🔰وابستگی محض انسان به خداوند ✍ اصغر آقائی __________________________ 💠 وَالْحَمْدُ لِلهِ الَّذِي أَغْلَقَ عَنَّا بَابَ الْحَاجَةِ إِلَّا إِلَيْهِ ، فَكَيْفَ نُطِيقُ حَمْدَهُ أَمْ مَتَى نُؤَدِّي شُكْرَهُ لَا ، مَتَى: و سپاس خدای راست که درب نیاز ما را جز به سوی خویش، بست؛ بنابراین چگونه سپاس او توانیم یا چه زمانی شکر او به‌جا آوریم؛ هیچگاه 🌀مهمترین #سؤال درباره این فقره از #دعای اول #صحیفه_سجادیه این است که بدیهی است ما انسان‌ها در زندگی خویش به افراد و موجودات مختلفی نیازمندیم. 💡پس چرا امام علیه السلام فرمود خداوند باب #حاجت و نیاز ما را تنها به سوی خویش گشوده است؟ 💎 به نظر می‌رسد پاسخ این فقره در چند آموزه و #قاعده #فلسفی و #عرفانی خواهد بود که حاصل عقل و نقل است. ✅ برخی از این آموزه‌ها عبارتند از: 🔻۱. لا موثر فی الوجود الا الله: تنها #مؤثر در عالم الله است. 🔻۲. الممكن محتاج إلى علته بقاء كما أنه محتاج إليها حدوثا: ممکن هم در بقاء هم در حدوث به #علت خویش نیازمند است. 🔻۳. ما فی الوجود الا الله: در #هستی جز الله نیست. 🔻۴. بسیط الحقیقه کلّ الاشیاء و لیس بشئ منها: بسیط الحقیقه همه اشیاء است و هیچ یک از آنها نیست. ♻️ بر اساس این #قواعد فلسفی و عرفانی که هر یک از جهتی به مسئله نظر کرده‌اند: ✔️ تنها #مؤثر حقیقی در هستی خداوند است، لذا هر موجودی که حاجتی از دیگری را برطرف می‌کند؛ در حقیقت خداوند است که آن نیاز را برطرف می‌کند. ✔️ #ممکنات همچنانکه در #حدوث به #علت هستی‌بخش خویش نیازمند هستند، در ادامه حیات خویش نیز به #فیض ایجادی او محتاجا‌ند. ✔️ اساساً در هستی غیر از خداوند نیست تا نیاز به غیر او معنا داشته باشد. در این نگاه هویت حاجت، به ارتباط میان #مظاهر #اسماء الهی باز می‌گردد. ✅پس یا... 1⃣ به #موجودات دیگر که نیازمند آنها در زندگی خویش هستیم نظر #استقلالی داریم؛ که این اساساً #کفر و #شرک است و یا... 2⃣ موجودات دیگر را صورت #جزء_العله موثر می‌دانیم که این نیز #مرتبه‌ای از شرک است اما #شرک_خفی؛ و یا... 3⃣ موجودات را اساساً ذوب‌شده در #اسمائی الهی می‌بینیم و معتقد به #توحید_افعالی هستیم و قائل به #وجود_ربطی نه #وجود_رابطی می‌شویم، که در این صورت آنچه در هستی است خداوند است و #مظاهر او و جز او در دار هستی دیّاری نمی‌بینیم و این می‌شود #احتیاج محض به خداوند و چنین احتیاجی قابل شکرگزاری نیست همچنانکه امام سجاد علیه‌السلام فرمودند. 📝 پ. ن 📌توضیح اجمالی #وجود_رابطی و #وجود_ربطی 🔺در #وجود رابطی ما موجوداتی را می‌بینیم که با خداوند از لحاظ وجودی #رابطه دارند و هستی خویش را از او گرفته‌اند؛ اما در وجود ربطی اساساً موجودی نمی‌بینیم تا وابسته به خداوند باشد و #فقر_محض است. 👌به تعبیر طلبگی وجود رابط، «مَن له الربط: کسی که برای او ربط و وابستگی است» می‌باشد اما وجود ربطی «مَن هو عین الربط: کسی که عین ربط و وابستگی» است. ☑️ تفاوت این دو در این است که در تعبیر اولی، برای خود شیء، مرتبه‌ای از وجود مستقل قائل هستیم اما در دومی خیر. ☑️ و خداوند فرمود: انتم الفقراء الی الله. به تعبیر جناب #ابن‌عربی اساساً از آنجا که حق تعالی در صورت مظاهر مختلف خویش ظاهر شده است، این مظاهر به غیر او نمی‌تواند وابسته باشد.(#فتوحات ج.2 ص. 16) #وابستگی_محض_به_خداوند #قواعد_فلسفی_و_عرفانی #شرح_صحیفه_سجادیه #حیات_معقول #توحید_افعالی #دعای_اول ┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄ 🆔 @hayatemaqul

