هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️مکر خداوند!
💠در آیه ای از قرآن خداوند می‌فرماید: «وَ مَكَرُوا وَ مَكَرَ اللهُ وَاللهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ»؛ مکر خداوند در این آیه به چه معناست؟ و آیا «مکر» قبیح نیست؟
🔹نخست باید دانست بسیاری از #کلمات_عربی که در فارسی نیز رایج شده اند، دگرگونی معنایی پیدا کرده اند. به طور مثال #حیله در زبان فارسی همواره معنای منفی دارد، در حالی که حیله در زبان عربی به معنی چاره و راه حلّ عملی است؛ لذا برخی، علم فیزیک را «علم الحیل» می گفتند؛ و در فرهنگ ابجدی «حیله» به معنای مهارت و نیک اندیشی و قدرت تصرّف در کارها آمده است. واژه ی #مکر نیز در زبان فارسی همواره معنی منفی دارد؛ در حالی در زبان #عربی هم در معنی مثبت به کار می رود و هم در معنی منفی. قاموس قرآن در معنی #مکر گفته: «مکر: #تدبیر؛ اعمّ از آنکه در کار بد باشد یا در کار خوب».
🔹در کتاب مفردات و اقرب الموارد گوید: «مکر آن است که شخص را به حیله ای (روشی عملی) از مقصودش منصرف کنی و آن، دو نوع است، پسندیده و ناپسند. در تفسیر المنار گفته: «مکر در اصل، #تدبیر_مخفی است که مکر شده را به آنچه گمان نمی کرد می کشد». خداوند می‌فرماید: «وَ مَکَرُواْ وَ مَکَرَ اللهُ واللهُ خَیْرُ الْمَاکِرِینَ؛ [آل عمران، ۵۴] آنها چاره اندیشی نمودند و تدبیری به کار بستند تا به حقّ زیانی برسانند؛ خدا نیز #تدبیری نمود که آنها ندانسته به خود زیان زده [و به نفع راه حق شد]؛ لذا خدا بهترین تدبیرکنندگان و چاره کنندگان است». پس اینکه در زبان فارسی، مکر و حیله را همواره در معنی منفی به کار می‌برند، دلیل نمیشود که در زبان عربی هم همینگونه باشد.
🔹به طور مثال واژه‌ی «مزخرف» در فارسی معنی منفی دارد در حالی که در عربی به معنی زینت داده شده است. لذا در فهم قرآن و روایات، باید به این اصل مهمّ توجّه داشت که اصطلاحات به درستی معنا شوند. #مکر نیز به معنی #تدبیر و برنامه ریزی و طبق نقشه کار کردن است، در حالی که گاهی به معنی فریب نیز به کار می رود. کفّار نقشه می کشند و برنامه ریزی می کنند و تدابیری به کار می گیرند تا به حقّ ضربه بزنند، خداوند نیز تمهید و برنامه ریزی می کند و تدابیری به کار می گیرد که خود کفّار ضربه بخورند؛ چنان که در جبهه ی جنگ، فرمانده دشمن نقشه حمله می کشد، فرمانده خودی نیز نقشه حمله طراحی می‌کند. کار هر دو را #مکر و نقشه جنگی گویند.
منبع: پرسمان
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (ع) در خطبه ۱۵۲ «نهج البلاغه» جایگاه و موقعيت ائمه (علیهم السلام) را چگونه بیان نموده است؟
🔹 #امام_علی(ع) در بخشی از خطبه ۱۵۲ #نهج_البلاغه به سراغ بيان موقعيت #امامان و پيشوايان حق مى رود و مقامات آنها را اينگونه بيان ميفرمايد: «وَ إِنَّمَا الْأَئِمَّةُ قُوَّامُ اللهِ عَلَى خَلْقِهِ، وَ عُرَفَاؤُهُ [۱] عَلَى عِبَادِهِ؛ وَ لَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ عَرَفَهُمْ وَ عَرَفُوهُ، وَ لَا يَدْخُلُ النَّارَ إِلَّا مَنْ أَنْكَرَهُمْ وَ أَنْكَرُوهُ؛ #پيشوايان_دين [امامان معصوم (عليهم السلام)] از طرف خداوند #تدبیر و #اداره‌امورخلق را بر عهده دارند و نمایندگان او در میان بندگانش هستند؛ هيچ كس داخل #بهشت نمى شود، مگر كسى كه آنها را بشناسد و آنان نيز او را بشناسند، و هيچ كس وارد #دوزخ نمى شود، مگر كسى كه آنها را انكار كند و آنها نيز او را انكارش نمايند».
🔹اين تعبير نشان مى دهد كه #امامان و #پيشوايان (عليهم السلام) از سوى #خداوند تعيين ميشوند، نه از سوى مردم، و اگر بيعت و انتخابى لازم است براى انسجام كار و پيشرفت امور آنهاست. تعبير به #قوّام (جمع قائم) اشاره به #تدبيرامورخلق است و تعبير به «عرفاء» (جمع عريف) اشاره به اين است كه آنها به علت شناختى كه درباره #مردم و شرايط #زمان و #مكان دارند، و به #مصالح و #مفاسد آنها آشنايند، هر كس را در جاى مناسب مى نشانند و هر كار را در موقع مناسب انجام مى دهند.
🔹جمله «لَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ...» و «لَا يَدْخُلُ النَّارَ...» تأكيدهايى است بر آنچه در جمله هاى قبل گفته شد؛ زيرا هنگامى كه بپذيريم آنها از طرف #خدا تعيين شدند، كسى كه آنها را به رسميت بشناسد و آنان اعمالش را صحيح بشناسند، به يقين، اهل بهشت‌اند، و كسى كه آنها را انكار كند، در واقع، فرمان خدا را انكار كرده، و چنين كسى سزاوار دوزخ است؛ همچنين كسى كه آنها اعمالش را منكَر بشمرند او نيز دوزخى است.
🔹بديهى است همه اين تعبيرات با #مذهب_شيعه سازگار است كه #تعيين_امام (عليه السلام) را از سوى خدا به وسيله پيغمبر (صلی الله عليه و آله) يا امام (عليه السلام) پيشين میدانند و او را #معيار تشخيص #حق از #باطل میشمارند، و به يقين كسى كه #مردم، او را با فكر برگزينند، و اى بسا خطاكار و ستمكار از آب درآيد، داراى چنين مقاماتى نيست. حديث معروف «مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ اِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيْتَةً جَاهِلِيَّةً؛ [۲] كسى كه بميرد و #امام_زمان_خود را نشناسند، مرگ او #مرگ_جاهليّت است».
🔹عجب‌اين‌است كه «ابن‌ابى الحديد» (عالم سنی) در اينجا اصرار دارد كه جمله هاى بالا درباره تمام خلفا كه بعد از پيامبر (صلى الله عليه و آله) روى كار آمدند صادق است، در حالى كه امام (عليه السلام) در جمله قبل از آن، نكوهش شديدى از حكومت عثمان كرده بود و اين مطلب با آنچه «ابن ابى الحديد» استنباط كرده در تناقض آشكار است. چگونه ممكن است پيشوای ضعيفى كه تمام #مقامات_كشور اسلامى و #بيت_المال را در اختيار #اقوام و بستگان فرصت طلب و #هواپرست خود گذاشته است، و به همين جهت #مسلمانان قيام كردند و خون او را مباح شمردند و غالب صحابه نيز در برابر آن سكوت نمودند، مصداق «قُوّامُ اللهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ عُرَفائُهُ عَلَى عِبادِهِ» باشد؟ و هر كس او را انكار كند وارد دوزخ شود و هر كس او را قبول كند وارد بهشت گردد؟
🔹در حديثى از #پيغمبر_اكرم (صلى الله عليه و آله) مى خوانيم كه به اميرمؤمنان امام علی (عليه السلام) فرمود: «ثَلَاثٌ أُقْسِمُ أَنَّهُنَّ حَقٌّ، إِنَّكَ وَ الْأَوْصِيَاءَ مِنْ بَعْدِكَ عُرَفَاءُ، لَا يُعْرَفُ اللهُ إِلَّا بِسَبِيلِ مَعْرِفَتِكُمْ وَ عُرَفَاءُ لَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ عَرَفَكُمْ وَ عَرَفْتُمُوهُ وَ عُرَفَاءُ لَا يَدْخُلُ النَّارَ إِلَّا مَنْ أَنْكَرَكُمْ وَ أَنْكَرْتُمُوهُ؛ [۳] سه چيز است كه سوگند ياد ميكنم، همه حقّ است، تو و #امامان‌بعدازتو عرفاء و سرشناسانى هستيد، كه #خدا را جز از طريق #معرفت_شما [و راهنمايى و هدايتتان] نمیتوان شناخت؛ و عرفايى هستيد كه هيچ كس وارد بهشت نمیشود، مگر كسى كه شما او را شناخته ايد و او شما را شناخته، و عرفايى هستيد كه هيچكس داخل دوزخ نمیشود، مگر آنها كه شما را انكار كنند و شما آنها را انكار كنيد».
پی نوشت‌ها؛
[۱] «عرفاء» جمع «عريف» به معناى رئيس و سرشناس يك قوم است كه همه او را مى شناسند و امورشان را تدبير مى كند.
[۲] كمال الدين و تمام النعمة، ابن بابويه، اسلاميه، چ دوم، ج۲، ص۴۰۹، باب۳۸؛ و...
[۳] الخصال، ابن بابويه، جامعه مدرسين، چ اول، ج۱، ص۱۵۰
📕پيام امام اميرالمؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، چ اول، ج۶، ص۵۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام #ائمه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️خلاصه بیانات آیت الله العظمی بهجت (ره) درباره انتخابات
💠چه کسی «حق انتخاب شدن» دارد؟ چه کسی حق دارد «امین مردم در امر دنیا و دین» باشد؟ به چه کسی حق داریم رأی بدهیم؟ تا مؤمنین چشم بسته یا با سهل انگاری گمراه نگردند.
🔹۱) دوازده امامی باشد؛ ۲) آگاه به مسائل شرعی شخصی باشد؛ ۳) آگاه به مسائل شرعی #اجتماعی باشد؛ ۴) رجال با #عقل‌‌کامل‌‌کافی باشد؛ ۵) با #اعتقاد و #ایمان کامل باشد؛ ۶) التزام عملی به عقیده و ایمان داشته باشد؛ ۷) با #شجاعت باشد که از هیچ تهدید نترسد؛ ۸) از هیچ ملامت کننده و ملامتی نترسد؛ ۹) #خداترس باشد؛ ۱۰) از رشوه و منافع شخصی دور باشد؛ ۱۱) از #وطن‌فروشی و وطن‌فروشان دور باشد؛ ۱۲) اهل اعتدال فکری و مسلکی باشد؛
🔹۱۳) #پرهیزکار و متقی بوده و امر خدا را ترجیح دهد؛ ۱۴) زود تصمیم نگیرد و با احتیاط و توقف و #مشورت عمل کند؛ ۱۵) در روشنایی توقف و در تاریکی حرکت نکند؛ ۱۶) فقط با #علم حرکت کند و در تاریکی و جهل و شک توقف کند؛ ۱۷) اهل #تدبیر و #برنامه‌ریزی باشد؛ ۱۸) #آینده‌نگر باشد، نه مرتجع؛ ۱۹) #متخصص در پیاده کردن کلیات باشد؛ ۲۰) بداند نه تنها در مستقل بودن کشور اسلامی نقصی نیست، بلکه نقص در وابستگی است؛
🔹۲۱) با #علم و آگاه باشد، به آن معنا که مجهولات را از معلوم‌ها بیابد، نه همه‌چیزدان؛ ۲۲) با واجدین شرایط همراهی داشته باشد، نه با دیگران؛ ۲۳) رأی دادن فقط بر واجدین تمام شرایط جایز است؛ ۲۴) فاقد بعضی از این شروط امین نیست؛ ۲۵) رأی به فاقدین بعض شرایط بی‌اثر است؛ ۲۶) رأی به فاقدین بعض شرایط جایز هم نیست؛ ۲۷) شخص مشکوک، متروک است؛ ۲۸) اگر بداند یا احتمال دهد غیر واجد شرایط رأی می‌آورد، رأی به #واجد_شرایط #واجب می‌شود با امکان.
💠آنچه رأی دهنده باید رعایت کند:
🔹۱) هرکس خود باید در جست‌و‌جوی #اصلح باشد؛ ۲) جست‌و‌جو باید از عقلای متدین آگاه باشد؛ ۳) #تفحص هم باید کامل باشد؛ ۴) دوستی و دشمنی نفسانی اثر نکند؛ ۵) نگاه کند کدام معتدل‌تر در فکر یا متلون است؛ ۶) کدام در #امور_دین تغییر نداده و نمی‌دهد؛ ۷) کدام ملکه #تقوا و #صدق ائتمان دارد یا قوی‌تر است؛ ۸) در کدام #نفاق راه ندارد؛ ۹) کدام در #عقیده و #عمل با امیرالمؤمنین و حضرت مهدی ـ علیهماالسلام ـ نزدیک‌تر است؛ ۱۰) #انتظار_حضرت ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ در کدام یک بارزتر است؛
🔹۱۱) اهل شر را باید شناخت تا اهل خیر را بیابد؛ ۱۲) انتخابات دول کفر و بیگانه را نگاه و از آن دوری کند؛ ۱۳) از شیوه رأی دادن دولت‌های کفر پرهیز کند؛ ۱۴) با چگونگی کار آنها مخالفت کند؛ ۱۵) ببیند دول کفر چگونه وطن‌فروشی می‌کنند با چه مقاصدی؟ ۱۶) ببیند رشوه چگونه تغییرشان می‌دهد؟ ۱۷) باید دید کدام در صفات از کفر دورتر است؛ ۱۸) کدام به #خدا و #اهل‌بیت و #رسول و #امام_عصر علیهم السلام نزدیک‌تر است؛ ۱۹) در حال رأی #خدا را ناظر بداند و رضای او را مقدم بدارد.
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت (ره)
#آیت_الله_بهجت #انتخابات
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️با توجه به این که مأموران الهی حافظ انسان ها در برابر خطرات هستند، احتیاط و پیشگیری چه مفهومی دارد؟
🔹در پاسخ به اين سؤال بايد گفت: «اَجَل» و «سرآمدِ عمر انسان»، بر دو گونه است: #اَجَل_حتمى و #اَجَل‌غيرحتمى. «اَجَل حتمى» سرآمدى است كه به هيچ وجه راه بازگشت براى آن نيست؛ مثل اينكه قلب انسان حداكثر قدرت ضربانش - در حالی كه كاملاً هم سالم باشد - فلان مقدار است؛ هنگامى كه آن عدد كامل شد قلب خواه ناخواه از كار مى ايستد، درست مانند ساعتى كه باطرى آن تمام شده باشد.
🔹امّا «اَجَل غير حتمى» سرآمدى است كه #قابل_اجتناب است و آن نيز بر دوگونه است؛ بخشى از آن در #اختيار_انسان است كه مى تواند با رعايت #موازين_عقلايى از آن پرهيز كند، مانند: «پوشيدن زره» در تن و «گذاشتن كلاه‌خُود» بر سر و «گرفتن سپر» به دست در ميدان جنگ كه بى شك جلوى بسيارى از مرگ و ميرها را مى گيرد. پرهيز از اين گونه امور، به عهده خود #انسان گذارده شده است و اوست كه در برابر اين حوادث، مسئول و #تعيين_كننده است.
🔹بخش ديگرى از سرآمدها، #غير_قطعى است كه معمولاً از اختيار انسان بيرون است؛ مانند: بخشى از حوادث رانندگى و يا مسأله پيش بينى نشده اى در مورد سقوط در چاه يا ريزش كوه و مانند آن. اينجاست كه فرشتگان و #مأموران_الهى، تا #اَجَل_حتمى او فرا نرسيده باشد، او را در برابر اين حوادث #حفظ مى كنند و هنگامى كه «اَجَل حتمى» او فرا رسيد او را به دست حادثه مى سپارند و رهايش مى كنند.
🔹البتّه اين بخش را نيز مى توان به دو گروه تقسيم كرد: #مشروط و #غيرمشروط؛ «مشروط» آن مواردى است كه پاسدارى #فرشتگانِ‌حافظِ‌انسانها، مشروط به انجام كارى از قبيل دادن «صدقه»، «دعا كردن»، «صله رحم» و انجام #كارهای_نيك مى باشد، و قسم ديگر آن است كه حتّى بدون اين شرط، مأمور محافظت او از اين خطرات هستند. خلاصه اينكه #اَجَل_حتمى «تخلّف ناپذير» است؛ اما #اَجَل_مشروط يا #معلَّق قابل تغيير مى باشد؛ گاه به وسيله #تدبير و #احتياط خود انسانها، و گاه به وسيله انجام #اعمال_نيكى همچون صله رحم و صدقه در راه خدا و گاه به وسيله #فرشتگانى كه مأمور حفظ انسان در برابر #خطرات_غيرحتمى هستند.
🔹از اينجا روشن مى شود كه آياتى مانند: «فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَ لَا يَسْتَقْدِمُونَ» [۱] (هنگامى كه #اجل آنها فرا رسد، نه ساعتى از آن #عقب مى افتند و نه ساعتى بر آن #پيشى مى گيرند)؛ و آيه شريفه: «وَ لَنْ يُؤَخِّرَ اللّهُ نَفْساً إِذَا جَاءَ أَجَلُهَا» [۲] (خداوند هرگز #مرگ كسى را كه #اجلش فرا رسيده به تأخير نمى اندازد)، با آياتى مانند: «لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ...» منافات ندارد و همچنين با روايات فراوانى كه مى گويد: «صدقه» و «صله رحم»، اَجَل انسان را به تأخير مى اندازد، مخالف نيست، و در واقع جمع بين همه آيات و روايات با توجّه به اقسام سه گانه يا چهارگانه #اَجَل كه در بالا اشاره شد، روشن مى شود.
پی نوشت‌ها؛
[۱] سوره اعراف، آيه ۳۴
[۲] سوره منافقون، آيه ۱۱
[۳] شرح بيشتر درباره اقسام اَجَل در تفسير نمونه، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الإسلامية، تهران، ۱۳۷۴ش، چ اول، ج ۱۸، ص ۲۰۷ به بعد آمده است.
📕پيام امام امير المومنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، چ اول، ج ۳، ص ۲۶
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#اجل #مرگ
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️مکر خداوند!
🔸در آیه ای از #قرآن_کریم خداوند می‌فرماید: «وَ مَكَرُوا وَ مَكَرَ اللهُ وَاللهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ»؛ «مکر خداوند» در این آیه به چه معناست؟ و آیا «مکر» قبیح نیست؟
🔹نخست باید دانست بسیاری از #کلمات_عربی که در فارسی نیز رایج شده اند، دگرگونی معنایی پیدا کرده اند. به طور مثال #حیله در زبان فارسی همواره معنای منفی دارد، در حالی که حیله در #زبان_عربی به معنی چاره و راه حلّ عملی است؛ لذا برخی، علم فیزیک را «علم الحیل» می گفتند؛ و در فرهنگ ابجدی «حیله» به معنای مهارت و نیک اندیشی و قدرت تصرّف در کارها آمده است. واژه‌ی #مکر نیز در «زبان فارسی» همواره معنی منفی دارد؛ در حالی در «زبان عربی» هم در معنی مثبت به کار می رود و هم در معنی منفی.
🔹قاموس قرآن در معنی #مکر گفته: «مکر: #تدبیر؛ اعمّ از آنکه در کار بد باشد یا در کار خوب». در کتاب مفردات و اقرب الموارد گوید: «#مکر آن است که شخص را به حیله ای (روشی عملی) از مقصودش منصرف کنی و آن، دو نوع است، پسندیده و ناپسند. در تفسیر المنار گفته: «#مکر در اصل، #تدبیر_مخفی است که مکر شده را به آنچه گمان نمی کرد می کشد». خداوند می‌فرماید: «وَ مَکَرُواْ وَ مَکَرَ اللهُ واللهُ خَیْرُ الْمَاکِرِینَ» [۱] (آنها چاره اندیشی نمودند و #تدبیری به کار بستند تا به حقّ زیانی برسانند؛ #خدا نیز #تدبیری نمود که آنها ندانسته به خود زیان زده [و به نفع راه حق شد]؛ لذا #خدا #بهترین‌تدبیرکنندگان و چاره کنندگان است).
🔹پس اینکه در «زبان فارسی»، #مکر و حیله را همواره در معنی #منفی به کار می‌برند، دلیل نمیشود که در «زبان عربی» هم همینگونه باشد. به طور مثال واژه‌ی «مزخرف» در فارسی معنی منفی دارد، در حالی که در عربی به معنی زینت داده شده است. لذا در فهم #قرآن و #روایات، باید به این اصل مهمّ توجّه داشت که #اصطلاحات به درستی معنا شوند. #مکر نیز به معنی «تدبیر» و «برنامه ریزی» و «طبق نقشه کار کردن» است، در حالی که گاهی به معنی فریب نیز به کار می رود.
🔹#کفّار نقشه می کشند و برنامه ریزی می کنند و تدابیری به کار می گیرند تا به حقّ ضربه بزنند، #خداوند نیز تمهید و برنامه ریزی می کند و #تدابیری به کار می گیرد که خود کفّار ضربه بخورند؛ چنان که در جبهه‌ی جنگ، فرمانده دشمن نقشه حمله می کشد، فرمانده خودی نیز نقشه حمله طراحی می‌کند. کار هر دو را #مکر و نقشه جنگی گویند.
منبع: پرسمان
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️با وجود اینکه وسعت و تنگی رزق و روزی دست خداست پس کار و کوشش انسان چه فایده ای خواهد داشت؟
🔹از بسيارى از آيات قرآن مجيد و روايات «مقدّر بودن #روزى» و در منابع مختلف استفاده مى شود كه «وسعت و فراخى روزى يا تنگى و ضيق آن، به «اراده و مشيّت خداوند» نسبت داده شده است، تا بندگان خود را بيازمايد. به تعبير ديگر: به هر كس آنچه مصلحتش بوده است داده و براى هر كس آنچه مايه صلاح حالش بوده مقرّر فرموده است. اين تعبيرات سؤالات متعدّدى بر مى انگيزد. نخست اينكه: اگر چنين است پس #تلاش و كوشش، براى #رزق و #روزى چه مفهومى مى تواند داشته باشد؟
🔹ديگر اينكه: اين گونه برداشت ها سبب ركود فعّاليت هاى اجتماعى و عقب ماندگى جامعه مى گردد؛ جامعه اى كه بايد پر نشاط و پر اميد به فعّاليت هاى گسترده بپردازد و در ميدان رقابت از جوامع غير مسلمان عقب نماند. #قرآن_مجيد مى فرمايد: «نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُمْ مَعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۚ وَ رَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ». [۱] (ما معيشت و [روزى] آنها را در حيات دنيا در ميانشان تقسيم كرديم و بعضى را بر بعضى برترى داديم).
🔹ولى پاسخ اين سؤال ها در روايات اسلامى آمده است كه هرگاه كنار هم چيده شود، ديگر ابهامى باقى نمى ماند. از يك سو، در «نهج البلاغه» و كلمات #امام_علی (علیه السلام) می‌خوانیم: «إِنَّ الرِّزْقَ رِزْقَانِ: رِزْقٌ تَطْلُبُهُ، وَ رِزْقٌ يَطْلُبُكَ، فَإِنْ أَنْتَ لَمْ تَأْتِهِ أَتاكَ». [۲] (#روزى بر دو گونه است: قسمتى از آن، تو بايد به #دنبالش بروى، و قسمتى از آن، او به دنبال تو مى آيد به گونه اى كه اگر به سراغش نروى به #سراغ‌تو خواهد آمد).
🔹واقعيت نيز چنين است كه قسمت مهمّى از #روزى چيزى است كه انسان بايد در راه آن #تلاش و #كوشش كند و تمام هوش و #استعداد و #توان خود را به كار گيرد و بدون اينها هرگز به آن نخواهد رسيد؛ ولى بخش ديگرى از روزی ها، «روزی های ناخواسته» است كه به سراغ انسان مى آيد و به او نشان مى دهد كه اگر چه تلاش و كوشش يك اصل مهم است، امّا #رازقيّت_خداوند منحصر به آن نيست و در همه حال بايد به او دل بست و همه چيز را از او دانست.
🔹در روايت ديگرى مى خوانيم: از جمله دعاهايى كه مستجاب نمى شود، دعاى انسان سالمى است كه در خانه نشسته و دست از #تلاش و #كوشش برداشته و عرضه مى دارد: خدايا به من #روزى ده! [فرشتگان الهى] به او مى گويند: اين دعاى تو مستجاب نيست، برخيز و تلاش كن. #امام_صادق (عليه السلام) مى فرمايد: «أَرْبَعٌ لاَيُسْتَجَابُ لَهُمْ دُعَاءٌ: الرَّجُلِ جَالِسٌ فِي بَيْتِهِ، يَقُولُ: يَا رَبِّ ارْزُقْنِي! فَيَقُولُ لَهُ: أَلَمْ آمُرْكَ بِالطَّلَبِ». [۳]
🔹از سوى ديگر، #تقديرات_الهى در بسيارى از موارد هماهنگ با #تدبيرات_ما است، يعنى خداوند مقدّر كرده آنها كه #تلاش و كوشش مى كنند سهم بيشترى داشته باشند، و آنها كه سُست و #تنبل‌اند سهم كمتر. اين هماهنگىِ تقدير و تدبير، پاسخ روشنى به كسانى مى دهد كه به بهانه #تقدير از #تدبير سرباز مى زنند و تن به #تنبلى مى دهند. از سوى سوم، بى شك استعداد جسمانى و فكرى همه #انسانها يكسان نيست و افراد بشر از نظر هوش و استعداد و مديريّت اقتصادى و توان جسمى براى كار كردن بسيار تفاوت دارند و همين، سرچشمه تفاوت بهره هاى آنها در اين قسمت مى شود؛
🔹آن كس كه اين تفاوت ها را #مقدّر كرده، طبعاً تفاوت هاى #روزى را نيز مقدّر فرموده است و انتظار يكسان بودن همه انسانها از نظر روح و جسم، انتظار بسيار بى جايى است؛ مانند انتظار مساوى بودن همه اعضاى بدن و تمام استخوان ها و عضلات؛ چرا كه در مجموعه بدن، هر عضوى مأموريتى دارد و توان او به اندازه مأموريت اوست و مجموعه #جهان_انسانيّت نيز، همانند يك بدن است با تفاوت ها در جهات مختلف و طبعاً با تفاوت در #بهره‌های_روزى. نتيجه اينكه: آنچه در #آیات و #روایات درباره #تقدير_ارزاق آمده، مى تواند اشاره اى به تمام آنچه در سه نكته بالا گفتيم بوده باشد و اين چيزى بر خلاف عدالت نيست؛ بلكه عين #عدالت و #حكمت است.
پی نوشت‌ها؛
[۱] سوره زخرف، آيه ۳۲
[۲] نهج البلاغة، صبحی صالح، هجرت، قم، ۱۴۱۴ق، چ اول، ص ۴۰۴، (نامه ۳۱)
[۳] الکافی، دار الكتب الإسلامية، تهران، ۱۴۰۷ق، چ ۴، ج ۲، ص ۵۱۱
📕پيام امام اميرالمؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ش، چ ۱، ج ۴، ص ۱۷۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#رزق #روزی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد