🔰 شرح دعای سحر: علم الهی
(#قسمت_اوّل)
✍ اصغر آقائی
____________________
💠 اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِقُدْرَتِكَ كُلِّها . اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ عِلْمِكَ بِأَنْفَذِهِ وَكُلُّ عِلْمِكَ نافِذٌ
🔰 نتیجه و چکیده سخنان امام خمینی ره:
🌀 چون تمام هستی به وجود #ظلی وابسته به حق هستند و تمام آنها #لابشرط نزد او بهتمام حقیقت خویش حاضرند، و او احاطه تام بدون هیچ واسطهای بر تمام آنها دارد، لذا #علم او در هرآنچه نام وجود بر آن نهاده شود، نفوذ دارد، نه آنکه علم او صرفاً به آنها تعلق گرفته است.
🔻 خداوند چون #وجود_صرف است لذا وجود او نه #به_شرط_شيء و نه به_شرط_تعيّن است؛ یعنی نه حيثيت #تعليلي يا نه حیثیت #تقييدی، در آن نیست. (در #شرح_و_توضیح_اصطلاحات این اصطلاحات توضیح داده خواهند شد)
🔻 #مصداق_ذاتي شيء چيزي است كه براي انتزاع مفهومش از شيء #نياز به حيثيت تعليلي و يا تقييدي نباشد، بلكه با قطع نظر از همه چيزها و همه حيثيتها، بتوان مفهوم را از آن شيء انتزاع كرد، در غير اين صورت اين مصداق، مصداق بالذات نخواهد بود.
🔻 #فيضی كه بر همه اشياء گسترده شده و همه آنها را در بر گرفته است #ظل وجود #لابشرط است؛ یعنی مقید به هیچ مرتبهای نيست.
🔻 پس، با توجه به آنچه در وجود لابشرط گفتیم، در اين آیات حق تعالي بهخوبی باید اندیشید:
💠 وَ هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ ما كُنْتُمْ: و هر كجا باشيد، او با شماست
💠 هو الاول و الآخر و الظاهر و الباطن: اول و آخر هستى و پيدا و پنهان وجود اوست»
💠 أَلا إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُحِيطٌ: و او بر هر شیئی #احاطه دارد.
🔻 و نیز در سخن #امیرالمومنین عليه السّلام، بيانديش كه فرمود:
💠 خداوند داخلِ اشياء است ولي نه به ممازجت و خارج از آنهاست، لكن نه به نحو جدا بودن از آنها.
🔻 بر اساس همان که گفتیم چون #ملاصدرا درباره #علم_الهی میگوید:
علمه تعالى بالاشياء هو الكشف التفصيلى فى عين العلم البسيط الاجمالى: علم خداوند به اشياء همان آشکارشدن تفصیلی تمام اشياء برای اوست، در عین آنکه این علم یکجا و بسیط است (یعنی در عین حالی که تمام این اشیاء معلوم حق تعالی است اما این علوم با بساطت ذات حق همراه است و کثرتی در آن ایجاد نمیکند)
🔻 #امام_خمینی ره در ادامه تصریح میکنند فهم اينگونه حقايق صرفاً با برهانهای مشائي و قياسهاي فلسفي و جدلهاي كلامي ميسور نيست که فرمود:
🔹 عقل ميخواست كز آن شعله چراغ افروزد
🔹 برق غيرت بدرخشيد و جهان برهم زد
🔻 امام خمینی ره در ادامه تصریح میکنند خداوند متعال به #اسم_جامع خود در تمام مراتب عالم #تجلی کرده است و در آينه انسان کامل نیز ظهور نموده است لذاست که فرمود:
💠 فان الله خلق آدم علي صورته: خداوند آدم را شبیه خودش آفریده است
🔻 و نیز فرمود:
🔹 نظري كرد كه بيند به جهان صورت خويش
🔹 خيمه در آب و گل مزرعه آدم زد
🔻 در ادامه از آنجا که #علم خداوند به اشياء حضوری است امام از استادشان مرحوم #شاه_آبادي چنین نقل میکنند:
مقيد (یعنی مخلوق) از حيث باطنش همان اسمي است كه خداوند براي خود، برگزيده و او همان غيبي است كه جز او كسي از آن آگاه نيست، زيرا باطنش مطلق است و [آن وجود] به تعين خود نه به حقيقتش، ظهور كرده است. پس همه اشياء بدون وساطت چيزي، نزد خداوند حاضرند.
🔻 مقصود از این سخن مرحوم شاهآبادی گویی همان #وجه_وریدی است که توضیح خواهیم داد.
🔻 بر اساس سخن پیشگفته، #نفوذ علم خداوند و سريان شهودش در اشياء روشن ميشود، و معلوم ميگردد كه خداوند باطن اشياء را نيز مانند ظاهر آنها، و عالم ملك را همانند عالم ملكوت و عالم اسفل را مانند عالم اعلي، بدون واسطه هیچ موجودي ميبيند، [نه] آن طور كه محجوبين از حقيقت ميپندارند.
🔻 و این علم حضوری #احاطهای است که در آیه زیر است:
💠 إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُحِيطٌ: باز بدانيد كه خدا بر همه موجودات عالم احاطه كامل دارد.
🔻 این احاطه در حقیقت همان #وحدت_وجودی است که بیان میدارد هيچ شيئي صاحب وجود نيست و هيچ موجودي از موجودات، مطلقاً داراي هويت محسوب نميشود، كه اوست آن مطلق و قيوم تام.
📚 شرح دعای سحر ص.114-122
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
#شرح_دعای_سحر
🆔 @hayatemaqul
🔰 گام به گام با انسان کامل (۲۱)
✍ اصغر آقائی
______________________
🌀 گام سوم: با ادریس ع
🔻همراهیِ نوح با تمام فراز و فرودش به پایان رسید. گاه با خود میپرسم این سفر طولانی، چرا؟ مگر این نیست که خداوند انسان را عاقل آفریده است؛ پس چرا باید رنج این سفر را تحمّل کنم؟
🔻این پرسش درونی من را یاد خاطرهای در شهر #بابل انداخت. در آن شهر در پی #دوخت لباسی نو برای ادامه سفر بودم و این بهانه خوبی بود تا کمی با #ادریس، جدّ نوح ع، همراه شوم.
🔻سلام کردم و پاسخی گرم، شنیدم. میدانستم او فردی #صبور است که صبر صفت ممتاز رهروان مسیر حق تعالی است؛ چه رسد که #انسان_کامل باشی «وَإِسْمَاعِيلَ وَإِدْرِيسَ وَذَا الْكِفْلِ ۖ كُلٌّ مِنَ الصَّابِرِينَ»
🔻 و من با پرسشهایی مقابلش نشستم.
🔻ادریس پارچه را به تنم قواره کرد و مشغول دوخت شد. برش پشت برش، کوک پشت کوک. چنان با دقت کار خویش را انجام میداد که گویی در دنیا تنها و تنها همین یک کار را دارد، دوختن لباسی برای من. تلاش و کوشش او به من آموخت که مؤمن بیکار و تنبل نمیشود و هر کاری انجام دهد، دقیق انجام میدهد. «رحم الله امرا عمل عملا فاتقنه»
🔻این اثنا ناگهان سوزن سرانگشت پرمهارت او را خراشید و من یک لحظه از جا بلند شدم. با بلند شدنم ذهنم نیز گویی تکانی خورده، به عصر ما، قرن بیستم، برگشت.
🔻 در حالی که بر انگشت او ضماد مینهادم، در ذهنم از خود میپرسیدم: این #تکنولوژی قرن ما کجا و زحمت سوزن پشت سوزن کجا؟ اگر این مردی که روبهروی من است #عقلی برتر دارد، چرا چون انسانهای عصر ما #اختراعات فراوان نمیکند؟ گویی محسور تکنولوژی شده و یکسو به قصه مینگریستم.
🔻وقتی کارم تمام شد و انگشت زخمخورده ادریس را ضماد نهادم، او به دیوار تکیه کرد و نگاهی عمیق به چشمانم کرد. گیرایی چشمانش تا عمق وجودم نفوذ کرد و ناگاه سر به زیر افکندم. نمیدانم این چه سرّی است که نگاه در چشم انسان کامل، همیشه در طول سفر برایم سخت بود؛ آری نگریستن به خورشید چشمان ولیّ خدا، تاب خود را میطلبد.
🔻با نگاه او ذهنم گویی به جای خود بازگشت و من پرسشهایم را در سینه حبس کردم؛ که پرسش همیشه نشانه عقل نیست، که گاه فریب #شیطان است.
🔻ادریس شروع به سخن میکند و من گوش میدهم که #قضاوت و بررسی به گوش شنوا نیاز دارد.
🔻پاسخ او خیرهکننده بود و چه صادقانه و دلسوزانه سخن گفت؛ گویی پدری مهربان با فرزندش سخن میگوید «وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِدْرِيسَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَبِيًّا»
🔻من آموختم که هرچند #ابزار برای زندگی لازم است، اما مهمتر از آن #اخلاق استفاده از آن است. از او آموختم که اگر قرار بود تمامِ آنچه در طول تاریخ بشر، خود انسان به راهنمایی #عقل و #انسان_کامل یافته و ساخته است را، تنها خود انبیا، میساختند، آیا اختیار و امتحان و ... معنا داشت؟
🔻تمام تلاش انبیا، ساخت انسان است که انسان بدون ابزار هم انسان است؛ اما با ابزار ولی بدون هویّت، نه انسان است و نه از ابزار در مسیر حق استفاده خواهد کرد.
🔻انسان کامل در جامعه بشری محوری است که باید افراد بشر به #اختیار خود سوی او روند و او را با عقل خویش بفهمند و سخنانش را دریابند و به کار بندند.
🔻اینجا بود که قلب و ذهنم آرام گرفتند. با راهنمایی او آنچه در عمق وجودم بود گویی جوشش کرده است و من با خود گفتم: راستی اگر همه ابزارها را در طول تاریخ فقط انسان کامل با #علم_الهی میساخت و در اختیار دیگران قرار میداد، این روش مورد اعتراض انسانها واقع نمیشد و آنها در وجود خود احساس پوچی نمیکردند؟ و آیا چنین جایی تنها یک #تنبلخانه نمیشد؟
🔻انسان کامل نه دنبال #تنپروری و نه دنبال #تنپرورآفریدن، که در پیِ ارتقای فهم و #رشد افراد بشر است تا آنان خود در کنار انسان کامل، به قسط و #عدالت و بهبود زندگی بشر قیام کنند «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ»
🔻و این قیام هزینه دارد، #جهاد و تلاش مستمر و مبارزه با بدیها و کژفهمیها و نیرنگها نیاز دارد «وَأَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ»
🔻در حالی که لباس دوختهشدهی ادریس را به تن میکردم، زبان شاکر او مرا به #شکر واداشت و بر هنر بیبدیل دستان #ولیّ_خدا آفرین گفتم و شکر کردم و دانستم که هرچند انسان کامل در میان مردم و چون مردم میدوزد و میپوشد، تا مردم در مسیر حرکت انسانی خویش او را خیلی تاخته جدابافته ندانند، اما جایگاه رفیع آنان همیشه یگانه است،
🔻و آموختم ارتقای انسان در همراهی #عشق_و_عقل است.
🔻و ادریسِ عاقل و عاشق بر جایگاه بلندی نظارهگر تاریخ شد. «وَرَفَعْنَاهُ مَكَانًا عَلِيًّا»
... و سفر ادامه دارد.
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
#سفر_عشق
🆔 @hayatemaqul