🏴🏳🏴🏳🏴🏳🏴🏳🏴
🏳
✅يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ إِرْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيةً مَرْضِيَّةً فَادْخُلِي فِي عِبَادِي وَادْخُلِي جَنَّتِي؛ تو اي روح آرام يافته! به سوي پروردگارت بازگرد، در حالي که هم تو از او خشنودي و هم او از تو خشنود است، پس در سلک بندگانم درآي و در بهشتم وارد شو!
🔺سوره فجر، آیات ۲۷ ـ ۳۰
💠روايت: ابوبصير از #امام_صادق(ع) درباره اين آيه روايت ميکند که حضرت فرمود: مقصود از نفس مطمئنه #حسين_بن_علي(ع) است.[۱] از اين رو مشهور است که سوره فجر را سوره #امام_حسين(ع) ميخوانند.
⭕️شرح
🔷سوره فجر سوره اي است که در آن به #سه_دسته از #انسانها اشاره شده است؛ يک دسته مانند فرعون و عاد و ثمود که #طغيانگران و خواص اهل باطل هستند. دسته دوم #عوام_مردم که مشغول دنيا و مال دنيا هستند و فقير و غني هر يک توسط ديگري مورد امتحان قرار ميگيرند. دسته سوم که همان #نفوس_مطمئنه و کساني هستند که در ايمان ثابت قدم و از جمله خواص حقند. به يقين يکي از بزرگترين نمونه هاي #نفس_مطمئنه #اهل_بيت_پيامبر(ص) و به خصوص #امام_حسين(ع) است و در صحنه بزرگ #کربلا، هم #خواص_باطل حضور داشتند که با آگاهي کامل وارد اين ميدان شده بودند و هم #خواص_حق که #امام_حسين و #ياران_ايشان بودند و هم عوام مردم که بيشتر آنها دنبال دنيا و هواهاي نفساني خود بودند و پيرو خواص باطل شدند و تعداد کمي از آنها در روز #عاشورا و پس از سخنان #امام_حسين(ع) و ديدن صحنه هاي ظالمانه عليه آل رسول(ص) به جبهه حسينيان پيوستند. همه ی آنها و در رأس شان #امام_حسين (ع) #نفسي_مطمئنه بود که لحظه لحظه زندگي اش و #شهادتش آرامش و اطمينان بود و هيچ ترس و غمي نداشتند و به #رستگاري_ابدي رسيدند و وارد بهشت خدا شدند.
☆[۱] تفسير نورالثقلين، ج ۵، ص ۵۷۷
☆به کوشش: امين عظيمي
☆منبع مطلب: وبسایت اندیشه قم
@tabyinchannel
#کانال_تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️پیروی از نفس امّاره چه خطراتی را به دنبال دارد؟
🔹دانشمندان و عالمان علم اخلاق و مفسران با الهام از آيات قرآن، مراحل سه گانهاى براى نفس قائل شده اند: #نفس_امّاره، #نفس_لوّامه و #نفس_مطمئنه. نفس امّاره را اشاره به هوا و هوسهاى سركش مى دانند كه پيوسته انسان را به بدى ها امر مى كند، و نفس لوامه را به حالت ندامت حاصل از گناه، بر اثر پرورش روح تقوا اشاره مى دانند، و نفس مطمئنه به مرحله تكامل روح انسان گفته مى شود، كه به مرحله اى مى رسد كه هوا و هوسهاى نفسانى به طور كامل تحت كنترل قرار مى گيرند و سركشى آنها ناممكن مى شود.
🔹امام زين العابدين (ع) در مناجات دوم از مناجات هاى پانزده گانه معروف، نفس امّاره را به روشنى ترسيم كرده و از آن (به عنوان سرمشق دادن به عموم مردم) به پيشگاه خدا اينگونه شكايت مى كند: «خدايا من به سوى تو شكايت مى كنم از نفسى كه مرا همواره به بدى وا مى دارد و به سوى گناه با سرعت مى فرستد، و به نافرمانى هايت حريص است و به موجبات خشمت دست مى آلايد، مرا به راه هايى كه منجر به هلاكت مى شود مى كشاند، و به صورت پستترين هلاك شدگان درمىآورد. بيمارى هايش بسيار و آرزوهايش دراز است. اگر ناراحتى به او رسد بى تاب مى شود [و فرياد مى كشد] و اگر خيرى نصيبش گردد بخل مى ورزد. به بازى ها و سرگرمى هاى بيهوده بسيار تمايل دارد و مملوّ از غفلت و سهو است. مرا به سرعت به سوى گناه مى برد و نسبت به توبه امروز و فردا مى كند».
🔹آرى اين است چهره اصلى نفس امّاره. از روايات به خوبى استفاده مى شود كه #نفس_امّاره #گناه را در نزد انسان زيبا جلوه مى دهد و خوبى ها را زشت مى نماياند. هنگامى كه انسان مرتكب گناه شد و به عواقب آن گرفتار گشت، پرده ها كنار مى رود و راه بازگشتى هم باقى نمى ماند. امام علی (ع) (طبق نقل غررالحكم) در كلام كوتاهى مى فرمايد: «نفس امّاره فريبكار، همچون منافقان به انسان تملّق مى گويد، و در چهره دوستِ موافقى بروز مى كند تا زمانى كه انسان را فريب دهد و بر او همچون دشمن خطرناكى مسلط گردد و بر او حاكم شود و او را به انواع گناهان بكشاند». [۱] به همين دليل دستور داده اند كاملا مراقب نفس خويش باشيد، مبادا گرفتار فريبكارى هاى اين فريبكارِ خطرناك شويد.
🔹اميرالمومنين امام على (ع) در سخن ديگرى مطابق نقل «غررالحكم» مى فرمايد: «اين نفس، پيوسته انسان را به بدى ها دعوت مى كند، كسى كه آن را ناديده بگيرد او را به انواع گناهان مى كشاند». [۲] #نفس_امّاره در واقع مهمترين ابزار شيطان است، و اگر انسان از شر آن رهايى يابد، از شر شيطان هم رهايى خواهد يافت. درست است كه مؤمنان والامقام و اولياى الهى از مرحله نفس امّاره، به نفس لوّامه و از آنجا به نفس مطمئنه مى رسند، ولى اين بدان معنا نيست كه نفس امّاره مرده باشد، و نبايد به خطرات او انديشيد. لذا امیرالمؤمنین (ع) در بخشی از نامه ۵۳ نهج البلاغه (عهدنامه مالک اشتر) مى فرمايد: «و [امیر المؤمنین] به او [مالک اشتر] فرمان مى دهد كه هواى نفس خويش را در برابر شهوات بشكند و به هنگام سركشى نفس، آن را باز دارد؛ زيرا نفس همواره انسان را به بدى ها امر مى كند مگر آنچه را خداوند رحم كند».
🔹به راستى اگر روح #تقوا و حالت بازدارندگىِ نفس در انسان زنده شود، و به دنبال آن انسان راه اطاعت الهى و پيروى از دستورات كتاب و سنّت را پيش گيرد و به مبارزه با مفاسد و زشتى ها و توطئه هاى دشمنان، با قلب و دست و زبان برخيزد، و بت هواى نفس را بشكند، چنين انسانى، انسانى كامل است و در واقع مخاطب به خطابِ «يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ» [۳] خواهد بود.
