🟦ادبخانه 🟨دنیای ادبیات 🟥بفرمایید 👇 https://eitaa.com/adabkhane موسسه فرهنگی هنری ایلیا ترنج 🟢آیدی مدیر (صادق خیری): @Sadeghkheyri 🔴برای دسترسی به مطالب کانال ،تنها کافی است بر روی هشتگ مورد نظر کلیک کنید: 🟣#شعر #قالب_شعر 🟡#پژوهش #شرح_بیت 🔵#معانی #بیان #مجاز #استعاره #تشبیه #کنایه #تمثیل 🔴#بدیع #پارادوکس #واج_آرایی #جناس #انواع_سجع #موازنه #ترصیع #تصدیر #اغراق #مبالغه #غلو #مراعات_نظیر #ایهام #تلمیح #تضمین #حُسن_تعلیل #حس_آمیزی #لف_و_نشر #اسلوب_معادله 🟠 #شرح_ادبی 🔴#سبک_شناسی 🟤#تاریخ_ادبیات 🟢#عروض_و_قافیه 🟡#با_طلا_باید_نوشت 🟠#شاه_بیت #تک_بیت 🔴#ضرب_المثل 🔘#واکاوی_واژه 🟤#دستور_زبان ⚫️#کنکور_ادبیات 🟣#موسیقی 🔘#مداحی #آواز 🟢#حکایت #شاهنامه_فردوسی #دیوان_حافظ 🟠#طنز #خوشنویسی #نقاشی 🟡#نکته #دعا 🔵#هوش_مصنوعی 🔴#انگیزه #نقد_ادبی 🟠#نوستالژی 🔵#داستان_شب 🔴#کلیپ_تربیتی

#بدیع ۶ #تناقض #پارادوکس ۱ ✍گرد آورنده : خانم مریدی 📘 خوزستان - کرخه @adabkhane📙

✅ آرایه‌ی #پارادوکس چیست؟ 🔻#پارادوکس (Paradox) یا #متناقض‌نما یکی از صنایع ادبی معنوی به شمار می‌رود و هنگامی به وجود می‌آید که شاعر یا نویسنده در کلام خود، دو واژه‌ی متناقض را در کنار هم و در ارتباط با هم به‌کار ببرد. نتیجه‌ای که از جمع این واژگان متناقض حاصل می‌شود، معنی متفاوتی می‌دهد که درک این ترکیب‌ها برای خوانندگان لذت‌بخش، و سبب خیال‌انگیز شدن آن می‌شود. زیرا معمولاً در دنیای واقعی وجود ندارد. کنار نام تو لنگر گرفت کشتی عشق بیا که یاد تو آرامشی است طوفانی (قیصر امین‌پور) آرامشی طوفانی، وضعیتی است که هیچ‌گاه رخ نمی‌دهد؛ طوفان به‌هم‌ریختگی‌ای به همراه دارد که آرامش در آن معنا ندارد ولی در این ترکیب واحد معناداری ساخته شده است. هرگز وجود حاضر غائب شنیده‌ای؟ من در میان جمع و دلم جای دیگر است. (سعدی) اگرت سلطنتِ فقر ببخشند ای دل کمترین ملک تو از ماه بود تا ماهی (حافظ) (حاضر غایب) ـ (سلطنت فقر) 🔻خاستگاه پارادوکس : پارادوکس در انواع سبک‌ها و دوره‌های شعری حضور داشته است. در ابتدا اندکی مورد استقبال قرار گرفته، اما با پیدایش ادبیات عرفانی، استفاده از آن به اوج رسید. محققان معتقدند که خاستگاه شکوفایی پارادوکس در سخنان رمزآلود عارفان بوده و کلامی از بایزید بسطامی بسیار مورد توجه‌شان قرار گرفته‌است : «روشن‌تر از خاموشی، چراغی ندیدم» و همین‌طور در سبک هندی به‌خصوص در اشعار بیدل دهلوی، پارادوکس یا متناقض‌نما جایگاه ویژه‌ای دارد. غیر عریانی لباسی نیست تا پوشد کسی از خجالت چون صدا در خویش پنهانیم ما (بیدل دهلوی) 🔻انواع پارادوکس یا متناقض‌نما : آرایه‌ی پارادوکس می‌تواند به شکل‌های مختلفی در نظم و نثر ایجاد شود که عبارتند از؛ 1- ترکیب اضافی یا ترکیب وصفی : «پناهِ بی‌پناه» 2- ترکیب دو اسم یا دو صفت : «بیابانِ آباد» 3- اسم متناقض به صورت کنایه : «تیر را با کمان یار کردن» 4- دو اسم که از متعلقات هم سرچشمه می‌گیرند : «تو ز روی مهربانی به میان مگر درآیی که کنند صلح با هم شب ما و روشنایی» (کلیم همدانی) 5- دو اسم متناقض که با حروف اضافه به هم متصل‌اند 🔻روش پیدا کردن پارادوکس : 1- توجه به حروف اضافه، کسره‌ی اضافه و واو عطف 2- توجه به معنا : اصولاً در اشعار و سخنان امروزی و حتی در برخی اشعار قدیمی واژگان متناقض با موارد ذکر شده کاملا خود را نشان می‌دهند و پیدا کردن آن‌ها کار دشواری نیست. فریادِ سکوت آرامش طوفانی بی‌کرانِ محدود سختِ سست خنده‌ی اشک‌آمیز گریه‌ی خوشحالی اثر بی‌اثری بامدادِ شب شرمِ سرافرازی سردِ گرم سرشار از تهی پادشاه فقر باغ بی‌درخت سوز گرم بخار سرد از سرما گرم شدن 🔻آیا هر #پارادوکسی #تضاد هم هست؟ خیر، هیچگاه نمی‌توان شرطی گذاشت که همه‌ی پارادوکس‌ها تضاد هستند یا برعکس. زیرا ما در تضاد، دو واژه یا مفهوم جداگانه را که متضاد هم هستند در نظر می‌گیریم و مکان قرارگیری واژگان در جمله یا بیت و همین‌طور رابطه بین آن‌ها در واقعیت یا در شعر برای‌مان اهمیتی ندارد. در پارادوکس ما دو مفهوم متناقض را باهم می‌آمیزیم و یا به منبع اصلی نسبت می‌دهیم. همچین ارتباط میان دو واژه از نظر تخیل و مکان قرارگیری آن‌ها برای ما اهمیت دارد، چون اگر هر کدام از این موارد تفاوتی پیدا کند، دیگر پارادوکس نخواهیم داشت. برای درک بهتر تفاوت میان پارادوکس و تضاد، به مثال زیر دقت کنید؛ #تضاد: الان روز است و چند ساعت دیگر شب. #پارادوکس: زمان حال برایم هم روز است و هم شب! پارادوکسی در مصراع اول ایجاد شده، اما شاعر معنای حرف خود را در مصراع دوم به‌صورت کامل توضیح داده و هنگام مطالعه‌ی کامل این بیت چقدر زیبایی و شیوایی واژگان بیشتر نمایش داده می‌شوند. دولت فقر خدایا به من ارزانی دار کاین کرامت سبب حشمت و تمکین من است (حافظ) 🔻چرا پارادوکس به زیبایی نوشته می‌افزاید؟ در نگاه اول ممکن است این آرایه، پوچ و بی‌معنا به نظر بیاید، اما در پس این پوچیِ ظاهری، مفهوم زیبایی نهفته است. برجستگی پارادوکس به دلیل هنجارشکنی و آشنایی‌‌زدایی کلام است و چون حکم منطقی و عرف را‌ کنار زده است لذا باعث می‌شود تا در سخنان عامیانه‌ی مردم نیز جایگاهی مخصوص پیدا کند. به‌طور مثال ضرب المثل «مفت هم گران است»؛ پارادوکسی عمیق دارد که جایگاه جملاتی همچون «به درد نمی‌خورد یا نمی‌ارزد» را گرفته است. کانال آموزش عروض و قافیه و... سید محمدرضا شمس (ساقی) https://eitaa.com/arozghafie