علوم قرآن و حدیث در کنار هم یک رشته مستقل باشد. بلکه هر کدام در کنار موارد دیگری قرار گرفته‌اند. ✅ بسیاری از پایان‌نامه‌ها یا رساله‌های دکتری در این دانشگاه‌ها پیرامون مسائل قرآن و حدیث نوشته می‌شود. بعد از مدتی به شکل کتاب منتشر شده و در ادامه و‌ارد ایران می‌شود. ✅ در برخی از جوامع اسلامی، این رشته در حد دکتری دانشجو می‌گیرد که با جهت‌گیری علوم اهل سنت است. جوامع دیگر هست که در رشته علوم قرآن و حدیث از ما عقب هستند. این جوامع به دنبال تفاهم‌نامه با ایران بوده‌اند تا با کمک اساتید ایرانی مقطع دکتری رشته علوم قرآن و حدیث را راه‌اندازی کنند. ✅ خارج از ایران دو رویکرد وجود دارد. عده‌ای که بعد از ایران این‌گونه رشته‌ها را راه‌اندازی کرده‌اند و عده‌ای هم هم‌زمان یا قبل از ما این رشته‌ها را دایر کرده‌اند که کشورهای با بنیه عربی هستند که تمرکزشان بر علوم قرآنی به معنای افرادی همچون «سیوطی» و «صبحی صالح» و ... گفته‌اند. در حالی که یکی از ویژگی‌های علوم قرآنی در ایران مطالعه تطبیقی است. ایران در ارائه پژوهش‌های تطبیقی بر مبنای منابع معتبر فریقین پیش رفته است، اما فعلاً در خارج از ایران تحقیقات چنین سبقه‌ای ندارد. گاهی نیز که به سمت مصادر شیعی می‌روند، به قصد رد کردن عقاید شیعه است. اما در ایران در فضای علمی و مستدل، فضای تطبیقی رخ می‌دهد. ✅ اگر بخواهیم رشته‌ای را قضاوت کنیم، نیاز به شاخص‌هایی داریم. یکی از شاخص‌های موفقیت یک رشته، فارغ‌التحصیل‌های خوبی است که تزهای خوبی را نوشته باشند. به نظر می‌رسد رشته علوم قرآن و حدیث در این شاخه کارنامه بدی نداشته باشد. الان همه اساتید، نسل فارغ‌التحصیل‌های بعد از انقلاب اسلامی هستند که غیر از رشته تخصصی خود به سایر رشته‌ها نیز کمک می‌کنند. ✅ ما در شرایطی دانشجوی علوم قرآن و حدیث شدیم که کل تجربه قرآن و‌ حدیث در دانشگاه‌ها یک کتاب بود. این اولین و مهم‌ترین اثری بود که در دانشگاه‌ها بود. الان بالای ۵۰ کتاب وجود دارد که چاپ شده است. این شاخصی است که نشان می‌دهد یک رشته پویا و زنده است. ✅ سال ۱۳۶۱ یک مجله در دانشگاه تهران و یک مجله در دانشگاه مشهد بود که مقاله‌های رشته‌های الهیات را چاپ می‌کرد، اما امروز بیش از ۲۰ مجله تخصصی وجود دارد. این شاخصه ها را که نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که این رشته از حرکت باز نایستاده است. ✅ لازم است آسیب‌شناسی این رشته نیز صورت بگیرد. در سال‌های اخیر کمیت‌گرایی که بر روند تحصیلات تکمیلی حاکم شد، قدری به کیفیت ضربه زده است و آینده این رشته باید کیفیت‌گرایی را در پذیرش لحاظ کند و گرنه گرفتار تکرار مکررات خواهیم شد. ♻️ جهت مطالعه‌ی متن گفتگوی فوق در سایت اصلی بر روی لینک زیر کلیک نمائید: 🌐 iqna.ir/fa/news/3782581 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی #سخنرانی 🔹 رادیو قرآن - برنامه افق 💠 دستاوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی در حوزه قرآن 🔻 با حضور دکتر مجید معارف 📝 1397/10/29 🆔 @ostadmaaref

#سخنرانی #فایل_صوتی 🔹 گروه پژوهشی مطالعات حدیثی پژوهشکده قرآن و عترت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می کنند: 🔅 نشست علمی_تخصصی 👤 سخنران: جناب آقای دکتر مجید معارف (استاد تمام گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران) 🔸 موضوع: خاستگاه اعتقادی اخلاق در روایات با تأکید بر تعالیم امام صادق علیه السلام 📆 تاریخ برگزاری: چهارشنبه ١۴٠١.٣.۴ 🆔 @ostadmaaref

#سخنرانی #فایل_صوتی 🔹 مراسم سوگواری سالروز شهادت امام صادق علیه السلام، که در شام شهادت آنحضرت در منزل استاد معارف برگزار گردید: 👤 سخنران: حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی خسروی 🔸 مداح: آقای بختیاری 📆 تاریخ برگزاری: پنجشنبه ١۴٠١.٣.۵ 🆔 @ostadmaaref

#سخنرانی #فایل_تصویری 🔹برنامه تلویزیونی «رواق»، به مناسبت سالروز شهادت امام صادق (علیه السلام): 👤 با حضور دکتر مجید معارف 🔻 پخش از شبکه جام جم ١ 📆 زمان: پنجشنبه ١۴٠١.٣.۵ 🆔 @ostadmaaref

