💠بمناسبت 14 مرداد سالروز صدور فرمان #مشروطيت
و روز #حقوق_بشر اسلامي
🌱نگاهي به نقاط قوت #اعلاميه_جهاني_حقوقبشر
از نگاه شهيد مطهري
🛑قسمت اول
حیثیت و #حقوق انسانی : #مقدمه_طلايي اعلاميه
🔻«از آنجا كه شناسایی حیثیت ذاتی كلیه ی اعضای خانواده ی بشری و حقوق یكسان و انتقال ناپذیر آنان، اساس آزادی و عدالت و صلح را تشكیل می دهد.
↩️از آنجا كه عدم شناسایی و تحقیر #حقوق_بشر منتهی به اعمال وحشیانه ای گردیده است كه روح بشریت را به عصیان واداشته، و ظهور دنیایی كه در آن افراد بشر در بیان عقیده، آزاد و از ترس و فقر فارغ باشند به عنوان بالاترین آمال بشر اعلام شده است.
از آنجا كه اساساً حقوق انسانی را باید با اجرای قانون حمایت كرد تا بشر به عنوان آخرین علاج به قیام بر ضد #ظلم و فشار مجبور نگردد.
از آنجا كه اساساً لازم است توسعه ی روابط دوستانه بین ملل را مورد تشویق قرار داد.
↩️از آنجا كه مردم ملل متحد، ایمان خود را به حقوق اساسی بشر و مقام و ارزش فرد انسانی و تساوی حقوق مرد و زن مجدداً در منشور اعلام كرده اند و تصمیم راسخ گرفته اند كه به پیشرفت اجتماعی كمك كنند و در محیطی آزادتر وضع زندگی بهتری به وجود آورند.
↩️از آنجا كه. . .
مجمع عمومی، این اعلامیه ی جهانی حقوق بشر را آرمان مشتركی برای تمام مردم وكلیه ی ملل اعلام می كند تا جمیع افراد و همه ی اركان اجتماع این اعلامیه را دائماً در مد نظر داشته باشند و مجاهدت كنند كه به وسیله ی تعلیم و تربیت احترام این #حقوق و#آزادیها توسعه یابد و با تدابیر تدریجی ملی و بین المللی، شناسایی و اجرای واقعی و حیاتی آنها، چه در میان خود ملل عضو و چه در بین مردم كشورهایی كه در قلمرو آنها می باشد تأمین گردد. . . » .
🟡#جملههای_طلایی بالا مقدمه ی اعلامیه ی جهانی حقوق بشر است؛
مقدمه ی همان اعلامیه ای است كه در باره اش می گویند: «بزرگترین توفیقی است كه تا این تاریخ در طریق تأیید حقوق انسانی نصیب عالم بشریت شده است» .
روی هر كلمه و هر جمله ی آن حساب شده است، و مظهر افكار چندین قرن فلاسفه ی آزادیخواه و حقوق شناس جهان است.
🔹مقام و احترام انسان
اعلامیه ی حقوق بشر چون بر اساس احترام به #انسانیت و #آزادی و #مساوات تنظیم شده و برای احیای حقوق بشر به وجود آمده، 👈👈مورد احترام و تكریم هر انسان با وجدانی است.
ما مردم مشرق زمین از دیر زمان از ارزش و مقام و احترام انسان دم زده ایم.
در دین مقدس اسلام- انسان، حقوق انسان، آزادی و مساوات آنها نهایت ارزش و احترام را دارد.
👈👈نویسندگان و تنظیم كنندگان این اعلامیه و همچنین فیلسوفانی كه در حقیقت الهام دهنده ی نویسندگان این اعلامیه هستند، مورد ستایش و تعظیم ما می باشند.
ولی چون این اعلامیه یك متن فلسفی است، به دست بشر نوشته شده نه به دست فرشتگان، استنباط گروهی از افراد بشر است، هر فیلسوفی حق دارد آن را تجزیه و تحلیل كند و احیاناً نقاط ضعفی كه در آن می بیند تذكر دهد.
🔶این اعلامیه خالی از نقاط ضعف نیست ولی ما در این مقاله روی نقاط ضعف آن انگشت نمی گذاریم، روی نقطه ی قوّت آن انگشت می گذاریم.
🔻تكیه گاه این اعلامیه « #مقام_ذاتی_انسان» است، #شرافت و حیثیت ذاتی انسان است.
👈از نظر این اعلامیه انسان به واسطه ی یك نوع كرامت و شرافت مخصوص به خود دارای یك سلسله #حقوق و #آزادیها شده است كه سایر جانداران به واسطه ی فاقد بودن آن حیثیت و شرافت و كرامت ذاتی، از آن حقوق و آزادیها بی بهره اند.
👌نقطه ی قوّت این اعلامیه همین است.
📚مجموعه آثار شهید مطهری . ج19، ص: 150
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
💠بمناسبت 14 مرداد سالروز صدور فرمان #مشروطيت
و روز #حقوق_بشر اسلامي
🌱نگاهي به نقاط قوت #اعلاميه_جهاني_حقوقبشر
از نگاه شهيد مطهري
🛑قسمت دوم
🛑نكات مهم مقدمه اعلامیه حقوق بشر
این اعلامیه در 30 ماده تنظیم شده است.
👈نكات مهم مقدمه این اعلامیه كه شایسته است مورد توجه قرار گیرد چندتاست:
1⃣. بشر از یك نوع #حیثیت و احترام و #حقوق_ذاتی_غیرقابل_انتقال برخوردار است.
2⃣. حیثیت واحترام و حقوق ذاتی بشر كلی و عمومی است، تمام افراد انسانی را در بر می گیرد، #تبعیض_بردار نیست، سفید و سیاه، بلند و كوتاه، زن و مرد یكسان از آن برخوردارند.
همان طوری كه در میان اعضای یك خانواده احدی نمی تواند گوهر خود را از سایر اعضا شریفتر و اصیلتر بداند، همه ی افراد بشر نیز كه عضو یك خانواده ی بزرگتر و اعضای یك پیكر می باشند از لحاظ شرافت متساویند، ❌هیچ كس نمی تواند خود را از فرد دیگر شریفتر بداند.
3⃣. اساس #آزادی و صلح و #عدالت این است كه همه ی افراد در عمق وجدان خود به این حقیقت (حیثیت و احترام ذاتی همه ی انسانها) ایمان و اعتراف داشته باشند.
این اعلامیه می خواهد بگوید منشأ كلیه ی ناراحتیهایی كه افراد بشر برای یكدیگر به وجود می آورند را كشف كرده است.
❌منشأ بروز جنگها و ظلمها و تجاوزها و اعمال
وحشیانه ی افراد و اقوام نسبت به یكدیگر، عدم شناسایی حیثیت و احترام ذاتی انسان است. این عدم شناسایی از طرف عده ای، طرف مقابل را وادار به عصیان و طغیان می كند و از همین راه صلح و امنیت به خطر می افتد.
4⃣. بالاترین آرزویی كه همه در راه تحقق بخشیدن به آن باید بكوشند، ظهور دنیایی است كه در آن #آزادی_عقیده و امنیت و #رفاه_مادی به طور كامل وجود داشته باشد؛ #اختناق، ترس، #فقر ریشه كن شده باشد.
مواد سی گانه ی اعلامیه برای تحقق بخشیدن به این آرزو تنظیم شده است.
