🔰عامل اصلی حیات انسانی
✍ اصغر آقائی
___________________________
💠 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ ۖ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ:
❇️ ای اهل ایمان، چون خدا و رسول شما را به آنچه مایه #حیات شماست دعوت کنند، اجابت کنید و بدانید که خدا در میان شخص و قلب او حایل می‌شود (و از اسرار درونی همه آگاه است) و همه به سوی او محشور خواهید شد. (انفال/۲۴)
🔺آیه کریمه #مؤمنین را به "آنچه حیات انسان" در آن است فرامی‌خواند.
🔸اما آن چه چیزی است که خداوند مؤمنین نه انسان‌ها را بدان فراخوانده است؟
🔸یعنی چه چیزی است که تنها مؤمنین شایستگی دعوت به آن را دارند؟
🔹بر اساس احادیث گوناگون مواردی چون "امربه‌معروف و نهی از منکر"، "نماز"، "بهشت" و "ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام" به عنوان مصداق آیه ذکر شده‌اند؛ هرچند محدود در این موارد نیست اما آنچه خداوند به عنوان #احیا_کننده مؤمنین معرفی کرده است باید شأن بسیار بلندی داشته باشد.
💡به نظر می‌رسد برای فهمِ آن عاملِ حیات، ابتدا باید مقصود حیات در قرآن را درک کنیم.
💠 بر اساس آیه "مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ" (نحل/ ۹۷)
💎 مقصود از حیات، #حیات_طیبه است، حیاتی که از هر ناراستی دور است. زندگی این‌چنینی بر اساس همین آیه با #عمل_مؤمنانه حاصل می‌شود.
🔺در کنار این آیه، در سوره فاطر آیه ۲۲ خداوند می‌فرماید:
💠 "وَمَا يَسْتَوِي الْأَحْيَاءُ وَلَا الْأَمْوَاتُ ۚإِنَّ اللَّهَ يُسْمِعُ مَنْ يَشَاءُ وَمَا أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُورِ".
⭕️ در این آیه پس از آنکه خداوند مردگان و زندگان را یکسان نمی‌داند، به ناگاه ابتدا رساندن‌سخن به گوش دیگران را به خود نسبت می‌دهد و در انتها به نبی اکرم صلی الله علیه وآله گوشزد می‌کند که وی نمی‌تواند سخن خویش را به گوش #مردگان در قبرها برساند.
🔅در تأویلی زیبا می‌توان گفت همچنانکه مردگان اسیر قبور، نمی‌توانند سخنی درک کنند؛ همچنین است کسانی که در قبور #سنت_های_نادرست، #تقلید_باطل و مانند آن خود را محبوس کرده‌اند نیز نمی‌توانند سخن حیات‌بخش را بشنوند و از زنجیر تقلیدها و باورهای کورکورانه جدا شوند.
✅ بنابراین برای حیات‌طیبه حداقل دومرتبه وجود دارد:
1⃣ جداشدن از زنجیرهایی که افراد بر اثر تبعیت از سنت‌ها و باورهای غلط القاءشده از خانواده و ... بر #عقلانیت خویش زده‌اند؛
2⃣ وقتی با #تعقل وارد عرصه ایمان شدند، گویی در مسیری بی‌انتها قرارگرفته‌اند که هر ایستگاه پیش‌روی آن زیباتر از قبلی است و زندگی آن پررونق‌تر است.
▪️هرچند این بحث بسیار دامنه‌دار است اما بر اساس همین مقدمه کوتاه عرض می‌کنم:
🌀 افراد بشری با شروع در بهره‌گیری از #عقل در مسیر #ایمانی که به حیات طیب و پاک می‌انجامد قرارگرفته‌اند و هر میزان به #احکام_صریح_عقل
🔑 مانند #قبیح_بودن #ظلم پایبند باشند نشانه‌های آن حیات طیب در آنها آشکار می‌شود و با ورود در ساحت #ایمان و گسترش‌یافتن عقلانیت او با طراوت #ولایت و #ایمان در سایه #عمل_صالح وارد بوستان‌های بس گسترده‌تر از آن حیات طیب می‌شوند.
🆔 @hayatemaqul
🔰 عناصر حداقلی ایمان
✍ اصغر آقائی
___________
💠 #ایمان کامل، #عناصر متعددی از خداوند تا انبیا و فرشتگان و ولایت خاص امامان معصوم ع و ... را فرامی‌گیرد؛ اما بر اساس آیات الهی، "#خداباوری" و "#معادباوری" در کنار #عمل_صالح، دو #عنصر_حداقلی میان #ادیان الهی است.
🔸 توجه: این دو عنصر در صورتی ایمان حداقلی و نجات‌بخش را برای افراد ادیان، به ارمغان می‌آورد که با #انکار_آگاهانه هیچ‌یک از عناصر دیگر، همراه نباشد.
🔰 توضیح در چند مرحله مرتبط با هم:
◀️ مرحله ۱: تشکیکی‌بودن ایمان
🔻هر چند در آیه «وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَما آمَنَ النَّاسُ» خداوند #منافقان را به ایمانی چون ایمانِ سایر مردمان دعوت می‌کند؛
🔻اما همین مردمان دیگر را به ایمانی برتر در آیه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي نَزَّلَ عَلَى رَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ» دعوت می‌کند.
🔸 این یعنی تشکیکی‌بودن ایمان
◀️ مرحله ۲: لزوم توجه به عمل صالح
🔻خداوند در آیه «لَيْسَ بِأَمَانِيِّكُمْ وَلَا أَمَانِيِّ أَهْلِ الْكِتَابِ مَنْ يَعْمَلْ سُوءًا يُجْزَ بِهِ وَلَا يَجِدْ لَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا» بعد از آنکه در یک آیه قبل از این آیه، از #درجات اهل ایمان و اعمال صالح در بهشت سخن می‌گوید، در #تحذیری یکسان، هم #مسلمانان و هم #اهل_کتاب را از #آرزوهای باطل برحذر می‌دارد و هر دو گروه را به اینکه #جزای #اعمال خویش را خواهند دید، وعده می‌دهد.
🔸 بنابراین در ادعای ایمان، نباید به حرف و سخن اکتفا کرد که این، گونه‌ای از فریب را همراه دارد.
◀️ مرحله ۳: (مهم‌ترین و اساسی‌ترین مرحله):
🔻 تا اینجا مشخص شد: ایمان هم ۱) مراتب دارد؛ و هم ۲) به آرزو و خیال نیست؛
🔻اما در این میان برخی از آیات الهی هستند که جدای از آیات دیگر (و البته همراه با آنان) در مقام #بیان #اصلی مستقل هستند؛ مانند آنچه در آیه ۶۲ سوره بقره است. خداوند می‌فرماید:
💠 إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ:
💠 هر یک از مسلمانان و یهود و نصاری و صابئان (پیروان حضرت یحیی) که از روی حقیقت به خدا و روز قیامت ایمان آورد و نیکوکاری پیشه کند، البته آنها از خدا پاداش نیک یابند و هیچ گاه بیمناک و اندوهگین نخواهند بود.
✅ نکات مهم این آیه:
✔️ ۱. #ایمان امری تشکیکی و ذومراتب است؛ زیرا ایمان مسلمانان را ابتدا ذکر کرده، در ادامه همه پیروان ادیان خداباور را به ایمان فرامی‌خواند که آن ایمان تنها دو عنصر بینشی دارد (خداوند و آخرت) و یک عنصر کُنشی دارد (عمل صالح دائمی)
✔️۲. تمام پیروان ادیان الهی در صورت خضوع قلبی در برابر این #ایمان_باطنی و #عمل_صالحِ برآمده از آن و از عقل، در مسیر #حق و #خضوع در برابر آن هستند؛ هرچند ایمان مسلمانان به دلیل آنکه جدا ذکر شده است، متفاوت است.
✔️۳. از آنجا که ایمان به #انبیا نیز #عنصری مورد تاکید قرآن است؛ اما چرا در آیه بیان نشده است؟ به نظر می‌رسد دو عنصر اساسیِ #ایمان‌بخش و #وحدت‌بخش در آیه، میان تمام ادیان الهی مورد تاکید و مشترک است؛ یعنی دو عنصری که در صورت ایمان واقعی به آنها، فرد در #صراط_مستقیم ایمان، وارد شده است؛ و ورود در این صراط یعنی ورود در حوزه #ولایت الله، حوزه‌ای که #ایمنی‌بخش است.
🔸 پ. ن
۱. بار دیگر تأکید می‌کنم ورود در صراط مستقیم الهی یک #شرط بسیار مهم دارد و آن "#عدم #انکار_آگاهانه هیچ‌یک از عناصر ایمان" است.
۲. کسانی که #سخنان انبیاء به آنان نرسیده است، از لسان این آیات بیرون هستند و آنان باید به #احکام_عقلی خویش که در احادیث #حجت_باطنی معرفی شده‌اند، باشند؛ مانند تبعیت عملی از #حکم عقل به #قبیح‌بودن ظلم. چنین احکام صریح عقل، همان حکم خداوند هستند؛ لذا تبعیت از این احکام عقل تبعیت از خداست، آگاهانه یا ناآگاهانه؛ و انکار آن انکار آگاهانه یا ناآگاهانه خداوند است.
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#ایمان
#مراتب_ایمان
#عقل_و_دین
#عقل_و_ایمان
#حیات_معقول
#ادیان_ابراهیمی
#ایمان_مختص_شیعه_نیست
🆔 @hayatemaqul