البرهان
📌 جواز شد رحال از دیدگاه مذهب حنفی ۱۰
#جواز_شد_رحال_ازمنظر_مذهب_حنفی
10. ملا حویش آل‌غازی حنفی
📍ملا حویش آل‌غازی حنفی که از بزرگان اهل سنت قرن چهارده هجری در سوریه می باشد، در کتاب بیان المعانی که به ترتیب نزول قرآن تفسیر شده است، توسل و زیارت و سفر به قصد زیارت را جایز دانسته و می نویسد:
«أما التوسل بجاههم لما يعتقد فيهم من التقرب إلى اللّه و عند اللّه و من اللّه فلا بأس به، و كذلك زيارة قبورهم كما ذكره صاحب المدخل رحمه اللّه في الجزء الأوّل في باب زيارة القبور، و جواز شد الرّحال إليها، أما ما قاله صلّى اللّه عليه و سلم: لا تشد الرّحال إلّا إلى ثلاثة مساجد مسجده و المسجد الأقصى والمسجد الحرام فلما فيها من التفاوت بالأجر، أما بقية المساجد فلا تفاوت فيها، لهذا لا يشملها و لا يدخل فيه زيارة قبور الأنبياء والصّالحين، إذ فيهم تفاوت لأن منهم من هو أقرب إلى اللّه من غيره فيجوز شد الرّحال لزيارتهم والتبرك بهم أمواتا كما يجوز أحياء لأن مجالستهم بركة و قد تنزل الرّحمة عليهم فيستفيد منها من كان عندهم ... و حديث شد الرّحال خاص بالمساجد الثلاثة و لا يصلح أن يكون حجة للمنع من زيارته المحلات الأخر التي يتبرك بها»
📎 ما توسل به مقام و منزلت اموات به سبب این اعتقاد که آنها متقرب الی‌الله و عندالله و من‌الله هستند، اشکالی ندارد. زیارت قبور آنها هم بدون اشکال است؛ همان‌طور که صاحب مدخل، در جزء اول، در باب زیارت قبور و جواز سفر برای زیارت قبور گفته است. اما آنچه پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) فرموده که «لا تشد الرّحال إلّا إلى ثلاثة مساجد مسجده والمسجد الأقصى والمسجد الحرام»، این برای تفاوتی است که برای این سه مسجد از حیث ثواب وجود دارد اما سایر مساجد تفاوتی از حیث ثواب ندارند و لذا این حدیث شامل آنها نمی‌شود. همچنین، این سخن پیامبرصل الله علیه و آله و سلم و نهی ایشان شامل زیارت قبور انبیا و صالحان نمی‌شود؛ چراکه برخی از آنها اقرب به خدا از دیگری بوده‌اند و برای همین، سفر به منظور زیارت قبورشان و تبرک جستن به آنها در حالی که در حال موت هستند، جایز است، همچنان که این کار در حال حیات آنها هم جایز است؛ چون نشست و برخاست با آنها مایه برکت است و گاهی رحمت الهی بر آنان نازل می‌شود، و افرادی که نزدشان هستند، بهره‌مند می‌شوند ... حدیث «لا تشد الرحال» مخصوص آن سه مسجد است و صلاحیت حجت و دلیل بودن برای منع از زیارت اماکن دیگری که به آنها تبرک می‌شود، ندارد.
📚بيان المعاني، ج6، ص325.
👈🏼بنابراین روشن شد طبق اقوال و فتوای بزرگان احناف، بار سفر بستن به سوی زیارت قبر پیامبر (صلی الله علیه وآله) و انبیاء و اولیاء جایز و بلکه مستحب می باشد بر خلاف وهابیان که شد رحال جهت زیارت قبور را بدعت دانسته اند. حال چه کسی قبول می کند که وهابیت از اهل سنت بشمار می روند؟!
