💠 لزوم بررسی طرق به کتب 👤 #استاد_سیدمحمدجواد_شبیری_زنجانی 🔻با توجه به این که نوع احادیث مجامع حدیثیِ در دسترس ما، از کتب متقدم تر برگرفته شده است، اصالت نسخی که مولفین این مجامع از آن ها بهره گرفته اند اهمیت می یابد. سه مسلک برای اثبات این جهت قابل طرح است: اطمینان، شهادت، انسداد صغیر. آیا بنا بر این مسالک، نیاز به اعتبار سنجی طرق مذکور در مشیخه است؟ و نیز اگر احراز کردیم که مرحوم کلینی، حدیث را از کتاب فرد مذکور در میانه ی سند اخذ کرده اند، طریق ایشان تا آن فرد نیاز به بررسی دارد؟... ✅ ادامه مطلب و مباحثه علمی در این موضوع را دنبال کنید. 👇🏼👇🏼👇🏼 🌐http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=2443&pid=8820#pid8820 #طریق #مشیخه ┄══•ஜ۩🌹۩ஜ•══┄ 🌐 https://eitaa.com/rejal_shobeiri

💠 بررسی شخصیت رجالی #الحسن_بن_السری یکی از راویانی که در وثاقتش اختلاف شده «الحسن بن السّری» است. برای تعیین وثاقت یا عدم وثاقت او به وجوهی استدلال شده است که ابتدا طرق توثیق، و سپس نکته‌ی تضعیف او را مورد بررسی قرار خواهیم داد. در نتیجه وثاقت وی در دروس آیت الله شبیری زنجانی دام ظله با وجوهی به اثبات می رسد. 👇🏼 fa.mfeb.ir/?p=19290/#ZRejal #الحسن_بن_السری ┄══•ஜ۩🌹۩ஜ•══┄ https://eitaa.com/rejal_shobeiri

💠 نزاع در وثاقت محمد بن عیسی 👤 #استاد_سیدمحمدجواد_شبیری_زنجانی 🔻از قدیم در مورد وثاقت محمد بن عیسی بحثهایی وجود داشته است. محقق خویی تصور نموده است که این بحث در خصوص روایات محمد بن عیسی عن یونس است و شواهدی بر این مطلب اقامه نموده است ولی بحث قدما در مورد محمد بن عیسی عمومی بوده و اختصاص به روایاتش از یونس ندارد. بهر حال حق آنست که محمد بن عیسی ثقه است به دلیل ... . 📚 درس خارج فقه، ۱۴۰۰/۰۷/۲۷ ✅ ادامه مطلب را در لینک دنبال کنید. 👇🏼👇🏼👇🏼 🌐http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=2448 #وثاقت_محمد_بن_عیسی ┄══•ஜ۩🌹۩ஜ•══┄ 🆔 https://eitaa.com/rejal_shobeiri

💠 اصحاب #اجماع: 🔻 مرحوم کشی در سه قسمت از کتاب خود، در مورد 18 نفر از اصحاب، عبارتی به این مضمون نقل کرده است: «أَجْمَعَتِ الْعِصَابَةُ عَلَى تَصْحِيحِ مَا يَصِحُّ مِنْ هَؤُلَاءِ وَتَصْدِيقِهِمْ لِمَا يَقُولُونَ، وَأَقَرُّوا لَهُمْ بِالْفِقْهِ» (رجال کشی، ص238، 375 و 556) که در مورد معنای آن چند احتمال وجود دارد: 1️⃣ تنها وثاقت #راوی-بلاواسطه بعد از این افراد (مروی عنه اصحاب اجماع) اثبات می‌شود. 2️⃣ هر کجا خبر به یکی از این اصحاب اجماع رسید، بقیه روات #ثقه می‌شوند. طبق این مبنا، وثاقت روات بعدی ـ هر چند مروی عنه #باواسطه از اصحاب اجماع باشند ـ اثبات می‌شود. 3️⃣ هرگاه خبر به این افراد می‌رسد، وثاقت روات اثبات نمی‌شود، لکن خود خبر حجت و #معتبر می‌شود. (#موثوق-الصدور) 4️⃣ جمله کشّی ارتباطی به توثیق افراد یا اثبات اعتبار روایت ندارد، بلکه ظاهر در این معناست که خود این افراد فقیه و عالم و مورد اعتماد علما بوده‌اند و در مورد این 18 نفر، در میان بزرگان اتفاق نظر وجود داشته است. (نظر #صحیح) 📚 ر.ک: فقه بورس، استاد #عندلیبی، ج1، ص 54 👈 نکات #رجالی بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/rejal_shobeiri

