eitaa logo
فصلنامه رهیافت اندیشه
615 دنبال‌کننده
738 عکس
8 ویدیو
10 فایل
🔖تحلیل و پاسخ‌یابی مسائل اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، حقوقی و... در چهارچوب اندیشه اسلامی 🔖گفت‌وگوهای چالشی با اساتید و صاحب‌نظران 🔖بهره‌گیری از یادداشت‌های مسئله‌محور پژوهشگران و نویسندگان ارتباط با ادمین: @admin_rahyaftandisheh تبادل: @rahyaft_t
مشاهده در ایتا
دانلود
🔘 تفاوت اقوام و فرهنگ‌ها؛ ظرفیتی برای پوشش محجوب 📌 دکتر عبدالکریم خیامی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 تفاوت فرهنگ‌ها در پوشش حتی در فقه ما هم موردتوجه قرار گرفته است، به‌طوری که می‌بینید مثلاً گفته می‌شود در برخی از قومیت‌ها، اگر شرایط به‌گونه‌ای باشد که مثلاً مقولۀ پوشش متناسب آن چیزی که شما می‌خواستید نباشد، آنجا حتی موضوع امر به معروف و نهی از منکر یا حتی حکم حجاب متناسب‌سازی می‌شود. 🔖 تنوع در پوشش، تنوع در سبک زندگی و در مُد. تنوع و مد فی‌نفسه اشکالی ندارد. اشکال آنجا پیش می‌آید که رهبرانِ مد و لباس بیگانه و دین‌ستیز باشند. یکی از منابعی که ما می‌توانیم از آن‌ها شیوه‌های گوناگون پوشش مقبول، محجوب و متنوع ایجاد کنیم، همین پوشش‌های فرهنگ‌های قومیتی مختلف است. 🔖 ما باید بتوانیم که با استفاده از ظرفیت چندقومیتی کشور، تنوع بسیار بیشتر از چیزی که الان هست را برای محجّبه‌بودن فراهم کنیم که زنان ما بتوانند ضمن اینکه حدود شرعی حجاب را رعایت می‌کنند، با بازار بسیار متنوع و رنگارنگی از مدها و سبک‌های مختلف پوشش موجه مواجه شوند و خیالشان هم راحت باشد که استفاده از هریک از این پوشش‌ها، باعث انگشت‌نمایی هم نشود. 🌐 @rouyesh_andisheh
📌 افکارسنجی؛ سنجش واقعیت یا شکل‌دادن به آن؟ 📌 دکتر ابراهیم برزگر در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖پایش افکار عمومی توسط نهادهای وابسته به جناح‌های مختلف انجام می‌شود و چون در این مسئله ذی‌نفع هستند، به جای آن که افکارسنجی کنند، قصد افکارسازی دارند. 🔖یعنی بیش از آنکه دغدغۀ افکارسنجی به معنای کار علمی داشته باشند و واقعیت را آنگونه که هست ببینند، کوشش می‌کنند که واقعیت را به گونه‌ای شکل دهند که می‌خواهند و دوست دارند که باشد. 🔖 متأسفانه در فرآیند انتخابات ایران، به‌ویژه از زمان گسترش شبکه‌های اجتماعی، متغیر دخالت خارجی به‌طور جدی وارد شده است. 🔖 همچنین آنان به طور کاذب می‌گویند که آراء فلان نامزد بالا رفته و این مسئله در ادبیات ما به عنوان مارپیچ افکار عمومی شناخته شده؛ به این معنا که یک فکر که در زمان خاصی اقلیت بوده، توسط رسانه‌ها با القای این که این فکر، پشتوانه‌ای برای اکثریت است، می‌تواند در زمان دیگری واقعاً فکر اکثریت شود. 🔖این کاری است که رسانه‌ها با تمسک به مؤسسات به اصطلاح افکارسنجی انجام می‌دهند و بنابراین دو مقولۀ افکارسنجی و افکارسازی وجود دارد و مهم این است که این کار به صورت علمی و واقع‌بینانه و آنگونه که حقیقتاً در اذهان مردم وجود دارد به صورت علمی و روشمند انجام شود. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 قانون‌گذاریِ کارآمد نتیجۀ داشتن سه سطح رفتاری، ساختاری و کارگزاری است 📌دکتر خیرالله پروین در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖کارآمدی فرآیند قانون‌گذاری در سه سطح قابل‌بحث است. در سطح رفتاری، در سطح ساختاری و در سطح کارگزاری. 🔖 سطح کارآمدی رفتار به این معناست که رفتارها و رویه‌هایی که منجر به قانون‌گذاری می‌شود تا چه حد کارآمد هستند و می‌توانند قانون کارآمد و باکیفیتی را تولید کنند. 🔖 سطح کارآمدی ساختار هم به این معناست که ساختارهای موجود در نظام پارلمانی جمهوری اسلامی ایران تا چه اندازه می‌توانند به تولید قانون کارآمد کمک کنند. منظور از این ساختارها هم مصادیقی همچون احزاب سیاسی، روابط بین قوا و ساختارهای دیگر است. 🔖سطح کارآمدی کارگزار به این معناست که کارگزاران و بازیگرانی که در تصویب قانون نقش دارند و مصداق اصلی آن نمایندگان هستند، تا چه میزان کارآمد و توانمند هستند و این هم بستگی به تجربه، تحصیلات و سن آن‌ها دارد. 🔖پس قانون‌گذاری نتیجۀ وضعیتی است که این سه سطح را داشته باشد. اگر این سه سطح با هم هم‌سو و هم‌جهت نباشند و تناسب نداشته باشند، نمی‌شود انتظار نتیجۀ قانون‌گذاری را به‌عنوان قانون کارآمد داشت. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 پیدایش سکولاریسم در تاریخ اسلام همزاد انحراف از غدیر خم و ولایت الهی است 📌 آیت‌الله عباس کعبی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 ما معتقدیم که پیدایش سکولاریسم در تاریخ اسلام همزاد انحراف از غدیر خم و ولایت الهی است و آغاز سکولاریسم در تاریخ اسلام برمی‌گردد به انحراف از مسیر ولایت که منجر به شکل‌گیری پادشاهی مطلقۀ معاویه شد. 🔖 همچنین بستر فقه سیاسی مذاهب اربعه در واقع نظام اموی و نظام عباسی و وجود دولت‌هایی هستند که به دنبال توجیه مشروعیت سیاسی خود از دین بودند و فقه سلطانی، احکام سلطانی همین سلاطین جور و توجیه واقعیت موجود در حکومت‌ها بود. 🔖 اما فقه شیعی با توجه به انزوای امامان معصوم(ع) از حکومت در بستر معارضۀ سیاسی شکل گرفت. در واقع باید بگوییم که روایات اهل‌بیت(ع) سرشار از احکام حکومتی و هدایت‌های سیاسی و اجتماعی است و بسیار غنای بالایی دارد. 🔖 تاریخ ولایت فقیه به قدمت فقه اهل‌بیت(ع) چه به لحاظ نظری و چه به لحاظ عملی است. و اگر یک سیر اجمالی هم به ابواب فقهی خود از کتاب صلات تا کتاب دیات داشته باشید، می‌بینید که در بحث فقه سیاسی غنای بالایی دارد و نمی‌شود که این فقه را بدون وجود حکومت اقامه کرد. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 رسانه در تحولات فرهنگی ما نقش یک کاتالیزور را دارد 📌 دکتر محمدتقی کرمی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 ما جامعه‌ای هستیم که حجاب بخشی از فرهنگ ما بوده؛ به این معنا که از بازیگران این فرهنگ، هم دین بوده و هم ملیّت و قومیت؛ یعنی بخشی از حجاب ایرانی‌ها ریشه‌های قومی- ایرانی داشته است. 🔖 پوشش در واقع مثل زبان بوده است. الان بسیاری از مردم ایران لری و یا کردی صحبت می‌کنند و هیچ نهادی هم به‌دنبال مردم لرستان و کردستان نیست که آنان را وادار کند تا لری و کردی حرف بزنند. همچنان ‌که کردی و لری حرف‌زدن معنای دینی ندارد، در بسیاری از مکان‌ها هم در میان ایرانیان، پوشش معنای دینی نداشته و به‌معنای قومی و قبیله‌ای و ملّی بوده است. 🔖 به‌عبارت دیگر ما یک لباس‌های قومی و ملی داشتیم که شاید خیلی اوقات هم برای ما معنای دینی نداشته و بخش‌هایی از آن، این معنا را داشته است؛ یعنی آدم‌هایی که حتی به اسلام و شرعیات غیرمقیّد بودند اما پوشش قومی، ملّی و قبیله‌ای خودشان را رعایت می‌کردند. 🔖 حال اتفاقاتی افتاده که باید فهم بشوند و این اتفاقات باعث شده است که الگوهای پوشش و حجاب به‌سمت الگوهای غربی پیش برود. بخش مهمی از آن به این صورت است که آن چیزی که رسانه انجام می‌دهد، این است که مافی‌الضمیرمان را رو می‌کند و به‌تعبیری رسانه در تحولات فرهنگی ما در نقش یک کاتالیزور عمل می‌کند. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 چالش‌های حقوق بشری؛ چالش‌هایی سیاسی میان کشورهای مختلف است 📌 دکتر باقر انصاری در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 در سطح بین‌المللی، نهادهای ناظر بر حقوق بشر دو دسته هستند: نهادهای سیاسی و نهادهای ترافعی. مثلاً کمیتۀ حقوق بشر یک نهاد ترافعی است و اشخاصی که آنجا هستند، از جانب خودشان حرف می‌زنند. اما شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل یک نهاد سیاسی است. 🔖 چه توقعی می‌توان از این نهاد سیاسی داشت؟ نمایندگان دولت‌ها بر اساس منافع و مصالح خودشان تصمیم می‌گیرند و بعضاً کانادا و آمریکا و اتحادیۀ اروپا به آن‌ها فشار می‌آورند و لابی‌هایی با یکدیگر دارند. 🔖 عملاً نگاه می‌کنیم و می‌بینیم که فلان کشور در زمینۀ حقوق بشر ده‌ها برابر از ما بدتر است و بسیاری بدیهیات حقوقی را ندارد و رعایت نمی‌کند. اما به آن کشور هیچ اعتراضی نمی‌شود و اصلاً آن را محکوم نمی‌کنند. 🔖 اما درمورد کشور ما دائماً گزارش و ایراد و اعتراض گرفته می‌شود و اصلاً برای این کار گزارشگر ویژه انتخاب شده و مأموریت او هم دائماً ادامه پیدا می‌کند. لذا بیشتر این چالش‌ها، چالش‌هایی سیاسی از جانب ما و طرف مقابل است. 🔖 اعتقاد من بر این است که به‌هیچ‌وجه آمریکا و انگلستان و حتی کشورهایی مثل عربستان دوست ندارند که کشور ما در زمینۀ حقوق بشر وجهۀ خوبی داشته باشد. بنابراین هرچقدر که ما بهانه به دست آن‌ها بدهیم، به نفع خواستۀ آن‌هاست. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 مشارکت سیاسی و نقش مردم؛ جایگاهی رکنی در تعریف جمهوری اسلامی 📌 دکتر مصطفی غفاری در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 جایگاه مردم از حیث نظری یک جایگاه رکنی در تعریف جمهوری اسلامی و نظام سیاسی اسلام است. البته فهم عمیق این مقوله وقتی برای ما ممکن خواهد شد که دقت کنیم نقش مردم و مشارکت مردم و نظر مردم در نظام سیاسی اسلام و در مورد جمهوری اسلامی ایران در دل اسلامیت نظام تعریف می‌شود. 🔖 یعنی این مورد یک چیز بیرونی و سنجاق شده‌ای به مقولۀ اسلامیت نیست بلکه خود اسلام از ما خواسته که رأی مردم، نظر مردم و مسئولیت و مشارکت مردم را به رسمیت بشناسیم، از آن جهت که یک عنصر رکنی و قوام‌دهنده و هویت‌بخش به مقولۀ حاکمیت است. 