پی نوشت:
[۱] غرر الحكم و درر الكلم، تميمى آمدى، دارالكتاب الإسلامی، قم، چ دوم، ص ۱۲۰، (حکمت ۲۱۲۸)
[۲] همان، ص ۲۲۷، (حکمت ۱۱۳)
[۳] قرآن کریم، سوره فجر، آيه ۲۷
📕پيام امام اميرالمومنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، چ اول، ج ۱۰، ص ۳۶۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #نفس_اماره
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️دشمن درونی انسان (بخش دوم و پایانی)
🔸دشمن حقیقی انسان کیست؟
🔹اگر گفته می شود، #نفس خود را تقویت کن و پرورش بده، مراد #مرتبهانسانینفس است و اگر گفته می شود او را سرکوب و مغلوب و کنترل کن مراد #مرتبهپایینحیوانی او است. بین این دو «خود» یا دو مرتبه وجودی #نفس، کشمکش دائم وجود دارد. #خودِ_حیوانی کوشش دارد که خود را با ارضای خواسته ها و تمایلات #سرگرم سازد و راه ترقی و تکامل و صعود الی الله را بر نفس انسانی سد نماید و او را مسخر خود گرداند؛
🔹برعکس #خودِ_انسانی یا مرتبه عالی وجود انسان، همواره در تلاش است #مراحل_عالی کمالات انسانی را طی کند و به مقام #قرب_الهی برسد. برای نیل به این مقام منیع، باید غرایز و تمایلات حیوانی را کنترل و مهار نماید و به استخدام خود درآورد. اگر #خودِ_انسانی و ملکوتی در این مبارزه چیره گردد، #ارزشهای_انسانی زنده می شود و انسان را به مقام شامخ #قربالیالله صعود می دهد؛ و اگر #خودِ_حیوانی غالب گردد، چراغ عقل انسان را خاموش می سازد و او را در وادی #ضلالت و گمراهی ساقط می گرداند.
🔹بر این اساس و با این تحلیل مسأله #هوای_نفس و نفس اماره، مربوط به #روح و #نفس انسان، ولی مرتبه پایین و پست آن همردیف حیوان است، و #مرتبه_عالی و والای آن از سنخ «مجردات» و «ملکوتیان» و «فرشتگان» میباشد. «نفس اماره» و «نفس لوامه» و «نفس مطمئنه»، در واقع حالات و مراحل یک حقیقت واحدند.
🔹#نفس_سرکشی که در افق حیوانیت و مرتبه پست است و به #گناهان و زشتی ها فرمان می دهد، با #تعلیم و #تربیت و #مجاهدت به جایی می رسد که هر چند در برخی موارد دچار لغزش و انحراف می گردد، ولی میدان را به کلی به تمایلات و خواهش ها واگذار نکرده، و گاهی بر اوضاع مسلط می گردد و خود را نسبت به گناهان سرزنش و #ملامت می کند و تصمیم بر جبران خطاها می گیرد و دل و جان را با آب #توبه می شوید، و در هر صورت کفه سنگین مبارزه به نفع #عقل و #ایمان است؛ چنین نفسی که به این مرحله راه یافته، #نفس_لوامه یعنی «سرزنشگر» نام دارد.
🔹اگر #انسان مردانه وارد میدان مبارزه گردد، پس از #تصفیه و #تهذیب و #تربیت_کامل، به مرحله ای می رسد که غرائز، رام او می گردند و دیو #تمایلات_سرکش، در بند عقل و ایمان اسیر میشوند و متعادل می گردند. این همان مرحله آرامش و سکینه است و نفسی که به این مرحله رسیده، #نفس_مطمئنه نام دارد که از آنِ #بندگان_خاص و مقرب درگاه الهی، مانند پیامبران و اولیاء و رهروان راستین مکتب آنها است.
