✅ #باهم بخوانیم ادامهی "کلمات دخیل" در #زبان_فارسی
⬅️ قبلاً خواندیم به کلماتی "دخیل" گفته میشود که سر و کلهشان در یک زبانی پیدا شود و در آن، جا خوش کنند حالا چه از زبان ما به زبان دیگری بروند یا از زبان دیگری وارد فارسی شوند که عبارتند کلمات دخیل
قول { Ghoul } که همان "غول" است که ما به کار میبریم و ریشهی فارسی دارد.
سوئیپر { Sweepee } که همان صپور یا صفور، "رفتگر" میباشد (گاهی با یک لیوان آب سرد یا یک فنجان چای گرم رفتگرِ کوچه را مهمان جرعهای محبت کنیم.)
آمِن { Amen } همان آمین بعد از دعا میباشد به معنی "خدا کند" و انشاءالله میباشد.
کُران { Koran } که به معنی "قرآن" میباشد و قرآن هم عربی است با معنی کتاب خواندنی و به قول حافظ:
هرچند بردی آبم، روی از درت نتابم
جور از حبیب خوشتر کز مدعی رعایت
عشقت رسد به فریاد ار خود به سان حافظ
قرآن ز بر بخوانی در چارده روایت
گُروپ { Group } انگلیسی، به معنی "دسته" و گروه میباشد.
جانگُل { Jungle } که همان "جنگل" میباشد.(هر چیز به جای خویش نیکوست اما اگر آب داشتیم بیابانها را جنگل میکردیم نه اینکه جنگلها را بیابان...)
موذن { Muezzin } که همان مؤذّن به معنی "اذانگو" میباشد.(مؤذن کوچهی ما هر روز عشق را صدا میزند.)
اَسفالت { Asphalt } که ما آسفالت یا "اِسفالت" میگوییم و در لهجهی اردکانی نیز کاربرد فراوان دارد
سونا { Sauna } که ما به کار میبریم به معنای "حمام بخار" است.
جکوزی { Jacuzzi } که همان "گرداب" میباشد
#یاحق🍃
ادامه دارد....
📚 #جستجوگر
📝 عبّاس خیرزاده اردکان
@zarrhbin
✅ #باهم بخوانیم ادامهی "کلمات دخیل" در #زبان_فارسی
⬅️ قبلاً خواندیم به کلماتی "دخیل" گفته میشود که سر و کلهشان در یک زبانی پیدا شود و در آن، جا خوش کنند حالا چه از زبان ما به زبان دیگری بروند یا از زبان دیگری وارد فارسی شوند که عبارتند از:
تِست { Test } که به معنی آزمایش میباشد و در زبان فارسی کاربرد فراوان دارد.
چیک { Chic } به معنی شیک و زیبا و "بابِ روز" می باشد که در لهجهی اردکانی یک پیک هم به آن اضافه میکنند برای مثال میگوییم:(چِطو شده؟! خیلی شیک و پیک کِردی! خَبریه؟)
مارش { March } به معنی "موسیقی نظامی" مثال: (در ماه محرم، مارش عزا نواخته میشود.)
فسیل { Fossil } به معنی "سنگواره" است و گاهی به کنایه به بعضی افراد که در پستهایشان در ادارهای، زیاد از حد ابقا شدهاند! میگویند: (فلانی توو ادارَشون فسیل شده!!!)
"پنکه" که همان { Punkah } و ریشهی سانسکریت دارد.
متالیک { Metallic } به معنی "فلزی" است، برای مثال: (ماشین رنگ متالیک دارد.)
جِن و جنی { Genii } که همان "جن" میباشد و جالب است بدانید در لهجهی اردکانی به بعضی از بیماریهای شدید روانی، در اصطلاح عامیانه "جنی" گفته میشود؛ برای مثال میگویند:(خسرو آب داغ بدون بسمالله توی باغچه ریخت، حالا جنی شده و حالش خوب نیست.)