🔰 نکاتی از شرح دعای سحر امام خمینی رحمه الله علیه ✍ اصغر آقائی ______________________ اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ جَمالِكَ بِأَجْمَلِهِ ...؛ اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ جَلالِكَ بِأَجَلِّهِ ... . 🔻۱. #وجود، هرچه #بسیط‌تر، به #وحدت نزدیک‌تر و #احاطه او بر امور #متضاد بیشتر است. پس حقیقت وجود همه اشياء است؛ در عين حال كه هيچ يك از آن‌ها نيست؛ به تعبیر عارفان شامخ چون #ابن‌عربی «بسیط الحقیقه کل الاشیاء و لیس بشیء منها». 🔻۲. عبارت پیشین یعنی: همه #مظاهر جمال و جلال و کمالات آنها در #خداوند جمع است، اما در عین حال #قیود آنها که ظلمت است و نابودی در او نیست؛ که فرمود: «لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ: همه اشیاء نابودند [نه آنکه نابود خواهند شد] مگر وجه او». 🔻۳. لذا پروردگار در ظهور خود، بطون؛ و در بطونش، ظهور است؛ و در رحمتش، غضب و در غضبش رحمت است؛ لذا فرمود: «يَا بَاطِناً فِي ظُهُورِهِ وَ يَا ظَاهِراً فِي بُطُونِهِ». از #اميرالمومنين، عليه الصلاة و السلام نیز نقل است كه فرمود: "سبحان من اتّسعت رحمته لاوليائه في شدّة نقمته واشتدّت نقمته لاعدائه في سعة رحمته‌: پاک و منزه است خدایی که رحمتش در عین شدت عذابش، اولیائش را فراگرفت؛ و عذابش در عین وسعت رحمتش، بر دشمنانش افزون شد." 🔻۴. پس #خلیفه او یعنی انسان نیز چنین؛ یعنی دارنده صفات متقابل الهی است. به موجب همين، حق تعالي به #ابليس اعتراض كرد كه «مَا مَنَعَكَ أَنْ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ: چه چیز مانع تو شد که بر موجودی که با دو دست خویش [یعنی یکی دست جمال و دیگری دست جلال] خلق کردم، سجده کنی؟» 🔻۵. حاصل آنکه هر #صفتي كه به #لطف تعلق داشته جمال است؛ و هر صفتي كه به #قهر تعلق داشته باشد، #جلال است. لذا تمام درخشندگی موجودات از جمال، و مقهوریت و ستر جمال و مانند آن از جلال الهی است که فرمود: 🔸 جمالك في كل الحقائق سائر***وليس له إلّا جلالك ساتر 🔸 در همه حقائق جمال تو جریان دارد***و تنها پرده‌ای هم که بر جمال توست، جلال توست. 🔻۶. لذا اگر پروردگار با لطف بر قلب سالک تجلی کند باید او را به اسم جمال خواند «اسئلک بجمالک..» و اگر با هیبت و قهر و عظمت تجلی کند باید او را به اسم جلال خواند «اسئلک بجلالک...» ادامه دارد 📚 رک: شرح دعای سحر ص. ۲۶-۲۷ ┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄ #صفات_جمال_و_جلال #شرح_دعای_سحر #حیات_معقول 🆔 @hayatemaqul

🔰 شرح دعای سحر/ امام خمینی ره __________________________ 💠 اللّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ نُورِكَ بِأَنْوَرِهِ وَكُلُّ نُورِكَ نَيِّرٌ، اللّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِنُورِكَ كُلِّهِ 🔻 بر اساس #آیه «اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌: خداوند #نور آسمان‌ها و زمين است» و تعابیری چون «يا منوّر النور: اي نوراني‌كننده نور» امام خمینی رحمه الله علیه تصریح می‌کنند، نور همان #وجود است و در هستی غیر از وجود خداوند، هیچ نور و ظهوری نیست؛ و همه نورها یعنی وجودها به او باز می‌گردند. 🔻 در ادامه امام خمینی ره می‌گوید: داود بن محمود #قيصري‌، شارح فصوص الحكم، و محمد بن حمزه #فناري‌، شارح مفتاح غيب الجمع و الوجود ... در دو شرح خود به شيخ كبير #محي‌الدين عربي اندلسي نسبت داده‌اند كه نور از نام‌هاي ذات است و محي‌الدين هر اسمي را كه دلالتش بر ذات روشن‌تر باشد اسم ذات قرار داده و آنچه را دلالتش بر صفات يا افعال روشن‌تر باشد از نام‌هاي صفت يا فعل قرار داده است. 🔻 امام خمینی معتقد است از آنجا که نور ذاتاً روشن است و موجب روشن‌شدن غیر خود نیز است؛ لذا اگر مراد از «غیر» اسماء و صفات خداوند در مرتبه «حضرت الهیه» و «مرتب اسمای الهی» باشد، نور از #اسماء_صفات خواهد بود؛ اما اگر مقصود از «غیر»، مظاهر خارجی و عینیِ حق تعالی باشد؛ نور از #صفات_فعل خواهد بود؛ چنان‌كه در كلام خداوند تعالي آمده است: «اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌؛ خداوند نور آسمان‌ها و زمين است». بنابراین نور تحت اسم ظاهر و ربِّ شهادت مطلقه يا همان شهادت مقيده (یعنی عالم ماده) است. ✅ چکیده و برداشت نهائی از سخن امام ره: 🔸 تمام هستی از آن جهت که به واسطه نور حق تعالی روشن است و از طرفی دیگر مراتب دارد، لذا در ابتدای فقره محل بحث از دعای سحر؛ به این مراتب و کثرت اسمائی و صفاتی و افعال متکثر خداوند اشاره دارد؛ 🔸 اما از آنجا همه این نورها وابسته به یک نور هستند لذا از این جهت کثرتی نیست بنابراین آخر این بخش از دعا می‌فرماید "کل نور نیر" و آن کثرت به وحدت ختم می‌شود. 📚 شرح دعای سحر ص. 35-41 ┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄ #شرح_دعای_سحر #مراتب_هستی #نور_حق_تعالی 🆔 @hayatemaqul

🔰 شرح دعای سحر: احسان الهی ✍ اصغر آقائی ___________________ 💠 اللهم اني اسئلك من منّك باقدمه و كل منّك قديم. اللهم اني اسئلك بمنّك كلّه 🌀 پروردگارا، از تو درخواست مي‌كنم به قديم‌ترين احسانت حال آن كه همه احسان‌هاي تو قديم است. بارالها، از تو به همه احسانت درخواست مي‌كنم. 🔸 خلاصه و چکیده سخن: احسان و منّ الهی که همان بسط وجود است، با توجه به جنبه خدایی و الهی، یک چیز بیشتر نیست و همه آنها در یک رتبه قدیم هستند زیرا تمام موجودات به حکم #قرب_وجودی یکسان با خداوند مرتبط هستند و قديم و قدیم‌تر از این جهت معنا ندارد؛ اما وقتی به خود آفریده‌ها نظر می‌کنیم، قدیم و جدید معنادار می‌شود؛ اما از آنجا که نگاه به خود موجودات نگاهی تبعی و غیر اصیل است؛ زیرا اساسا موجودات در ذات خود هالک و نابود هستند؛ لذا آنچه حقیقتا اصیل است و واقعی، وحدت است لذا همه موجودات و احسان‌های حق، تنها یک احسان بیشتر نیستند و احسان واحد حق نیز وابسته به ذات قدیم او قدیم است. ............. 🔻#امام_خمینی ره اين فقره از دعا را بهترين شاهد این آموزه فلسفه و عرفان یعنی #قدیم‌بودن فيض حق تعالی می‌داند. 🔻 امام خمینی ره می‌فرماید: خداي تعالي با افاضه وجود بر موجودات بر آن‌ها منت گذاشته و منت او همان وجود منبسط است كه بر هياكل ممكنات گسترانيده. 🔻 به نظر می‌رسد مقصود از #وجود_منبسط در کلام امام، اصطلاح #نفس_رحمانی است که توضیح خواهم داد؛ زیرا امام آن را از جهت #یلی_الخلقی به حدوث ممكنات حادث می‌داند، و لازمه این سخن ایشان، وحدت و ثبات آن از جهت #یلی_الربی است. 🔻 این سخن در واقع به این معناست که هر موجودی که به #منّت و #احسان حق تعالی موجود شده‌اند و در واقع تعبیر دیگر منّت و احسان حق، #وجود است. 🔻 بنابر مطالب پیشین، هر موجودی دو جنبه دارد، #جنبه_حقی و #جنبه_خلقی، و بر اساس جنبه خلقی، چون #محدودیت در زمان و مکان معنادار می‌شود، لذا قدیم، و قدیم‌تر، و جدید و جدیدتر، معنا می‌یابد لذاست که در دعا فرمود "باقدمه: به قدیم‌ترین منّ الهی". به همین علّت است که امام خمینی ره فرمود: بنابراين، هر چه وجود به مبدأ خود نزديك‌تر باشد، حكم قدمت‌ در او ظاهرتر خواهد بود، وگرنه به اعتبار رابطه خاصي كه بين هر موجودي با خالقش برقرار است، همه اين فيض‌ها قديم‌اند و از اين رو فرموده: «وكل منّك قديم». 📚 شرح دعای سحر ص.139-141 پ. ن. ✅ شرح اصطلاحات و توضیح برخی مطالب: 🔹۱. #وحدت_و_کثرت: #فیض_الهی که بر اساس #امر ذاتیِ «کن فیکون» و بر اساس #قاعده «لا تکرار فی التجلی» و نیز بر اساس «قاعده #الواحد» یک چیز بیشتر نیست، و در عرفان از آن با عنوان #نفس_رحمانی یاد می‌شود، یک امر واحد گسترده است؛ اما همین امر واحد وقتی در سریان وجودی قرار می‌گیرد، و در قالب #مظاهر مختلف تجلی می‌یابد، به اعتبار این مظاهر متکثر، تکثر می‌یابد. 🔹 ۲. #فیض_اقدس و #فیض_مقدس: در مجموع در عرفان از دو مرتبه فیض الهی، سخن گفته شده است: ✔️ #فیض_اقدس: تجلی ذات حق تعالی در مرتبه اسمائی است. یعنی اسمای الهی از هم منفک‌شده، بروز می‌یابند و این اولین کثرت است. ✔️ #فیض_مقدس: تجلی وجودی اسمای الهی در قالب #مظاهر_خلقی است. 🔹 ۳. جنبه #یلی_الربی و جنبه #یلی_الخلقی: هر موجودی غیر از خداوند دو جنبه دارد: ✔️ جنبه اول یعنی #یلی_الربی یعنی او تماماً وابسته است؛ تماماً از اوست؛ لذا به تعبیری عین اوست و جدا از او نیست. یعنی در این جنبه به جنبه دارایی او و حقیقت او توجه می‌شود؛ ✔️ جنبه دوم یعنی #یلی_الخلقی یعنی او موجودی محدود، هیچ، معدوم؛ هالک؛ و تماماً نداری و مانند آن است. در این جنبه به نداری‌های او توجه می‌شود که بدون جنبه اول، هیچ اندر هیچ می‌شود. ┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄ #حیات_معقول #شرح_دعای_سحر 🆔 @hayatemaqul