البرهان
📌 جواز شد رحال از دیدگاه مذهب حنبلی ۱
#جواز_شد_رحال_ازمنظر_مذهب_حنبلی
📍در کتاب موسوعة الفقهية الکويتية که دیدگاه مذاهب فقهی اهل سنت در آن آمده است، مسئله #سفر_برای_زیارت_قبور_انبیاء_و_صالحین را مورد اتفاق فقهای مذاهب دانسته و نوشته شده است:
«ذهب جمهور العلماء إلى أنه يجوز شد الرحل لزيارة القبور، لعموم الأدلة، وخصوصاً قبور الأنبياء والصالحين»
جمهور علماء بار سفر بستن براي زیارت قبور را بخاطر عموم ادله جایز دانسته اند بویژه قبور انبیاء و صالحین.
📍در این موسوعه بعد از نقد استدلال ابن تیمیه در خصوص #شد_رحال، به #اجماعی_بودن_استحبات_زیارت_قبر_پیامبر (صلی الله علیه وآله) چنین اشاره شده است. همچنین آمده است بین فقهاء اختلافی نیست که مسئله #زیارت_قبور بر مردان مستحب است.
📚 الموسوعة الفقهية الكويتيه، ج24، ص 88.
1 . ابو الخطاب كلوذانی متوفای 510 ق
ابن خطاب حنبلی نیز شد رحال برای زیارت را جایز دانسته است وی گوید بعد از اینکه حاجی حجش تمام شد مستحب است به #زیارت_قبر_پیامبر (صلی الله علیه وآله) و #شیخین برود:
«وإِذَا فَرَغَ مِنَ الحَجِّ اسْتُحِبَّ لَهُ زَيَارَةُ قَبْرِ رَسُوْلِ اللهِ - صلى الله عليه وسلم - وقَبْرِ صَاحِبَيْهِ - رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا»
📚 الهداية على مذهب الإمام أبي عبد الله أحمد بن محمد بن حنبل، ص: 198.
📎تقی الدین حصنی دمشقی شافعی نیز در کتاب «دفع شبه من شبه و تمرد» در مورد جواز سفر به زیارت قبر پیامبر (صلی الله علیه وآله) از دیدگاه علمای حنبلی، دیدگاه ابو الخطاب حنبلی را مطرح کرده است:
«قال إبن الخطاب محفوظ الكاوذي الحنبلي في كتابه الهداية في آخر باب صفة الحج إستحب له زيارة قبره وصاحبيه وفيه فائدة وهي إستحباب شد الرحل إلى زيارة الصديقين رضي الله عنهما»
📚دفع شبه من شبه و تمرد، تقی الدین حصنی، تحقیق محمد زاهد کوثری، ص157.
حصنی دمشقی از سخنان و فتوای ابو الخطاب #استحباب_شد_رحال را برداشت کرده است.
البرهان
📌 جواز شد رحال از دیدگاه مذهب حنبلی ۲
#جواز_شد_رحال_ازمنظر_مذهب_حنبلی
2. ابومحمد عبد الله ابن قدامه مقدسی متوفاى620هـ
📍ابن قدامه #مسافرت_برای_زیارت_قبور و #مشاهد_مشرفه را #مباح دانسته است وی در این خصوص در ذیل فصل سفر برای زیارت قبور به سخن ابن عقیل را چنین نقل می کند:
✒ «فصل: فإن سافر لزيارة القبور والمشاهد. فقال ابن عقيل: لا يباح له الترخص؛ لأنه منهي عن السفر إليها، قال النبي - صلى الله عليه وسلم -: «لا تشد الرحال إلا إلى ثلاثة مساجد». متفق عليه، والصحيح إباحته، وجواز القصر فيه؛ لان النبي - صلى الله عليه وسلم - كان يأتي قباء راكبا وماشيا، وكان يزور القبور، وقال: «زوروها تذكركم الآخرة»
اگر کسی به زیارت قبور و مشاهد مسافرت کند ابن عقیل گوید برای او مباح نیست ترخیص (یعنی نمی‌تواند نمازش را شکسته بخواند) زیرا از سفر به آن نهی شده است بخاطر روایت لا تشد الرحال که متفق علیه است اما #نظر_صحیح مباح بودن این سفر است و جواز شکسته خواندن نماز در این سفر می باشد، زیرا #پیامبر (صلی الله علیه وآله) به #قبا سواره و پیاده می رفت و #قبور را #زیارت می کرد و می گفت #قبور_را_زیارت_کنید تا شما را به #یاد_آخرت بیندازد
📚 المغني، ج2، ص 195.
👈🏼 همچنانکه مشاهده شد، در این متن برای اباحه شد رحال به #فعل_پیامبر (صلی الله علیه وآله) استناد شده است
البرهان
📌 جواز شد رحال از دیدگاه مذهب حنبلی ۳
#جواز_شد_رحال_ازمنظر_مذهب_حنبلی
3. ابوالفرج ابن قدامه مقدسی متوفاى682هـ
📍ابوالفرج ابن قدامه مقدسی حنبلي در «الشرح الكبير» درباره #سفر_به_زیارت_قبر_پیامبر (صلی الله علیه وآله) بعد از حج چنین می نویسد:
«فإذا فرغ من الحج استحب زيارة قبر النبي (صلّي الله عليه وآله وسلّم) وقبر صاحبيه. تستحب زيارة قبر النبي (صلّي الله عليه وآله وسلّم) لما روي الدار قطني باسناده عن ابن عمر قال: قال رسول الله (صلّي الله عليه وآله وسلّم): (من حجّ فزار قبري بعد وفاتي فكأنّما زارني في حياتي). و في رواية: (من زار قبري وجبت له شفاعتي)»
چون از #حج فارغ شد #زيارت_قبر_پيامبر (صلّي الله عليه وآله وسلّم) و قبر دو مصاحبش مستحب است، مستحب است به جهت آنچه دار قطني به اسنادش از ابن عمر روايت كرده كه گفت: رسول خدا (صلّي الله عليه وآله وسلّم) فرمود: (هركس حج به جاي آورد و بعد از آن قبر مرا بعد از وفاتم زيارت كند مثل آن است كه مرا در زمان حياتم زيارت كرده است). و در روايت ديگري آمده: (كسي كه قبر مرا زيارت كند شفاعتم بر او واجب مي‌گردد)
📚الشرح الكبير على متن المقنع ج3ص 494.
ابن قدامه، همچنین در جای دیگر درباره جواز سفرهای زیارتی و پاسخ به کسانی که آن را جایز نمی دانند، می نویسد:
فان سافر لزیارة القبور والمشاهد، فقال ابن عقیل: لا یباح له الترخص؛ لانه منهی عنه السفر الیها قال النبیصل الله علیه و آله و سلم: «لا تشد الرحال الا الی ثلاثة مساجد» متفق علیه. والصحیح اباحته و جواز القصر فیه لان النبی صلی الله علیه وآله وسلم کان یآتی قباء راکباً و ماشیاً و کان یزور القبور و قال: «زوروا القبور تذکرکم الاخرة» واما قوله «لا تشد الرحال ...» فیحمل علی نفی التفضیل لا علی التحریم.
اگر انسان به منظور زیارت قبرها و مشاهد سفر کند، ابن‌عقیل گوید ترخص برای او مباح نیست [یعنی نمی‌تواند نمازش را شکسته بخواند]؛ چون سفر برای این‌گونه امور منهی‌عنه است: رسول خدا (صلی الله علیه وآله) می‌فرماید: «مسافرت جز به مقصد سه مسجد روا نیست» این حدیث را بخاری و مسلم روایت کرده‌اند و همه علما بر آن اجماع دارند. [ابن‌قدامه در پاسخ به ابن‌عقیل گوید:] نظر صحیح، مباح بودن چنین سفری و جواز قصر نماز در آن است؛ چرا که پیامبر (صلی الله علیه وآله) پیاده و سواره به مسجد قبا می‌رفت و به زیارت قبور می‌پرداخت و فرمود: «به زیارت قبور بپردازید؛ چراکه آخرت را به یاد شما می‌اندازد». منظور آن حضرت از «لا تشد الرحال ...» نفی تفضیل مسافرت به غیر از آن سه مسجد است نه اینکه سفر به دیگر مساجد و بقاع حرام باشد.
