✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«اهل مراقبه» چه حالات و نشانه هایی دارند؟
🔸علماى اخلاق براى #جهاد_با_نفس امورى را بيان كرده اند كه التزام به آنها لازم است. یکی از آن موارد #مراقبه است و صاحب كتاب «عرفان اسلامى» مى گويد: #اهل_مراقبت سه حال دارند:
1⃣اول حال آن است كه بواسطه #معرفت و #يقين بر اينكه #خداوند مطلع بر ضمير بنده است، اين حال پيش مى آيد كه «فكر بد و شيطانى» به قلب او راه پيدا نمى كند و چون خدا را حاضر و ناظر در همه جا مى بيند، كمتر به دام #هوای_نفس مى افتد. يكى از عرفاى عالی مقدار گفته است: «المُراقَبَةُ اِستِدامَةُ علمِ العَبدِ باطّلاع الرّبِ فى جميع اَحْوالِه» (يعنى #مراقبت دوام علم بنده است به اينكه #پروردگار از تمام احوال بنده مطلع است). حاصل آنكه حال اول #مراقبت، آن است كه حسن بن على دامغانى گفته: «عليكم بحفظ السرائر فانّه مطّلعٌ على الضمائر» (بر شما است #حفظ_پنهانی‌ها؛ زيرا خدا آگاه بر ضمائر و مكنونات است).
2⃣حال دومِ مراقبت آن است كه #سالك، كائنات را فراموش كند، به طورى كه وجود و عدم دنيا براى او يكسان باشد و چنان #مراقب باشد كه جز خدا هيچ چيز در ذهن و فكر او نباشد. احمد بن عطا گفت: «خيرُكُم مَنْ راقَبَ الحقَّ بالحق فى فَناء ما دُونَ الحق» (بهترين شما كسى است كه حقاً #مراقب_حق باشد، در اين كه غير از وجود حق، فانى است).
3⃣حال سوم، حال بزرگان اهل مراقبت است، كه از خدا مى خواهند كه آنها را در حال مراقبت رعايت فرمايد، يعنى خداوند متولى امر آنها باشد، و به فضل خويش آنها را مصداق «وَ هُوَ يَتَوَلَّى الصالحين » [۱] فرمايد. #سالك بايد در اين مقام طورى باشد كه خود از ميان برخيزد و بين او و خدا هيچ حجابى باقى نماند. به يكى از عرفا گفتند: كه مى گویی حجاب سه است: نفس و خلق و دنيا. گفت: اين سه، حجاب عام است؛ #حجاب_خاص، سه است: ديد طاعت و ديد ثواب و ديد كرامت؛ مقصود اين است كه در اين مقام در بی خودى بايد به مقامى برسد كه خود به مراقبت خود واقف نباشد، و به تعبير ديگر عمل خود را نبيند و نظر به ثواب و كرامت نكند، كه ديدن علت غرور و علّت انحطاط است. [۲]
پی نوشت‌ها؛
[۱] ترجمه: «و او صالحان را سرپرستى مى کند»؛ سوره اعراف، آیه ۱۹۶
[۲] عرفان اسلامى، انصاريان، حسین، انتشارات دارالعرفان، قم، ۱۳۸۶ش، چ اول، ج ۲، ص ۱۸۸، (معناى مراقبت در كلام بزرگان)
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ اول، ج ۲، ص ۲۹۴
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#مراقبه #جهاد_با_نفس
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
⭕️ماه بندگی
🔹#انسان در این دنیا مأمور به ساختن سیرت خویش است. او آمده است تا با #بندگی، صورتی برای #آخرتش بیاراید و خود را برای #ابدیت آماده کند. «سيرتی كاندر وجودت غالب است - هم بر آن تصوير، حشرت واجب است».
🔹«إِنَّ لِرَبِّكُمْ فِی أَيَّامِ دَهْرِكُمْ نَفَحَاتٍ أَلَا فَتَعَرَّضُوا لَهَا» [۱] بهترین فرصت #خودسازی و تلاش برای رسیدن به سیرتی زیبا، استفاده از موسم ماه مبارک #رمضان است؛ چرا که فرمود: «عَمَلُكُمْ فِيهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُكُمْ فِيهِ مُسْتَجَابٌ»؛ [۲] ازاین‌رو #سالک‌الی‌الله به تکاپو می‌افتد و #بدن خود را به زحمت می‌اندازد و پا روی #نفس میگذارد
🔹و خواسته‌های‌خدا را بر خواسته‌های خود ترجیح میدهد: «هَل الدّينُ إِلاَّ التَّرجيحُ عِنْدَ الدَّوَرانِ؟!؛ آيا #دين جز ترجيح [آخرت بر دنيا و يا رضاى خدا بر هواى نفس و شيطان] هنگام دوران امر است؟!»؛ ديندارى انسان وقتى معلوم میشود كه بر سر دوراهى #دنيا و #آخرت، و متابعت #هواى_نفس و #شيطان و يا #بندگى_رحمان قرار گيرد».
🔹 #چشم از ناپاکیها می‌بندد و دست به‌سوی آن دراز نمیکند و #قلب خود را برای خدا خالی میکند. برای #قرب به محبوب به #مستحبات می‌پردازد: «امتثال نافله از امتثال فرايض اقوى است؛ يعنى اگرچه مُمْتَثَل در فريضه اقوى است، ولى امتثال و اظهار #عبوديت و عبديّت در نوافل، اقوى از فرايض است». خلاصه آنکه #سالک در این ماه رهسپار جاده #بندگی میشود.
پی نوشت‌ها؛
[۱]بحارالأنوار ج۶۸ ص۲۲۱
[۲]عيون أخبارالرضا ج۱ ص۲۹۵
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت
#آیت_الله_بهجت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
تبیین
⭕️شرط اول‌قدم
💠آیت الله العظمی بهجت (ره):
🔹تا انسان #قلب خود را از غیر خالی نکند، #خدای در آن جای نگیرد؛ «ما جَعَلَ اللهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ في جَوْفِه». [۱] #توبه‌ای_حقیقی و راستین نیاز است تا انسان را از هر آنچه سبب دوریش از خداست، #خالص گرداند، تا به سراپرده‌ی محبوب درآید.
🔹«كُلُّ تائِبٍ مُتَطَهِّرٌ لأنَّ التَّوْبَةَ تَخْلِيَةٌ وَ تَطْهيرٌ مِنَ الذُّنوُبِ؛ فَالتَّوْبَةُ تَخْلِيَةٌ وَ تَحْلِيَةٌ بِالطَّهارَةِ، وَالتَّطْهيرُ وَالتَّوْبَةُ تَحْلِيَةٌ. وَالتَّحْلِيَةُ لُبْسٌ لِلْمُتَطَهِّرِ، فَهُوَ لُبْسٌ بَعْدَ لُبْسٍ»؛ (هر #توبه_كننده‌اى پاكيزه است، زيرا #توبه تخليه و پاكيزگى از #گناهان است؛ پس توبه، #تخليه و #تحليه و آراسته شدن به #طهارت است، و پاكيزگى و توبه #تحليه است؛ و #تحليه يك نوع #پوشش براى شخص پاكيزه است؛ پس #توبه، پوششِ بعد از پوشش است).
🔹 #توبه دارای مراتبی است و تنها #لقلقه_زبان جز خسارت دنیا و آخرت ثمری ندارد. شرط اول نیز ادای #حق‌ّالناس است و پس از آن، خروج از #گناهان فردی. «البته #توبه‌ى هر چيز به حسب خود آن چيز است؛ اگر #مال كسى را از بين برده باشيم، بايد اول آن را به #صاحبش برگردانيم، سپس از آن #استغفار كنيم».
🔹 #سالک‌الی‌الله باید به #مراقبه_کامل از #اعمال خویش بپردازد، و خود را هر لحظه به #حساب بکشد که «لَيْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ يُحَاسِبْ نَفْسَهُ فِي كُلِّ يَوْم». [۲] #سالک تمام #اعمال و حرکات و #سکنات خود را به #حول‌وقوه‌ی‌الهی می‌داند؛ از این‌رو وقتی عمل #حسنه‌ای در کارنامه خود می‌بیند، به خود نمی‌بالد و از خدا توفیق بیشتر می‌طلبد، و چون کار #ناپسندی از او سر زد، به تضرع و #توبه سعی در جبران گذشته دارد.
🔹«ما بايد اهل #محاسبه باشيم، هر چند اهل توبه نباشيم و تدارك نكنيم، خود #محاسبه مطلوب است. اگر بدانيم فلان روز #حسينى و فلان روز #يزيدى هستيم، بهتر از اين است كه اصلاً ندانيم يزيدى هستيم يا حسينى. سرانجام ممكن است روزى به خود بياييم و بخواهيم تدارك كنيم».
پی نوشت‌ها؛
[۱] أمالی شیخ مفيد، ص۲۳۳؛ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۱۸. [۲] کافی، ج۲، ص۴۵۳؛ وسائل الشيعة، ج۱۶، ص۹۵
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت (ره)
#آیت_الله_بهجت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
تبیین
⭕️آستان طلب
💠آیت الله العظمی بهجت (ره):
🔹 #سالک در سیر به سوی الله ـ که خطرهاست در آن ـ خود را به #سلاح‌های_کارآمدی مجهز میکند و با #توکل‌به‌خدا هیچ‌ترسی به دل راه نمی‌دهد و حرکت به سوی او را از ماه مبارک #رمضان آغاز میکند که «الدُّعا سِلاحُ المُؤْمِن» [۱] و «سِلاحُهُ البُکاء». [۲]
🔹«آيا ما كه در اسلحه‌سازى و تجهيزات نظامى از كفار عقبيم، بايد در #دعا هم مؤخّر باشيم؟! در #روايات آمده است: «أَلُّدعآءُ سِلاحُ الْمُؤْمِنِ» و در بعضى #دعاها داريم: «أَلّلهُمُّ، إِنَّكَ أَقْرَبُ مَنْ دُعِىَ»؛ [۳] (خدايا، تو #نزديکترين كسى هستى كه مى‌توان از او چيزى خواست)؛ يعنى خدا #قريب و #مجيب است.
🔹خیلی از مؤمنین #دعا می‌کنند و از خدا #حاجت می‌خواهند، ولی اگر #دعا و #تضرع از #عمق‌جان‌آدمی بر نیاید کارگر نیست. #دعا شرایطی دارد که اگر آنها رعایت شوند، قطعاً #مستجاب است؛ مگر میشود با #زبان از خدا چیزی را خواست و با #عمل آن را رد کرد.
🔹«استجابت دعا شرطش #توبه است. اگر #شرايط_دعا جمع باشد، #استجابت دعا حتمى خواهد بود. البته استجابت به اين معنا نيست كه تا دعا كرديم فوراً نتيجه‌اش را ببينيم، بلكه گاهى #استجابت بعد از #دعاى_خاص خالص و مُخلَص مى‌شود كه جزو اخيرِ علّت تامّه است. ما بايد #دعا كنيم تا توفيق حال دعا را پيدا كنيم».
🔹 #مناسک_دعا را باید یک‌به‌یک به‌جا آورد: «جهت #دعا اين امور لازم است: ۱) #ثنا و #تعظيم و #تمجيد ساحت مقدس حضرت حق تبارك و تعالى؛ ۲) اقرار به #گناهان و اظهار #ندامت از آن، كه تقريباً به‌منزله‌ى #توبه يا ملازم آن است؛ ۳) #صلوات بر محمد و آل‌محمد عليهم السلام، كه #وسيله و #واسطه_فيض هستند؛ ۴) بكا و #گريه، و اگر نشد #تباكى، و لو خيلى مختصر.
🔹و بعد از اينها درخواست #حاجت كه در اين صورت، #برآورده‌شدن حاجت برو‌برگرد ندارد. البته اگر اين مطالب در #سجده باشد، مناسب‌تر است و تأثير #بكا در اين ميان به جايى مى‌رسد كه در عمل ام‌داوود و نيز در قنوت وتر آمده: «فَإِنَّ ذلِكَ عَلامَةُ الْإجابَةِ» [۴] (اين نشانه‌ى #مستجاب‌شدن است)؛ يعنى راه تكوينى به خدا، و ارتباط با #غيب است، البتّه براى كسى كه اين مطالب را باور كند».
پی نوشت‌ها؛
[۱] کافی، ج۲، ص۴۶۸؛ عیون أخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۳۷. [۲] إقبال الأعمال، ج۲، ص۷۱۰؛ مصباح کفعمی (جنة‌الأمان‌الواقية)، ص۵۶۰. [۳] إقبال الأعمال، ج۱، ص۳۴۶؛ بحار الأنوار، ج۹۵، ص۲۲۳. [۴] إقبال الأعمال، ج۲، ص۶۶۳؛ بحار الأنوار، ج۹۵، ص۴۰۴.
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت (ره)
#آیت_الله_بهجت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
تبیین
⭕️نصیحت پیر میکده
💠آیت الله العظمی بهجت (قدس سره):
🔹وقتی #سالک، پیر خود را می‌یابد، از او برای رسیدن به «مقصود» #راهنمایی و دستگیری می‌خواهد. #مراد او می‌گوید: راه رسیدن به محبوب در طریق #عشق است. اساس عبوديت و بندگى، #حُب است. خداوند مى‌فرمايد: «يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ» [۱] (خداوند آنان را دوست دارد و آنان خدا را دوست دارند)؛ و نيز مى‌فرمايد: «وَ الَّذِينَ ءَامَنُوآ أَشَدُّ حُبًّا لِله» [۲] (و كسانى كه #ايمان آورده‌اند، #بيشترين_محبت را به خدا دارند).
🔹سرسلسله عشاق، سیّدی است از تبار طاووس. او به #الهام_الهی مطالبی می‌گوید که تا آن زمان کسی از آنها اطلاعی نداشت. او دقایقی از بندگی را بیان می‌دارد که سرآغاز طریق عشق است. شیوه‌اش #عشق، مرامش #بندگی است. مرحوم #سيدبن‌طاووس رحمه‌الله در «تعبديات» و «ادعيه» از ذخاير بوده است.
🔹او مدّعی است که خداوند #مقام_الهام را به او عطا کرده است. در كتاب «اقبال الاعمال» ضمن اعمال ربيع‌الاول يا ربيع‌الثانى صريحاً مى‌گويد كه برخى از دعاها را خود انشا نموده است، و دعاهاى زيادى نيز با عدم تصريح به انشاى خود ذكر نموده كه واقعاً با دعاهاى مأثوره از حضرات معصومين عليهم السلام سنخيت دارد و از لحاظ علوّ مضامين، از كلام غيرمعصومين برتر است».
🔹کتاب «اِقبال‌ُ الاَعمال» کتاب مراقبه سال است که توسط سید نگاشته شد. این کتاب مورد اقبال علمای عامل و عاشقان طریق محبوب قرار گرفت و سالکان تشنه را جرعه وصال نوشانید. هر کس #اقبال سید بن طاووس را نداشت، اساتید ما او را رفیق خود نمی‌شمردند. هر مقدار از #اقبال را که مطالعه کردنی است، مطالعه و هر مقدار را که عمل کردنی است، به هر اندازه حال دارید عمل کنید.
🔸در دوران ما نیز وقتی خدمت عارف واصل و عاشق آستان الهی و ائمه اطهار، شیخ #محمدتقی‌بهجت (قدس سره)، می‌رسیدند و برای عمل در ماه مبارک رمضان و نیز رجب و شعبان در خواست دستورالعمل می‌کردند، این طور جواب می‌شنیدند: «اقبال، اقبال، اقبال»؛ «مطالعه و عمل به اقبال سیّد کافی است» و یا «اَنسب [مناسب‌تر] از کتاب اقبال سراغ ندارم».
پی نوشت‌ها؛
[۱] قرآن کریم، سوره مائده، آیه ۵۴
[۲] همان، سوره بقره، آیه ۱۶۵
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت (ره)
#آیت_الله_بهجت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
⭕️«تاریکی شب»، فرصت مناسبی برای خلوت با معشوق است
🔹از میان ساعات شبانه‌روز، #شب‌ها ویژه‌ی «بندگان خاص الهی» است؛ کسانی که خود را برای خدا #خالص کردند و شب را که همه در خواب و استراحت به سر می‌برند به «عبادت معبود خویش» به پا خاسته‌اند. #تاریکی_شب، فرصت مناسبی برای خلوت با معشوق است. #خداوند نیز نور خود را در دل آنان می‌تاباند و آنها را از #خاصان_درگاه خود قرار میدهد.
🔹#سالک همین شب زنده‌داری و عبادات خود را نیز به حول و قوه الهی می‌داند و از خدا همیشه حال و توفیق #نماز_شب را خواستار است، و روز در #مراقبه است #گناهی از سر نزند تا سبب سلب توفیق نماز شب گردد. ما در #بيدارى درست به وظيفه‌ى خود عمل نمى‌كنيم، با اين حال منتظر هستيم كه بيدار شويم و #تهجد به‌جا آوريم. اگر #توفيق شامل حال انسان گردد، از خواب بيدار مى‌شود و مشغول تهجّد مى‌گردد؛
🔹ولى اگر #توفيق نباشد، چنان چه بيدار هم بشود، از آنها بهره نمى‌برد. اين مطلب به يقين ثابت است و خيلى‌ها نيز نقل كرده‌اند كه اگر از حال انسان معلوم شود كه مى‌خواهد #نماز_شب بخواند، بيدارش مى‌كنند، بدون احتياج به دعاها و آيات معهوده. اين بيدار كردن به طرق مختلف است: يا در مى‌زنند و يا صدايى مى‌آيد و يا او را به نام صدا مى‌زنند و…».
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت (ره)
#آیت_الله_بهجت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد