❓پرسش 21: در کتاب فرائد الاصول(رسائل) در بخش استصحاب، با عبارت «نعم هذا الشك اللاحق يوجب الإعادة بحكم استصحاب عدم الطهارة لو لا حكومة قاعدة الشك بعد الفراغ‏ عليه فافهم‏» مواجه شدم. لطفاً معنای عبارت و مقصود از «فافهم» را توضیح دهید؟ ✍پاسخ: 🔰مقدمه: مرحوم شیخ قبل از ورود به ادلۀ استصحاب، شش امر را بیان کرده اند که این مطلب انتهای امر پنجم است. در امر پنجم، به ارکان و مقومات استصحاب اشاره شده است که عبارتند از یقین سابق و شک لاحق. سپس بیان شده است که شک باید فعلی باشد و شک تقدیری کفایت نمی کند. به عنوان ثمره، ایشان یک فرعی فقهی شامل 4 مرحله را بیان کرده اند و عبارت مورد نظر مربوط به مرحلۀ سوم و توضیح آن به شرح زیر است: 🔰توضیح عبارت: شخصی در ساعت 10 صبح، يقين به حدث دارد و سپس بكلى غافل مى‏شود تا ساعت يك بعد از ظهر. الآن كه ساعت يك است يقين سابق به حدث و شك لاحق در بقاء هم دارد و اركان استصحاب عدم طهارت، فی نفسه تام است اما حاكميت قاعده فراغ ( که مى‏گويد به شك بعد از عمل اعتنا نكن و بگو ان‏شاءالله نمازى كه خوانده‏ام صحيح بوده) مانع از جریان آن می شود. 🔰توضیح فافهم: ✅مرحوم حاج #آقا_رضا_همدانی «فافهم» را اشاره به اين می داند كه اصلا اين استصحاب ذاتا و با قطع نظر از حكومت قاعده فراغ نیز جارى نيست، زیرا اصل مثبت است. زیرا مستصحب، بقای حدث است که وجوب اعاده، اثر عقلی آن است. ✅اما طبق نظر مرحوم #آخوند در کتاب درر الفوائد، فافهم اشاره به این مطلب دارد که: بنابر این که قاعدۀ فراغ اماره باشد، بر استصحاب ورود دارد و بنابر این که قاعدۀ فراغ اصل باشد، دلیل استصحاب حاکم بر آن است (بر فرض آن که ادلۀ اعتبار آن شامل مورد استصحاب نشود.) #فافهم #مقومات_استصحاب #شک_فعلی #شک_تقدیری #قاعدۀ_فراغ #استصحاب #فرائد_الاصول #رسائل #اصول_فقه 📚فرائد الاصول، طبع انتشارات اسلامی، ج‏2، ص: 548 📚درر الفوائد في الحاشية على الفرائد، الحاشيةالجديدة، ص: 298 📚حاشية فرائد الأصول ( الفوائد الرضوية على الفرائد المرتضوية )، ص: 317 https://eitaa.com/saluni

❓پرسش ۱۶۰: لطفاً در مورد #استصحاب_قهقری و حجیت آن توضیح دهید؟ ✍پاسخ: 💠 نکتهٔ۱(اسامی آن) : #استصحاب_قهقرایی از مباحث #علم_اصول است که نام‌های دیگر آن، #استصحاب_قهقری ، #استصحاب_مقلوب یا #استصحاب_وارونه یا #استصحاب_معکوس یا #استصحاب_منعکس یا #انعطاف می باشد. 💠نکتهٔ۲(کاربرد) : استصحاب قهقری هم در #علم_لغة و #تفسیر_قرآن و هم در #مباحث_فقهی مطرح می‌شود. 💠تعریف: معنای استصحاب قهقرائی این است که در فرض #یقین_لاحق و #شک_سابق، یقین لاحق ابقاء شود. در واقع در این استصحاب، جای شک و یقین معکوس شده است. 💠مثال: اگر کسی الان یقین دارد که وضو ندارد، اندکی قبل هم نمازش را خوانده است و نمی‌داند موقع نماز طهارت داشته یا خیر. اما الان یقین دارد مُحْدِث است و وضو ندارد. (بر فرض عدم جریان #قاعدهٔ_فراغ ) اگر استصحاب قهقرایی جاری کنیم و بگوییم موقع نماز هم محدث بوده است، حکم به بطلان نماز می‌شود. 💠حجیت: درباره #حجیت این #استصحاب، بین #اصولیون اختلاف است مشهور اصولیون امامی معتقدند استصحاب قهقرایی حجیت ندارد و ادلهٔ حجیت استصحاب، شامل آن نمی‌شود اما برخی مثل #شهید_صدر «رحمه‌الله» به حجیت آن معتقدند. 🔅یکی از موارد #استصحاب_قهقری در نظر اغلب اصولیین حجت است و آن موردی است که هم اکنون یقین وجود داشته باشد که در نزد عرف لفظی برای معنایی وضع شده است و بعد شک به وجود آید که آیا در سابق - مثلاً در عصر ائمه «علیهم‌السلام» - نیز برای چنین معنایی وضع شده بوده یا نه؛ در این مورد ثابت می‌شود که در آن عصر هم برای همین معنا وضع شده است. اما باید توجه داشت که حجیت این مورد، از باب حجّیت استصحاب مصطلح و از باب #اصول_عملی #تعبّدی نیست بلکه از سنخ #اصول_لفظیِ #عقلاییِ مورد امضای شارع است که از آن به #اصل_عدم_نقل یاد می‌شود. #استصحاب_قهقرائی #استصحاب #اصول_عملیه #اصول_فقه 📚محاضرات فی اصول الفقه،جلد 1، صفحه 114 📚فرائد الاصول، جلد 2، صفحه 547 📚اصول الفقه جلد 2، صفحه 252 📚بحوث فی علم الاصول جلد 6، صفحه 14 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴 به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️ https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5 ╭❀❓❀╮ @saluni ╰❀📚❀╯