📚الشرح الكبير على متن المقنع، ج 2، ص 93.
البرهان
📌 جواز شد رحال از دیدگاه مذهب حنبلی ۴
#جواز_شد_رحال_ازمنظر_مذهب_حنبلی
4. أحمد بن حمدان حرانی متوفای 695 ق
🔻یکی از مستندات حصنی دمشقی برای #استحباب_زیارت_قبور و #جواز_سفر_بسوی_قبور، کلام احمد بن حمدان حرانی حنبلی می باشد وی در این خصوص می نویسد:
✒ «وقال الإمام بن أحمد بن حمدان في الرعاية الكبرى ويستحب لمن فرغ من نسكه زيارة قبر النبي وقبر صاحبيه رضي الله عنهما وذلك بعد فراغ الحج»
و احمد بن حمدان در رعایه الکبری گفته است مستحب است بعد از تمام شدن #حج به #زیارت قبر پیامبر (صلی الله علیه وآله) و قبر دو همراه او ( #ابوبکر و #عمر_بن_خطاب ) برود.
📚دفع شبه من شبه و تمرد، تقی الدین حصنی، تحقیق محمد زاهد کوثری، ص157.
📎 لازمه زیارت قبر پیامبر (صلی الله علیه وآله) برای حاجی، سفر بسوی مدینه می باشد.لذا وقتی زیارت را برای حاجی که در مکه حجش تمام شده است، مستحب است بدون تردید سفر برای آن نیز مستحب و مشروع می باشد.
🔘همچنانکه #اهل_سنت این مسئله را ابن نصر نقل کرده اند. بهوتی در این خصوص چنین نقل می کند:
«تنبيه قال ابن نصر الله لازم استحباب زيارة قبره صلى الله عليه وسلم استحباب شد الرحال إليها»
📚 كشاف القناع عن متن الإقناع ، ج 2، ص 515، تحقيق: هلال مصيلحي مصطفى هلال.
البرهان
📌 جواز شد رحال از دیدگاه مذهب حنبلی ۵
#جواز_شد_رحال_ازمنظر_مذهب_حنبلی
5. علي بن سليمان مرداوی متوفاي 885 هـ
🔻از متون فقهی علاء الدين أبو الحسن علي بن سليمان مرداوي دمشقي حنبلي در کتاب #الانصاف که برای #استحباب_زیارت_قبر_پیامبر صل الله علیه وآله دارد ، چنین برداشت می شود که #سفر_برای_زیارت مشروعیت دارد.
✒وی می نویسد:
«فَإِذَا فَرَغَ مِنْ الْحَجِّ: اُسْتُحِبَّ لَهُ زِيَارَةُ قَبْرِ النَّبِيِّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - وَقَبْرِ صَاحِبِيهِ) هَذَا الْمَذْهَبُ وَعَلَيْهِ الْأَصْحَابُ قَاطِبَةً، مُتَقَدِّمُهُمْ وَمُتَأَخِّرُهُم»
زمانی که از #حج فارغ شد #مستحب است به #زیارت قبر پیامبر (صلی الله علیه وآله) و #شیخین برود این ( اعتقاد) مذهب است و همه بزرگان گذشته و متاخر آن را قبول دارند.
📚الإنصاف في معرفة الراجح من الخلاف للمرداوي، چاپ دار إحياء التراث العربي.
از این سخن او استفاده می شود که #شد_رحال برای زیارت #جایز است زیرا حاجی برای سفر به زیارت باید شد رحال داشته باشد و الا چطور می خواهد به #استحباب_زیارت عمل بکند!