🔸توجه به تاریخ صدور روایات 🔹محمدباقر ملکیان در مراجعه به روایات اهل بیت علیهم السلام گاه می‌بینیم موضوعی تنها در روایات یکی از ائمه، و یا دوره‌ای خاص از امامت ائمه علیهم السلام مورد توجّه قرار گرفته است، و امامان دیگر (چه متقدّم و چه متأخّر) به آن موضوع نپرداخته‌اند. در مباحث و کتب استدلالی فقه، به این امر چندان توجّهی نمی‌شود، یعنی فرقی نمی‌کند که امام صادق علیه السلام به موضوعی پرداخته باشند یا امام هادی و عسکری علیهما السلام. اما در مباحث تاریخی، این امر را نباید نادیده گرفت، و چه بسا توجّه به عصری که این روایت در آن صادر شده است، ما را در فهم روایت و جهت صدور آن یاری رساند. به عنوان نمونه می‌توان به روایاتی که در رد امامت محمد بن حنفیه و کیسانی گری نقل شده اشاره کرد. در مقاله‌ای به تفصیل به این امر پرداخته‌ام که محمد بن حنفیه هرگز ادعای امامت نداشت و اندیشه کیسانی گری در روزگار او شکل نگفته بود، اما در این یادداشت با نگاهی دیگر، نکته‌ای بدان مقاله اضافه می‌کنم. و آن این که در ردّ کیسانی گری و ادّعای امامت برای محمّد بن حنفیه نه روایتی از امام سجّاد علیه السلام داریم و نه از امام باقر علیه السلام، بلکه اوّلین روایت‌ها در این موضوع، که شیخ صدوق نیز در کتاب کمال الدین آنها را ذکر کرده، از امام صادق علیه السلام نقل شده است. نکته دیگر این که از ائمه بعد از روزگار حضرت صادق علیه السلام هم روایتی در ردّ کیسانی گری نمی‌بینیم، و این یعنی قول به امامت محمّد بن حنفیه، قولی است که در برهه‌ای ـ و آن هم نه در روزگار محمد بن حنفیه ـ رائج شد و برافتاد. با این نگاه می‌توان سراغ روایات علائم الظهور هم رفت. توضیح این که بسیاری از روایات علائم ظهور از پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ و أصحاب ایشان و نیز از ائمه ـ علیهم السلام ـ تا روزگار امام صادق ـ علیه السلام ـ نقل شده است، امّا پس از آن، یا در برخی از این علائم، روایتی نقل نشده است، و یا نسبت به حجم روایات پیشین، روایات بسیاری کمتری نقل شده است. مثلاً در مورد روایات یمانی باید عرض کنیم: روایتی از ائمه پس از روزگار امام صادق ـ علیه السلام ـ مشاهده نمی‌کنیم و تنها یک روایت در این باره از امام رضا ـ علیه السلام ـ نقل شده است. و یا درباره روایات رایات سود (پرچم‌های سیاه) و یا نفس زکیه ـ در حالی که در این دو مورد روایات بسیاری نقل شده است ـ هیچ روایتی از امام کاظم ـ علیه السلام ـ و ائمه پس از ایشان در این دو مورد نقل نشده است. این مسأله نیازمند تأملات بیشتری است، خصوصاً اگر روایات نشانه‌های حتمی را با روایت امام زمان علیه السلام در این زمینه مقایسه کنیم که در این روایت تنها به دو نشانه سفیانی و صیحه آسمانی اشاره شده است. https://malekian.kateban.com/post/4926

💠 اختصاص مستثنیات ابن ولید به مشایخ بی واسطه 👤 #استاد_سیدمحمدجواد_شبیری_زنجانی 🔻یکی از توثیقات عام، عدم استثناء راوی از مشایخ محمد بن احمد بن یحیی توسط ابن ولید است. برخی تصور کرده اند که این امر، در مورد مشایخ بی واسطه ی محمد بن احمد بن یحیی نیز جاری می شود و لذا آن را در مورد ابو البختری نیز مطرح کرده اند. اما استثنائات ابن ولید ناظر به مشایخ بی واسطه است و در مثل ابوالبختری نمی توان به آن تمسک کرد. با این حال، دو نفر در این مستثنیات ذکر شده اند که محمد بن احمد بن یحیی نمی تواند از آن ها بی واسطه نقل کند: هیثم بن عدی و وهب بن منبه. وجه این مطلب چیست؟ #مستثنیات_ابن_ولید #محمد_بن_احمد_بن_یحیی #ابو_البختری ✅ ادامه مطلب را در لینک دنبال کنید. 👇🏼👇🏼👇🏼 🌐http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=2374 ┄══•ஜ۩🌹۩ஜ•══┄ 🌐 https://eitaa.com/rejal_shobeiri 🆔 http://eitaa.com/shobeiri

🔰 #تاربخ_حدیث 💠 تعمیم های نا به جا در تاریخ حدیث 🔻وقتی از شواهد جزئی می خواهیم گستردگی یک عملکرد را نتیجه بگیریم، باید دقت کرد که گرفتار تعمیم نا به جا نشویم. تعمیم نا به جا از جهات مختلفی رخ می دهد. یکی از شائع ترین آن ها تعمیم به لحاظ زمانی است. رفتارهایی چون کتابت و حفظ و قرائت حدیث، در برهه های مختلف فراز و نشیب داشته اند و نمی توان به سادگی، حکمی برای زمان های مختلف صادر کرد. تعمیم نا به جای زمانی، گاهی باعث می شود که جریان هایی که یکی جایگزین دیگری شده است را موازی هم تلقی کنیم... 📚تحقیق طلاب ✅ ادامه مطلب را در لینک دنبال کنید.👇👇👇 🌐http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=2432&pid=8854#pid8854 #تاریخ_حدیث #روش_شناسی ┄══•ஜ۩🌹۩ஜ•══┄ 🌐 http://eitaa.com/shobeiri 🆔 https://eitaa.com/rejal_shobeiri

🔸 نکته‌ای در دعای ماه رجب 🔹محمدباقر ملکیان 🔺ساليان درازی است در مورد دعايی که در ماه رجب بعد از نمازهای يوميه خوانده می شود بحث های مختلفی شده است. اين دعا را سيد بن طاوس را با اين سند نقل کرده است: «روى أبو الحسن عليّ بن محمّد البرسي رضي اللّه عنه، قال: أخبرنا الحسين بن أحمد بن شيبان، قال: حدّثنا حمزة بن القاسم العلويّ العباسي، قال: حدّثنا محمّد بن عبد اللّه بن عمران البرقي، عن محمّد بن عليّ الهمداني، قال: أخبرني محمّد بن سنان، عن محمّد السجاد في حديث طويل، قال: قلت لأبي عبد اللّه عليه السلام‏»، الحديث. (الإقبال بالأعمال الحسنة، ج‏3، ص211) سخن در تکه آخر دعاست: ثمّ مدّ أبو عبد اللّه عليه السلام يده اليسرى فقبض على لحيته و دعا بهذا الدّعاء و هو يلوذ بسبّابته اليمنى، ثمّ قال بعد ذلك: يا ذَا الْجَلالِ وَ الإِكْرامِ يا ذَا النَّعْماءِ وَ الْجُودِ، يا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ، حَرِّمْ شَيْبَتِي عَلَى النّار. (الإقبال بالأعمال الحسنة، ج‏3، ص211) اما به نظر می رسد نقل رجال کشی ـ که هم سندش بهتر وکاملتر است وهم متنش بی دغدغه تر ـ برای فهم اين تکه راهگشاست. نقل کشی اين گونه است: طَاهِرُ بْنُ عِيسَى الْوَرَّاقُ، قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ أَيُّوبَ، قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو الْحَسَنِ صَالِحُ بْنُ أَبِي حَمَّادٍ الرَّازِيُّ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي الْخَطَّابِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زَيْدٍ الشَّحَّامِ، قَالَ: رَءَانِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع) وَ أَنَا أُصَلِّي فَأَرْسَلَ إِلَيَّ وَ دَعَانِي، فَقَالَ لِي: مِنْ أَيْنَ أَنْتَ؟ قُلْتُ: مِنْ مَوَالِيكَ، قَالَ: فَأَيُّ مَوَالِي؟ قُلْتُ: مِنَ الْكُوفَةِ، فَقَالَ: مَنْ تَعْرِفُ مِنَ الْكُوفَةِ؟ ... قَالَ: فَقُلْتُ لَهُ عَلِّمْنِي دُعَاءً! قَالَ: اكْتُبْ: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏، يَا مَنْ‏ أَرْجُوهُ‏ لِكُلِّ خَيْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ كُلِّ عَثْرَةٍ، يَا مَنْ يُعْطِي الْكَثِيرَ بِالْقَلِيلِ وَ يَا مَنْ أَعْطَى مَنْ سَأَلَهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً، يَا مَنْ أَعْطَى مَنْ لَمْ يَسْأَلْهُ‏ وَ لَمْ يَعْرِفْهُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ، وَ أَعْطِنِي بِمَسْأَلَتِي إِيَّاكَ جَمِيعَ خَيْرِ الدُّنْيَا وَ جَمِيعِ خَيْرِ الْآخِرَةِ، فَإِنَّهُ غَيْرُ مَنْقُوصٍ لِمَا أَعْطَيْتَ وَ زِدْنِي مِنْ سَعَةِ فَضْلِكَ يَا كَرِيمُ، ثُمَّ رَفَعَ يَدَيْهِ، فَقَالَ: يَا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ يَا ذَا النَّعْمَاءِ وَ الْجُودِ ارْحَمْ شَيْبَتِي مِنَ النَّارِ، ثُمَّ وَضَعَ يَدَهُ عَلَى لِحْيَتِهِ وَ لَمْ يَرْفَعْهَا إِلَّا وَ قَدِ امْتَلَأَ ظَهْرُ كَفِّهِ دُمُوعاً. (إختيار معرفة الرجال، ص: 370، الرقم: 689) ┄══•ஜ۩🌹۩ஜ•══┄ 🌐 http://eitaa.com/shobeiri 🆔 https://eitaa.com/rejal_shobeiri

⚡️برخورد ما با روایات در تفسیر قرآن، محققانه باشد نه احساسی ⚡️تفسیر عیاشی بسیار خوب است، ولی سند ندارد! ⚡️ آیت‌الله شبیری می‌فرمود: تفسیر عیاشی می‌تواند اعتبارش با مجموعه قرائن معتبر شود ✔️استاد سید محمدجواد شبیری زنجانی🔻 🔹اینطور نیست که با صرف دیدن یک روایت بتوان قرآن را تفسیر کرد. روایت را از جهت سندی و دلالی باید بررسی کرد و رابطه آن را با آیات دیگر مدنظر قرار داد. برخورد ما باروایات در تفسیر قرآن باید بر خورد محققانه باشد نه برخورد از روی احساسات... اینکه تمام شئونات روایات را منحصر کنیم در شأن تبیین نکاتی که قرآن در مقام بیان آن نیست، صحیح نیست. 🔸مراجعه به روایات اهل بیت (ع) باید با اسناد باشد. ما دچار دو جریان افراطی و تفریطی هستیم. بعضی در تفسیر آیات قرآن به روایات مراجعه نمی‌کنند یا حداکثر به عنوان مؤید مراجعه می‌کنند و بعضی تا یک روایت می‌بیینند با همان یک روایت شروع به تفسیر آیه می‌کنند و به بررسی سندی آن نمی‌پردازند. 🔹تفسیر عیاشی بسیار تفسیر خوبی است ولی متأسفانه سند ندارد. طبیعتا در صورتی می‌توان به عبارت‌های آن تمسک کرد که اطمنیان آور باشد. 🔸آیت‌الله شبیری زنجانی -ذیل حدیث لاضرر- می‌فرمود بعضی روایاتی که در تفسیر عیاشی وارد شده همانها در کافی وارد شده ولی متن عیاشی بهتر است و این نشان می‌دهد که ایشان به نسخ معتبرتری از منابع دسترسی داشته و از همینجا گاهی تفسیر عیاشی می‌تواند با توجه به روایت معتبری که در کافی است اعتبار پیدا کند و خصوصیات اختلافی‌‌ای که تفسیری عیاشی دارد که داعی بر کذب آن وجود ندارد معتبر باشد و حتی بر کافی مقدم شود. 🔹ایشان می‌فرمود گاهی روایات ضعیف با روایات معتبر تصحیح می‌شوند و معتبر می‌شوند و حتی روایات ضعیف، معارض روایات معتبر می‌شوند. تفسیر عیاشی می‌تواند اعتبارش با مجموعه قرائن معتبر شود یا اینکه همین روایت در جای دیگری وارد شده باشد و سند آن بتواند روایت تفسیر عیاشی را معتبر کند و در اختلاف ضبط‌ها، ضبط تفسیر عیاشی را مقدم بداریم. 👈 گزارش نشست «نقش روایات در تفسیر آیات الأحکام»: https://b2n.ir/e75147 🆔 https://eitaa.com/rejal_shobeiri

#خبرواحد 💠 بررسی حجیت خبر واحد در غیر فقه (تفسیر، کلام و...) 2️⃣ نظریه دوم: پذیرش حجیت در غیر فقه. (نظریه بزرگانی؛ همچون علامه مجلسی ، سید عبدالله شبر ، میرزای قمی، ملا احمد نراقی، حاج شیخ عبدالکریم حائری) 🔻 ادله این نظریه: 🔹دلیل اول: مطلق بودن ادله حجیت خبر، به این معنا که دلیل اصولیون برای حجیت خبر واحد در احکام شرعی، یا بنای عقلاست و یا ادله تعبدی و هر کدام که باشد، مطلق است و اختصاصی به احکام شرعی ندارد. (مدخل التفسیر، ص 174 و 175؛ هم چنین ر.ک به: محمد هادی معرفت، کاربرد حدیث در تفسیر، مجله تخصصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، سال اول، ش اول، ص 142 الی 145) ✳️ نقد و بررسی: مهمترین اشکال این دلیل این است که بنای عقلاء دلیل #لبی است و باید به قدر متیقن تمسک کرد و استدلال به روایات نیز در این خصوص، دوری است؛ زیرا برای اثبات حجیت خبر واحد در مسائل غیر فقهی، به روایات خبر واحد استناد شده است. ولی می توان از آن جواب داد که اشکال مذکور اختصاصی به مسائل غیر فقهی ندارد و نسبت به مسائل فقهی نیز جاری است، علاوه بر اینکه می‌توان از مجموع روایات ادعای استفاضه و بلکه تواتر اجمالی کرد. 🔸 دلیل دوم: وجود فراوان روایات غیر فقهی، با این بیان که در متون دینی، روایات زیادی وجود دارد که مربوط به مسائل غیر فقهی می شوند. حال اگر خبر واحد در غیر فقه حجت نباشد، اصحاب ائمه «علیهم السلام» آنها را نباید برای همدیگر نقل می کردند و بلکه بالاتر، نباید از خود ائمه معصومین «علیهم السلام»، صادر می شدند و یا حداقل اگر صادر می شد، باید ائمه «علیهم السلام» می فرمودند که این روایات فقط بر شما که مستقیماً از ما می شنوید، حجت است. (درس خارج اصول فقه محمد جواد فاضل، بحث حجیت خبر واحد، سال 1/2/1388، شماره جلسه 88) ✳️ نقد و بررسی: در جواب از این دلیل می توان گفت صرف صدور احادیث غیر فقهی از ائمه (ع) و نقل آنها توسط اصحاب دلالتی بر حجیت آنها ندارد؛ زیرا چه بسا از این باب بوده است که مجموع نقل ها موجب تواتر لفظی یا حداقل معنوی شود و یا اینکه به عنوان موید و یا شاهد جمع استفاده شوند. 📚 برای مطالعه بیشتر به این منابع مراجعه فرمائید: 1. محمد هادی معرفت، کاربرد حدیث در تفسیر، مجله تخصصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، سال اول، ش اول، ص 142 الی 145 2. محمد فاضل، مدخل التفسیر، ص 174 و 175 3. علی فتحی،مقاله «حجیت خبر واحد در اعتقادات» چاپ شده در مجله تخصصی کلام، شماره 79، ص 104 4. یحیی #گوهری، مقاله «اعتبار سنجی خبر واحد در مسائل اعتقادی»، چاپ شده در مجله تخصص کلام اسلامی، شماره 85 و ... 📝 حجت الاسلام گوهری (از اساتید سطح 2 مدرسه شهیدین) 👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/rejal_shobeiri

💠 مستطرفات سرائر مرحوم ابن ادریس مرحوم ابن ادریس در انتهای کتاب سرائر، باب مستطرفات دارد که در آن چند صد روایت از برخی اصول و مصنفات اصحاب همانند حریز، بزنطی و… جمع‌آوری کرده است. روایات ایشان از کتب مذکور بدون ذکر سند است. برخی از این روایات، منحصر به فرد بوده و در هیچ یک از کتب روایی قبل از ایشان وجود ندارد. صحت یا عدم صحت نقل ابن ادریس از کتب اصحاب، در فقه اثر مهمی دارد و در برخی موارد موجب تغییر فتوا خواهد بود. البته در بین این کتب، کتاب محمد بن علی بن محبوب استثناء شده است؛ زیرا ایشان فرموده است که کتاب مذکور به خط شیخ طوسی در نزد او حاضر است. اقوال فقها در مورد نقل ابن ادریس مختلف است. ✅ ادامه مطلب در این موضوع را دنبال کنید. 👇🏼 fa.mfeb.ir/?p=17848/#ZRejal #مستطرفات #سرائر #مستطرفات_سرائر #ابن_ادریس (ره) ┄══•ஜ۩🌹۩ஜ•══┄ 🆔 https://eitaa.com/rejal_shobeiri