🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 ... اَفَتُؤمِنونَ بِبَعضِ الكِتٰبِ وَتَكفُرونَ بِبَعضٍ فَما جَزآءُ مَن يَفعَلُ ذٰلِكَ مِنكُم اِلّا خِزیٌ فِی الحَيوٰةِ الدُّنيا وَيَومَ القِيٰمَةِ يُرَدّونَ اِلیٰٓ اَشَدِّ العَذابِ... (بقره/85)
... آیا به بخشی از (کتاب آسمانیتان) ایمان میآورید و به بخشی دیگر کافر میشوید؟! پس سزای کسی از شما که چنین (کاری) کند، جز خواری و رسوایی در زندگی دنیا نیست و روز قیامت (نیز) به سختترین عذاب برگردانده خواهند شد...
✅ یکی از نکات آیه این است که #اثر_ایمان و #تسلیم آنجا ظاهر میشود که قانونی بر ضد #منافع_شخصی انسان باشد و آدمی آن را محترم بشمارد؛ وگرنه عمل به دستورهای الهی زمانی که حافظ منافع انسان است، نه افتخار است و نه نشانه ایمان؛ ازاینرو همیشه میتوان #مؤمنان را به این روش از #منافقان بازشناخت؛ زیرا مؤمنان در برابر همه قوانین الهی تسلیماند و منافقان، اهل تبعیض.
✅ بسیاری از مفسران در ذیل این آیه گفتهاند که طایفههای «بنیقریظه» و «بنینضیر» که هر دو از طوایف #یهود بودند و با هم خویشاوندی نزدیکی داشتند، به دلیل منافع دنیا با یکدیگر به مخالفت برخاستند. بنینضیر به طایفه «خزرج» پیوست و بنیقریظه به طایفه «اوس» ملحق شد که هر دو طایفه از #مشرکان مدینه بودند و در جنگهایی که میان دو قبیله اوس و خزرج روی میداد، بنیقریظه و بنینضیر نیز طایفه همپیمان خود را کمک میکردند؛ اما هنگامی که آتش جنگ فرومینشست، همه یهود جمع میشدند و دست به دست هم میدادند تا با پرداختن #فدیه (مالی که برای آزادی اسیر پرداخت میشود) اسیران خود را آزاد کنند و در این عمل، به حکم قانون #تورات استناد میکردند؛ درحالیکه اولاً اوس و خزرج هر دو #مشرک بودند و کمک به آنها جایز نبود و ثانیاً همان قانون که دستور فدیه دادن را داده بود، دستور خودداری از #قتل را نیز صادر کرده بود. یهود، همانند اقوام لجوج و نادان دیگر، از این اعمال ضد و نقیض فراوان داشتند.
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص13
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/85)
💢 بر اساس قواعد علم رسمالمصحف، هر سه واژه «تَظٰهَرونَ»، «اُسٰریٰ» و «تُفٰدوهُم» به #حذف_الف نگارش شده است. در اینجا شایسته است به یکی از اصول اساسی در علم #رسم_المصحف اشاره شود:
✍️ در واژگانی که دارای بیش از یک قرائت هستند، رسمی برگزیده میشود که #تحمل_قرائات متعدد را داشته باشد.
✅ بر همین مبنا در واژه «اُسٰریٰ» که بهصورت «اَسری» نیز خوانده شده، وجهی برگزیده شده که تحمل هر دو قرائت را داشته باشد.
✅ همچنین در واژه «تُفٰدوهُم» که دارای قرائت «تَفدوهُم» نیز هست، بر اساس اصل مذکور، به #حذف_الف نگارش شده است.
✴️ لازم به ذکر است نگارش این سه واژه در تمامی مصاحف به #حذف_الف صورت پذیرفته، غیر از مصاحف #ترکی و برخی مصاحف قدیمی #ایرانی همچون مصحف نیریزی، که خلاف قاعده عمل کردهاند.
✴️ جهت آشنایی بیشتر با انواع ضبط این عبارت در مصاحف مختلف کشورهای اسلامی میتوانید به دانشنامه قرائت و کتابت قرآن کریم مرکز طبع و نشر به نشانی زیر مراجعه کنید:
http://pediaquran.ir/word?wid=652000&type=rasm
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ سهشنبه 13 آذر 1403
🔅 اُولـٰٓئِكَ الَّذينَ اشتَرَوُا الحَيوٰةَ الدُّنيا بِالـٔاخِرَةِ فَلا يُخَفَّفُ عَنهُمُ العَذابُ وَلا هُم يُنصَرونَ (بقره/86)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ شرح تفسیری
4️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 86 سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: 67go
✓ محل نگهداری: کتابخانه آستان قدس رضوی، مشهد
✓ نوع خط: #کوفی تحولیافته یا سبک نوین بر اساس دستهبندی فرانسوا دروش
✓ تعداد برگها: 247 برگ
✓ ابعاد برگها: 175*273 میلیمتر
✓ جنس برگها: کاغذ
✓ تعداد سطور در هر صفحه: 21 سطر
✓ نشان پایان آیات: در اصل نسخه فاقد نشان پایان آیه میباشد اما در دورانی متأخرتر از کتابت، یک دایره زردرنگ در بالای کلمه آخر آیه رسم شده است.
✓ علامت تخمیس: ندارد.
✓ علامت تعشیر: یک دایره منقش در حاشیه که با دو دایره بزرگتر محاط شده و روی دایره بیرونی، نقاط سبز و قرمز رسم شده است.
✓ نقط الاعجام: تمام حروف در این نسخه نقطهگذاری شدهاند.
✓ روش علامتگذاری:
← استفاده از نقاط مدوّر قرمزرنگ برای نشان دادن حرکات و تنوینها به شیوه #ابوالاسود
← استفاده از علائم مد، تشدید، همزه و سکون به رنگ سبز و به شیوه #خلیل بن احمد
✓ نام سور و تعداد آیات: خط #کوفی و به قلم زر
❇️ استفاده از یک دایره سبزرنگ برای نشان دادن مواضع #وقف
✅ در حاشیه مصحف به #قرائات مختلف و با رموز قراء اشاره شده است.
❇️ نسخه را شخصی به نام محمد بن محمد در روستای #بان از آبادیهای #ارغیان در سوم شوال سال 606 ه.ق کتابت کرده است.
سمعانی، ارغیان را ناحیهای از نواحی #نیشابور دانسته و قریههایی همچون سبنج، بان و راونیر را از آبادیهای این ولایت نام برده است. (الانساب، ج1، ص186)
طبق نوشتهای که در پایان این مصحف آمده این کاتب پیش از این، 20 مصحف دیگر کتابت کرده و این نسخه، قرآن بیست و یکمی است که او توفیق نگارش آن را پیدا کرده است.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/86)
اشتَرَوا: برگزیدهاند.
لا يُخَفَّفُ: سبک نمیشود، تخفيف داده نمیشود.
عَنهُم: بعيد نيست «عَن»، معنای اِبعاد و دوری را در «لا يُخَفَّفُ» تضمين کرده باشد.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص44
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 اُولـٰٓئِكَ الَّذينَ اشتَرَوُا الحَيوٰةَ الدُّنيا بِالـٔاخِرَةِ فَلا يُخَفَّفُ عَنهُمُ العَذابُ وَلا هُم يُنصَرونَ (بقره/86)
آنان کسانی هستند که زندگی دنیا را به بهای آخرت خریدهاند؛ ازاینرو عذابشان سبک نمیشود و یاری نخواهند شد.
✅ چگونگی رابطه مؤمنین با دنیا:
1️⃣ خداوند در قرآن کریم بارها زندگی #دنیا را نکوهش کرده و به انسان متذکر شده که «پس مبادا زندگی دنیا شما را بفریبد» (لقمان/33). دلیل این نکوهش این است که قرآن به انسانها زندگی و حیاتی وعده کرده که زندگی دنیا در مقابل آن بسیار بیارزش است و نباید آن را به زندگی دنیا فروخت. خدا در آیه 38 سوره توبه درباره نسبت دنیا و آخرت میفرماید: «آیا بهجای آخرت، به زندگی دنیا دلخوش کردهاید؛ (حال آنکه) زندگی دنیا در کنار آخرت فقط (چیز) اندکی است.»
2️⃣ آنجا که انسان بر سر #دوراهی دنیا و آخرت قرار میگیرد، اگر دنیا را برگزیند، مورد ملامت قرآن است، و الّا بهرهگیری حلال از نعمات و لذّات دنیا، مورد نکوهش قرآن نیست؛ چنانکه در آیه 32 سوره اعراف میفرماید: «بگو: چه کسی زیور(های) خدا را که برای بندگانش پدید آورده و (نیز) روزیهای پاکیزه را حرام کرده است؟ بگو: اینها در زندگی دنیا برای مؤمنان (و کافران) است؛ درحالیکه در روز قیامت، ویژه (مؤمنان) است. اینچنین آیات (خود) را برای افرادی که (حقایق را) میدانند، توضیح میدهیم.»
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص13
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/86)
💢 «اُولـٰٓئِكَ»:
تفاوت نگارش واژه «اُولـٰٓئِكَ» در مصاحف مختلف:
✍️ ضبط «واو»:
- درج دایره توخالی به نشانه علامت ناخوانا، بر سر واو: ضبط #مصری
- واو بدون حرکت همراه: ضبط #هندی ، #ترکی ، #ایرانی و #کم_علامت
✍️ ضبط «الف کوتاه»:
- درج الف کوتاه پس از لام به همراه علامت مد بر سر آن: ضبط #مصری ، #هندی ، #ایرانی و ضبط #کم_علامت
- درج الف کوتاه قبل از لام و علامت مد بر سر لام: ضبط #ترکی
✍️ ضبط «همزه»:
- درج همزه و حرکت کسره زیر دندانه: ضبط #مصری و #هندی
- درج همزه روی دندانه و حرکت کسره زیر همزه: ضبط #ایرانی
- درج همزه روی دندانه و حرکت کسره زیر دندانه: ضبط #ترکی و #کم_علامت
💢 «بِالـٔاخِرَةِ»:
تفاوت نگارش همزه واژه «بِالـٔاخِرَةِ» در مصاحف مختلف:
- درج همزه بین لام و الف به همراه حرکت فتحه: ضبط #مصری (خط عثمانطه)
- درج الف کوتاه بین لام و #الف_دوم : ضبط #هندی ، #ترکی و #ایرانی
- درج همزه بین لام و #الف_دوم بدون حرکت همراه: ضبط #کم_علامت
✴️ برای آشنایی بیشتر با انواع ضبط عبارات در مصاحف مختلف کشورهای اسلامی، میتوانید به #دانشنامه قرائت و کتابت قرآن کریم مرکز طبع و نشر قرآن به نشانی زیر مراجعه کنید:
http://pediaquran.ir/quran/p13?op=0&fs=0
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ چهارشنبه 14 آذر 1403
🔅 وَلَقَد ءاتَينا موسَی الكِتٰبَ وَقَفَّينا مِن بَعدِهٖ بِالرُّسُلِ وَءاتَينا عيسَی ابنَ مَريَمَ البَيِّنٰتِ وَاَيَّدنٰهُ بِروحِ القُدُسِ اَفَـكُلَّما جآءَكُم رَسولٌ بِما لا تَهویٰٓ اَنفُسُكُمُ استَكبَرتُم فَفَريقًا كَذَّبتُم وَفَريقًا تَقتُلونَ (بقره/87)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه ( تصویر مربوط به مطالب آیه 87 سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: 4129
✓ محل نگهداری: کتابخانه مجلس شورای اسلامی، تهران
✓ نوع خط: #نسخ کهن
✓ تعداد برگها: 333 برگ
✓ جنس برگها: کاغذ
✓ تعداد سطور در هر صفحه: 13 سطر
✓ نشان پایان آیات: گلآیه زرین 5 یا 6 پر
✓ علامت تخمیس: ندارد.
✓ علامت تعشیر: ندارد، ولی در میان متن، کلمه «عشر» در انتهای آیه نوشته شده است.
✓ نقط الاعجام: تمام حروف در این نسخه نقطهگذاری شدهاند.
✓ روش علامتگذاری: استفاده از علائم متعارف #خلیل بن احمد
✓ نام سور و تعداد آیات: هر سوره با یک مستطیل طلاییرنگ از سوره قبل جدا میشود. در آغاز هر سوره، کاتب مطابق سنتی بسیار کهن، توضیحاتی در معرفی سوره میآورد و در آن به شماره آیات، تعداد کلمات و حروف سوره اشاره میکند، سپس در پایان، روایتی در فضل قرائت سوره از پیامبر «ص» آورده میشود.
❇️ استفاده از رموز #سجاوندی برای نشاندادن مواضع وقف به رنگ قرمز
✅ متن قرآن از حیث رسم و هجای کلمات از قواعد علم #رسم_المصحف تبعیت نمیکند.
❇️ در حاشیه مصحف به #قرائات مختلف و با رموز قراء اشاره شده است.
✅ یکی از ویژگیهای مهم این نسخه، #حواشی_تفسیری در اطراف برگههاست. با توجه به تاریخ کتابت این مصحف، این توضیحات تفسیری متعلق به نیمه قرن ششم هجری است. بر اساس مقاله محقق ارجمند جناب آقای دکتر کریمینیا این توضیحات تفسیری احتمالاً متعلق به ابوالرضا راوندی است.
❇️ نسخه را شخصی به نام محمد بن جعفر بن بنجیر در سال 583 ه.ق کتابت کرده است.
✴️ برای آشنایی بیشتر با ویژگیهای نسخه میتوانید به مقاله جناب آقای دکتر کریمینیا با عنوان «نسخهشناسی مصاحف قرآنی» شماره 8 (نسخه قرآن 4129 مجلس شورای اسلامی) مراجعه فرمایید.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/87)
قَفَّينا ... بِالرُّسُلِ: پيامبران را به دنبال [او] آورديم.
البَيِّنٰتِ: دلائل روشن يا معجزات
اَيَّدنٰهُ: نيرومند کرديم، قدرت داديم و کمک کرديم.
روحِ القُدُسِ: روح قداست و پاکی، جبرئيل
اَفَـكُلَّما: پس آيا هر وقت؟
جآءَكُم ... بِ : آورْد برای شما.
📝 جاءَ: آمد. جاءَ ب ... : آورْد.
ما: چيزی را که...
لا تَهویٰ: دوست نمیدارد.
استَكبَرتُم: با عناد و تکبر، زير بار نرفتيد يا تکبر کرديد.
فَريقًا: گروهی را
تَقتُلونَ: میکشتيد (چون به اين کار راضی بودند، قتل به آنها نسبت داده شده.) يا میکشيد.
📝 مضارع بودن اين فعل يا برای حکايت گذشته به زبان حال است که به آن «حکايت حال ماضيه» میگويند يا به خاطر اين است که يهود صدر اسلام در صدد کشتن پيامبر «ص» بودند.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص44
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/87)
❇️ عَن عَلِیِّ بنِ الحُسَينِ (ع): مَجِّدُوا اللهَ فی خَمسِ كَلِماتٍ... اِذا قُلتَ سُبحانَ اللهِ وَبِحَمدِهٖ، رَفَعتَ اللهَ تَبارَكَ وَتَعالىٰ عَمّا يَقولُ العادِلونَ بِهٖ؛ فَاِذا قُلتَ لا اِلٰهَ اِلَّا اللهُ وَحدَه لا شَريكَ لَه، فَهِیَ كَلِمَةُ الاِخلاصِ الَّتی لا يَقولُها عَبدٌ اِلّا اَعتَقَهُ اللهُ مِنَ النّارِ اِلَّا المُستَكبِرينَ وَالجَبّارينَ؛ وَمَن قالَ لا حَولَ وَلا قُوَّةَ اِلّا بِاللهِ، فَوَّضَ الاَمرَ اِلَى اللهِ عَزَّ وَجَلَّ؛ وَمَن قالَ اَستَغفِرُ اللهَ وَاَتوبُ اِلَيهِ، فَلَيسَ بِمُستَكبِرٍ وَلا جَبّارٍ، اِنَّ المُستَكبِرَ الَّذی يُصِرُّ عَلَى الذَّنبِ الَّذی قَد غَلَبَه هَواهُ فيهِ وَآثَرَ دُنياهُ عَلىٰ آخِرَتِهٖ؛ وَمَن قالَ اؘلحَمدُ لِلّٰهِ، فَقَد اَدّىٰ شُكرَ كُلِّ نِعمَةٍ لِلّٰهِ عَزَّ وَجَلَّ عَلَيهِ.
❇️ امام سجاد علیهالسلام: خدا را با پنج جمله ستايش كنيد... چون «سبحان اللّٰه وبحمده» گویى مقام خداى تبارک و تعالی را از آنچه بتپرستان قائلند بالاتر بردهاى و چون «لا اله الا اللّٰه وحده لا شريك له» گویى كلمۀ اخلاص را ادا كردهاى، كلمهاى كه بهجز گردنكشان و ستمگران، هيچ بندهاى آن را نگويد مگر آنكه خداوند از آتش دوزخ آزادش فرمايد و كسى كه بگويد «لا حول ولا قوة الّا باللّٰه» كار را به خداى عزوجل واگذار کرده است و كسى كه بگويد «استغفر اللّٰه و اتوب اليه» نه گردنكش است و نه ستمگر زيرا گردنكش كسى است كه به گناه، اصرار ورزد، كسى است كه هواى نفسش بر او چيره گشته و دنياى خود را بر آخرتش مقدم داشته باشد و كسى كه بگويد «الحمد للّٰه» از تمام نعمتهایى كه خداى عزوجل به او عنايت فرموده سپاسگزارى كرده است.
🔸منبع: خصال، ج1، ص299
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 ... وَءاتَينا عيسَی ابنَ مَريَمَ البَيِّنٰتِ وَاَيَّدنٰهُ بِروحِ القُدُسِ... (بقره/87)
به عیسی پسر مریم دلایل روشن و معجزات آشکار دادیم و او را با جبرئیل نیرومند کردیم.
✅ منظور از روحالقُدُس کیست؟
مفسران درباره روحالقدس، تفسیرهای گوناگون دارند. برخی گفتهاند منظور جبرئیل است. شاهد این سخن، آیه 102 سوره مبارکه نحل است که میفرماید: «بگو: روحالقدس، آن را از سوی پروردگارت نازل کرد؛ در حالی که سراسر حق است تا مؤمنان را ثابتقدم کند و هدایت و بشارتی برای تسلیمشدگان در برابر خدا باشد.»
✅ دلیل اینکه به جبرئیل روحالقدس میگویند چیست؟
جنبه روحانیت در فرشتگان، موضوع روشنی است و اطلاق کلمه روح به آنها از این روست و اضافه «القُدُس» به آن، از پاکی و قداست فوقالعاده این فرشته حکایت دارد.
🔆 #اختلاف_قرائت در این آیه شریفه:
ابن کثیر «القُدس» و باقی قراء به صورت «القُدُس» خواندهاند.
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص13
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/87)
💢 «عیسَی ابنَ مَریَمَ»:
واژه «ابن» بر اساس رسم قیاسی، چنانچه بین دو اسم عَلَم قرار گیرد به #حذف_همزه وصل نوشته میشود، اما این کلمه در رسمالمصحف، مطابق با شرایط مذکور و به اجماع علمای علم رسم در تمام مصاحف جهان اسلام به #اثبات_همزه وصل (الف) نوشته میشود، مانند: «عیسَی ابنَ مَریَمَ»
همچنین اگر این کلمه (ابن) خبر واقع شود، در این صورت نیز همزه آن اثبات خواهد شد، مانند: «قالَتِ الیَهودُ عُزَیرٌ ابنُ اللهِ»، یا «قالَتِ النَّصـٰرَی المَسیحُ ابنُ اللهِ»
💢 «البَیِّنـٰتِ»:
واژه «البَیِّنـٰتِ» #جمع_مؤنث سالم بوده و این دسته از کلمات به اجماع علمای #رسم_المصحف در تمام مواضعش در مصحف به #حذف_الف نوشته میشود.
✴️ برای آشنایی بیشتر با انواع ضبط این عبارت در مصاحف مختلف کشورهای اسلامی، میتوانید به #دانشنامه قرائت و کتابت قرآن کریم مرکز طبع و نشر قرآن به نشانی زیر مراجعه کنید:
http://pediaquran.ir/word?wid=652056&type=zabt
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 صلوات خاصه حضرت فاطمة الزهرا سلاماللهعلیها
شهادت مظلومانه ام الائمه، حضرت صدیقه طاهره سلاماللهعلیها بر همه محبین و شیعیان ایشان تسلیت باد.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