🔖 بنابراین این امر دو معنا خواهد داشت؛ اولین معنا این است که رجوع به مردم و حضور مردم خود یک امر دینی و مستند محکم به مقولۀ مبانی دینی ما است و دومین معنا این است که اگر نباشد، ما از نظر دینی به چالش برخواهیم خورد؛ یعنی عدم مشارکت و رضایت مردم در حیطۀ مشروعیت نظام اشکال به وجود خواهد آورد. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 بازنمایی حجاب در رسانۀ عمومی به‌نحو کاریکاتورگونه‌ای با واقعیت متفاوت است 📌 دکتر سیدمحمدرضا اصنافی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 ما در رسانه و در جهان مجازی حجاب را از بستری که در آن اتفاق می‌افتد، تا حدود زیادی جدا می‌کنیم. به‌عبارت دیگر ما داریم بسترزدایی و فهم‌زدایی تأثیر محیط از آن پدیده را نمایش می‌دهیم. به‌خاطر همین تطابق این مسئله با واقعیت تا حدی مشکل است و به‌طور کل بازنمایی متفاوتی است. 🔖 ما یک تصویری از رسانه ساختیم که باعث شده است ما به‌مرور به این سمت برویم که از ترس عادی‌سازی‌‌نشدن و هنجارسازی‌نکردن، بازنمایی حجاب در رسانۀ عمومی به‌نحو کاریکاتورگونه‌ای با واقعیت متفاوت باشد و بنابراین بازنمایی، بازنمایی واگرا است. 🔖 چون رسانه‌ها بالأخره تحت رگولاتوری حاکمیت هستند، یک حدودی را برای بازنمایی در نظر می‌گیرند و از آن‌طرف چون حجاب کارکردی سیاسی پیدا کرده است، بازنمایی آن در رسانه‌های معاند و رسانه‌های خارجی هم به‌صورت غلوآمیزی از واقعیت جامعه به دور است. 🔖 این هم به‌خاطر آن است که موضوع اساساً سیاسی شده و وقتی هم که سیاسی می‌شود، بازنمایی در رسانه‌ها برچسب سیاسی می‌خورد و بنابراین معنای سیاسی پیدا می‌کند و به همین دلیل بازنمایی آن دارای کژتابی است. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 نظارت‌پذیری نهادها، مسئله‌ای در پرتو حقوق شهروندی است 📌دکتر سیدمحمدمهدی غمامی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 کارگزاران دولتی باید نسبت به فعالیت و اقدامات خود مسئولیت‌پذیر و پاسخگو باشند که این از الزامات اصل هشتم قانون اساسی (امر به معروف و نهی از منکر) است. 🔖 در اینجا چند نوع سازوکار وجود دارد. یکی از آن‌ها سازوکارهای دولتی است که در نظام مبتنی بر ولایت فقیه، مهم‌ترین وظیفه‌ای که شخص ولی‌فقیه طبق مقدمۀ قانون اساسی دارد این است که باید ضامن عدم‌انحراف سازمان‌های مختلف در وظایف خود باشد. 🔖 تضمین دیگر، تضمین مربوط به نهاد پارلمان است که پارلمان از طریق سؤال و استیضاح‌های مختلف نظارت خود را اعمال می‌کند. این موارد همه در حیطۀ سازوکارهای دولتی است. 🔖 در این میان سازوکارهای مردمی نیز وجود دارد که می‌تواند جمعی باشد و از طریق NGO و نهادهای صنفی و اجتماعات و راهپیمایی‌ها به پیش برود یا اینکه فردی باشد و از طریق مراجع ذی‌صلاح قضایی و اداری و سیاسی باشد. 🔖 بنابراین به‌هیچ‌وجه قابل‌پذیرش نیست که حکمرانی فارغ از نظارت باشد. به‌عبارت دیگر مسئلۀ نظارت‌ناپذیری نهادها در پرتو حقوق شهروندی قابل‌فهم نیست. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 باید به دنبال معرّفی الگویی فطرت‌پذیر به بچه‌ها باشیم 📌 حجت‌الاسلام محسن عباسی ولدی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 انسان به صورت فطری به گونه‌ای آفریده شده که جز خدایی‌شدن، چیز دیگری او را آرام نمی‌کند. اگر می‌گوییم انسان به صورت فطری کمال‌گراست، یعنی قدرت، علم، زیبایی، حکمت و همۀ امور خوب را در نهایت آنها می‌خواهد و دوست دارد. 🔖 انسان کسی را به عنوان الگوی خود می‌تواند قرار دهد که به این نقطه رسیده باشد؛ یعنی کمالات در او به اندازۀ نهایت رسیده باشد؛ مثلاً علم او یا قدرتش خدایی شده باشد. این فرد، همان الگویی است که انسان در تمام زندگی به دنبال اوست. 🔖 مسئله در این‌جا باورپذیربودن یا نبودن نیست، مسئله این است که انسان به صورت فطری به دنبال چنین الگویی است؛ یعنی ما به جای باورپذیربودن، باید به دنبال معرّفی الگویی باشیم که فطرت‌پذیر است. 🔖 یکی از اصلی‌ترین مقصّران این صحنه ما هستیم که قسمت اصلی شخصیت اهل بیت‌(ع) را که با فطرت بچّه‌ها هماهنگ بود، حذف کردیم. شما وقتی جنبه‌های ماورایی شخصیت اهل بیت(‌ع) را به طور کلّی حذف می‌کنید و آنها را انسان‌هایی مثل خودمان؛ امّا کمی بالاتر معرفی می‌کنید، در اصل کمک کرده‌اید به این که آنان از مدار الگو بودن خارج شوند. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 کار رسانۀ مدرن بمباران اطلاعات و اخبار است 📌 حجت‌الاسلام احمد رهدار در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 کارویژۀ رسانۀ مدرن از بدو تأسیس تا الان در همه جا برخلاف انتظار و برخلاف برداشت اولیۀ عموم مردم بیش از اینکه ناظر به آگاهی‌بخشی باشد، ناظر به تحمیق است و نه تعمیق. این ماهیت رسانۀ مدرن است. 🔖 اما تحمیقی که از آن سخن گفته می‌شود، ضرورتاً به معنی و برداشت توهینی که ما می‌کنیم نیست. آن‌ها می‌گویند که کار رسانۀ مدرن بمباران اطلاعات و اخبار است و اقتضای وضعیت بمباران اطلاعات، تعطیل‌شدن قوای فکری طرف است. 🔖 یعنی شما مجالی برای تأمل به طرف مقابل خود نمی‌دهید و قبل از اینکه او بخواهد در مورد خبر قبلی که شما به او داده‌اید فکر کند، خبر بعدی و خبر بعدی را پخش می‌کنید. 🔖 نتیجه این می‌شود که آدم‌هایی که خودشان را خیلی زیاد به رسانه گره می‌زنند، آدم‌های معطل و ناکارآمدی هستند. سواد درست و حسابی پیدا نمی‌کنند و علت هم آن است که رسانه کسی را دانشمند نمی‌کند و اطلاعات رسانه کسی را عالم نمی‌کند. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 کاهش حجم فعالیت‌های اداری با خود تنظیم‌گری 📌دکتر ولی رستمی در گفت‌وگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛ 🔖 بوروکراسی که قرار بود سازوکار خوبی برای فعالیت‌های اداری باشد، خودش تبدیل به یک معضل شده است و تصور می‌شد که بوروکراسی ایجاد نظم می‌کند اما این‌قدر گسترش پیدا کرده که دارد به عکس خودش بدل می‌شود. 🔖 دولت‌ها باید سعی کنند تا جایی که می‌شود از سازوکارهای کاهش حجم کار خود استفاده کنند و یکی از آن سازوکارها اداری‌زدایی است. منظور این است که بسیاری از وظایفی که امکان دارد و حساسیت بالایی ندارد، به خود مردم واگذار شود. 🔖 بنابراین آن چیزی که در دنیا تحت عنوان خود تنظیم‌گری و سپردن کارهای تنظیم‌گری به خود نهادها و مراجعی مثل نظام‌های صنفی که خودشان مشکلات خودشان را حل کنند، در کاهش حجم فعالیت‌های اداری مؤثر است. 🌐 @rouyesh_andisheh