🔹در #قرآن_کریم به هر سه این مرحله نفس اشاره شده است: ۱) #نفس_اماره: «وَ ما أُبَرِّئُ نَفْسی إِنَّ النَّفْسَ َلأَمّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاّ ما رَحِمَ رَبّی إِنَّ رَبّی غَفُورٌ رَحیمٌ». [یوسف، ۵۳] ۲) #نفس_لوامه: «لا أُقْسِمُ بِیَوْمِ الْقِیامَةِ وَ لا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوّامَةِ». [قیامت، ۱و۲] ۳) #نفس_مطمئنه: «یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعی إِلى رَبِّکِ راضِیَةً مَرْضِیَّةً فَادْخُلی فی عِبادی وَ ادْخُلی جَنَّتی». [فجر، ۲۷-۳۰]
برای آگاهی بیشتر رجوع کنید به: ۱- خودسازی (ابراهیم امینی)، بحث روح انسانی و حیوانی؛ ۲- تعلیم و تربیت در اسلام (مرتضی مطهری)؛ ۳- فلسفه اخلاق (مرتضی مطهری)
منبع: وبسایت پرسمان
#نفس #دشمن
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور از «معاقبه» كه در جهاد با نفس لازم است چيست؟ (بخش سوم و پایانی)
🔸علماى اخلاق براى #جهادبانفس امورى را بيان كرده اند كه التزام به آنها لازم است. يكی از اين امور، #معاقبه است كه بعد از «مشارطه» و «مراقبه» و «محاسبه» قرار دارد. بعضى همين چهار مرحله را برشمرده اند، ولى بعضى ديگر مثل مرحوم فيض كاشانى در «محجة البيضاء» دو تاى ديگر يعنى #مجاهده و #معاتبه [توبيخ] را هم اضافه كرده اند، كه شايد بتوان به گونه اى اين دو را در همان #معاقبه ادغام كرد؛ ولى ما به تبع مرحوم فيض اين دو را نيز شرح مى دهيم:
2⃣«معاتبه» (توبيخ نفس)
🔹دانستيمكه دشمنترين دشمنان، #نفس است و امر كننده به #پليديها و ميل كننده به شر و فرار كننده از #خير است؛ و از طرفى امر به #تزكيه_نفس و كشاندن آن به سوى عبادت پروردگار و خالقش، و نهی از شهواتش شده ايم، و اينكه آن را از لذاتش جدا كنيم.
🔹اگر در اين كار اهمال كنيم #طغيان كرده، به طورى كه ديگر قابل كنترل نمى باشد، لذا بايد با تازيانه #توبيخ و #عتاب و #ملامت هر لحظه بر گرده آن زد، تا از مسير خود منحرف نشود. اگر به اين مقام ملامت رسيد #نفس_لوّامه مى شود، كه اگر رشد كند به مقام عالى #نفس_مطمئنه مى رسد.
پس تا به پند و وعظ #نفس خود مشغول نشده اى، به پند دادن ديگران مپرداز.
🔹خداوندتعالى به #حضرت_عيسى (عليه السلام) وحى فرستاد كه «يَابنَ مَريَمَ عِظْ نَفسَكَ فَاِنْ اِتَّعَظْتَ فَعِظ النَّاسَ وَ اِلَّا فَاستَحىِ مِنِّى» [۱] (اى فرزند مريم، #نفس خود را پند ده، وقتى خود پند گرفتى آن وقت مردم را پند ده، و گرنه از من حيا كن!). وقتى #خود را ساختى، #مردم هم سريعاً از #خودسازى تو ساخته مى شوند: «وَ ذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنفَعُ الْمُؤْمِنِينَ». [۲]
🔹پس اى برادر! از #هواى_نفس متابعت مكن كه پيامبر (صلى الله عليه و آله) فرمود: «الكَيِّسُ مَنْ دَانَ نَفْسُهُ وَ عَمِلَ لِما بَعدَ المَوتِ وَ الاَحمَقُ مَنْ اَتْبَعَ نَفْسَهُ هَوَاهَا وَ تَمَنَّى عَلَى اللهِ الاَمَانِىّ» [۳] (#دانا كسى است كه #نفسش ضعيف شده، و براى بعد از مرگش عمل مى كند، و #احمق و نادان كسى است كه متابعت هواى نفس كرده و از خدا، آرزوها [ی غيرمعقول و دور و دراز] تمنّا مى نمايد).
🔹اگر اين مراحل به خوبى طى شد ديگر جاى #صفات_رذيله تقلّب و دزدى و تكبر و نخوت نيست، و #انسان چنان مى شود كه در برابر حق، مثل على بن يقطين صورت بر خاك سياه مى گذارد و از ابراهيم جمال ساربان مى خواهد تا كف كفش خود را بر صورت آن وزير هارون گذارد.
🔹داستانش اين بود كه در اثر بى اعتنايى علی بن يقطين به ابراهيم جمّال - كه يكى از دوستان امام كاظم (عليه السلام) بود - حضرت به او بى اعتنايى كردند و گفتند: بايد رضايت او را حاصل كنى. ابن يقطين براى رضايت ابراهيم جمّال، صورت بر خاك درب خانه او گذارد، و از او خواست براى اين كه امام كاظم (عليه السلام) عذر او را بپذيرد و خداوند از او درگذرد، ته كفش خود را روى صورت وى گذارد، و آن ساربان با اصرار على بن يقطين چنين كرد و على بن يقطين گفت: «اللّهم اشْهَدْ» (خدايا تو شاهد باش [كه بنده ات از من گذشت]).