شوفر { Chauffeur } به معنی "رانندهی ماشین" و در لهجهی اردکانی اکثراً به رانندگان کامیونها و خودروهای سنگین "شوفر" گفته میشود.
نی { Ney } همان "نه" و خیر میباشد. به قول #مولانا:
نی من منم و نی تو توئی نی تو منی
هم من منم و هم تو توئی و هم تو منی
من با تو چنانم ای نگار خُتنی
کاندر غلطم که من تواَم یا تو منی
لُوپ { Lope } یا لُپ به معنی "گونه" و برآمدگی صورت است.
لَپ و لیس که لَپ آن از فعل { Tolap } به معنی تند تند خوردن یا "بُخور بُخور" است که در لهجه ی اردکانی هم زیاد کاربرد دارد برای مثال:(خدا کُنه عاروسی بِشه یَخره لَپ و لیس رو بِندازم.)
#یاحق🍃
ادامه دارد....
📚 #جستجوگر
📝 عبّاس خیرزاده اردکان
@zarrhbin
✅ #باهم بخوانیم ادامهی "کلمات دخیل" در #زبان_فارسی
⬅️ قبلاً خواندیم به کلماتی "دخیل" گفته میشود که سر و کلهشان در یک زبانی پیدا شود و در آن، جا خوش کنند حالا چه از زبان ما به زبان دیگری بروند یا از زبان دیگری وارد فارسی شوند که عبارتند از:
اِسِنس { Essence } که ما "اِسانس" میگوییم( اِسانس میوهها، بوی خوبی دارد.)
مُدرن { Modern } به معنای امروزی، "جدید" و نوین میباشد و در زبان فارسی با همین تلفظ کاربرد زیادی دارد مثلِ (عصرِ مدرن)
اَدامس { Adams } که ما آدامس میگوییم.
نَیم { Name } که ما "نام" تلفظ میکنیم.
سیرِم { Serum } که همان سُرم در زبان فارسی است و به معنی آبخون، "خونابه" و سُرم است.
شاه { Shah } که ریشهی فارسی دارد و به معنی شاه و "پادشاه" میباشد و انگلیسیها همینطور تلفظ میکنند. به قول #حافظ:
شاه شمشاد قدان، خسرو شیرین دهنان
که به مژگان شکند قلبِ همه صف شکنان
مست میرفت و نظر بر منِ درویش انداخت
گفت: ای چشم و چراغ همه شیرین دهنان
تا کی از سیم و زرت کیسه تهی خواهد بود
بندهی من شو بر خور ز همه سیم تنان
کمتر از ذره نهای پست مشو، مهر بورز
تا به خلوتگه خورشید رسی چرخ زنان
ریبِن { Ribbon } که ما روبان تلفظ میکنیم و به معنی "نوار" است.
لونگ { Long } به معنی "دراز و طولانی" است مثلاً (لونگ حمام یعنی پارچهی دراز و طولانی مخصوصِ حمام)
تایر { Tire } به معنی "لاستیک" است برای مثال (تایر دوچرخه پنچر شد.)
لَمپ { Lanp } که ما لامپ تلفظ میکنیم و به معنی "چراغ" و ما به یک نوع چراغ قدیمی "لمپا" میگفتیم که نفتی بود یعنی با یا سوختن نفت نور تولید میکرد .
#یاحق🍃
ادامه دارد....
📚 #جستجوگر
📝 عبّاس خیرزاده اردکان
@zarrhbin
✅ #باهم بخوانیم ادامهی "کلمات دخیل" در #زبان_فارسی
⬅️ قبلاً خواندیم به کلماتی "دخیل" گفته میشود که سر و کلهشان در یک زبانی پیدا شود و در آن، جا خوش کنند حالا چه از زبان ما به زبان دیگری بروند یا از زبان دیگری وارد فارسی شوند.
📌 این هفته در پُستی مختصر و مفید تعدادی از واژِگان و کلماتی که از زبانِ #روسی به فارسی آمده اند را با هم مرور کرده و میخوانیم؛
📌 کلماتی مثلِ سماور - قوری - نعلبکی - گالوش - کالسکه - قِران (ریال) - ماشین - صندلی - میز - گاری - سالون - جلیقه - اتومبیل - کورس - تلگراف - تلفن - پُست - موزه - مالاریا - تونل - قرن - شوسه - موتُر - ماهوت - منات - پرتقال - اسکناس - چورتکه - شوتکه - و صدها لغت دیگر...
#یاحق🍃
ادامه دارد....
📚 #جستجوگر
📝 عبّاس خیرزاده اردکان
eitaa.com/zarrhbin
✅ #باهم بخوانیم ادامهی "کلمات دخیل" در #زبان_فارسی
⬅️ قبلاً خواندیم به کلماتی "دخیل" گفته میشود که سر و کلهشان در یک زبانی پیدا شود و در آن، جا خوش کنند حالا چه از زبان ما به زبان دیگری بروند یا از زبان دیگری وارد فارسی شوند.
📌 این هفته در پُستی مختصر و مفید تعدادی از واژِگان و کلماتی که از زبانِ #آرامی به فارسی آمدهاند را با هم مرور کرده و میخوانیم؛
📌حج - کاهن - عاشورا - شیدا - شیطان - قرمز - یلدا - شب - ولادت - مسیح - کلیسا - کُنِشت - ملکوت - ناسوت - شَبر - شُبیر -
#التماسدعا🍃
ادامه دارد....
📚 #جستجوگر
📝 عبّاس خیرزاده اردکان
https://eitaa.com/zarrhbin
✅ #باهم بخوانیم ادامهی "کلمات دخیل" در #زبان_فارسی
⬅️ قبلاً خواندیم به کلماتی "دخیل" گفته میشود که سر و کلهشان در یک زبانی پیدا شود و در آن، جا خوش کنند حالا چه از زبان ما به زبان دیگری بروند یا از زبان دیگری وارد فارسی شوند.
📌 این هفته در پُستی مختصر و مفید تعدادی از واژِگان و کلماتی که از زبانِ #تازی(عربی) واردِ زبان فارسی شدهاند را با هم مرور کرده و میخوانیم؛
📌 زکاة - مسلم - مؤمن - کافر - جهاد - منافق - فاسق - خبیث - آیت - اقامه - طلاق - قبله - محراب - مناره - ماذنه - اذان - زقوم - شیطان - سجین - تسنیم - کوثر - حشر - نشر - واجب - مستحب - حلال - حرام - مبارک - برکت - صواب - غلط - خطا - وسوسه - نصیحت - طبیعت - جبّه - مخدّع - کعبه - ساعت - نیّت - تکبیر - خیر و شر - عِقاب - عذاب - حور - غلمان - خلد - شهادت - رکوع و سجود - عرش و فرش - لوح و قلم - تشییع - ازل - ابد - شهید - شهادت - مشاهده - آدم - حوّا - لعنت - رجیم - مرحوم - کفن - نافله - سلام - مسجد - عزرائیل - اسرافیل - میکائیل - جبرائیل - هدیه - دعا - صدقه و هزاران لغت دیگر...
#التماسدعا🍃
ادامه دارد....
📚 #جستجوگر
📝 عبّاس خیرزاده اردکان
@zarrhbin
✅ #باهم بخوانیم ادامهی "کلمات دخیل" در #زبان_فارسی
⬅️ قبلاً خواندیم به کلماتی "دخیل" گفته میشود که سر و کلهشان در یک زبانی پیدا شود و در آن، جا خوش کنند حالا چه از زبان ما به زبان دیگری بروند یا از زبان دیگری وارد فارسی شوند.
📌 این هفته باهم بخوانیم تعدادی از لغات سیاسی و اداری که از زبانِ #فارسی به زبانِ #تازی (عربی) رفته است؛
📌 وزیر - خراج - دیوان - دفتر - جَمّازه - بدرقه - استان - لعل - کف - طاق - رای - خزینه - ضوء - جزیه - صولُجان - لجام - طراز - شعبده و غیره...
#التماسدعا🍃
ادامه دارد....
📚 #جستجوگر
📝 عبّاس خیرزاده اردکان
@zarrhbin
✅ #باهم بخوانیم ادامهی "کلمات دخیل" در #زبان_فارسی
⬅️ قبلاً خواندیم به کلماتی "دخیل" گفته میشود که سر و کلهشان در یک زبانی پیدا شود و در آن، جا خوش کنند حالا چه از زبان ما به زبان دیگری بروند یا از زبان دیگری وارد فارسی شوند.
📌 این هفته باهم بخوانیم تعدادی از لغات #فارسی، که با گرفتن الف و لام و تغییرات جزئی از زبان فارسی واردِ زبانِ #تازی(عربی) شدهاند....
📌 الابریق (آفتابه یا آبریز) - الطَبَق - القصّه - السمور - العنبر - المِسک (مُشک) - الجلّنار (گل انار) - الدیباج - السندق - الیاقوت - الفیروج (فیروزه) - البلور - السکباج (آش سرکه) - الدغباج (آش دوغ) - النارباج (آش انار) - الجُلاب - السکنجبین - الفلفل - الکروبا - الزنجبیل - السوسن - النرجس - الخیری - النسرین - الیاسمین - الکافور - التنور - الدین - الدینار - الدرهم - الزمان و هزاران لغت دیگر...
#التماسدعا🍃
ادامه دارد....
📚 #جستجوگر
📝 عبّاس خیرزاده اردکان
@zarrhbin
✅ #باهم بخوانیم ادامهی "کلمات دخیل" در #زبان_فارسی
⬅️ قبلاً خواندیم به کلماتی "دخیل" گفته میشود که سر و کلهشان در یک زبانی پیدا شود و در آن، جا خوش کنند حالا چه از زبان ما به زبان دیگری بروند یا از زبان دیگری وارد فارسی شوند.
📌 این هفته باهم بخوانیم تعدادی از کلمات #دری (درباری) که وارد #فارسی شده است و به خاطر ورود لغات عربی از میان رفتهاند مثلِ:
دُسروب = بدنام
همپُرسَگی = مصاحبت و صحبت
دُش پاتاتَخشا = حاکم جابر، جبّار
بَختار = نجات یافته
خویشکاری = قوّت، ارادهی عمل
بالستان = عالی همّت، متین
خود گوشک = نصیحت ناپذیر
آنِسپاسیه = کفران نعمت
اَهرمَنَکی = شیطنت
آپستان = عبادت
آهنگین = صاحب عزم
خواستپانیه = توقع
نیاژان منشنیه = اظهار فقر، نیازمندی
شهیک = لایق
و صدها لغت دیگر
📌 بعضی از کلماتِ #دری (درباری) به خاطر فصاحتی که داشتهاند در زبانِ #فارسی باقی ماندهاند مثلِ:
راوی - بزه - بهی - همال - ناسپاسی - فرخ - چم - خوشخیمی - دمسازی - توزیدن - توختن - آهنگ - گزیدن - شگفت - نماز - روزه - راز - نیاز - نیایش - ستایش - آفرین - دژخیم - دژمن (دشمن)
#التماسدعا🍃
ادامه دارد....
📚 #جستجوگر
📝 عبّاس خیرزاده اردکان
@zarrhbin
✅ #باهم بخوانیم ادامهی "کلمات دخیل" در #زبان_فارسی
⬅️ قبلاً خواندیم به کلماتی "دخیل" گفته میشود که سر و کلهشان در یک زبانی پیدا شود و در آن، جا خوش کنند حالا چه از زبان ما به زبان دیگری بروند یا از زبان دیگری وارد فارسی شوند.
📌 در این پست به تعدادی لغات اشاره میشود که از زبانِ اوستائی به زبان پهلوی و سپس با تبدیلِ حروف در #زبانفارسی ماندگار شدهاند؛ اشاره میکنیم.
📌 #اوستائی 📌 #پهلوی 📌 #فارسی
اَئِسمَ هیسُم هیزُم
گات گاس گاه،تَخت
جَفر ژَفر ژرف
دُروج دُروچ دُروغ
دَمان زمان زمان
هَرابِرِزه هَربُرز اَلبرز
یَز یَشن جَشن
زَم دِمِستان زمستان
مِرِغه مُرو مُرغ
چَنگرَ چَرَک چَرا،چَریدن
وَفر بَفر بَرف
یارَه سال سال
و بسیاری لغات دیگر....
#التماسدعا🍃
ادامه دارد....
📚 #جستجوگر
📝 عبّاس خیرزاده اردکان
@zarrhbin
#گوهرشاد🌷
قرن نهم هجری
بانی مسجد گوهرشاد
✅ #گوهرشاد همسر شاهرخ و شاهرخ پسر #امیرتیمورگورکانی بود. او و همسرش و دو پسر آنها، "بایسنقرمیرزا" و "الغبیگ" اهل دانش و فرهنگ و عمران و آبادانی بودند
✅ گوهرشاد در هرات مسجد جامع، مدرسهای بزرگ و یک خانقاه ساخت. در مشهد نیز "مسجد گوهرشاد" و چند رواق ساخت که بر شکوه معماری #مجموعهیآستانقدسرضوی افزود.
✅ گوهرشاد ندیمهای به نام #پریزاد داشت که پس از پایان ساختمان "مسجد گوهرشاد"، با استفاده از باقیماندهی مصالح ساختمانی آن، "مدرسهی پریزاد" را ساخت.
✅ این مدرسهی کوچک، که معماری زیبایی دارد، در دل مجموعه بناهای آستان قدس و در کنارِ #حرمحضرترضاعلیهالسلام قرار گرفته و تا امروز محل آموزش علوم دینی بوده است.
✅ #گوهرشاد پس از مرگ شاهرخ، تا مدتی در امان بود؛ ولی سرانجام به دست سلطان ابوسعید به قتل رسد. او را در صحن مسجد جامع هرات، در کنار پسرش بایسنقرمیرزا، به خاک سپردند.
🍃 نام و یادش گرامی و راهش سبز و پر رهرو باد🌹
📚 فرهنگ نامهی نامآوران
( آشنایی با چهرههای سرشناس تاریخ ایران و جهان)
📆 چاپ پنجم، آذر ۱۳۹۳
📌 و اما از #بانوگوهرشادبیگم بیشتر بدانیم.
✅ گوهرشاد همراه با برادرش امیر قرهیوسف (۷۹۰ - ۸۰۲ ه.ق) که در دربار #تیموریان در هرات وزیر بود نقش مهمی در تاریخ اوایل دورهی تیموریان ایفا کردند.
✅ تحت حمایت او، #زبان_فارسی و #فرهنگ_ایرانی به عنصر اصلی در دربار تیموریان ارتقاء یافت. او و همسرش سلطان شاهرخ تیموری، نوعی "رنسانس فرهنگی"، از طریق صرف حمایت بیدریغ خود از هنر و جذب هنرمندان، معماران، فیلسوفان و شاعران به دربار خود به وجود آوردند. #عبدالرحمانجامی یکی از مشهورترین هنرمندانی بود که تحت حمایت ایشان قرار گرفت.
✅ گوهرشاد به تاریخ و ادبیات علاقهمند بود و #مهریهروی، از زنان شاعر نامدار قرن نهم، مصاحب و ندیمهی او بود. بسیاری از نمونههای بدیع معماری دوره تیموری در هرات هنوز باقی است و امروزه آثار معماری، مینیاتور، کتب خطی، آثار خوشنویسی و دیگر هنرهای صناعی بهجا مانده از آن دوران، از ممتازترین آثار هنری در جهان محسوب میشوند.
✅ از آثار و بناهای خیریهای که توسط #گوهرشادخاتون بنا شد، مسجد جامع، مدرسه و خانقاه شهر هرات افغانستان و مسجد جامع مشهد در ایران، بیش از همه اهمیت دارند که در هر دو شهر به نام آن بانوی نیکنام به مسجد گوهرشاد موسوم و مشهور میباشند و از شاهکارهای هنر معماری و کاشی کاری قرن نهم هجری به شمار میروند. همچنین او آثار ارزندهای در حرم امام رضا و اطراف آن پدید آورد، از جمله دو رواق «دارالحفاظ» و «دارالسیاده» را بنا کرد. معمار این دو رواق و دو مسجد در هرات و مشهد، قوامالدین شیرازی بود.
✅ مسجد گوهرشاد در مشهد در جنوبِ #حرمعلیبنموسیالرضا به ۸۲۱ ق/۱۴۱۸ م، به دستور گوهرشادبیگم همسر شاهرخ ساخته شد. به دلیل ظرافت و زیبایی کاشیکاری و خط و اسلوب معماری مسجد گوهرشاد، این مسجد از #شاهکارهایمعماریایرانی در دوره تیموری؛ و به دلیل موقوفات بسیار و مجاورت با آرامگاه علیبنموسیالرضا از مهمترین و شلوغترین مسجدهای ایران به شمار میرود، به طوری که برخی آن را پُربازدیدترین مسجد در ایران میدانند.
✅ بارها و در زمانهای مختلف، بر اثر عوامل طبیعی و انسانی صدمات فراوانی متوجه #مسجدگوهرشاد شده است؛ از جمله در زمین لرزه سال ۱۰۸۴، ایوان مقصوره صدماتی دید که بازسازی گشت و همچنین از جمله مرمتهای دیگر مسجد پس از گلولهبارانِ #روسها در سال ۱۳۳۰ ه. ق. بود که به صدمه دیدن گنبد و ایوانهای مسجد منجر گردید که در سال ۱۳۳۹ ه. ق. گنبد و ایوان مقصوره و ایوانهای شرقی و غربی مسجد مرمت گردیدند.
✅ گنبد ایوان مقصوره، در سال ۱۳۳۹ شمسی برای مرمت اساسی تخریب گشت و ساخت مجدد آن توسط معماران ایرانی و زیر نظر #مهندسعباسآفرنده و با رعایت همان ویژگیهای گذشته و حفظ مشخصات اصلی آغاز گردید و در سال ۱۳۴۱ شمسی خاتمه یافت که در همان زمان نیز سنگهای ازاره داخل ایوان مقصوره تعویض گردید و کف ایوان با سنگهای مرمر مفروش گشت و در سال ۱۳۴۵ شمسی دور ساقه گنبد با کاشی معرق کتیبهای مزین گردید.
✅ اسم #گوهرشاد در دو جا با کاشی معرق نگاشته شدهاست: یکی در قسمت بالای در نقرهای که به دارالسیاده میرود و دیگری بر کتیبه ایوان مقصوره که به خط زیبای شاهزاده بایسنقر میباشد. در قسمت وسط نیز کتیبهای به نام محمدرضا امامی وجود دارد. شیوه ساخت این مسجد به سبک چهار ایوانی است و در طی سالها گنبد آن چهار بار تعمیر شده است. سبک معماری این بنا به شیوهٔ تیموری و نام معمار آن استاد #قوامالدینشیرازی ذکر گردیده است.
🎊🌸🎊
@zarrhbin