5⃣. ایمان به حیثیت ذاتی انسانها و احترام به حقوق غیر قابل سلب و انتقال آنها تدریجاً به وسیله ی تعلیم و تربیت باید در همه ی افراد به وجود آید.
💠اعلامیه ی حقوق بشر حقوق ذاتی و #غیرقابل_سلب و غیر قابل اسقاط انسانها را مورد بحث قرار داده است؛
📃محتویات اعلامیه ی حقوق بشر از نوع امور قراردادی نیست كه قوای مقنّنه ی كشورها بتوانند آن را تصویب بكنند یا نكنند.
🔻اعلامیه ی حقوق بشر حقوق ذاتی و غیرقابل سلب و غیر قابل اسقاط انسانها را مورد بحث قرار داده است؛
حقوقی را مطرح كرده است كه به ادعای این اعلامیه لازمه ی حیثیت انسانی انسانهاست و دست توانای خلقت و آفرینش آنها را برای انسانها قرار داده است، یعنی مبدأ و قدرتی كه به انسانها عقل و اراده و شرافت انسانی داده است این حقوق را هم طبق ادعای اعلامیه ی حقوق بشر به انسانها داده است.
❌❌انسانها نمی توانند محتویات اعلامیه ی حقوق بشر را برای خود وضع كنند و نه می توانند از خود سلب و اسقاط نمایند. از تصویب مجلسین و قوای مقنّنه گذشته یعنی چه؟ !
📃اعلامیه ی #حقوق_بشر فلسفه است نه قانون؛ باید به تصدیق فیلسوفان برسد نه به تصویب نمایندگان. مجلسین نمی توانند با اخذ رأی و قیام و قعود، فلسفه و منطق برای مردم وضع كنند. اگر اینچنین است پس فلسفه ی نسبیت اینشتاین را هم ببرند به مجلس و از تصویب نمایندگان بگذرانند، فرضیه ی وجود حیات در كرات آسمانی را نیز به تصویب برسانند.
👈👈قانون طبیعت را كه نمی شود از طریق تصویب قوانین قراردادی تأیید یا رد كرد.
👈وقتی كه چنین اعلامیه ای از طرف گروهی كه خود از متفكرین و فلاسفه بوده اند صادر می شود، ملتها باید آن را در اختیار فلاسفه و مجتهدین حقوق خویش قرار دهند. اگر از نظر فلاسفه و متفكرین آن ملت مورد تأیید قرار گرفت، همه ی افراد ملت موظفند آنها را به عنوان حقایقی فوق قانون رعایت كنند.
قوه ی مقنّنه نیز موظف است قانونی بر خلاف آنها تصویب نكند.
📚مجموعه آثار شهید مطهری . ج19، ص: 149 و 142
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#مشروطیت از نگاه علامه #نائینی به مناسبت سالگرد صدور فرمان مشروطيت
⭕️قسمت اول:
✏️تعريف مشروطيت
از نظر رهبران مذهبی، #مشروطیت عبارت است از: «تحدید #قدرت_مطلقه سلاطین و مشروط کردن زمامداران به ضوابط و معیارهای مشخص یا ملزم کردن آنان به اداره جامعه بر مدار قانون».
👈از نظر ایشان مشروطیت به این معنا، در هر جامعه ای با هر مرام و مکتبی می توانست تحقق پیدا کند؛ در جامعه ای که اکثریت مردم مسیحیاند مثل انگلستان یا مسلمان سنیاند مثل عثمانی یا مسلمان شیعیاند مثل ایران. مشروطیت به این معنا نه منافاتی با مسیحیت دارد، نه منافاتی اسلام دارد، و نه منافاتی با تشیع.
📌استقبال #رهبران_مذهبی مشروطه از مشروطیت به این معنا این بود که معتقد بودند عامل عقب ماندگی مسلمانان از رشد و پیشرفت، #استبداد_سیاسی حاکم بر جوامع اسلامی است.
👈 نائینی از علمای مخالف مشروطه گله می کند که چرا از این واقعیت غافلند که استبداد سیاسی مانع پیشرفت مسلمانان است. حتی از این که علمای اهل سنت در عثمانی از موج مشروطه خواهی استقبال کردند، ولی تعدادی از علمای شیعه در برابر آن ایستاده و در کنار استبداد سیاسی قرار گرفتند، اظهار تأسف می کند.
👈اصولا از نظر #نائینی استبداد سیاسی از نگاه دینی، نوعی #شرک و در برابر توحید قرار دارد. ایشان با استناد به آیات قرآن و سیره و سنت اولیای دین نشان میدهد که به بردگی گرفتن مردم توسط سلاطین و خود را در جایگاه مقام «لایُسئل عمّا یفعل» دیدن، شرک به خداست.
📌دفاع او از مشروطیت از این زاویه در حقیقت، دفاع از توحید اجتماعی اسلام و نجات جامعه از #شرک بود.
❇شهید مطهری در توصیف کتاب نائینی نوشته: «تفسیر دقیق از توحید عملی اجتماعی و سیاسی اسلام را هیچکس به خوبی علامه بزرگ و مجتهد سترگ، میرزا محمد حسین نائینی «قدس سرِه» توأم با استدلالها و استشهادهای متقن از قرآن و نهج البلاغه در کتاب ذیقیمت تنبیه الامه و تنزیه المله بیان نکرده است.»
❓کدام قانون؟
↩️گام دوم این بود که مشخص شود منظور از قانون چیست؟ حال که مشخص شد مشروطیت «تحدید قدرت مطلقه سلاطین به قانون است»، کدام قانون؟ آیا این قانون در همه جوامع یکسان است یا می تواند متفاوت باشد؟
❓ايا تشكيل مجلس قانونگذاري بدعت و خلاف شرع است؟
📌علمای مخالف مشروطه معتقد بودند که ما قانونی به نام #شریعت داریم و اصلا نیازی به قانون و نهاد قانونگذاری نداریم. همین که سلاطین محدود و مقید به شریعت باشند، کافی است. جوامعی نیاز به قانون و قانونگذاری دارند که فاقد شریعتاند. ما شریعتی داریم که حکم هر موضوعی را مشخص کرده، پس نه تنها نیازی به قانون و قانونگذاری نداریم، بلکه قانونگذاری بدعت و حرام است.
📌بر خلاف #شیخ_فضل الله نوری و همفکران ایشان، نائینی معتقد بود که قانونگذاری #بدعت نیست
👈👈چون مجلس شورای ملی در امور عرفی قانون وضع خواهد کرد، نه امور شرعی؛ و اصلا امور شرعی تخصصاً از قلمرو کار مجلس بیرون است. در موضوعاتی که شرع حکمش را مشخص کرده، وارد نمی شود.
بدعت آن است که شما چیزی را که از شریعت نیست، به شریعت نسبت دهید، مجلس قانون خویش را به شریعت نسبت نمی دهد، پس بدعتی در کار نیست.
📌علاوه بر آن، ایشان معتقد بود که حکومت می تواند در قلمرو مباحات یا به تعبیر ایشان «ما لا نصّ فیه» قانون وضع کرده و آن را بر مردم الزام کند.
