❓پرسش 45: اگر فردی به صورت عمدی و جعلی رجال موثق را پشت سر هم ردیف کند و حدیثی را جعل کند ، دروغین بودن آن، چگونه قابل تشخیص است؟ ✍پاسخ: 💠مقدمه: به طور کلی در احادیث شیعه با توجه به پالایش های فراوانی که صورت گرفته است، احادیث جعلی و دروغین، بسیار نادر است و با وجود کتب اربعه، تقریباً احادیث جعلی شناسایی شده و کنار گذاشته شده است. 💠راه های تشخیص احادیث جعلی: برای پالایش احادیث در اعصار سابقه و همچنین شناسایی احادیث جعلی در همۀ ازمنه، توجه به چند نکته اهمیت دارد. این نکات عبارتند از: ✳️1. توجه به #سند روایت: توجه به #رجال سند و ارزش مکتوبات آن ها، یکی از شیوه های تشخیص حدیث جعلی و غیر جعلی و همچنین تشخیص حدیث معتبر از غیر معتبر است. احوال راویان در کتب رجالی مانند #فهرست_شیخ و #فهرست_نجاشی «رحمة الله علیهما» نوشته شده است. وجود راویانی که مشهور به دروغگویی باشند یا نقل راوی از کسی که امکان ملاقات و دریافت از او را نداشته است و...از نشانه های جعل حدیث است. ( البته این موارد، علت تامه جعلی بودن حدیث نیست.) ✳️2. توجه به متن حدیث: گاهی قراین و نشانه هایی در متن حدیث هست که گواهی بر #جعل و #وضع آن می دهد. برخی از این قرائن، در دانش #درایة_الحدیث و نیز #فقه_الحدیث اشاره شده است. برای مثال، «مخالفت با نص صریح قرآن»، «مخالفت با روایات قطعی #متواتر»، «مخالفت با #اجماع قطعی»، «مخالفت با #عقل به شکلی که قابل تأویل نباشد»، از نشانه های جعلی بودن حدیث است. ✳️3. توجه به #طرق_تحمل_حدیث: در تحمل حدیث، طرق مختلفی وجود داشته است. اگر طریقۀ تحمل حدیث، #سماع، #اجازه، #کتابت و...باشد، احتمال جعلی بودن حدیث بسیار کمتر از آن است که حدیث به صورت #وجاده نقل شده باشد. البته در وجاده نیز با بررسی نسخه معتبر، امکان احتجاج به آن وجود دارد. ✳️4. توجه به منبع حدیث و اعتبار آن: یکی از نکات مهم در بحث اعتبار حدیث، منبع آن حدیث و اعتبار آن است. برای مثال وجود حدیث در #کتب_اربعه فی الجمله احتمال جعلی بودن در آن را مرتفع یا کم می سازد اما وجود روایت در برخی کتب خصوصا در صورت ذکر نشدن آن در کتب اربعه و منابع معتبره، احتمال مجعول بودن آن را تقویت می نماید. بنابر این، تواتر یا شهرت منبع هر حدیث، در اعتبار آن بسیار مؤثر است. ✳️5. توجه به موضوع حدیث: در برخی از موضوعات، معمولاً داعیه بر جعل وجود ندارد اما برخی موضوعات این چنین نیست. برای مثال، در #مباحث_اخلاقی، احتمال جعلی بودن آن بسیار کم است زیرا داعیه بر جعل حدیث اخلاقی معمولاً وجود ندارد بخلاف احادیثی که افراد ممکن است مثلاً برای تقویت سلاطین جور، جعل کرده باشند. #جعل_حدیث #راه_تشخیص_حدیث_جعلی #فقه_الحدیث #درایة_الحدیث #رجال https://eitaa.com/saluni