🟦ادبخانه
🟨دنیای ادبیات
🟥بفرمایید 👇
https://eitaa.com/adabkhane
موسسه فرهنگی هنری ایلیا ترنج
🟢آیدی مدیر
(صادق خیری):
@Sadeghkheyri
🔴برای دسترسی به مطالب کانال ،تنها کافی است بر روی هشتگ مورد نظر کلیک کنید:
🟣#شعر #قالب_شعر
🟡#پژوهش #شرح_بیت
🔵#معانی #بیان #مجاز #استعاره #تشبیه #کنایه #تمثیل
🔴#بدیع #پارادوکس #واج_آرایی #جناس #انواع_سجع #موازنه #ترصیع #تصدیر #اغراق #مبالغه #غلو #مراعات_نظیر #ایهام #تلمیح #تضمین #حُسن_تعلیل #حس_آمیزی #لف_و_نشر #اسلوب_معادله
🟠 #شرح_ادبی
🔴#سبک_شناسی
🟤#تاریخ_ادبیات
🟢#عروض_و_قافیه
🟡#با_طلا_باید_نوشت
🟠#شاه_بیت #تک_بیت
🔴#ضرب_المثل
🔘#واکاوی_واژه
🟤#دستور_زبان
⚫️#کنکور_ادبیات
🟣#موسیقی
🔘#مداحی #آواز
🟢#حکایت #شاهنامه_فردوسی #دیوان_حافظ
🟠#طنز #خوشنویسی #نقاشی
🟡#نکته #دعا
🔵#هوش_مصنوعی
🔴#انگیزه #نقد_ادبی
🟠#نوستالژی
🔵#داستان_شب
🔴#کلیپ_تربیتی
#مَجاز_چیست؟
#مَجاز در لغت به معنی «راه گذر و گذشتن» است و در اصطلاح ادبی، استعمال کلمهای در غیر معنی حقیقی خود است که از جهتی مناسبت با معنی اصلی داشته باشد. در واقع، #مَجاز در برابر #حقیقت قرار میگیرد. بنابراین، میتوانیم چنین بگوییم که هرگاه کلمهای را در معنا به جای کلمهی دیگری بیاوریم، «صنعت مَجاز» بهکار بردهایم و نقش ویژهای در خیالانگیز شدن شعر یا متن ادبی ایجاد کردهایم.
دقت کنید که نمیتوانیم هر کلمهای را جایگزین کلمهای دیگر کنیم و بگوییم مَجاز است. باید رابطهای وجود داشته باشد که این جایگزینی را توجیه کند. به این رابطه در اصطلاح ادبی «علاقهی مَجاز» میگوییم. ادبا علاقههای مجاز را در دستههای مختلفی بیان کردهاند که در ادامه، به برخی از آنها اشاره میکنیم:
#مَجاز به علاقهی جزئیه :
در این #مَجاز «جزئی از یک شیء بهجای کلّ» آن به کار میرود. مثلاً وقتی میگوییم «سرتان سلامت»، #جزئی از #بدن را بهجای #کلّ آن استعمال کردهایم و میگوییم «سر» #مجاز از «بدن» است به #علاقهی_جزء_به_کلّ یا #علاقهی_جزئیه. در بیت زیر از نظامی، بیت #مَجاز از شعر، به «علاقهی جزء به کلّ» است:
به یاد روی شیرین بیت میگفت
چو آتش تیشه میزد کوه میسفت
#مَجاز به علاقهی کلیه :
#علاقهی_کلیه برعکس #علاقهی_جزئیه است و کل یک شیء بهجای جزئی از آن بهکار میرود. در بیت زیر از مسعود سعد سلمان، منظور از «آب سر»، همان «آب چشم» است و #سر مَجاز از #چشم به #علاقهی_کلیه است:
آب صافی شده است خون دلم
خون تيره شده است آب سرم
#مَجاز به علاقهی محلیه :
در «مجاز به علاقهی محلیه»، محلّ چیزی را بهجای خود آن بهکار میبریم. مثلاً در بیت زیر از سعدی، «سر» که محل تفکر و عزم و اراده است بهکار رفته است:
سر آن ندارد امشب که برآید آفتابی
چه خیالها گذر کرد و گذر نکرد خوابی
#مَجاز به علاقهی حالیه :
در «مجاز به علاقهی حال»، #حال را بیان میکنیم و منظورمان #محل است. در بیت زیر از حافظ، «می» #مَجاز از «ظرف می» است:
گل در بر و می در کف و معشوق به کام است
سلطان جهانم به چنین روز غلام است
#َمجاز به علاقهی سببیه :
در «مجاز به علاقهی سببیه»، #سبب چیزی را به جای «خود آن چیز» بهکار میبریم. در بیت زیر از عطار، «بازو» #سبب و علت نیرو و قدرت، و #مجاز از آن است:
خسروی كارگدایی كی بوَد
این به بازوی چو مایی كی بوَد
#مَجاز به علاقهی لازمیه :
در این #مجاز، چیزی را بهجای چیزی دیگر به کار میبریم که همراهی دائمی با آن دارد. در بیت زیر از مولوی، #حلق مجاز با «علاقهی لازميه» از #دهان و #زبان است:
گر نبندی زين سخن تو حلق را
آتشی گيرد بسوزد خلق را
#مَجاز به علاقهی آلیه :
در «مجاز به علاقهی آلیه»، ابزار (به ویژه اندامهای بدن) را بهجای #کاری که با آن #ابزار انجام میشود بهکار میبریم. در بیت زیر از سعدی، «زبان» #مَجاز از «سخن گفتن» است:
برآشفت عابد که خاموش باش
تو مرد زبان نیستی گوش باش
در مجموع میتوان چنین گفت که #استعاره خود نوعی #مجاز است و «علاقهی مَجاز» همان #مشابهت است.
کانال آموزش عروض و قافیه و...
سید محمدرضا شمس (ساقی)
https://eitaa.com/arozghafie
هدایت شده از آموزش عروض و قافیه و...
#کنایه_چیست؟
#کنایه یا #کنایت در مقابل #صراحت قرار دارد و در لغت به معنی «پوشیده سخن گفتن» است و در اصطلاح ادبی گفتن لفظی یا سخنی است که بر غیر معنی اصلی خودش دلالت کند.
مثلاً گاهی گوینده میخواهد منظوری را برساند، اما به دلایلی نمیخواهد آن را بهصورت مستقیم و آشکارا بیان کند. در این مواقع چیزی را بیان میکند که در ظاهر معنای دیگری دارد، اما بهطور غیرمستقیم هدف و منظور گوینده را بیان میکند.
برای نشان دادن #آرایهی_کنایه به زبان ساده، مثالی از حافظ را میخوانیم:
برو از خانهی گردون بهدر و نان مطلب
كاين سیهکاسه به آخر بكشد مهمان را
#سيهكاسه: كنايه از #بخیل مىباشد.
مثالی دیگر از حافظ: 👇
ز مشکلات طریقت، عنان متاب ای دل
که مرد راه نیندیشد از نشیب و فراز
#عنانتاباندن: کنایه از #رویبرگرداندن و #سرپیچی. معنی نزدیک اشاره به #عنان_اسب دارد که معنای دور آن را به راحتی به ذهن متبادر میکند.
عابدانی که روی بر خلقاند پشت بر قبله میکنند نماز
در این شعر «روی بر خلق کردن» و «پشت بر قبله کردن» هر دو #کنایه است از #ریاکاری و از خدا به خلق پرداختن.
#کنایه را نیز مانند #استعاره نوعی #مجاز دانستهاند. گاهی تشخیص #کنایه از #مجاز دشوار است. برای تفاوت قائل شدن بین #مجاز و #کنایه، دقت کنید که در مجاز فقط یکی از دو معنی میتواند درست باشد. اما در کنایه، هر دو معنی میتوانند درست باشند.
یکی دیگر از تفاوتها این است که در #مجاز کلمات را در معنایی دیگر بهکار میبریم، اما در #کنایه کلمات معنی حقیقی خود را دارند و ترکیب آنها با ساختار کلام است که معنی را میرساند.
احتمالاً #کنایهی «دسته گل به آب دادن» را شنیدهاید که به معنی «اشتباهی بزرگ کردن» است. اینجاست که هم #کنایه و هم معنای آن صحیح هستند، اما مقصود گوینده، اشاره به «اشتباه کردن است نه دسته گل».
کانال آموزش عروض و قافیه و...
سید محمدرضا شمس (ساقی)
https://eitaa.com/arozghafie