🔹آرى اگر «دستورات اسلامى» و «گفتار اولياء الهى» عمل شود، پشت وزير را هم خم كرده و صورتش را به خاك تقرب الهى مى گذارد، آن هم وزير كسی مثل هارون كه به ابر مى گفت: «هر كجا مى خواهى ببار، كه از مُلك و سلطنت من خارج نيست!».
🔹آرى با عمل به راهيان اين راه، على بن يقطين تربيت مى شود به طوری كه امام کاظم (عليه السلام) به اصحاب خود مى فرمودند: «اگر مى خواهيد يكى از صحابى رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را ببينيد، در صورت او نظر كنيد» و نيز مى فرمودند: «من شهادت مى دهم كه او اهلِ بهشت است».
🔹خداوند ما را در مسير خود موفق و در عمل به مراحل فوق مؤيّد فرمايد! ان شاء الله تعالى. مرحوم «الهى» آن مست باده معارف در ذيل اين فراز «اِنْ اِسْتَصْعَبَتْ عَلَيهِ نَفْسُهُ فِيمَا تَكرَهُ لَمْ يُعطِهَا سُؤلَهَا فِيمَا تُحِبُّ» چنين گويد: اگر #نفسش به طاعت سختى افزود - ز نفس، او هم خوشيها دور بنمود ؛؛ دهد كيفر به كار نفس دونش - كند هنگام خواهشها زبونش.
پی نوشتها؛
[۱] المحجة البیضاء في تهذيب الاحیاء، فيض کاشانی، مؤسسه انتشارات اسلامی جامعه مدرسين، چ۴، ج۸، ص۱۸۰
[۲] سوره ذاريات، آيه ۵۵
[۳] المحجة البيضاء فی تهذيب الإحياء، همان، ص ۱۸۴
[۴] مرحوم حاج شيخ عباسى قمى در منتهى الآمال فى تواريخ النبى و الآل (ع)، جريان على بن يقطين را با رواياتى آورده است.
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ۱، ج۲، ص۲۹۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #مجاهده #محاسبه #اعمال
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) در خطبه ۱۸۹ نهج البلاغه، «ایمان» را به چند دسته تقسیم نموده است؟
🔹#امام_علی(عليه السلام) در بخش اوّل خطبه ۱۸۹ #نهج_البلاغه، با اشاره به اقسام #ايمان مى فرمايد: «فَمِنَ الْاِيمَانِ مَا يَكُونُ ثَابِتاً مُسْتَقِرّاً فِي الْقُلُوبِ، وَ مِنْهُ مَا يَكُونُ عَوَارِيَ بَيْنَ الْقُلُوبِ وَ الصُّدُورِ، إِلَى أَجَلٍ مَعْلُومٍ». (بعضى از #ايمانها ثابت و #استوار در دل هاست و بعضى ديگر #ناپايدار و عاريتى است در ميان قلبها و سينه ها تا سرآمدى معلوم). تقسيم #ايمان به #ثابت و مستقر و #متزلزل و ناپايدار و به بيان ديگر عاريتى، چيزى است كه در احاديث اسلامى به آن اشاره شده است.
🔹در حديثى از #امام_رضا (عليه السلام) در تفسير آيه شريفه «وَ هُوَ الَّذِى أَنشَأَكُمْ مِّنْ نَّفْس وَاحِدَة فَمُسْتَقَرٌّ وَ مُسْتَوْدَعٌ» [۱] اين چنين مى فرماید: «فَالْمُسْتَقَرُّ اَلْإِيمَانُ الثَّابِتُ وَ الْمُسْتَوْدَعُ الْمُعَارُ» [۲] (مستقرّ به معناى #ايمان_ثابت است و مستودع، #ايمان_عاريتى است). در حديث ديگرى از #امام_ابوالحسن (عليه السلام) در تفسير همان آيه آمده است: «مَا كانَ مِنَ الْإِيمَانِ اَلْمُسْتَقَرِّ فَمُسْتَقَرٌّ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ أَبَداً وَ مَا كَانَ مُسْتَوْدَعاً سَلَبَهُ اللهُ قَبْلَ الْمَمَاتِ» [۳] (#ايمانى كه مستقر باشد تا ابد ادامه خواهد يافت، و اما #ايمان_عاريتى، خداوند آن را قبل از ممات مى گيرد).
