🔰وابستگی محض انسان به خداوند
✍ اصغر آقائی
__________________________
💠 وَالْحَمْدُ لِلهِ الَّذِي أَغْلَقَ عَنَّا بَابَ الْحَاجَةِ إِلَّا إِلَيْهِ ، فَكَيْفَ نُطِيقُ حَمْدَهُ أَمْ مَتَى نُؤَدِّي شُكْرَهُ لَا ، مَتَى: و سپاس خدای راست که درب نیاز ما را جز به سوی خویش، بست؛ بنابراین چگونه سپاس او توانیم یا چه زمانی شکر او بهجا آوریم؛ هیچگاه
🌀مهمترین #سؤال درباره این فقره از #دعای اول #صحیفه_سجادیه این است که بدیهی است ما انسانها در زندگی خویش به افراد و موجودات مختلفی نیازمندیم.
💡پس چرا امام علیه السلام فرمود خداوند باب #حاجت و نیاز ما را تنها به سوی خویش گشوده است؟
💎 به نظر میرسد پاسخ این فقره در چند آموزه و #قاعده #فلسفی و #عرفانی خواهد بود که حاصل عقل و نقل است.
✅ برخی از این آموزهها عبارتند از:
🔻۱. لا موثر فی الوجود الا الله: تنها #مؤثر در عالم الله است.
🔻۲. الممكن محتاج إلى علته بقاء كما أنه محتاج إليها حدوثا: ممکن هم در بقاء هم در حدوث به #علت خویش نیازمند است.
🔻۳. ما فی الوجود الا الله: در #هستی جز الله نیست.
🔻۴. بسیط الحقیقه کلّ الاشیاء و لیس بشئ منها: بسیط الحقیقه همه اشیاء است و هیچ یک از آنها نیست.
♻️ بر اساس این #قواعد فلسفی و عرفانی که هر یک از جهتی به مسئله نظر کردهاند:
✔️ تنها #مؤثر حقیقی در هستی خداوند است، لذا هر موجودی که حاجتی از دیگری را برطرف میکند؛ در حقیقت خداوند است که آن نیاز را برطرف میکند.
✔️ #ممکنات همچنانکه در #حدوث به #علت هستیبخش خویش نیازمند هستند، در ادامه حیات خویش نیز به #فیض ایجادی او محتاجاند.
✔️ اساساً در هستی غیر از خداوند نیست تا نیاز به غیر او معنا داشته باشد. در این نگاه هویت حاجت، به ارتباط میان #مظاهر #اسماء الهی باز میگردد.
✅پس یا...
1⃣ به #موجودات دیگر که نیازمند آنها در زندگی خویش هستیم نظر #استقلالی داریم؛ که این اساساً #کفر و #شرک است و یا...
2⃣ موجودات دیگر را صورت #جزء_العله موثر میدانیم که این نیز #مرتبهای از شرک است اما #شرک_خفی؛ و یا...
3⃣ موجودات را اساساً ذوبشده در #اسمائی الهی میبینیم و معتقد به #توحید_افعالی هستیم و قائل به #وجود_ربطی نه #وجود_رابطی میشویم، که در این صورت آنچه در هستی است خداوند است و #مظاهر او و جز او در دار هستی دیّاری نمیبینیم و این میشود #احتیاج محض به خداوند و چنین احتیاجی قابل شکرگزاری نیست همچنانکه امام سجاد علیهالسلام فرمودند.
📝 پ. ن
📌توضیح اجمالی #وجود_رابطی و #وجود_ربطی
🔺در #وجود رابطی ما موجوداتی را میبینیم که با خداوند از لحاظ وجودی #رابطه دارند و هستی خویش را از او گرفتهاند؛ اما در وجود ربطی اساساً موجودی نمیبینیم تا وابسته به خداوند باشد و #فقر_محض است.
👌به تعبیر طلبگی وجود رابط، «مَن له الربط: کسی که برای او ربط و وابستگی است» میباشد اما وجود ربطی «مَن هو عین الربط: کسی که عین ربط و وابستگی» است.
☑️ تفاوت این دو در این است که در تعبیر اولی، برای خود شیء، مرتبهای از وجود مستقل قائل هستیم اما در دومی خیر.
☑️ و خداوند فرمود: انتم الفقراء الی الله. به تعبیر جناب #ابنعربی اساساً از آنجا که حق تعالی در صورت مظاهر مختلف خویش ظاهر شده است، این مظاهر به غیر او نمیتواند وابسته باشد.(#فتوحات ج.2 ص. 16)
#وابستگی_محض_به_خداوند
#قواعد_فلسفی_و_عرفانی
#شرح_صحیفه_سجادیه
#حیات_معقول
#توحید_افعالی
#دعای_اول
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
🆔 @hayatemaqul
🔰 محبت و ایمان (۲)
✍ اصغر آقائی
_____________________
💠 چند نکته پایانی و تکمیلی:
🔻 ۱. هرچند #محبت امام حسین عليهالسلام #خاص است و اساساً تلاش اهل بیت علیهم السلام این بوده این محبت خاص باشد تا #اهداف آن خاص شده، به دلیل #ویژگیهای خاص #قیام_کربلا، مورد توجه باشد؛ اما به نظر میرسه این #عبارت_پیامبر ص (در حدیث محبت مکنونة) از #وحدت وجودی ایمان و محبت، نشأت گرفته است؛ یعنی هر جا #حقی باشد به #حکم عقل نسبت به آن حق، به شرط #شناخت، محبت ایجاد میشود؛ لذا امام رضا عليهالسلام فرمود:
🌀 إِنَّ النّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحاسِنَ کَلامِنا لاَتَّبَعُونا
🌀 اگر مردم سخن نیکوی ما را بدانند، از ما تبعیت خواهند کرد.
🔻 ۲. هرچند #محبت امام حسین عليهالسلام #خاص است؛ اما محبت نسبت به حق (چون خود امام عليهالسلامکه عین حق و تمام حق است) و #بغض نسبت به غیر حق از #لوازم_عقل صریح و فطری بشر است؛ لذا چون #منبعِ حُبّ و بغض، عقل فطری بشر است؛ این دو در کنار هم هستند؛ لذا آنگونه که برخی از افراد میگویند #تفاوت شیعه با دیگران این است که #برائت دارند؛ چون #تولی را همه مثلا اهل سنت نیز دارند؛ این سخن آنان تمام نیست و نادرست است؛ زیرا اساسا نمیتوان #حب به چیزی و #بغض نسبت به دشمن آن را از هم جدا کرد.
🔻 ۳. اگر انسان #عاقلانه نسبت به چیز یا فردی محبت یابد؛ صد در صد نسب به #دشمن آن #بغض خواهد داشت (به شرط اثبات دشمنی او نزد آن فرد)؛ و هرچقدر محبت بيشتر شود، بغض هم بیشتر خواهد بود.
🔻۴. بنابر آنچه در نکته "۳" گفتم، #بغضِ امام معصوم عليه السلام #نسبت_به_دشمن، به دلیل #کاملبودنِ محبتِ امام، #بیشتر از دیگران است.
🔻 ۵. و بنابراین #صبر امام عليهالسلام، به عنوان مثال، در برابر #توهین دیگران #بیشتر از هر شخص دیگر است؛ زیرا محبت امام نسبت به خودشان در اوج قرار دارد؛ لذا شدت #غیرتشان نیز نسبت به خودشان در اوج است؛ بنابراین در اوجِ #برائت از توهین دیگران دارند؛
🔻 ۶. اما #عکسالعملشان نسبت به #توهینکننده در اوج نیست؛ زیرا میان توهین و توهینکننده که فردی انسانی است #تفاوت قائل میشوند و او را فردی مییابند که از روی #جهلی که شایسته انسان نیست، توهین کرده است؛ لذا با #مهربانی میخواهند او را به #حقیقت انسانی خود برگردانند؛ و در حقیقت او را #نیازمند یاری میداند و چون جاهل است نیازمندی او به یاری بسیار زیاد است؛
🔻 ۷. مگر آنکه آن #فرد آگاهانه و عامدانه، یعنی با #علم به #حقانیت امام به وی توهین کرده باشد، که در این مورد #تفاوت عمل امام مشهود است و یقینا با توجه به میزان آگاهی فرد و مانند آن شدت برخورد با او خواهد داشت؛
🔻 ۸. #حدیث_مذکور یعنی محبت مکنونة، هرچند درباره امام حسین عليهالسلام صادر شده است؛ اما این #اختصاص به ذات و #شخص امام ع از آن جهت که فردی با نام حسین بن علی است، ندارد؛ زیرا #رابطه محبت و ایمان، #حقیقتی تکوینی است که میان #محبت و ایمان و #انسان_کامل وجود دارد؛ اما چون امام حسین عليهالسلام همانطور که اشاره کردم، نسبتاً چندجهته و کامل یعنی هم صفات جلال و هم جمال رو در کربلا بروز دادند، لذا از این جهت، خواستند محبت ایشان آشکارتر باشد؛ لذا میتوان، #مثلا اینطور گفت ان للرضا عليهالسلام محبه مکنونة فی قلوب المؤمنین؛ و یا آنکه گفت للحسن عليهالسلام.. و یا ... نسبت به ائمه دیگر عليهم السلام.
🔻 ۹. #محبت نسبت به انسان کامل از طرف دیگر #مختص مؤمن نیست؛ زیرا همه #موجودات ذاتاً #عاشق الله و به تبع آن عاشق #مظهر او یعنی انسان کامل و امام هستند؛ اما #مؤمن به دلیل #زنگار نگرفتن #فطرت او انس و آشناییت بیشتری یا او دارد.
✅ آخرین نکته:
اگر کسی به اصطلاح در واقعهای #مستبصر شده، شیعه میشود؛ خیلی سادهلوحانه است بگوییم ناگهانی در او انقلاب ایجاد شده است. این #تحول، در واقع لحظهای است که ایمان #روبهافزایش وی، به نقطه انفجار میرسد و تمام قلب او را میگیرد؛ و وقتی تمام قلب او با #شناخت_روزافزون حق در برابر آن کم کم متواضعتر شد، طبیعتا این تواضع یا همان #ایمان_باطنی در لحظه انفجار بروز خارجی مییابد.
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
🆔 @hayatemaqul
🔰 شرح دعای سحر: عزّت الهی (#قسمت_اوّل)
✍ اصغر آقائی
_________________________
اللّهم انّي اسئلك من عزّتك باعزّها و كلّ عزّتك عزيزه. اللّهم انّي اسئلك بعزّتك كلّها
🔻 #عزيز سه معنا دارد: ۱) غالب، ۲) قوی، و ۳) بدونِ معادل و نظیر
🔻 #خداوند متعال عزيز به #معناي_اول است، زيرا او بر همه چيز غالب و قاهر است و سلسله وجود مُسَخَّر امر اوست: «ما مِنْ دَابَّةٍ إِلَّا هُوَ آخِذٌ بِناصِيَتِها؛ زمام اختيار هر جنبدهاي به دست مشيت اوست».
🔻در #معناي_دوم:
🔹گاه قوت در برابر ضعف است که #واجب_الوجود (خداوند) از حيث قوّت به این معنا، نامتناهي و فوق نامنتاهي است و در دايره وجود، به جز او، هيچ قوياي وجود ندارد و قوت هر موجود قدرتمندي در ظل قوت او و از درجات قدرت اوست.
🔻 #موجودات چون #فانی در او و وابسته به اويند، بنابراین از جنبه «يَلِي الرَّبي» قوي هستند، ولي از جهات منسوب به خودشان و از جنبه «يَلِي الخَلقي» ضعيفاند؛ که فرمود:
«یا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ؛ اى مردم، شما همه به خدا محتاجيد و تنها اوست كه بىنياز و غنى و ستوده صفات است.»
🔹 گاه به معنای #مبدأ_آثاربودن است: بنابر این معنا نیز خداوند متعال مبدأ آثار نامتناهي است و در وجود غير از او و صفات و آثار او چيز ديگري وجود ندارد و در عالم وجود، جز خداوند #اثرگذار ديگري نيست: ولاحول و لا قوة الّا بالله العلىّ العظيم.
📚 شرح دعای سحر/ امام خمینی ره ص.۹۴-۹۶
پ.ن.
توضیح چند اصطلاح:
🔸 ۱. #مُسَخَّر خداوند بودن: یعنی کاملا در دست قدرت او بودن
🔸 ۲. #واجب_الوجود: موجودی که بودن را از جایی نگرفته است و اقتضای ذات خودش است.
🔸 ۳. جنبه #یلی_الربی و جنبه #یلی_الخلقی:
هر موجودی غیر از خداوند دو جنبه دارد:
✔️ جنبه اول یعنی #یلی_الربی یعنی او تماماً وابسته است؛ تماماً از اوست؛ لذا به تعبیری عین اوست و جدا از او نیست. یعنی در این جنبه به جنبه دارایی او و حقیقت او توجه میشود؛
✔️ جنبه دوم یعنی #یلی_الخلقی یعنی او موجودی محدود، هیچ، معدوم؛ هالک؛ و تماماً نداری و مانند آن است. در این جنبه به نداریهای او توجه میشود که بدون جنبه اول، هیچ اندر هیچ میشود.
◀️ خلاصه:
🔹 گاه به یک موجود از بالا و از طرف خداوند نگاه میشود، که جز خدا هیچ چیز دیده نمیشود و همه چیز فانی در او میشود؛ و همه وحدت در وحدت میشود؛
🔹 گاه از پایین و از طرف مخلوقات نگاه میشود، که در این نگاه، کثرات، تعیّنات، مخلوقات، محدودیتها، ناداریها، کثرت در کثرن، و ... دیده میشود.
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
#شرح_دعای_سحر
🆔 @hayatemaqul