بسم الله
#بازیباییهای_نهج، شماره 27
🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴
برشی از #خطبه_105: «عِبَادَ اللَّهِ لَا تَرْكَنُوا إِلَى جَهَالَتِكُمْ»
(اى بندگان خدا به نادانيهاى خود تكيه نكنيد)
🔷عنصر زیباشناختی: ایجاز در اضافه، تقابل معنادار بین دو اضافه (شماره3)
✍️ایجاز در اضافه اول
شروع کلام با «عباد الله» (اضافه عباد به الله) شاید اشاره به این مطلب باشد که عبد خدا بودن اقتضا میکند که به جهالت خودت تکیه نکنی چون عبد خدا باید به دادههای وحیانی خدایش تکیه کند نه دارائیهای خودش که چیزی جز جهالت نیست.
در حقیقت این اضافه میخواهد اشاره کند که برهان لازم و کافی برای "نفی اعتماد به جهل" همان عبودیت خداوند است یعنی همینکه عبد هستید دلیلی کافی است برای اینکه بدانید باید عالمانه عمل کنید.
این اشاره اجمالی به برهان مطلب، از زیباترین نوع #ایجاز است. از این نکته میتوان برداشت کرد که « #عبودیت » مبتنی بر « #تعقل » است و تعقل جوهر تعبد است.
✍️تقابل بین دو #اضافه «عباد الله» و «جهالتکم»
عباد را به خدا و جهالت را به «کم» اضافه کرده است. «بندگی خدا» با «جهالت خودت» فاصلهای دارد از عرش تا فرش.
این تضاد تضاد بسیار زیبایی است که وقتی به زیباییهای دیگر این جمله اضافه میشود جمله را به آسمانی پرستاره تبدیل میکند.
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_مترجمان_نهج، شماره30
🌾🌺💐🌺🍃
🔵#کلمه_ملة ، شماره 4
إِنَّ أَفْضَلَ مَا تَوَسَّلَ بِهِ الْمُتَوَسِّلُونَ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى الْإِيمَانُ بِهِ وَ بِرَسُولِهِ … وَ إِقَامُ الصَّلَاةِ فَإِنَّهَا الْمِلَّة #خطبه_110
برترين چيزى كه توسّل جويندگان به خداى سبحان، بدان توسّل مىجويند، ايمان به او و به پيامبر او و ... و درست ادا کردن نماز است چراكه آیین اسلام چیزی جز نماز نیست.
✍️در ترجمه عبارت «فأنها الملة» به سه چیز باید توجه شود؛ یکی کلمه «ملة»، دیگری کلمه «إنّ» و سوم #معرفه_شدن_خبر که از اسلوبهای حصر است. هر یک از این سه عنصر بار معنایی مخصوص به خودش را دارد که بیتوجهی مترجم ممکن است موجب بروز مشکل شود.
1. کلمه «ملة» به معنای آیین است و نباید با معنای ملت فارسی اشتباه انگاشته شود. (ن ک: #با_مترجمان_نهج، شماره27)❗️
2. ''فإنّ'' در این جا معنای تعلیل را میفهماند لذا تعلیلی بودن جمله «فإنها الملة» برای ماقبل، باید در ترجمه منعکس شود. در حالی که بسیاری مترجمان به این نکته توجه نکرده اند. ‼️
3. خبر (المله) وقتی #معرفه میشود، جمله دارای بار معنایی حصر میشود. در این صورت باید جمله را به این صورت معنا کرد که «آیین اسلام چیزی جز نماز نیست».‼️❗️
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره 34
🌾🌴🍃🌻☘️🌛
🔵بیعت #عمروعاص با #معاویه
وَ لَمْ يُبَايِعْ حَتَّى شَرَطَ أَنْ يُؤْتِيَهُ عَلَى الْبَيْعَةِ ثَمَناً #خطبه_26
عمرو عاص [بامعاویه] بیعت نکرد تا اینکه شرط کرد که معاویه قیمت [مناسبی] در برابر این بیعت به او بپردازد.