🔹گرچه در تفسير آيه فوق نظرات مختلفى داده شده است، از جمله اينكه منظور از #مستقر، آنهايى هستند كه از قرارگاه رَحِم به دنيا گام نهادند و #مستودع، آنهايى هستند كه هنوز در رَحِم مادرانند؛ ولى مانعى ندارد كه يك آيه داراى چند تفسير باشد. به هر حال اگر انسان داراى #نفس_مطمئنّه شود و #ايمان در اعماقش نفوذ كند، ايمان او #مستقرّ است و با دگرگونى شرايط، تهديدها و تطميع ها متزلزل نمى شود؛ ولى اگر #راسخ نباشد، زوال آن در برابر زر و زور كاملا ممكن است.
🔹عوامل #تزلزل_ايمان متعدد است؛ #عدم_آگاهى از دلايل محكم و #هواپرستى ها و ضعف نفس و آلودگى به #گناهان_بزرگ. هر يك از اينها امورى هستند كه ممكن است در پايان عمر، #ايمان انسان را متزلزل سازند و سرانجام آدمى بى ايمان از دنيا برود. تعبير به «عَوَارِيَ بَيْنَ الْقُلُوبِ وَ الصُّدُورِ»؛ كنايه از اين است كه #ايمان هنوز در قلب و #روح آدمى نفوذ نكرده و به همين دليل استقرار نيافته است. درست مانند انسانى كه به كنار ديوار خانه اى مى رسد و وارد آن نمى شود. به يقين چنين شخصى استقرارى ندارد.
پی نوشتها؛
[۱] قرآن کریم، سوره انعام، آيه ۹۸
[۲] قرب الإسناد، حميرى، مؤسسة آل البيت(ع)، قم، چ ۱، ص ۳۸۲
[۳] تفسير نور الثقلين، عروسى حويزى، انتشارات اسماعيليان، قم، چ ۴، ج ۱، ص ۷۵۱
📕پيام امام اميرالمؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، ۱۳۸۶ش، چ۱، ج۷، ص۲۷۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#ایمان
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️چرا «جهاد با نفس» بزرگتر و بالاتر از «جهاد با دشمن» است؟
🔸از #امام_صادق (عليه السلام) نقل شده كه #رسول_اكرم (صلی الله علیه و آله) لشكرى را به جنگى فرستادند وقتى بازگشتند، فرمودند: «مَرحَباً بِقَومٍ قَضَوا الجِهَادَ الاَصغَرَ وَ بَقِىَ عَلَيهِمُ الجِهَادُ الاَكبَرُ فَقِيلَ: يَا رَسُولُ اللهِ مَا الجِهَادُ الاَكبَرُ قَالَ جِهَادُ النَّفسِ» [۱] (آفرين به گروهى كه #جهاد_اصغر را تمام كردند و باقى ماند بر آنها #جهاد_بزرگتر، پس گفته شد: يا رسول الله [اين همه سختى و مشقت و مجروح و كشته در جنگ است چه چيزى بالاتر از اين است] #جهاد_اكبر چيست؟ فرمودند: مبارزه و #جهاد_با_نفس!).
💠در اينجا به اختصار اشاره مى شود به چند جهت كه چرا #جهاد_با_نفس نسبت به جهاد با دشمن خارجى بزرگتر و اكبر است؟
1⃣«از جهت مدّت»
🔹از جهت مدّت، #جهاد_با_نفس بيشتر است. ظاهراً بعد از زمان #امام_مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) جنگى به عنوان #جهاد_اصغر نباشد؛ ولى #جهاد_با_نفس هست، و بر فرض هم كه بعد از حضرت جهادى باشد، در هر زمان بطور ممتد جهاد خارجى نيست، پس #جهاد_درونى از نظر مدّت بيشتر و اكبر است.