#سخنرانی #فایل_صوتی 🔹برنامه تلویزیونی «رواق»، به مناسبت سالروز شهادت امام صادق (علیه السلام): 👤 با حضور دکتر مجید معارف 🔻 پخش از شبکه جام جم ١ 📆 زمان: پنجشنبه ١۴٠١.٣.۵ 🆔 @ostadmaaref

#اطلاع_رسانی 🔹 آیین رونمایی از کتاب «التحفة السعدیة» نوشتهٔ قطب الدین محمود بن مسعود الشیرازی و تصحیح دکتر نجفقلی حبیبی: 👤 با حضور و سخنرانی: جناب آقای دکتر مجید معارف؛ دکتر حسن بلخاری و دکتر محمد صدر 📆 تاریخ برگزاری: دوشنبه ١۴٠١.٣.٩ - ساعت ١٠ الی ١٢ 🔻 مکان: کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی 🆔 @ostadmaaref

#مصاحبه 🍃🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 💠 گزارشی از گفتگوی خبرگزاری قدس با دکتر معارف با موضوع «سیره سیاسی امام رضا(ع)؛ الگوی پیوند میان دولت و مردم» ♦️ ۱ شهریور ۱۳۹۴ 🔻 سیره سیاسی امام رضا(ع) چگونه بود و ایشان از چه راهبردهایی برای دفع دسیسه‌های مأمون بهره بردند؟ ✅ همان‌طور که می‌دانید امام هشتم(ع) به عالم آل محمد(ص) شهرت دارند، از این روی که احاطه ایشان بر علوم مختلف عصر خویش، راه را بر توطئه‌ها و دسیسه‌های مأمون سد می‌کرد. ضمن این که علم و دانش حضرت، در رفتار و گفتار و اخلاق ایشان تجلی داشت. وقتی به بررسی شرایط جامعه آن روز و بروز حوادث، تنشها و مخالفتهای مردم مسلمان می‌پردازیم، با افکار و نیات خلیفه عباسی برای کنترل جوامع اسلامی و همسو کردن مردم با حکومت وقت روبه‌رو می‌شویم که در نهایت خودکامگی و سلطه جویی دنبال می‌شد. در چنین شرایطی مردم جایگاهی در حاکمیت نداشتند و پیوندی هم به لحاظ عاطفی میان آنها و نیروهای حاکمیتی وجود نداشت. اما دوران کوتاهی که ولایتعهدی از سوی مأمون به امام رضا(ع) تحمیل شد، دورانی است که حضرت برای تجلی پیوند میان مردم و امامت تلاش کردند. اگرچه نظارت شدید مامون بر امام هشتم(ع) اعمال می‌شد، اما آن حضرت با دانش ارزشمند سیاسی الهی خویش، افراد مورد اعتماد خود را در بسترهای گوناگون حکومت قرار دادند تا برخی از لایه‌های حاکمیتی از استبداد صرف خارج شود. 🔻 اشاره کردید به تلاش ثامن الحجج(ع) برای ایجاد پیوند میان حکومت و مردم، تدابیر آن امام همام در این زمینه چه بود؟ ✅ یکی از زوایای مواضع امام رضا(ع)، تدبیر و دوراندیشی سیاسی بوده که در گفتار و اخلاق سیاسی ایشان به روشنی مشهود است. درایت و اتخاذ مواضعی بسیار عالمانه برای تنویر افکار عمومی اعم از قوم و عشیره خود، خواص جامعه و عموم مردم از نکات برجسته دوران امامت امام رضا(ع) است، از سوی دیگر مواضعی برگرفته از حکمت در برابر سیاستهای شیطانی و مکرآمیز حاکم وقت (مأمون) از احاطه امام به اوضاع جامعه و همچنین بهره مندی ایشان از علوم و فنون لازم در مواجهه با ناهنجاری‌های اجتماعی و حکومتی حکایت دارد. نکته دیگر اینکه منطق راهگشای حضرت رضا(ع) برای هدایت افکار عمومی و کلام رسای ایشان برای ایجاد جامعه‌ای همسو و همصدا با قرآن و عترت و اخلاق ، نشان از تلاش حضرت برای توسعه فرهنگ دینی و ایجاد پیوند میان مردم و امامت دارد. 🔻 امام رضا(ع) با اینکه در بدنه حاکمیت حضور داشتند، به روشنگری افکار عمومی در زمینه فسادهای دربار می‌پرداختند، آن حضرت در طرح این مواضع چه اهدافی داشتند؟ ✅ پرسش خوبی است، زیرا امام معصوم به عنوان حجت خدا حتی اگر در بدنه حاکمیتی هم حضور داشته باشد باز هم مواضع انتقادی خود را به عمال حکومتی دارد، بنابراین طرح انتقادهای کوبنده نسبت به مأمون موجب گرایش بیشتر مردم نسبت به آن امام همام می‌شد، آن حضرت با تاکید بر اینکه حکومت اسلامی باید مبتنی بر عدالت طراحی شود، دیدگاه‌های منفعت طلبانه مامون و عمال حکومتی وی را نقد می‌کردند و تاکید داشتند اگر حاکمان خود را از مردم جدا بدانند، اولین ضربه‌های مهلک را بر پایه‌های حاکمیتی خواهند زد. بنابراین از هر موضع و دیدگاهی برای ایجاد پیوند میان مردم استفاده می‌کردند.