✍️#ابن_میثم بحرانی در شرح این سخن نوشته است:
معاویه عمروعاص را به شام دعوت کرد و به او گفت: من تو را براى اين به شام دعوت كردم، كه با اين مرد گناهكاری كه ميان مسلمانان اختلاف افکنده، خليفه مسلمانان را به قتل رسانده، فتنه به پا کرده، وحدت جامعه اسلامى را از ميان برده و قطع رحم کرده است، پيكار كنيم.
عمرو عاص برای اینکه به او بفهماند چنین کسی وجود ندارد و این اتهامات به علی علیه السلام نمیچسبد، با زیرکی پرسيد: این شخص که میگویی، كيست؟
معاويه جواب داد: على (ع)
عمرو عاص با شنيدن اين جواب برآشفت كه، ای معاويه، تو و على را بر یک شتر نمیتوان نشاند (شما دو نفر همپایه نیستید). آخر تو، نه [مثل او] از مهاجران هستی، نه در مسلمانی پيشينه على را دارى، نه [مانند او] از صحابه به حساب مىآيى، نه مانند او جهاد کردهای، نه دانش على را دارى. به خدا قسم اصلا غیر از همه این تفاوتهایی که شما با هم دارید، علی در جنگ مهارت عجیبی دارد، كه هيچ احدی به پایه او نمیرسد. با این حال، من پیشنهاد تو را به فال نیک میگیرم ولی بگو ببینم اگر با تو بیعت کنم به من چه میرسد؟
معاویه گفت: هر چه خودت بگویی.
عمرو عاص گفت: #حکومت_مصر لقمه مناسبی است.
معاویه مدتی او را معطل کرد و موافقت نکرد تا شاید به قیمت پایینتری راضی شود ولی وقتی دید راهی وجود ندارد با قیمت پیشنهادی او موافقت کرد.
این است معنای سخن حضرت که فرمود: عمرو عاص [بامعاویه] بیعت نکرد تا اینکه شرط کرد که معاویه قیمت [مناسبی] در برابر این بیعت به او بپردازد. شرح نهج البلاغة (ابن ميثم)، ج 2، ص 28
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵آخرین افطارهای امام علی علیه السلام
#ابن_ابی_الحدید (ج19 ص 187) نوشته است:✍️
امام علی علیه السلام شبهای آخر را یک شب در خانه #امام_حسن علیه السلام، یک شب در خانه #امام_حسین علیه السلام و یک شب در خانه عبدالله بن جعفر افطار میکردند و افطاریشان هم بیش از سه لقمه نمیشد. وقتی به ایشان گفته میشد که چرا کم غذا میخورند، میفرمودند: فقط چند شب دیگر مانده است تا با شکم خالی پیمان خداوند را درک کنم.
به مناسبت ایام پیش از #ضربت_خوردن_امام_علی علیه السلام
#مناسبتی، شماره21
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره 35
🌾🌴🍃🌻☘️🌛
🔵 #قصاص_قبل_از_جنایت
وَ إِنَّ عَلَيَّ مِنَ اللَّهِ جُنَّةً حَصِينَةً فَإِذَا جَاءَ يَوْمِي انْفَرَجَتْ عَنِّي وَ أَسْلَمَتْنِي فَحِينَئِذٍ لَا يَطِيشُ السَّهْمُ وَ لَا يَبْرَأُ الْكَلْمُ #خطبه_62
بر من از سوی خداوند سپر مقاومی [قرار داده] شده است. وقتی که روز [موعود] من فرا رسد آن سپر از من جدا میشود و مرا تسلیم [مرگ] میکند. در آن روز دیگر تیر خطا نخواهد رفت و زخم درمان نخواهد شد.
✍️روایت کردهاند که یک روز امیرالمؤمنین علیه السلام در #کوفه سخنرانی میکردند. #ابن_ملجم هم پای منبر بود. امام خودشان شنیدند که ابن ملجم میگفت: «مردم را از دست تو راحت خواهم کرد». امام روی گرداندند اما یاران امام او را دستگیر کردند و با دست بسته به محضر امام آوردند.
حضرت به یارانشان فرمودند: چه میخواهید؟
به امام گفتند که از او چه شنیدهاند.
حضرت فرمودند: هنوز که مرا نکشته است! رهایش کنید! خداوند مرا در سپری مقاوم نگهمیدارد ... (منهاج البراعة ج 4 ص 386)
#عدالت
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره 36
🌾🌴🍃🌻☘️🌛
🔵#حکومت علی علیه السلام، حقی الاهی یا ناشی از #بیعت مردم؟
برای فهم سخنان علی علیهالسلام درباره #جانشینی و حکومت باید به چهار نکته مهم توجه داشت؛
1️⃣علی علیه السلام حکومت و خلافت بلافصل پیامبر صلی الله علیه و آله را حق خود میدانست.
2️⃣ این حق را حقی خداداد (نه به دست آمده از بیعت مردم) میدانست.
3️⃣در زمان حکومت خلفا دستگاه تبلیغاتیِ حاکمیت، چنان افکار عمومی را تغییر داده بود که حتی در میان لشکریان امام علی علیه السلام نیز تنها عده کمی بودند که به نظریه امامت و خلافت بلافصل امام علی علیه السلام اعتقاد داشتند و بقیه از باب اینکه با حضرت بیعت کرده بودند خودشان را موظف به همراهی با حضرت میدانستند، حضرت به این امر تصریح کردهاند (قَلِيلٌ مِنْ شِيعَتِيَ الَّذِينَ عَرَفُوا فَضْلِي وَ فَرْضَ إِمَامَتِي مِنْ كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ سُنَّةِ رَسُولِ اللَّهِ) (کافی ج 8 ص 58و59)
4️⃣ امام علیه السلام در برخی سخنان خود تصریح کردهاند که حکومت حق ایشان بوده که از ایشان سلب شده اما گاه برای قانع کردن کسانی که به نظریه امامت بیاعتقاد شده بودند، حضرت ناچار میشدند در سخنان خود از کلیدواژههایی مانند بیعت که مورد قبول آنها بود، استفاده کنند.
شواهد زیر که از نهج البلاغه انتخاب شده، به تایید مقدمه اول و دوم میپردازد:
👈الف) در #خطبه_6 فرمودهاند: به خدا سوگند از لحظه وفات رسول الله صلی الله علیه و آله حق من از من گرفته شد (فَوَاللَّهِ مَا زِلْتُ مَدْفُوعاً عَنْ حَقِّي مُسْتَأْثَراً عَلَيَّ مُنْذُ قَبَضَ اللَّهُ نَبِيَّهُ)
👈ب) در خطبه #شقشقیه وقتی میخواهند به قدرت رسیدن خلیفه سقیفه را بیان کنند، فرمودهاند: «دیدم میراث مرا به غارت بردهاند» (اری تراثی نهبا) میراثی که در سقیفه به غارت رفت چه بوده؟ آنچه در سقیفه به غارت رفته (حکومت) "میراثی" بوده که از پیامبر به ایشان رسیده است.
👈ج) در #نامه_36 به برادرشان عقیل نوشتهاند: قریش ''سلطنت برادرم'' را از من ربود (فَقَدْ قَطَعُوا رَحِمِي وَ سَلَبُونِي سُلْطَانَ ابْنِ أُمِّي) منظور از سلطان ابن ام همان حکومتی که بود که از پیامبر صلی الله علیه و اله برایشان باقی مانده بود.
#خلافت_بلافصل_علی
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره 37
🌾🌴🍃🌻☘️🌛
🔵#شجاعت_علی علیه السلام
📢به مناسبت حمله موشکی عاشقان علی علیه السلام به پیروان معاویه لعنه الله
وَ اللَّهِ إِنَّ امْرَأ يُمَكِّنُ عَدُوَّهُ مِنْ نَفْسِهِ يَعْرُقُ لَحْمَهُ وَ يَهْشِمُ عَظْمَهُ وَ يَفْرِي جِلْدَهُ لَعَظِيمٌ عَجْزُهُ ضَعِيفٌ مَا ضُمَّتْ عَلَيْهِ جَوَانِحُ صَدْرِهِ، أَنْتَ فَكُنْ ذَاكَ إِنْ شِئْتَ فَأَمَّا أَنَا ـ فَوَاللَّهِ دُونَ أَنْ أُعْطِيَ ذَلِكَ ـ ضَرْبٌ بِالْمَشْرَفِيَّةِ تَطِيرُ مِنْهُ فَرَاشُ الْهَامِ وَ تَطِيحُ السَّوَاعِدُ وَ الْأَقْدَامُ وَ يَفْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ ذَلِكَ ما يَشاءُ. #خطبه_34
به خدا سوگند کسی که دشمن را بر خود مسلط کند [تا دشمن] گوشتش را بخورد، استخوانش را بشکند و پوستش را بدرد قطعا [انسانی] بسیار زبون و ناتوان است و قلب بسیار ضعیفی دارد. شما اگر میخواهید، چنین باشید اما من به خدا سوگند به جای اینکه چنین فرصتی به دشمن بدهم با شمشیر چنان ضربتی نصیبش میکنم که استخوان جمجمهاش قطعه قطعه [به آسمان] پرواز کند و [استخوانهای] دست و پایش به [سوی زمین] سقوط کند. بعد از آن هم خدا بزرگ است.
🔹بدون توضیح
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
#بازیباییهای_نهج، شماره 28
🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴
🔷#انس_علی_با_مرگ (قسمت اول)
«وَ اللَّهِ لَابْنُ أَبِي طَالِبٍ آنَسُ بِالْمَوْتِ مِنَ الطِّفْلِ بِثَدْيِ أُمِّه». (به خدا سوگند انس و علاقه فرزند ابوطالب به مرگ از علاقه طفل شيرخوار به سینه مادرش بيشتر است) #خطبه_5
✍️عنصر زیباشناختی: تمثیلی بدیع و شگفت انگیز.
📝انس و اشتیاق حضرت به #مرگ، حتی با تمثیل "طفل و سینه مادر" هم قابل بیان نبوده است لذا حضرت «انس و اشتیاق خودشان با مرگ» را به "انس طفل به سینه مادر" تشبیه نکردهاند بلکه با کاربست «#افعل_تفضیل» اشاره کردهاند که انسشان به مرگ حتی از آن هم بیشتر است. توجه شود که در تشبیه، مشبه را به مشبهٌبه الحاق میکنند اما حضرت میخواهند بگویند من از مشبهٌبه فراتر رفتهام. (#فراتشبیه)
🔹حضرت نمیخواهند بگویند در آینده که مرگ به سراغم آمد، انیس مرگ خواهم شد بلکه میخواهند بفرمایند همین امروز که در قید حیات هستم با مرگ اُنسی دارم که از اُنس طفل با سینه مادرش هم فراتر است. (توجه شود که حضرت برای بیان این تشبیه از وصف (#مشتق) استفاده کردهاند. و حمل مشتق بر زمان آینده یا همان المتلبس بالمبدأ فی المستقبل #مجاز است و لفظ را بدون #قرینه نمیتوان بر معنای مجازی حمل کرد.)
👈نکته اول) خلاصه آنکه واژه «آنَس» خبر از اُنسی میدهد که در همان زمان حیات دنیوی ایشان برقرار بوده است بدین بیان که حضرت امیر(عیه السلام) خودشان در عمل به «موتوا قبل أن تموتوا» پیشگام بودهاند.
👈نکته دوم) نتیجه عملی این انس با مرگ چیست؟ حضرت با مرگی انس گرفتهاند که همان گذار از دنیا به آخرت است و حجابها را کنار میزند و به انسان چشم آخرتبین می دهد. چنین اُنسی است که «لَو کُشِفَ الغِطَاءُ مَا ازدَدتُ یَقینَاً» را و «أَنَا بِطُرُقِ السَّمَاءِ أَعْلَمُ مِنِّي بِطُرُقِ الْأَرْضِ» را در پی دارد.
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره 38
🌾🌴🍃🌻☘️🌛
🔵#کینه_ورزی_با_حمکرانان
📢أَطْلِقْ عَنِ النَّاسِ عُقْدَةَ كُلِّ حِقْدٍ وَ اقْطَعْ عَنْكَ سَبَبَ كُلِّ وِتْر #نامه_53
گره "هر گونه کینه" را از [دل] مردم باز کن و رشته "هر گونه دشمنی با مردم" را از [دل] خودت بگسل.
📝شهروندان ممکن است کینه ورز بشوند. #وظیفه_حکومت است که کینه را از دل مردم برکند.
بویژه آنکه ممکن است مردم کینهی حاکمان را به دل بگیرند. هرچند ''کینهورزی مردم با حاکمان''، خود میتواند معلول عوامل گوناگونی باشد اما بیتردید یکی از این عوامل، نوع #رفتار_حاکم با مردم است.
حضرت به #مالک_اشتر فرمان دادهاند به گونهای رفتار کند که اسباب کینهتوزی مردم (از جمله کینه توزی آنان با حاکم) از بین برود.
از سوی دیگر به خود مالک نیز سفارش کردهاند به هیچ روی با مردم انتقام جویانه و از سر کینهتوزی رفتار نکند.
امام علیه السلام افزون بر توصیهای که به مالک کردهاند، فرماندار بصره را نیز از رفتار انتقامجویانه با مردم برحذر داشتهاند. مردم #بصره از شورشیان #جمل حمایت کرده و به سختی شکست خورده و کشتههای زیادی هم داده بودند. همین امر موجب شده بود کینهای بین یاران علی علیهالسلام و اهالی آن سرزمین به وجود آید. بعدها که #ابن_عباس والی بصره شد همین کینه موجب شد با اهالی بصره با مهربانی کافی برخورد نکند. حضرت در نامهای (#نامه_18 ) که به وی نوشتند ابتدا با یادآوری برخی خوبیهای مردم بصره سعی کردند قلب ابن عباس را با مردم آن سامان مهربانتر کنند سپس به وی دستور اکید دادند که با مردم با غلظت و درشتی رفتار نکند.
#انتقام_حاکم_از_مردم
#کینه_توزی_مردم
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره 38
🌾🌴🍃🌻☘️🌛
🔵#کینه_ورزی_با_حمکرانان
📢أَطْلِقْ عَنِ النَّاسِ عُقْدَةَ كُلِّ حِقْدٍ وَ اقْطَعْ عَنْكَ سَبَبَ كُلِّ وِتْر #نامه_53
گره "هر گونه کینه" را از [دل] مردم باز کن و رشته "هر گونه دشمنی با مردم" را از [دل] خودت بگسل.
📝شهروندان ممکن است کینه ورز بشوند. #وظیفه_حکومت است که کینه را از دل مردم برکند.
بویژه آنکه ممکن است مردم کینهی حاکمان را به دل بگیرند. هرچند ''کینهورزی مردم با حاکمان''، خود میتواند معلول عوامل گوناگونی باشد اما بیتردید یکی از این عوامل، نوع #رفتار_حاکم با مردم است.
حضرت به #مالک_اشتر فرمان دادهاند به گونهای رفتار کند که اسباب کینهتوزی مردم (از جمله کینه توزی آنان با حاکم) از بین برود.
از سوی دیگر به خود مالک نیز سفارش کردهاند به هیچ روی با مردم انتقام جویانه و از سر کینهتوزی رفتار نکند.
امام علیه السلام افزون بر توصیهای که به مالک کردهاند، فرماندار بصره را نیز از رفتار انتقامجویانه با مردم برحذر داشتهاند. مردم #بصره از شورشیان #جمل حمایت کرده و به سختی شکست خورده و کشتههای زیادی هم داده بودند. همین امر موجب شده بود کینهای بین یاران علی علیهالسلام و اهالی آن سرزمین به وجود آید. بعدها که #ابن_عباس والی بصره شد همین کینه موجب شد با اهالی بصره با مهربانی کافی برخورد نکند. حضرت در نامهای (#نامه_18 ) که به وی نوشتند ابتدا با یادآوری برخی خوبیهای مردم بصره سعی کردند قلب ابن عباس را با مردم آن سامان مهربانتر کنند سپس به وی دستور اکید دادند که با مردم با غلظت و درشتی رفتار نکند.
#انتقام_حاکم_از_مردم
#کینه_توزی_مردم
https://telegram.me/banahjolbalaghe