2⃣«از جهت عُدّه»
🔹#عُدّه يعنى «وسيله». وسيله هاى جنگى در هر زمان محدود است و به تناسب آن زمان بايد اسلحه هایى بدست گرفت؛ ولى جنگ درونى و #جهاد_اكبر وسيله مخصوصى ندارد، بايد از كلمات انبياء (عليهم السلام) و اولياء و تاريخ گذشتگان وسيله جنگى براى مبارزه با #نفس_امّاره استخدام كرد هر وسيله اى كه بود: «وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ». [۲]
3⃣«از جهت عِدّه»
🔹#عِدّه يعنى «نفرات». در جنگ معمولا جوانها و در سن مخصوصى به جنگ دشمن خارجى مى روند؛ مثلا از پنجاه ميليون، دو ميليون نفر، ولى در جنگ با #دشمن_درون، از پنجاه ميليون، پنجاه ميليون نفر جنگ مى كنند. جنگ با #دشمن_داخلى هميشه مشكلتر و بزرگتر از جنگ با #دشمن_خارجى است؛ هم چنانكه در #قرآن عتابها نسبت به #منافقين كه از داخل مبارزه مى كنند، بيشتر از كفّار است؛ و اين همان است كه #پيامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «دشمن ترين دشمنان، دشمنى است كه بين دو پهلوى تو است، يعنى #دشمن_داخلى كه #نفس است».
4⃣«جنگ با دشمن داخلى و جهاد نفسانى پشتوانه جهاد خارجى است»
🔹كسى كه بر #خصمِ_درون پيروز است، مبارزه با #خصم_برون برايش آسانتر است؛ ولى كسى كه اسيرِ لانه و دانه و همسر است، نمى تواند آن طور كه بايد و شايد با #دشمن بجنگد. در جنگ آمريكا با ويتنام، آمریکایی ها پانصد هزار نفر سرباز كار كرده وارد عمل كردند، و براى روحيه دادن به آنها با هواپيماها مشروبات الكلى و زنهاى خواننده فرستادند؛ ولى در دوران جنگ تحميلى با عراق ديديم كه چگونه #نماز و #دعا و #جهاد_با_نفس به رزمندگان روحيه مى داد! آرى بايد روحيه و پشتوانه از درون و از ميدان #مبارزه_با_نفس باشد نه از برون.
5⃣«اهميت جهاد به اهميت و قدرت دشمن است»
🔹جنگ با يك كشور كوچك آسانتر است تا با يك كشور بزرگ؛ زيرا #دشمن هر چه قويتر باشد جنگ با آن مشكلتر است، و #نفس و هم پيمان آن #شيطان، قوی ترين دشمنان عالم هستند.
6⃣«از حيث نتيجه»
🔹نتيجه جهاد با دشمن خارجى يا پيروزى است يا شهادت، كه هر كدام باشد در مسير الهى (اِحدَى الحُسنَيَين) است، ولى نتيجه #جهاد_با_نفس و پيروزی در آن ميدان، رسيدن به #نفس_مطمئنه است و رضاى بنده از خدا و رضايت او از بنده «يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ - ارْجِعِى إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً - فَادْخُلِى فِى عِبَادِى - وَ ادْخُلِى جَنَّتِى» [۳] (اى #نفس_مطمئنه [و اى كسى كه به اين مقام رسيده اى] به سوى پروردگارت برگرد، در حالى كه راضى هستى، و #خدا از تو راضى است، پس داخل بندگان من شو و داخل #بهشت من شو).
پی نوشت:
[۱] منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج ۶، ص ۱۳۲
[۲] قرآن کریم، سوره انفال، آیه ۶۰
[۳] همان، سوره فجر، آیات ۲۷ الی ۳۰
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، تهيه و تنظيم، اکبر خادم الذاکرین، نسل جوان، چ ۱، ج ۲، ص ۲۸۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #جهاد #جهاد_اكبر #جهاد_با_نفس
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد