#مشروطیت از نگاه علامه #نائینی به مناسبت سالگرد صدور فرمان مشروطيت
⭕️قسمت سوم:
❓پرسش:
به نظر شما از دل اندیشه سیاسی نائینی چگونه حکومتی در می آید؟
📌پاسخ:
معتقدم نائینی در تنبیه الامه مطالب خود را در دو بخش تنظیم وارائه کرده است. بخشی از این کتاب دفاع از #مشروطه_سلطنتی در آن مقطع تاریخی است.
👈ولی بخش مهمتر آن بیان اصول و #معیارهای_ثابتی است که هر حکومتی در هر عصر و زمانی، حتی عصر امام معصوم باید واجد آنها باشد.
به عنوان مثال:
👈اینکه حقیقت حکومت، نه تنها در نگاه دینی، بلکه نگاه عقلانی، #امانتداری است و زمامداران جامعه باید آن را امانتی بدانند که وظیفه حراستش را دارند، نه مالکیت نسبت به مملکت، منابع و ذخائر آن،
و نسبت به مردم. طبعا امانتدار باید #پاسخگوی امانتی باشد که در اختیارش نهاده شده،
نمی تواند خود را مبرّای از مسئولیت و پاسخگویی بداند. این شاخصه اصلی است.
🔻افزون بر آن، می توان شاخصه های دیگری را هم برشمرد:
اینکه اختیارات حکومت #محدود و #مقید به قانون است و قانون فصل الخطاب است،
قانونی که با #رأی_اکثریت مردم و بر اساس مصالح عمومی وضع میشود، 👈👈و به تعبیر شهید بهشتی «مبنای نظم اجتماعی در عصر غیبت امام معصوم، رأی اکثریت است.»
البته در هر جامعه ای، به ویژه در جوامع دینی و مکتبی رأی اکثریت مردم در چارچوب مرام و مکتبی است که در رتبه پیشین برگزیده اند؛
بر همین اساس، هیچ مقامی #فوق_قانون نیست؛
مردم دارای #آزادی های اجتماعی وسیاسی اند؛
مردم #حق_نظارت بر دولتمردان را دارند و این حق مستند به دلایل متعددی است؛
مردم با صاحبان قدرت از نظر حقوق، احکام و مجازاتها یکسان اند و زمامداران در این زمینه ها امتیازی بر مردم ندارند.
به نظرم از دیدگاه نائینی شاخصه های فوق از اصول و معیارهای ثابت حکومت مطلوب و ایده آل است.
❓پرسش:
❓آیا مفاهیمی چون #آزادی، #مساوات، تفکیک قوا، پارلمان و مانند آن را میتوان از دل شریعت استخراج کرد؟ و اصولا با دیدگاه نائینی میتوان مشروطیت و ارکان آن را تحلیل کرد؟
📌پاسخ:
نائینی معتقد بود مفاهیمی مثل #شورا، آزادی، مساوات و اعتبار رأی اکثریت، به آن معنایی که مرادش بود از آموزههای دینی استخراج می شود 👈👈و حتی تصریح می کرد آنچه در اروپا به عنوان مشروطه و ارکان آن مطرح شد، برگرفته از تمدن اسلامی است.
تعبیر «هذه بضاعتنا رُدّت الینا» که در تنبیه الامه به کار برده شده، به همین معناست.
ولی من عرض می کنم لازم نیست مفاهیم نو را از دل شریعت استخراج کنیم، همین که این مفاهیم با موازین و احکام مسلّم دینی تعارضی نداشته باشد، کافی است.
🔻به علاوه، آنچه از نظر عقل و #بنای_عملی_عقلا پذیرفته شود، میتواند با رعایت اصولی، از نظر شریعت هم پذیرفته شود.
بالاخره #عقل یکی از مبانی استنباط احکام شریعت است، همچنین برخی از بنائات عقلایی می تواند مورد تأیید شریعت هم باشد. پس در مواجهه با مفاهیم نو الزاماً ضرورت ندارد که از دل شریعت استخراج گردد.
❓پرسش:
آیا پروژه #نائینی برای مسائل امروز ایران #راهگشا و مؤثر می دانید؟
📌پاسخ:
اگر شاخصهای مدنظر نایینی مانند حاکمیت قانون، اعتبار رأی اکثریت، امانت دانستن حکومت و قدرت، #پاسخگو بودن زمامداران، #حق_نظارت_مردم بر قدرت، وضع قانون بر معیار مصالح و منافع عمومی چنانچه در جمهوری اسلامی رعایت شود و کارنامه چهل ساله از این زاویه مورد بازبینی قرار گیرد، می توان امیدوار بود که ما بعد از مشروطیت گامهای دیگری برداشته ایم.
البته نفس برچیدن نظام سلطنتی و تأسیس جمهوری اسلامی خودش گام دیگری بود که بعد از مشروطه برداشته شد، بالاخره نظام جمهوری در مقایسه با سلطنت، گامی به جلو و پیشرفت شمرده میشود.
معتقدم آنچه امام در اواخر عمرشان در موضوع قانونگذاری مطرح کردند، در مقایسه با نائینی گامی فراتر از بود. نائینی معتقد بود حکومت فقط در دایره #مباحات می تواند قانون وضع کند، ولی امام معتقد بود حتی در قلمرو الزامیات شرعی هم، نمایندگان مردم می توانند بر اساس مصلحت و منافع عمومی قانون وضع کنند. متاسفانه این گام بلند جدی گرفته نشد و ابعاد مختلفش پیگیری نشد.
پایان
🖋حجت الاسلام سيدجواد ورعي
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#دعاهای_روزانه
🔹رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي
🔸پروردگارا! همانا من بر خود ستم كردم، پس مرا بيامرز
📗سوره قصص، آیه ۱۶
@quranpuyan
💠#تلاوت_روزانـہ یــڪ صفحـہ قرآטּ بـہ همراـہ ترجمـہ
📖#سوره_مبارڪه_یوسف آیات 44 تا 52
📄#صفحـہ_241
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan
#گزیده_نڪات_تفسیرے
#صفحه_241
❇️سؤالات و مشكلات خود را از افراد خوش سابقه، #صدّيق و راست كردار بپرسيم
💠یوسف ایها الصدیق افتنا فی سبع بقرات سمان یاکلهن سبع عجاف وسبع سنبلات خضر و اخر یابسات لعلی ارجع الی الناس لعلهم یعلمون(46/یوسف)
🌱ای یوسف ای بسیار راستگوی ، به ما تعبیر اینکه هفت گاو فربه را هفت گاو لاغرمی خورند و هفت خوشه گندم سبز و هفت خوشه خشک دیگر را اعلام کن باشد که من برگردم بسوی مردمانی ، تا شاید ایشان بدانند.
🔷✨در ادامه ماجرا آن فردرا روانه زندان نمودند و او با یوسف روبرو شد و خطاب به آنحضرت گفت : ای یوسف ای فردی که بسیار راستگو هستی ـ چون قبلا صداقت یوسف در موردخواب او و رفیقش برای او به ظهور رسیده بود ـ اکنون ملک ما رؤیایی دیده تونظر خود را در مورد آن به من بگو و آنگاه متن رؤیا را نقل نموده و می گوید مردم منتظرند تا من تأویل این رؤیا را نزد آنان ببرم . قرآن کریم بخشهایی از این ماجرا که ضرری به کل آن نمی زند، حذف نموده و در مقام اختصارگویی و ایجاز بر آمده است .
🔷✨به هر جهت اینکه ابتدا می گوید(افتنا)یعنی به صیغه جمع از حکم تأویل خواب می پرسد به دلیل آنست که افاده کند، من تعبیر رؤیا را برای خودنمی خواهم ، بلکه رسولی از جانب بزرگان در بار هستم و اینکه در آخرمی گوید(ارجع )نیز همین مطلب را تأکید می کند و او می خواسته تا با گرفتن تعبیررؤیا با علم و حکم قطعی نزد آنها برگردد و حیرت جهالت را از آنان برطرف نماید، چون آنها نسبت به رؤیای پادشاه و تعبیر آن اهتمام داشته اند و رؤیایی که پادشاه دیده مسلما در ارتباط با شئون و مصالح مملکت و مردم بوده .
📚تفسیر المیزان
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan
#گزیده_نڪات_تفسیرے
#صفحه_241
❇️ #تبرئه_یوسف از هرگونه #اتهام!
💠وَ قالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ فَلَمَّا جاءَهُ الرَّسُولُ قالَ ارْجِعْ إِلی رَبِّكَ فَسْئَلْهُ ما بالُ النِّسْوَةِ اللاَّتِي قَطَّعْنَ أَيْدِيَهُنَّ إِنَّ رَبِّي بِكَيْدِهِنَّ عَلِيمٌ (۵۰/یوسف)
🌱و پادشاه گفت: او را نزد من آوريد، پس چون فرستادهی شاه نزد وی آمد (يوسف) گفت: نزد آقای خود برگرد و از او بپرس كه ماجرای آن زنانی كه دستانشان را بريدند چه بود؟ همانا پرودگار من، به حيله آنان آگاه است.
🔷✨تعبیری که یوسف برای خواب شاه مصر کرد اجمالا به او فهماند که این مرد یک غلام زندانی نیست بلکه شخص فوق العادهای است که طی ماجرای مرموزی به زندان افتاده است لذا مشتاق دیدار او شد اما نه آنچنان که غرور و کبر سلطنت را کنار بگذارد و خود به دیدار یوسف بشتابد بلکه «پادشاه گفت: او را نزد من آورید!» (وَ قالَ الْمَلِکُ ائْتُونِی بِهِ).
«ولی هنگامی که فرستاده او نزد یوسف آمد (به جای این که دست و پای خود را گم کند که بعد از سالها در سیاه چال زندان بودن اکنون نسیم آزادی میوزد به فرستاده شاه جواب منفی داد و) گفت: (من از زندان بیرون نمیآیم) به سوی صاحبت بازگرد و از او بپرس آن زنانی که (در قصر عزیز مصر وزیر تو) دستهای خود را بریدند به چه دلیل بود»؟ (فَلَمَّا جاءَهُ الرَّسُولُ قالَ ارْجِعْ إِلی رَبِّکَ فَسْئَلْهُ ما بالُ النِّسْوَةِ اللَّاتِی قَطَّعْنَ أَیْدِیَهُنَّ).
🔷✨او نمیخواست ننگ عفو شاه را بپذیرد و پس از آزادی به صورت یک مجرم یا لااقل یک متهم که مشمول عفو شاه شده است زندگی کند. او میخواست نخست بیگناهی و پاکدامنیش کاملا به ثبوت رسد، و سر بلند آزاد گردد.
سپس اضافه نمود اگر توده مردم مصر و حتی دستگاه سلطنت ندانند نقشه زندانی شدن من چگونه و به وسیله چه کسانی طرح شد «اما پروردگار من از نیرنگ و نقشه آن زنان آگاه است» (إِنَّ رَبِّی بِکَیْدِهِنَّ عَلِیمٌ).
📚تفسیر نمونه
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan