❓پرسش۱۴۲:
عبارت «عمل المشهور جابر لضعف السند» به چه معنی است؟
✍پاسخ:
🌀بحثی در کتب اصولی و فقهی با عباراتی مانند «ضعف السند ینجبر بعمل الأصحاب» یا «الشهرة جابرة لضعفها» مطرح شده است البته متداول بین متآخرین، بیان این مطلب در کتب اصولی ذیل بحث #حجیتخبرواحد می باشد.
🌀مضمون این کلام این است که در صورتی که روایتی از حیث سندی ضعیف باشد، آیا عمل اصحاب و شهرت، می تواند ضعف آن را جبران کند؟ به عبارت اخری در صورتی که مشهور به آن عمل کنند، ما نیز می توانیم یا ضرورت دارد به آن عمل کنیم یا خیر؟
🌀اقوال در مسأله: برخی مانند مرحوم #نائینی شهرت را مطلقا جابر ضعف سند می دانند و برخی مانند مرحوم #خویی آن را مطلقا جابر ضعف سند نمیدانند و عده ای قائل به تفصیل شده اند و شرایطی را برای این انجبار مطرح نموده اند. برای مثال مرحوم #شیخانصاری «قدس الله نفسه الزکیه» درباره جبران ضعف به وسیله شهرت به شکل مشروط اعلام می کند. شرط در جبران این است که باید وثوق و اطمینان حاصل بشود.
🌀شاید بتوان گفت نظر مشهور این است که شهرت با دو شرط جابر ضعف سند می باشد:
1 . شهرت عملی به روایت بین قدماء اصحاب مانند #شیخصدوق، #سلار، #شیخمفید و #شیخطوسی باشد.
2. در مقام افتاء و عمل اصحاب باید اثبات شود که فقها هیچ مستندی غیر از این روایت ضعیف نداشته اند، پس اگر احتمال داده شود که مستندی غیر از این روایت موجود بوده است و فقها از باب تأیید این روایت را ذکر کرده اند،دیگر شهرت جابر ضعف سند نیست.
🔅نکتۀ1: مقصود از شهرت در این بحث، شهرت عملیه است هر چند برخی مانند حضرت #امامخمینی «اعلی الله مقامه الشریف» این بحث را پیرامون شهرت فتوائیه بیان نموده اند.
🔅نکتۀ2: این بحث اهمیت و ثمرۀ فراوانی در #فقاهت دارد و بیان کامل آن نیازمند مقالات مفصل و متعدد می باشد و آن چه بیان شد، خلاصۀ مباحث پیرامون این قاعده می باشد.
#شهرت #شهرت عملیه #شهرت فتوائیه
#انجبار ضعف سند
#فقه #رجال #اصول
📚نجفی،محمد حسن، جواهر الکلام،ج43، ص 273
📚عراقی، آقاضیاء الدین،نهایة الأفکار، ج۲، ص۹۹
📚سبحانی، جعفر، المبسوط في أُصول الفقه، ج3، ص232
📚امام خمینی، روح الله، الرسائل، ج۲، ص۷۰
📚آخوندخراسانی، کفایه چاپ آل البیت، ص332
🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۵۳:
آیا طرق به کتب، نیازمند اعتبارسنجی دارد یا خیر؟
✍پاسخ:
🔰در لزوم یا عدم لزوم نیازمندی طرق کتب به اعتبارسنجی، نظرات مختلفی وجود دارد که این اقوال و قول مختار استاد سیدجواد شبیری «حفظهالله» به شرح زیر است:
🔸بحث «اعتبار نقد طرق و مشیخه»، در علم #رجال، مورد بحث قرار گرفته است. 🍀 مثال: #شیخ_طوسی «رحمهالله» در #مشیخه_تهذیب یا #فهرست، طریق به کتب و روایات #احمدبنمحمّدبنخالد را ذکر کرده است. آیا اعتبار روایتی که شیخ #طوسی از او نقل می کند، وابسته به اعتبار طریق به او در فهرست و #مشیخه است؟
🔰در این بحث، سه قول اصلی وجود دارد که عبارتند از:
۱. نیازمند به بررسی سندی است مطلقاً. این قول را مرحوم #آیتالله_خویی «رحمهالله» قائل بوده و مطابق آن مشی کرده است.
۲. نیازمند به بررسی سندی نیست مطلقاً. (نظر مختار)
۳. تفصیل بین #کتب_مشهوره و غیر مشهوره. این قول منتسب به مرحوم #آیتالله_بروجردی «اعلیاللهمقامه» است.
🔰قول مختار استاد سبدجواد شبیری «حفظهالله»قول دوم است و طرق مطلقا نیاز به بررسی ندارد، زیرا:
🔹اولا بسیاری از طرق به کتب که در مشیخهی تهذیب و #فهرست_طوسی نقل شده، اجازاتی است که علما دادهاند و این اجازه، صرفاً کبری کلّی است که استاد به شاگرد اجازه میدهد که «روایاتی که انتساب آن به من برای تو ثابت شده است را میتوانی از من نقل کنی».
صغری این اجازه، توسّط شاگرد احراز شده است و با فرض شهادت دادن شاگرد به إسناد روایت به استاد، اعتماد به شهادت شاگرد، در اعتبار روایت #کافی است.
🍀مثال: #احمدبنمحمّدبنعیسی با واسطه به شیخ طوسی اجازه داده است که روایاتی که برای شیخ طوسی احراز شده که روایت وی است را نقل کند. در این اجازه، احمد بن محمّد تضمین نمیکند که روایت منقول توسّط شیخ طوسی روایت احمد بن محمّد است، بلکه شیخ طوسی با آغاز کردن سند با احمد بن محمّد بن عیسی، إخبار میکند که این روایت، روایت او است.
🔅 این بیان در کافی تطبیق نمیشود و دارای اشکالاتی است اما در طرق مشیخه و فهرست که طرق کلّی است و شیخ طوسی به اعتبار طریق به راوی، شهادت میدهد، تطبیق میشود.
🔹یکی از شواهد بر ارزش نداشتن طرق به کتب، همین رفتار شیخ طوسی است که ایشان بدون اشاره، طرق به کتب را حذف کرده یا #تعویض_سند می کند و حذف طریق به کتاب و تعویض سند، در میان قدما شایع و مرسوم بوده است.
🍀 مثال: مرحوم #شیخ_صدوق تمام روایات باب المزار « #ثواب_الأعمال » را از « #کامل_الزیارات » اخذ کرده ولی در هیچ یک، اشاره ای به اخذ از کامل الزیارات نکرده است.
#طرق_به_کتب #اعتبار_طرق #مشیخه
#رجال
📚 اقتباس از کانال درس رجال استاد سیدجوادشبیری «حفظهالله»
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش۱۵۸:
مقصود از #تمییز_مشترکات و #توحید_مختلفات در علم #رجال چیست؟
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش۱۵۸:
مقصود از #تمییز_مشترکات و #توحید_مختلفات در علم #رجال چیست؟
✍پاسخ:
🌀مقدمه: در کتب روایی، به دلایل متعددی مانند #تلخیص_نام_راوی، دو نوع مشکل ایجاد شده است:
🔹شباهت نام راویان مختلف به یکدیگر
🔸پیدایش عناوین مختلف برای یک نفر
برای حل مشکل اول در علم رجال، بحث تمییز مشترکات و برای حل مشکل دوم، بحث توحید مختلفات در علم رجال شکل گرفته است.
🌀تمییز مشترکات: در بحث تمییز مشترکات، بحث در این است که یک عنوان بر افراد مختلف تطبیق میشود و در این بحث می خواهیم تشخیص دهیم در هر مورد، منظور کدام شخص است. اماراتی برای تمییز مشترکات وجود دارد که به اختصار عبارتند از:
تکیه بر #سند قبل، #شهرت_راوی، تکیه بر #اسناد_مشهور و #قطعات_مکرر و...
🍀مثال: عنوان «#احمد_بن_محمد» بین افراد متعددی مشترک است،
اما اگر در صدر سند #کافی قرار بگیرد، مسلماً #احمد_بن_محمد_العاصمی است زیرا تنها فردی که از #مشایخ_کلینی به این نام است، ایشان می باشد(البته در فرض عدم احتمال #تعلیق)
🌀توحید مختلفات: فرآیند برقرارى ارتباط بین عناوین مختلف یک راوی در سلسلههای اسناد و اطّلاعات کتب رجالى به منظور فراهم آوردن زمینه ارتباط بین آنها را توحید مختلفات گویند.
در این بحث، به قرائن کلی اتحاد و اختلاف عناوین پرداخته می شود که به اختصار عبارتند از:
بحث #طبقات، نظرات صاحبان اصول و رجال، #نسب و #خصوصیات_راوی، #اساتید و #تلامیذ و...
🍀مثال: مراد از #حسن_بن_علی_بن_زیاد، #وشاء، #ابن_بنت_الیاس یک نفر است. یکی از نشانه های این مطلب، توضیحات مرحوم #نجاشی ذیل عنوان #حسن_بن_علی_الوشاء است.
#تمییز_مشترکات
#توحید_مختلفات
#امارات_تمییز_مشترکات
#قرائن_توحید_مختلفات
#رجال
📚آشنایی با علم رجال، امیر غنوی
📚فصنامه ره آورد نور، مقاله محسن مقیمی
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۶۷:
تفاوت #رجال و #فهرست چیست؟ چرا برخی کتاب #نجاشی را #فهرست_نجاشی مینامند؟
#تفاوت_رجال_و_فهرست
#علم_رجال
#کتب_رجالی
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۶۷:
تفاوت #رجال و #فهرست چیست؟ چرا برخی کتاب #نجاشی را #فهرست_نجاشی مینامند؟
✍پاسخ:
🌀بین #علم_رجال و #علم_فهرست تفاوت است. علم رجال بر #طبقات اصحاب #پیامبر«صلىالله علیه و آله» و #ائمه«علیهمالسلام» مبتنى است، چنان که #شیخ_طوسی«رحمهالله» در کتاب رجال خود به بیان طبقات اصحاب پیامبر و #امام_علی «صلواتاللهوسلامهعلیهما» پرداخته است؛ اما در فهرست بنابر نقل اسامى، #اصول، #مصنفات ، تألیفات و طرق آنهاست.
#مرحوم_تسترى در خصوص کتاب #رجال_کشى مى گوید: «اصل این کتاب بر بیان طبقات استوار است و در کتب علم رجال بیان طبقات اشخاص کفایت مى کند.
🌀با توجه به مقدمه مذکور، کتب رجال و فهرست نیز متفاوت هستند، هرچند امروزه میان کتب فهرست و رجال فرقی نمیگذارند و از کتاب های #رجالی_برقی ، #رجال_ابن غضائری ، #رجال_کشی و #رجال_شیخ_طوسی در کنار #فهرست_شیخ_طوسی و #نجاشی، با عنوان #اصول_رجالی_شیعه نام می برند.
کتابهای فهرست، با هدف شناسانیدن صاحبان أثر و براساس نام صاحب تألیف، مرتب شده اند.
لذا #مرحوم_شوشتری ، کتاب نجاشی را برخلاف عادت محققان، #فهرست_نجاشی نامیده اند؛ وی مینویسد: « #کتاب_نجاشی را فهرست مینامیم؛ چون خود او به این مطلب تصریح کرده است.» وی به #ابن_داود و #علامه_حلی «رحمةاللهعلیهما» که آن را رجال خوانده اند، خرده گرفته و در تعریف کتب رجال مینویسد: «الرجال ما کان مبتنیا علی الطبقات دون مجرد ذکر الأصول و المصنفات فإنه یسمی بالفهرست.»
#تفاوت_رجال_و_فهرست
#علم_رجال
#کتب_رجالی
📚قاموسالرجال، ج۱، ص۱۹ و ص۳۳
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش۱۷۲:
مقصود از #حدیث_موقوف چیست؟
#حدیث
#رجال #درایة
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش۱۷۲:
مقصود از #حدیث_موقوف چیست؟
✍پاسخ:
حدیث موقوف، دو اصطلاح مطلق و مقید در #علم_رجال و #علم_درایه دارد که به شرح زیر می باشد:
🌀موقوف(به معنای مطلق) : حدیثی که از مصاحب #معصوم «علیهالسلام» و بدون اتصال به معصوم«علیهالسلام» نقل شده است.
مثال: الکافي، ج۱، ص۹۹، ح۱۲: علي بن إبراهيم عن أبيه عن بعض أصحابه عن هشام بن الحكم قال
🌀موقوف(به معنای مقید) : حدیثی که از غیرمصاحب معصوم «علیهالسلام» و بدون اتصال به معصوم«علیهالسلام» نقل شده است که با تعبیر «وقفه فلان علی فلان» به آن اشاره می شود.
🔅نکته1: اصطلاح اول یعنی موقوف بمعنی المطلق شایع و اصطلاح دوم نادر است.
🔅نکتۀ2: اکثر اندیشمندان #علوم_حدیث، #خبر_موقوف را حتی در صورتی که سند آن #صحیح باشد #حجّت نمیدانند، مگر آنکه قراینى بر صدور آن از معصوم علیه السّلام دلالت کند. در حقیقت موقوف حدیث نیست، بلکه گفته راوى است، مگر آنکه قراینى وجود داشته باشد که به طور عادت موجب #اطمینان_به_صدور آن از معصوم گردد مانند #موقوفه_اُذَینَه که در موضوع #ارث زوجه داراى فرزند وارد شده استو فقها بدان تمسک جستهاند. گروهی نیز بین موقوفات #ابن_ابی_عمیر و دیگران تفاوت قائل شده و فقط موقوفات ابن ابی عمیر را حجت میدانند.
#حدیث_موقوف
#حدیث #رجال #درایة
📚اصول الحدیث و احکامه، جعفر سبحانی «حفظهالله»، صفحهٔ۱۰۱
📚فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهمالسلام، سید محمود هاشمى شاهرودى«رحمهالله»، جلد ۳، صفحه ۲۷۸.
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۷۶:
مقصود از #توحید_مختلفات در #علم_رجال چیست؟
#رجال
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۷۶:
مقصود از #توحید_مختلفات در #علم_رجال چیست؟
✍فرآیند برقرارى ارتباط بین عناوین مختلف یک #راوی در سلسلههای #اسناد و اطّلاعات #کتب_رجالى به منظور فراهم آوردن زمینه ارتباط بین آنها را توحید مختلفات گویند.
🍀مثال۱: عنوان «احمدبنمحمدبنخالد برقی» با عنوانهای
«أحمدبنمحمد أبیعبدالله البرقی» و «أحمدبنمحمدبنخالد» و «أحمدبنأبیعبدالله البرقی»
متحد میباشد.
🍀مثال۲: عنوان «ابن بنت الیاس» و «حسن بن علی» و «الوشاء» متحد میباشد اگرچه در نگاه اول، این عناوین کاملا مختلف هستند.
#توحید_مختلفات
#برقی #وشاء
#رجال
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