🔰 شرح دعای سحر: احسان الهی
✍ اصغر آقائی
___________________
💠 اللهم اني اسئلك من منّك باقدمه و كل منّك قديم. اللهم اني اسئلك بمنّك كلّه
🌀 پروردگارا، از تو درخواست ميكنم به قديمترين احسانت حال آن كه همه احسانهاي تو قديم است. بارالها، از تو به همه احسانت درخواست ميكنم.
🔸 خلاصه و چکیده سخن:
احسان و منّ الهی که همان بسط وجود است، با توجه به جنبه خدایی و الهی، یک چیز بیشتر نیست و همه آنها در یک رتبه قدیم هستند زیرا تمام موجودات به حکم #قرب_وجودی یکسان با خداوند مرتبط هستند و قديم و قدیمتر از این جهت معنا ندارد؛ اما وقتی به خود آفریدهها نظر میکنیم، قدیم و جدید معنادار میشود؛ اما از آنجا که نگاه به خود موجودات نگاهی تبعی و غیر اصیل است؛ زیرا اساسا موجودات در ذات خود هالک و نابود هستند؛ لذا آنچه حقیقتا اصیل است و واقعی، وحدت است لذا همه موجودات و احسانهای حق، تنها یک احسان بیشتر نیستند و احسان واحد حق نیز وابسته به ذات قدیم او قدیم است.
.............
🔻#امام_خمینی ره اين فقره از دعا را بهترين شاهد این آموزه فلسفه و عرفان یعنی #قدیمبودن فيض حق تعالی میداند.
🔻 امام خمینی ره میفرماید:
خداي تعالي با افاضه وجود بر موجودات بر آنها منت گذاشته و منت او همان وجود منبسط است كه بر هياكل ممكنات گسترانيده.
🔻 به نظر میرسد مقصود از #وجود_منبسط در کلام امام، اصطلاح #نفس_رحمانی است که توضیح خواهم داد؛ زیرا امام آن را از جهت #یلی_الخلقی به حدوث ممكنات حادث میداند، و لازمه این سخن ایشان، وحدت و ثبات آن از جهت #یلی_الربی است.
🔻 این سخن در واقع به این معناست که هر موجودی که به #منّت و #احسان حق تعالی موجود شدهاند و در واقع تعبیر دیگر منّت و احسان حق، #وجود است.
🔻 بنابر مطالب پیشین، هر موجودی دو جنبه دارد، #جنبه_حقی و #جنبه_خلقی، و بر اساس جنبه خلقی، چون #محدودیت در زمان و مکان معنادار میشود، لذا قدیم، و قدیمتر، و جدید و جدیدتر، معنا مییابد لذاست که در دعا فرمود "باقدمه: به قدیمترین منّ الهی". به همین علّت است که امام خمینی ره فرمود:
بنابراين، هر چه وجود به مبدأ خود نزديكتر باشد، حكم قدمت در او ظاهرتر خواهد بود، وگرنه به اعتبار رابطه خاصي كه بين هر موجودي با خالقش برقرار است، همه اين فيضها قديماند و از اين رو فرموده: «وكل منّك قديم».
📚 شرح دعای سحر ص.139-141
پ. ن.
✅ شرح اصطلاحات و توضیح برخی مطالب:
🔹۱. #وحدت_و_کثرت: #فیض_الهی که بر اساس #امر ذاتیِ «کن فیکون» و بر اساس #قاعده «لا تکرار فی التجلی» و نیز بر اساس «قاعده #الواحد» یک چیز بیشتر نیست، و در عرفان از آن با عنوان #نفس_رحمانی یاد میشود، یک امر واحد گسترده است؛ اما همین امر واحد وقتی در سریان وجودی قرار میگیرد، و در قالب #مظاهر مختلف تجلی مییابد، به اعتبار این مظاهر متکثر، تکثر مییابد.
🔹 ۲. #فیض_اقدس و #فیض_مقدس: در مجموع در عرفان از دو مرتبه فیض الهی، سخن گفته شده است:
✔️ #فیض_اقدس: تجلی ذات حق تعالی در مرتبه اسمائی است. یعنی اسمای الهی از هم منفکشده، بروز مییابند و این اولین کثرت است.
✔️ #فیض_مقدس: تجلی وجودی اسمای الهی در قالب #مظاهر_خلقی است.
🔹 ۳. جنبه #یلی_الربی و جنبه #یلی_الخلقی:
هر موجودی غیر از خداوند دو جنبه دارد:
✔️ جنبه اول یعنی #یلی_الربی یعنی او تماماً وابسته است؛ تماماً از اوست؛ لذا به تعبیری عین اوست و جدا از او نیست. یعنی در این جنبه به جنبه دارایی او و حقیقت او توجه میشود؛
✔️ جنبه دوم یعنی #یلی_الخلقی یعنی او موجودی محدود، هیچ، معدوم؛ هالک؛ و تماماً نداری و مانند آن است. در این جنبه به نداریهای او توجه میشود که بدون جنبه اول، هیچ اندر هیچ میشود.
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
#شرح_دعای_سحر
🆔 @hayatemaqul
🔰 حقیقت محمّدی و خاتمیت
✍ اصغر آقائی
_______________________
🔻در زیارت نبی اکرم ص میخوانیم:
"أَوَّلِ النَّبِيِّينَ مِيثاقاً، وَآخِرِهِمْ مَبْعَثاً"
🔻چند نکته درباره این جایگاه نبوی:
✔️ ۱. هر اسمی از اسماء الله، عینی ثابت دارد و مظهری در دنیا میطلبد، #عین_ثابت این اسم جامعِ الله، #حقیقت_محمدی است، و مظهر آن #انسان_کامل است؛ پس تمام انبیا به یمن حقیقت محمدی رزق نبوت خویش را گرفتهاند؛
✔️ ۲. پیامبر هم #جنبه_حقی دارد همان حقیقت محمدی است؛ و هم #جنبه_خلقی که همان پیامبر مبعوث است. همچنانکه خداوند در ذات خویش "الحق" است و هم جنبه حقی دارد و وقتی در آیات و مظاهرش آشکار میشود، جنبه خلقی میگیرد؛ یعنی خداوند یک حیثیت حقی با وحدت اطلاقی دارد که از هر قیدی حتی قید اطلاق رها است و یک حیثیت خلقی دارد که مقید به حدود همان مظهری است که در آن ظاهر شده است.
🔻حضرت #مولانا رحمة الله علیه این جایگاه رفیع نبی اکرم را چنین معرفی میکند:
از درمها نام شاهان بر کنند
نام احمد تا ابد بر میزنند
نام احمد نام جمله انبیاست
چون که صد آمد، نود هم پیش ماست
🔻 وی در جایی دیگر خاتمبودن ایشان را چنین توصیف میکند:
بهر این خاتم شدهست او که به جود
مثل او نبود و، نه خواهند بود
چون که در صنعت برد استاد، دست
نه تو گویی ختم صنعت بر تو است
در گشادِ ختمها تو خاتمی
در جهانِ روح بخشان، حاتمی
هست اشارات محمد اَلمراد
گل گشاد اندر گشاد اندر گشاد
🔻 پس: #خاتم_الانبیاء و مبعوث آخربودن پیامبر صلی الله علیه وآله نشان از فضل و جایگاه خاص ایشان است و به تعبیر عرفی، حرف آخر و تام و فصل الخطاب را جنبه زمینی وی که لباس رسالت پوشیده است، میزند.
🔸 نثار روح تمام کسانی که به ما معرفت آموختند از جمله حضرات عارفان چون #مولوی و در صدر تمام آنان، با فاصلهای بسیار، حضرت #نبی_اکرم صلواتی تقدیم میکنیم و به خاطر آن وجود نورانی چنین میگوییم:
الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِي اسْتَنْقَذَنا بِكَ مِنَ الْهَلَكَةِ، وَهَدَانَا بِكَ مِنَ الضَّلالَةِ، وَنَوَّرَنا بِكَ مِنَ الظُّلْمَةِ، فَجَزاكَ اللّٰهُ يَا رَسُولَ اللّٰهِ مِنْ مَبْعُوثٍ أَفْضَلَ مَا جَازَىٰ نَبِيّاً عَنْ أُمَّتِهِ، وَرَسُولاً عَمَّنْ أُرْسِلَ إِلَيْهِ، بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي يَا رَسُولَ اللّٰهِ زُرْتُكَ عارِفاً بِحَقِّكَ، مُقِرّاً بِفَضْلِكَ، مُسْتَبْصِراً بِضَلالَةِ مَنْ خالَفَكَ وَخَالَفَ أَهْلَ بَيْتِكَ، عارِفاً بِالْهُدَىٰ الَّذِي أَنْتَ عَلَيْهِ، بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَنَفْسِي وَأَهْلِي وَمالِي وَوَلَدِي، أَنَا أُصَلِّي عَلَيْكَ كَما صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْكَ وَ صَلَّىٰ عَلَيْكَ مَلائِكَتُهُ وَ أَنْبِياؤُهُ وَرُسُلُهُ صَلاةً مُتَتابِعَةً وافِرَةً مُتَواصِلَةً لَاانْقِطاعَ لَها وَلَا أَمَدَ وَلَا أَجَلَ، صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْكَ وَعَلَىٰ أَهْلِ بَيْتِكَ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ كَما أَنْتُمْ أَهْلُهُ.
✅ توضیح دو اصطلاح:
۱. عین ثابت: صورتها و حقائق عنداللهی تمام موجودات
۲. جنبه حقی و جنبه خلقی: جنبه حقی، جنبه حقی و ذاتی و باطنی خداوند است؛ جنبه خلقی، جنبه ظاهری و به تعبیری دنیایی خداوند است. یعنی آنچه موجود میشود یک جنبه باطنی عنداللهی دارد که همان جنبه حقی است؛ و تمام حق، خداوند است ؛ و یک جنبه خلقی دارد که ظاهر است و محدود و به میزان خود نمایندگی اسماء الله را دارد و مظهر و آیه آنها است؛ لذا مظهر تام الله، انسان کامل و ولیّ است. پس همه موجودات از آن جهت که مظهر و آیه و نشان خداوند هستند، هم حق هستند و جدای از او نیستند؛ ولی از آن جهت که جنبه حقی خداوند نیستند، محدودند و تمام خدا نیستند؛ تا گفته شود #وحدت_وجود، همهخدایی است. این اصطلاح یعنی در دار هستی تنها خداوند است و مظاهر او.
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
@hayatemaqul