انجام اموری که از نظر شرع بر عهده #مردم نهاده شده، و اختیار فعل و ترک آن را دارند، همانگونه که انسان در قلمرو زندگی شخصی می تواند از طریق نذر یا عهد یا قسم فعل مباحی را بر خود الزام کند، در حوزه زندگی اجتماعی هم حکومت میتواند اموری که ذاتاً مباح است، را الزامی کند و حتی برای تخلف از آن هم مجازات تعیین نماید. بسیاری از قوانین و مقررات مثل قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی که در زندگی های شهرنشینی امروز، به منظور برقراری نظم در عبور و مرور وضع شده، از همین قبیل است.
👈نائینی یک فصل از کتاب تنبیه الامه را به پاسخگویی به شبهات علمای مخالف مشروطه اختصاص داده؛ یکی از شبهات هم مسئله #مشروعیت_قانونگذاری بود.
💫ادامه دارد.
🖋حجت الاسلام سيدجواد ورعي
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#مشروطیت از نگاه علامه #نائینی به مناسبت سالگرد صدور فرمان مشروطيت
⭕️قسمت دوم:
❓پرسش:
آیا مشروطه دوم #انحراف از مشروطیت بود یا اساساً برداشت نائینی و رهبران مذهبی نجف از مشروطیت درست نبوده که در این دوره تصور کردند که مشروطیت دچار انحراف شده است؟
پاسخ
♻معتقدم با تعریف رهبران مذهبی مشروطه که مشروطیت «تحدید قدرت مطلقه سلاطین» است، و می تواند در هر جامعه ای با هر مرام و مکتبی، و با رعایت شرایط و اقتضائات و باورهای اکثریت مردم آن جامعه پیاده شود. معتقد بودند که مشروطه خواهان بخصوص پس از فتح تهران شرایط و اقتضائات و باروهای جامعه دینی ایران را نادیده گرفتند ؛ اصلا برای #شریعت حرمتی قائل نبودند؛ و عملا باورهای دینی اکثریت مردم را نادیده گرفتند؛ به طور کلی روحانیت را از صحنه اجتماع بیرون کردند، نه تنها از علمای مخالف مشروطه، بلکه از رهبران دینی مشروطه در ایران خلع ید کردند. شیخ فضل الله نوری، مجتهد اول تهران را در روز میلاد علی (ع)، با آن وضعیت اعدام کردند. سید عبدالله بهبهانی، از رهبران مذهبی مشروطه را ترور کردند؛ با سید محمد طباطبایی که جزو رهبران مذهبی مشروطه در ایران بود، آن گونه برخورد کردند؛ و در نهایت هم رضاخان به قدرت رسید و استبداد به شکل دیگری تثبیت شد.
⭕این رویّه، #انحراف از مشروطیتی بود که هدفش#تقلیل_ظلم، محدود کردن قدرت سلاطین، #آزادی از بردگی صاحبان قدرت و #مساوات_مردم با #زمامداران در حقوق، احکام و مجازاتها بود؛ و این اهداف منافاتی با شریعت اسلام و باورهای دینی اکثریت مردم نداشت.
احساس علمای نجف این بود که این رویّه انحراف از اهداف مشروطیت است؛ لذا در تاریخ هست آخوند خراسانی تصمیم گرفت با سفر به ایران، و رهبری نهضت از نزدیک، مشروطیت را به مسیر اصلی اش باز گرداند ولی به طرز مشکوکی از دنیا رفت .
🔻حتی فراتر از اقتضائات اکثریت جامعه دینی ایران، ارکان اصلی مشروطیت هم به محاق رفت. آیا قانون اساسی و التزام بدان، مجلس شورای ملی برآمده از رأی اکثریت، آزادی بیان و قلم، مساوات مردم با زمامداران جامعه در حقوق، احکام و مجازاتها که همگی از ارکان مشروطیت اند، در دوران حاکمیت پهلوی چه سرنوشتی پیدا کرد؟
اسناد دوران پهلوی اول را مشاهده کنید که چگونه به بلاد مختلف دستورالعمل صادر می کردند که فلانی و فلانی و فلانی باید به عنوان نماینده آن استان از صندق درآید. رأی اکثریت چه سرنوشتی پیدا کرد؟
❓آیا همه اینها نشانه هایی بر #انحراف از مشروطیت نبود؟
همانگونه که معتقدم امروز هم با #جمهوری_اسلامی فاصله گرفته ایم.
❓پرسش:
آیا تفاوت بین علما ازجمله مرحوم #نائینی با شیخ #فضل_الله_نوری شاهد بر این نیست که نتوان از شریعت به عنوان یک امر ثابت یاد کرد؟
در این صورت مشروطیت متناسب با جامعه دینی، براساس نگاه کدام عالم باید شکل بگیرد؟
📌پاسخ:
👈اشاره کردم که رهبران مذهبی مشروطه در نجف بر این باور بودند که مشروطیت در هر جامعه باید با رعایت شرایط و اقتضائات آن جامعه تحقق پیدا کند.
👈مقصود از #اقتضائات_جامعه_دینی ایران، باورهای ایمانی، ارزش های اخلاقی و احکام شرعی است. حتی عادت و سنتهای ملی جامعه هم جزو اقتضائات جامعه است. پس فقط مقصود از اقتضائات و شرایط جامعه، فقط شریعت نیست.
به علاوه، شریعت دارای دو دسته احکام است: احکام مسلّم شرعی که مورد اتفاق فقیهان است و اصلا اجتهاد در آنها راه ندارد،
و احکام نظری که اختلاف نظر در این بخش دیده می شود.
نمی شود همه این آموزه ها را نادیده گرفت و در صدد پیاده کردن مشروطیت اروپایی با همه لوازم و پیامدهایش در جامعه ایران بر آمد، در حالی که متناسب با اقتضائات آن جامعه است.
مثالی بزنم تا مقصودم از اقتضائات جامعه دینی ایران روشن شود.
📌 بر اساس ماده دوم متمم قانون اساسی مشروطه، هیئت طرازی متشکل از #مجتهدان باید بر مصوبات مجلس نظارت می کردند، ولی هیچ گاه اجازه ندادند چنین هیأتی شکل بگیرد و بر قوانین مصوب مجلس نظارت کند، چون کسانی که در مشروطه دوم به قدرت رسیدند اصولا نهاد دین و علما و مجتهدان را مزاحم میدانستند.
👈معقتدم رویکردی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ موجب شد تا اصولی مثل اصل ولایت فقیه و شورای نگهبان که به مراتب قدرتمندتر از هیئت طراز متمم قانون اساسی مشروطه است، در قانون اساسی جمهوری اسلامی گنجانده شود، واکنشی بود به آنچه بعد از انقلاب مشروطیت رخ داد تا بار دیگر نتوان نهاد دین و روحانیت را از عرصه سیاست بیرون کرد. شاهد بر این سخن این است که برخی از نمایندگان مجلس بررسی نهایی قانون اساسی در دفاع از اصول یاد شده، همین گونه استدلال کردند
ادامه دارد.
🖋حجت الاسلام سيدجواد ورعي
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#مشروطیت از نگاه علامه #نائینی به مناسبت سالگرد صدور فرمان مشروطيت
⭕️قسمت سوم:
❓پرسش:
به نظر شما از دل اندیشه سیاسی نائینی چگونه حکومتی در می آید؟
📌پاسخ:
معتقدم نائینی در تنبیه الامه مطالب خود را در دو بخش تنظیم وارائه کرده است. بخشی از این کتاب دفاع از #مشروطه_سلطنتی در آن مقطع تاریخی است.
👈ولی بخش مهمتر آن بیان اصول و #معیارهای_ثابتی است که هر حکومتی در هر عصر و زمانی، حتی عصر امام معصوم باید واجد آنها باشد.
به عنوان مثال:
👈اینکه حقیقت حکومت، نه تنها در نگاه دینی، بلکه نگاه عقلانی، #امانتداری است و زمامداران جامعه باید آن را امانتی بدانند که وظیفه حراستش را دارند، نه مالکیت نسبت به مملکت، منابع و ذخائر آن،
و نسبت به مردم. طبعا امانتدار باید #پاسخگوی امانتی باشد که در اختیارش نهاده شده،
نمی تواند خود را مبرّای از مسئولیت و پاسخگویی بداند. این شاخصه اصلی است.
🔻افزون بر آن، می توان شاخصه های دیگری را هم برشمرد:
اینکه اختیارات حکومت #محدود و #مقید به قانون است و قانون فصل الخطاب است،
قانونی که با #رأی_اکثریت مردم و بر اساس مصالح عمومی وضع میشود، 👈👈و به تعبیر شهید بهشتی «مبنای نظم اجتماعی در عصر غیبت امام معصوم، رأی اکثریت است.»
البته در هر جامعه ای، به ویژه در جوامع دینی و مکتبی رأی اکثریت مردم در چارچوب مرام و مکتبی است که در رتبه پیشین برگزیده اند؛
بر همین اساس، هیچ مقامی #فوق_قانون نیست؛
مردم دارای #آزادی های اجتماعی وسیاسی اند؛
مردم #حق_نظارت بر دولتمردان را دارند و این حق مستند به دلایل متعددی است؛
مردم با صاحبان قدرت از نظر حقوق، احکام و مجازاتها یکسان اند و زمامداران در این زمینه ها امتیازی بر مردم ندارند.
به نظرم از دیدگاه نائینی شاخصه های فوق از اصول و معیارهای ثابت حکومت مطلوب و ایده آل است.
❓پرسش:
❓آیا مفاهیمی چون #آزادی، #مساوات، تفکیک قوا، پارلمان و مانند آن را میتوان از دل شریعت استخراج کرد؟ و اصولا با دیدگاه نائینی میتوان مشروطیت و ارکان آن را تحلیل کرد؟
📌پاسخ:
نائینی معتقد بود مفاهیمی مثل #شورا، آزادی، مساوات و اعتبار رأی اکثریت، به آن معنایی که مرادش بود از آموزههای دینی استخراج می شود 👈👈و حتی تصریح می کرد آنچه در اروپا به عنوان مشروطه و ارکان آن مطرح شد، برگرفته از تمدن اسلامی است.
تعبیر «هذه بضاعتنا رُدّت الینا» که در تنبیه الامه به کار برده شده، به همین معناست.
ولی من عرض می کنم لازم نیست مفاهیم نو را از دل شریعت استخراج کنیم، همین که این مفاهیم با موازین و احکام مسلّم دینی تعارضی نداشته باشد، کافی است.
🔻به علاوه، آنچه از نظر عقل و #بنای_عملی_عقلا پذیرفته شود، میتواند با رعایت اصولی، از نظر شریعت هم پذیرفته شود.
بالاخره #عقل یکی از مبانی استنباط احکام شریعت است، همچنین برخی از بنائات عقلایی می تواند مورد تأیید شریعت هم باشد. پس در مواجهه با مفاهیم نو الزاماً ضرورت ندارد که از دل شریعت استخراج گردد.
❓پرسش:
آیا پروژه #نائینی برای مسائل امروز ایران #راهگشا و مؤثر می دانید؟
📌پاسخ:
اگر شاخصهای مدنظر نایینی مانند حاکمیت قانون، اعتبار رأی اکثریت، امانت دانستن حکومت و قدرت، #پاسخگو بودن زمامداران، #حق_نظارت_مردم بر قدرت، وضع قانون بر معیار مصالح و منافع عمومی چنانچه در جمهوری اسلامی رعایت شود و کارنامه چهل ساله از این زاویه مورد بازبینی قرار گیرد، می توان امیدوار بود که ما بعد از مشروطیت گامهای دیگری برداشته ایم.
البته نفس برچیدن نظام سلطنتی و تأسیس جمهوری اسلامی خودش گام دیگری بود که بعد از مشروطه برداشته شد، بالاخره نظام جمهوری در مقایسه با سلطنت، گامی به جلو و پیشرفت شمرده میشود.
معتقدم آنچه امام در اواخر عمرشان در موضوع قانونگذاری مطرح کردند، در مقایسه با نائینی گامی فراتر از بود. نائینی معتقد بود حکومت فقط در دایره #مباحات می تواند قانون وضع کند، ولی امام معتقد بود حتی در قلمرو الزامیات شرعی هم، نمایندگان مردم می توانند بر اساس مصلحت و منافع عمومی قانون وضع کنند. متاسفانه این گام بلند جدی گرفته نشد و ابعاد مختلفش پیگیری نشد.
پایان
🖋حجت الاسلام سيدجواد ورعي
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
⭕️نگاهي به كتاب معروف ميرزاي #ناييني
به مناسبت سالگرد صدور فرمان #مشروطيت
🛑قسمت چهارم ؛
تنبیه ُالاُمَّة و تَنْزیه ُالمِلَّة، مشهورترین رساله درباره مبانی فکری و ابعاد گوناگون حکومت مشروطه، بر اساس نگرش شیعی، و به زبان فارسی است.
✏️✏️نويسنده
📌میرزا محمدحسین غروی #نائینی (متوفی ۱۳۵۵ق) از شاگردان مبرِّز میرزا حسن شیرازی (متوفی ۱۳۱۲ق ۱۲۷۳ش)، آقا سید محمد فشارکی اصفهانی (متوفی ۱۳۱۶ق۱۲۷۷ش) و آخوند ملامحمد کاظم خراسانی (متوفی ۱۳۲۸ق)، و مجتهدی توانا و آگاه به مسائل زمان خود بود
📚محتوا
👈کتاب شامل مقدمه، پنج فصل و خاتمه است.
در مقدمه مطالبی درباره حقیقت استبداد و مشروطیت، دولت، قانون اساسی، مجلس شورای ملی، حریت و مساوات آمده است.
فصول پنج گانه کتاب عبارتاند از:
🔹1-پژوهش در بنیان سلطنت مجعوله در دین اسلام و توضیحِ اینکه نزد همه شرایع و حکما و عقلا، #سلطنت_استبدادی و «دل بخواهانه» پذیرفته نیست و سلطنت فقط به اقامه «وظایف و مصالح لازمه نوعیه» محدود است.
🔹2-بحث درباره اینکه در عصر غیبت چون دسترسی به صاحب مقام عصمت ممکن نیست و نایبان عام امام (فقیهان) نیز از «اقامه وظایفِ» حکومتی به دور ماندهاند، واجب است سلطنت از شکل #استبدادی به صورت «تحدید استیلای جَوْری» ارجاع گردد.
🔹3-کفایت حکومت مشروطه برای محدودساختن حاکمیت.
🔹4-بررسی شبههها و ایرادهایی که درباره تأسیس حکومت مشروطه مطرح شده است.
🔹5-شرایط صحت و مشروعیت دخالت نمایندگان منتخب مردم در سیاست و وظایف آنان.
خاتمه کتاب نیز دربرگیرنده دو «مقصد» (بخش) است:
در «استقصاء #قوای_ملعونه_استبداد»
علاج قوای استبدادی
❇#هدف_کتاب
هدف از نگارش این کتاب، چنانکه نائینی به صراحت بیان کرده، تنبیه امت به ضروریات شریعت و مبرّا کردن ساحَت دین (ملت) از زندقه و الحاد و بدعت (ظلم و استبداد) است.
👈هدف اصلی کتاب، نفی استبداد و اقامه دلیل بر درستی حکومت مشروطه، بر اساس مکتب تشیع، و پاسخ به اشکالات و شبهات مخالفان مشروطه است.
✏️نویسنده در سراسر کتاب، با دیدگاهی که #اسلام را توجیه کننده #استبداد و حاکمیت استبدادی میداند، به شدت مخالفت میکند.
📌 به عقیده او منکران و مخالفان #آزادی، مساوات، شورا و #قانون از قوای استبدادند،
از این میان به ویژه افرادی را که در زیِّ روحانیتاند و از جهل مردم به سود خویش سوء استفاده میکنند، «شعبه #استبداد_دینی» در کنار «شعبه استبداد سیاسی» میداند.
به عقیده مؤلف، #استبداد_دینی و قوای نفرین شده آن، از تمام جنبههای استبداد، برای جامعه خطرناکتر و مقابله با آن نیز مشکلتر و «در حدود امتناع است ».
❇اهمیت کتاب
به دلیل حساس بودن موضوع و نظریه ابراز شده در این کتاب، از آغاز نگارش آن تا امروز نظرهای متفاوتی درباره آن اظهار شده است، ولی حتی جدیترین منتقدان، نتوانستهاند عمق مباحث و دقت علمی آن را نادیده بگیرند و از ستایش و تحسین آن خودداری ورزند.
⭕آخوند خراسانی آن را «اجلّ از تمجید» دانسته و ملا عبدالله مازندرانی ضمن تمجید از این اثر، تمام اصول و مبانی سیاسی آن را مأخوذ از اسلام ذکر کرده است.
⭕به نوشته سیدمحمود طالقانی، این کتاب «با حرارت و استدلال محکم» نوشته شده و نظر نهایی و عالی اسلام و شیعه درباره حکومت با ارائه مدارک موثق، در آن بیان شده است و برای علما و مجتهدان، کتابی استدلالی و اجتهادی و برای عوام رسالهای تقلید درباره وظایف اجتماعی است.
⭕مرتضی مطهری این کتاب «ذی قیمت» را تفسیری دقیق از توحید عملی، اجتماعی و سیاسی اسلام دانسته که با استدلالها و استشهادهای متقن، از قرآن و نهج البلاغه توأم است.
💻نقل از ويكي شيعه.
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
⭕️نگاهي به كتاب معروف #ناييني
به مناسبت سالگرد صدور فرمان #مشروطيت
🛑قسمت پنجم ؛
🟢مهم ترین اثر میرزای #نائینی که شهرت سیاسی و اجتماعی وی به دلیل نگارش آن است، "تبنیه الامه و تنزیه المله" به شمار می رود. وی این کتاب را در ۱۳۲۷ هجری در دوران استبداد صغیر نوشت.
تنبیه الامه به معنای آگاه کردن امت اسلام به ضروریات #شریعت بوده و
تنزیه المله یعنی منزه دانستن دین اسلام از بدعت #استبداد است.
#استبداد عامل #عقب_ماندگی #مسلمانان
❇در زمان مشروطه این اندیشه که #استبداد، عامل #انحطاط و عقب ماندگی ایران است در فضای فکری ایران موج می زد و برخی از متجددان، #اسلام را دینی استبدادی و مخالف آزادی و دموکراسی و بنابراین علت و عامل انحطاط و عقب ماندگی می پنداشتند و این چیزی بود که بر نائینی گران آمد.
او ضمن پذیرش این باور که استبداد عامل اصلی عقب ماندگی و انحطاط ایران و جهان اسلام بوده و هست، 👈👈تلاش کرد تا بر این نظر که اسلام دینی استبداد پذیر و مخالف آزادی و مشروطه است خط بطلان بکشد.
حتی از این پا فراتر می نهد و می گوید که حکومت صدر اسلام نیز مبتنی بر ۲ اصل مصلحت مردم و #آزادی_مردم بوده که اصول اساسی مشروطیت هستند.
📌بنابراین تلاش می کند تا ثابت کند که سیره و سنت پیامبر(ص) و ائمه و آموزه های قرآن همه موافق با اصول#حکومت_شورایی و در جهت نفی و نابودی حکومت استبدادی بوده و حتی اروپاییان حکومت عملی، احکام سیاسی و علوم مدنی خود را از اسلام و مسلمانان پس از جنگ های صلیبی گرفته اند.
🔹نائینی راز ترقی سریع و خارق العاده اسلام و مسلمانان اولیه را در نوع حکومت غیر استبدادی می داند که با شهادت حضرت علی(ع) و روی کار آمدن معاویه حکومت مسلمانان به استبداد تغییر کرد و از آن پس رو به انحطاط رفتند.
👈نائینی معتقد بود #استبداد، باعث اوضاع نابسامان کشور شده است و تنها راه حل برای خروج از این بنبست را تأیید #مشروطه میدانست.
نائینی، #استبداد_دینی را یکی دیگر از عوامل عقب ماندگی جوامع می داند و پیدایش شعبه استبداد دینی را نیز به سیاست معاویه مربوط می کند
و می نویسد که شعبه استبداد دینی دو رشته است: #سکوت در برابر ظلم و استبداد و #معاونت به استبداد. بنابراین وی استبداد را به استبداد سیاسی و دینی تقسیم می کند و معتقد است هر دو می تواند باعث عقب ماندگی جوامع شوند.
👈بنابراین نائینی معتقد بود استبداد، باعث اوضاع نابسامان کشور شده است و تنها راه حل برای خروج از این بنبست را تأیید مشروطه میدانست.
وی در رساله خود حاکمیت اسلام را با دلیل و برهان قاطع اثبات کرد و پرده از چهره حکومتهای استبدادی برداشت و همچنین زندگی در زیر سلطه استبداد را مساوی با #برده بودن اعلام کرد.
❇#نائینی و #بیداری_مردم
✏️نائینی در رساله خود وظیفه حکومت را محدود می کند به حفظ نظم، رساندن حق به حق دار، حفظ امنیت مردم و جلوگیری از تجاوز بیگانگان.
وی برخی امور را به عنوان #حقوق_شهروندان در یک جامعه غیر استبدادی معرفی میکند که عبارتند از آزادی، مساوات، مشارکت، #نظارت، امنیت مالی، امنیت بر عرض و ناموس، امنیت بر مسکن، #عدم_تجسس از خفایای افراد، عدم نفی انسان ها از تصرف در مال و...
بنابراین نائینی با طرح این نظریات در برابر فضای استبداد زده جامعه، باعث آگاهی و بیداری جامعه اسلامی شد.
❇نائینی معتقد است ۲ نوع حکومت بیشتر وجود ندارد ↩️یکی حکومت #تملیکیه و دیگری #ولایتیه است. حکومت تملیکه همان #استبدادی است که شاه هر چه می خواهد انجام می دهد و مملکت، مردم، جان، مال و ناموس خلایق از اموال شاه محسوب می شود.
نائینی این حکومت را استبدادی و #شرک_آمیز می داند و آن را بدعتی در اسلام می شمارد.
↩️اما در #حکومت_ولایتیه، قدرت امانتی است نزد حاکمان، #امانتی که هر یک از مردم در آن سهمی دارند و می توانند #حاکم را بازخواست کنند در واقع در حکومت ولایتیه این خواست مردم است که اجرا می شود و حاکم تنها در محدوده ای که در قانون اساسی تعیین شده، اختیار دارد.
🖋نقل از "نائینی، نظریه پرداز سیاسی ایران در دوره مشروطه " سايت ايرنا
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
⭕️مروري بر كتاب معروف #علامه_ناييني
به مناسبت سالگرد صدور فرمان #مشروطيت
🛑قسمت ششم ؛
مطالعه بخشهايي از متن روان نویسی شده کتاب "تنبیه الأمة و تنزیه الملة"
💢عوامل #تقويتكننده #استبداد
1⃣. ایجاد #اختلاف بین مردم
از عوامل تقویت کننده استبداد ایجاد اختلاف بین مردم است، هر چند که ریشه آن جهل و ناآگاهی است و استبداد دینی و شاه پرستی به آن دامن می زند.
در امتهای گذشته موفقیت حاکمیت استبدادی ناشی از همین وجود تفرقه و چند دستگی در میان مردم بوده است.
قران در مورد #فرعون می گوید:
🔸«إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلا فِي الأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَها شِيَعاً يَسْتَضْعِفُ طائِفَةً مِنْهُمْ يُذَبِّحُ أَبْناءَهُمْ»(قصص/۴) (فرعون در زمين برترى جويى كرد و اهل آن را به گروههاى مختلفى تقسيم نمود، گروهى را به ضعف و ناتوانى مى كشاند، پسران را مى كشت و سر مى بريد). واضح است که در این آیه موفقیت فرعون در گرو همین #چند_دستگی و نبود همبستگی اجتماعی اعلام شده است.
🔹امام #علی ع در خطبه قاصعه سخنانی دارد که برای شناخت درد و درمان توسط شیعیان صادق و خالص از اغراض استبدادی و استعبادی بسی مفید است:
«از عذابهايى كه بر اثر زشتی ها بر امتهاى گذشته وارد شد ، بترسيد پس خير و شر احوال آنان را به ياد آوريد و از اينكه شما هم مانند آنان شويد، بپرهيزيد و هرگاه در تفاوت حالات آنان انديشه كرديد، پس كارى را كه به خاطر آن عزت يافتند و شر دشمنان بواسطه آن برطرف شد و عافيتشان تداوم يافت و نعمت را به سوى ايشان كشانيد و رشتهء كرامت را بين آنان وصل نمود تا از #تفرقه بپرهيزند و #مهربان بوده و يكديگر را بدان سفارش كنند ، انتخاب كنيد؛ و متقابلا از انجام هر عملى كه پشت آنان را شكست و قدرتشان را سست كرد به خاطر كينه ورزى در دلها و دشمنى در سينه ها و پشت كردن اشخاص به هم و يارى نكردن دستها يكديگر را بپرهيزيد. ....آيا در اطراف زمين ارباب و بر جهانيان پادشاهانى نبودند؟! پس بنگريد به آنچه كه در پايان امرشان بدان گرفتار آمدند ، آنگاه كه بينشان جدايى افتاد و مهربانى و الفت از بين رفت و سخنان و قلبهايشان متفرق شد و حزبها و شعبه هاى مختلفى شدند و دسته دسته به جان هم افتادند، از اين رو خداوند لباس كرامت و بزرگوارى را از تنشان بيرون كرد و فراوانى نعمتش را برگرفت و تنها داستانهاى آنان در صفحات تاريخ باقى ماند تا عبرت گيرندگان شما پند گيرند.»
📚(نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲)
👈از جهت برهان و عقل هم روشن است که آنچه حافظ حقوق یک ملت است همان #اتحاد و وحدت کلمه است و از همین رو حکومتهای استبدادی در صدد تضعیف و از بین بردن آن از راههای مختلف و از جمله جلوگیری از اجتماعات بر می آیند. وضعیت فلک زده کنونی ایران بیانگر درستی این برهان است.
2⃣- ترساندن و #آزار و اذیت #آزادی_خواهان
👈دومين نیروی #استبداد #ارعاب و ترساندن و #شکنجهکردن_آزادیخواهان و کسانی است که می خواهند در مسیر انبیاء گام بردارند و آزادی خدادادی را به جامعه و مردم برگردانند.
حاکمان مستبد به انواع جنایتها از کشتن و شکنجه و زندانی کردن و مسموم کردن و #آبرو ریختن و اموال را به غارت بردن برای بقای خود و جلوگیری کردن از گسترش آزادی خواهی به عموم جامعه دست می زنند.
3⃣. عادی بودن #زورگویی_قدرتمندان به زیردستان
👈از دیگر عوامل تقویت استبداد وجود #فرهنگ_زورگویی در میان طبقات و اقشار قدرتمند بویژه زمینداران به زیر دستان خود است. در آغاز وزیدن نسیم مشروطیت و عدالت در ایران، گمان بر این بود که فقط با استبداد شاه و دولتیان مبارزه می شود، همه اقشار از روحانیون و زمینداران و ...به حمایت از مشروطه برخاستند اما همین که دریافتند قرار بر نفی استبداد از همه اقشار جامعه و نفی فرهنگ استبدادی است، ورق برگشت و شاخه #استبداد_دینی به نام حفظ دین و شاه پرستان به بهانه دولتخواهی و #حفظ_نظام و سایر چپاولگران و مفت خوران هر یک به بهانه ای، پرچم مخالفت با مشروطه را برافراشتند.
4⃣. استفاده از امکانات مملکت برای #سرکوبی_ملت
👈ديگر نیروی پشتوانه استبداد، استفاده از اموال و تجهیزات و نیروی نظامی برای #سرکوب_ملت است. استفاده از فرماندهان نظامی خارجی برای تربیت و آموزش نیروهای نظامی و گاه مسلح کردن ایلات و عشایر در همین مسیر صورت می گیرد.
💫ادامه دارد
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
⭕️مروري بر كتاب معروف #علامه_ناييني
به مناسبت سالگرد صدور فرمان #مشروطيت
🛑قسمت هفتم ؛
مطالعه بخشهايي از متن روان نویسی شده کتاب "تنبیه الأمة و تنزیه الملة"
💢عوامل #تقويتكننده #استبداد
4⃣. #جهل مردم
عاملی که استبداد را بر پا می دارد و اصل و روح دیگر عوامل است، جهالت و عدم آگاهی ملت از #حقوق خود و وظایف حاکمیت است. بدیهی است که علم و آگاهی سرچشمه همه سعادتها و پیروزیهاست و متقابلا جهل و نادانی منشآ و منبع همه شرور است که فرد و جامعه را به بدترین انحطاطها می کشاند.
نادانی است که باعث می شود انسانهای بیچاره آزادی خدادادی و برابری شان را در همه امور و حقوق اجتماعی با حاکمان غاصب آزادی و حقوق ملی فراموش کنند و با دست خود طوق بندگی را به گردن خویش اندازند و بدتر این که این حق آزادی و برابری را که بزرگترین نعمت الهی به انسان و مهمترین هدف پیامبران و اولیای الهی بوده است، موهوم شمارند.
نادانی و جهالت است که انسان را چون حیوان و دیو سیرت کرده و به جای آن که با برادران دینی و وطنی اش برای رهایی و نجات از این اسارت و بردگی و حفظ آیین و وطنش همدرد و همدست شود، اقدام به ریختن خون آنان و غارت اموال و ریختن آبرویشان می کند
و چنین بی دینی و بی ناموسی و ظالم پرستی و بدترین نوع راهزنی را شجاعت و شهامت و بلکه خدمت به وطن و دولت و موجب سربلندی و شرافت می پندارد و مانند اراذل #کوفه و اوباش شام به کشتار و #اسارت_عالمان و سادات و خوبان و آزادگان و بردن آبرویشان و غارت اموالشان می پردازد !
بی دانشی و کودنی است که آدمی را از حیوانات گمراه تر می کند و به جای جانفشانی در حفظ دین و نگهبانی از وطن اسلامی با #دشمنان_روسی که جز هدم دین و دولت و مستأصل کردن ملت و #بلعیدن_مملکت هیچ هدف دیگری ندارند، همدست می کند و به اسم دینداری و دولت خواهی چنین اعمال پستی را انجام می دهند.
⭕این که فراعنه و طاغوتها مورد سجده قرار می گیرند، گاوها در هندوستان پرستیده می شوند، حاکمان اموی و عباسی و دیگر حاکمان پس از آنان مالک الرقاب مردم می گردند، ایرانیان و بلکه عموم مسلمانان به دنبال هر صدایی می روند، پاپها در فرنگ به گناه بخشی می پردازند، و یهودیان به انتظار پیامبر موعود می نشینند، ازلیان و بهاییان مخلوق را به جای خالق می نشانند، مسلمین از ظالم پرستان و خوارج نهروان زمانه، اطاعت می کنند، و دیگر امور شنیعی از این دست، همگی از این مادر همه شرور و امراض یعنی جهل و نادانی ناشی می شود. از ابتدا تا انقراض عالم این جهل و نادانی است که انواع بلاها را بر سر مردم آورده و می آورد.
5⃣-.#استبداد_دینی
نیروی ديگري که استبداد بعد از جهل و ناآگاهی مردم از آن استفاده می کند، #دین است که به واسطه رسوخ آن در دلها علاجش از دیگر عوامل دشوارتر و در حد امتناع است. {دین هم می تواند در خدمت یک مستبد غیر روحانی قرار بگیرد و هم فردی روحانی خود داعیه دار ریاستی استبدادی باشد}
👈پیشتر در مقدمه کتاب گفتیم که #اطاعت بی چون و چرا از #عالمان دینی و روحانی ـ چه در مقام فتوا دادن و یا ریاست کردن ـ بر خلاف دستورات الهی و از مراتب #شرک به ذات احدیت محسوب می شود. آیه ۳۱ سوره توبه و روایات وارد در تفسیر آن، این موضوع را تشریح کرده است. {به مقدمه مراجعه شود}
🔹ریشه استبداد دینی در اسلام به حکومت معاویه بر می گردد که برای مقابله با سرور اوصیاء امیر مؤمنان ـ درود خداوند بر او باد ـ عده ای از دنیا پرستان را مانند عمرو عاص و محمد بن مسلمه و مسلمة بن مخلد و مغیرة بن شعبه که در انظار عوام امت در زمره صحابه محسوب می شدند و در مغلطه کاری به اسم دین و دینداری نفوذ داشتند، برای ایجاد اختلاف در امت و دشمنی با امام علی ع همدست خود نمود،
📌و نیز از دسته ای دیگر مانند ابوموسی اشعری که از همراهی آنها با خود مأیوس بود، به کناره گیری شان از سیاست و ترک یاری امام ع رضایت داد، و رفته رفته اساس استبداد و استعباد و حکمرانی خودسرانه را به نام #خلافت_اسلامی استحکام بخشید و تا آنجا پیش رفت که دشنام دادن به امیر مؤمنان را بر سر منبرها رواج داد و همه مردم شنیدند و به خاطر حفظ موقعیت خود و منافع زودگذر، بر این کفر آشکار کمک و یا سکوت کردند.
فرعونها و طاغوتهای امت اعم از اموی و عباسی و دیگر حاکمان غاصب پس از آنان برای تحکیم قدرت خود و محو احکام شریعت هم به مساعدت و یاری امثال عمروعاص نیاز داشتند و هم به سکوت امثال ابوموسی اشعری تا این که در گذر زمان، کار به اینجا رسیده است که پیوند استبداد دینی به ارث رسیده از عمروعاص و ابوموسی با استبداد سیاسی به #ارث رسیده از #معاویه، بنیاد #استبداد را آن چنان محکم کرده است که می بینیم.
💫ادامه دارد
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
⭕️مروري بر كتاب معروف #علامه_ناييني
به مناسبت سالگرد صدور فرمان #مشروطيت
🛑قسمت هشتم ؛
مطالعه بخشهايي از متن روان نویسی شده کتاب "تنبیه الأمة و تنزیه الملة"
💢عوامل #تقويتكننده #استبداد
6. شاه و #شخص_پرستی
دیگر نیروی تغذیه کننده و تقویت کننده استبداد، شاه پرستی در مملکت است که به جای بها دادن به مراتب علمی و تجربه عملی و دیگر امتیازاتی که برای یک حاکم شایسته ضروری است، عمل می کند.
نفوذ شاه پرستی و #شخص_پرستی است که نادانی و ناآگاهی عمومی را بی علاج کرده و ریشه علم و دانش و دیگر عوامل سعادت و حیات ملی را به کلی از مملکت بر می اندازد و همه امکانات ملی را مضمحل می کند و ملت و کشور را محتاج قدرتهای خارجی در همه امور می سازد.
به واسطه رسوخ و عمق همین شاه و شخص پرستی است که حتی عده از روحانیون با وجود آگاهی از این امر که نباید به مستبدان و طاغوتها که خود را در جایگاه خدایی می بینند، کمک کنند، اقدام به دفاع از استبداد و #مستبدان می کنند و ساحت مقدس #دین را لکه دار می کنند.
⭕شاه پرستی است که هر فرد بی دانش و غارتگر و بی لیاقتی زمام امور مملکت را بر عهده می گیرد و بدون هرگونه زحمتی مالک مردم و ثروت کشور می شود و به قدرتهای خارجی امتیاز می دهد و ملت و دولت و مملکت را به حال تباه و سیاه امروزی می کشاند.
شاه پرستی در نهایت موجب شکاف بین حکومت و اکثریت مردم می شود که فرجام آن چیزی جز زوال و انقراض نمی باشد و تنها #اقلیتی از #خواص و #چاپلوسان در کنار حاکم باقی می مانند.
❎امام علی ع در فرمان حکومتی خود به مالک اشتر در مورد این خواص و اقلیت #چاپلوس و چپاولگر به مالک هشدار می دهد:
«و هيچ يك از مردم از جهت مخارج سنگين تر و از جهت يارى رساندن در سختيها بى ارزشتر و به انصاف بى رغبت تر و در مقام درخواست مصرّتر و هنگام عطا و بخشش ناسپاس تر و وقت عدم بخشش عذر ناپذيرتر و هنگام پيشامدهاى زمانه بى طاقت تر از خواص نيستند و تنها استوانه هاى دين و جمعيت مسلمين و نيروهاى آماده در مصاف با دشمن عموم و اکثریت مردم اند پس بايد با آنان همراه بوده و قلب تو به آنان متمايل باشد.»
منظور از خواص همین دسته #مفتخوران است که به عنوان دفاع از دولت و نظام و شاه پرستی خود را به حاکمیت و حاکمان می چسبانند.
❎امام (ع )در همان فرمان در مورد برخورد با اینان می گوید:
👈« سپس حكمرانان را نزديكان و درباريانى است كه به خودسرى و گردنكشى و دست درازى و كمى انصاف خو گرفتهاند که باید ريشه و اساس شرّ آنان را با جدا كردن موجبات آن صفات از بين ببری. به كسى از آنان كه در اطرافت هستند و خويشاوندانت زمينى واگذار مكن و نبايد كسى در تو طمع كند به گرفتن مزرعه و كشتزارى كه به همسايهء آن در آب يا كارى كه مشتركا بايد انجام شود ، ضرر برساند و سختى كار مشترك را به همسايگان تحميل كند ، چنين رفتارى موجب خوشى آنان بوده و عيب و سرزنش آن در دنيا و آخرت نصيب تو است، و حق را براى آنكه شايسته است اجرا كن چه از نزديكان تو باشد يا از افراد دور و غريبه.»❌
💫ادامه دارد
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
⭕️مروري بر كتاب معروف #علامه_ناييني
به مناسبت سالگرد صدور فرمان #مشروطيت
🛑قسمت نهم ؛
مطالعه بخشهايي از متن روان نویسی شده کتاب "تنبیه الأمة و تنزیه الملة"
اشاره اجمالی به راههای برخورد با نیروهای استبداد
1⃣. آگاهی دادن به ملت
مهمترین راه برای غلبه بر استبداد #آگاهی دادن به مردم در باره زیانها و خسارتهای استبداد و حقیقت و منافع مشروطه است. این آگاهی دادن باید با #ملایمت و #نرمی و عاری از شائبه های نفسانی انجام شود تا موجب #نفرت و رمیدن اذهان نشود.
چنان که خداوند در قران فرموده است: «ادْعُ إِلى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ» (نحل/۱۲۵) (با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن و با آنان به روشی که نیکوتر است استدلال و مناظره نما).
بر اساس آیات قران و روابات، دعوت به #آزادی و رها شدن از طوق بندگی ظالمان، در حقیت دعوت به توحید و از وظایف پیامبران و اولیای الهی است. پس هر کسی که در این مسیر گام بر می دارد، چه روزنامه نگار باشد و یا اهل منبر و ... باید بر طبق سیره انبیا و اولیا رفتار نماید،
زبان #بدگویی و #عوام_فریبی و معرکه گیری به کار نگیرد، بهانه به دست ارکان استبداد ندهد، یارتراشی برای مستبدان نکند و به جای راهبری مردم به آگاهی در باره آزادی و حقوق خود، آنها را منزجر نکند.
⭕باید #آزادی_قلم و بیان را که از مراتب آزادی خدادای و حقیقتش رها بودن از زورگویی های استبدادی است، در جهت بیداری مردم و باز شدن چشم و گوش آنان و آگاه شدنشان از اصول ترقی و پیشرفت و شرف و استقلال وطن و همتشان در حفظ دین و آیین و اتحاد برای کسب آزادی و تحصیل معارف و اخلاق و ... به کار بگیرد.
و مبادا از این آزادی در جهت #آبروریزی و یا تعرض به افراد محترم و گرفتن حق السکوت استفاده کند. در پاسخ به اباطیل و آرای غلط ضمن محتوای عالمانه داشتن به کلی گویی اکتفا کرده و از نام بردن اشخاص خودداری ورزد. وظیفه خود را #وصل کردن و نه فصل نمودن قرار دهد.
فقط در مورد اشخاصی که نه از روی اشتباه و نادانی بلکه به واسطه غلبه هوای نفس با ظالم پرستان همدست شدند و در تایید درخت ناپاک استبداد و به بردگی گرفتن ملت، به هر بی دینی و بی رحمی و قساوتی دست زدند، هر چند تعرض شخصی به آنان موجب بیداری ملت و برحذر بودن از نیرنگهایشان است اما باز هم ترک نام آوردن و اکتفا به همان کلی گویی شاید سزاوارتر باشد.
2⃣. رواج امر به معروف و نهی از منکر
علاج دیگر نیروی ناپاک و مملکت ویران ساز استبداد، رواج وظیفه دینی امر به معروف و نهی از منکر و #نظارت_همگانی از جانب مردم نسبت به حکومت و حاکمان است. امیر مؤمنان ـ درود بر او باد ـ فرموده است:
«لتأمرنّ بالمعروف و لتنهنّ عن المنكر أو ليسلَّطنّ عليكم شراركم ثمّ تدعون فلا يستجاب لكم» (نهج البلاغه نامه ۴۷) (اگر امر به معروف و نهى از منكر را ترك كنيد #اشرارتان بر شما تسلط می يابند، سپس هر چه دعا كنيد، دعايتان مستجاب نخواهد شد)
3⃣. معالجه استبداد دینی با تهذیب نفس
درمان استبداد دینی بسیار دشوار و نزدیک به امتناع است. زیرا تنها راه آن وجود صفت راسخ تقوا و عدالت فردی در عالم دین است که می تواند مانع استبدادورزی اش و یا حمایت او از استبداد و نیز ساکت نبودنش در برابر حاکمیت استبدادی شود
4⃣. علاج شاه و شخص پرستی با تکیه بر #شایسته_سالاری
ریشه کن کردن درخت ناپاک شاه پرستی، ترویج علم و دانش و ملاک حاکم بودن را لیاقت و درایت قرار دادن است و البته تا وقتی که نظام استبدادی برقرار است، ترویج علم و دانش از محالات است، چرا که در نگاه حاکم و شاه مستبد، موجبات ترقی و پیشرفت منحصر به اظهار شاه پرستی است و در چنین وضعیتی همیشه یک شکاف بین مردم و حاکمیت وجود دارد. چرا که همت چنین حاکم و سلطانی متوجه اعدام ملت و تخریب مملکت و محروم از بسط عدالت و آبادانی مملکت است. و البته به مصداق نص و برهانِ 👈👈 «حکومت با کفر می ماند اما با ظلم نمی ماند.» سرانجامی جز انقراض ندارد.
5⃣. وحدت کلمه
اتحاد ملت و با هم بودن و پرهیز از نزاع و تشتت و درگیری، رمز موفقیت و پیشرفت در همه امور ملی است. بسیاری از عبادات جمعی در اسلام برای ایجاد وحدت و الفت بین مردم، این پناهگاه محکم امت است. منشأ بسیاری از اختلافات و نزاعهای اجتماعی، اخلاق بد و #خودپسندی و خودپرستی است که باید با تعلیم و گسترش ارزشهای اخلاقی و مقدم داشتن مصالح اجتماعی بر مصالح فردی معالجه شود.
6⃣-تشکیل انجمنها و #احزاب
تشکیل انجمنهای صحیح و دارای اعضای کامل در علم و عمل و اخلاق و انسان دوست و ترقی خواه و با درایت و کفایت در حفظ جامعه اسلامی و احیای روابط انسانی می تواند در رسیدن به وحدت و انسجام اجتماعی موثر و مفید باشد.
💫پایان
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