🔺ايکونُ لِغَيرِک مِنَ الظُّهورِ ما لَيسَ لَک؟
🔰شهید مطهری
🔸مسئله بالاتر اينکه آيا انسان کامل اسلام انسان سالک است؟ انساني است که مرحله به مرحله و قدم به قدم پيش رفته؟ انساني است که سير و سلوک کرده و منزل به منزل جلو رفته؟ بله. علي عليه السلام ميگويد: وَ تَدافَعَتْهُ الْابْوابُ الي بابِ السَّلامَةِاز اين در به آن در ميرود و در ديگري به روي او باز ميشود و منزل ديگري [را پشت سر ميگذارد] تا به دري ميرسد که به آن «باب السلامه» ميگويند. به آنجا که برسد، به نهايت راه رسيده است.
🔸آيا «قرب به حق» درست است؟ بدون شک. مسلّم است که انسان اگر به آنجا برسد، بين او و خدا حجابي نيست و خدا را با ديده دل ميبيند. او ديگر مثل ما نيست [که لازم باشد برايش اينطور استدلال کنند:] به آسمان نگاه کنيد تا خدا را کشف کنيد، به زمين نگاه کنيد تا خدا را کشف کنيد، به برگ درخت نگاه کنيد تا خدا را کشف کنيد. خدا براي او از اين برگ درخت و اين زمين و آسمان روشنتر است. مگر امام حسين عليه السلام همين مطلب را نفرموده است: ايکونُ لِغَيرِک مِنَ الظُّهورِ ما لَيسَ لَک؟ شخصي از علي عليه السلام پرسيد: آيا خدا را ديدهاي؟ فرمود: من اصلًا خدايي راکه نديده باشم عبادت نکردهام! بعد براي اينکه او خيال نکند منظور، ديدن خدا با چشم است که خدا در يک [جايي] قرار گرفته باشد، فرمود: لا تَراهُ الْعُيونُ بِمُشاهَدَةِ الْعِيانِ وَ لکنْ تُدْرِکهُ الْقُلوبُ بِحَقائِقِ الْايمانِ. با چشم سر، او را نديدهام ولي با چشم دل ديدهام، شهودش کردهام.
📚انسان کامل ص۱۵۹
#اندیشه_مطهر #معارف #لقاءالله #عرفه #دعای_عرفه
@almorsalaat
هدایت شده از دفتر قم مؤسسه انقلاب اسلامی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💠 در ساعتهای بهشتی، به معانیِ این دعا توجّه کنید.
👈 بیانات منتشرنشدهی حضرت آیتالله خامنهای (مدّظلّهالعالی) در دیدار جمعی از فرماندهان سپاه و بسیج درباره روز عرفه به تاریخ ۱۳۷۲/۰۳/۰۵
🔹 «بعدازظهرِ این یک روز، یکى از آن ساعات بهشت است، اگر ما بتوانیم آن را درک بکنیم. بیخود نیست که یک شخصیّتى مثل حسینبنعلى با آن عظمت، آن نصفهروز را صرف میکند با آن دعا.
🔸 حتماً سعى کنید به معانى این دعا توجّه کنید؛ دقّت کنید ببینید چه میگوید. نهاینکه بنشینید رویش فکر کنید -اینها فکر کردن نمیخواهد- فقط وقتى حرف میزنید، بدانید دارید با مخاطبى سخن میگویید، و معناى آن کلمه را بفهمید که چیست.
🔹 دعاى امام سجّاد (سلام الله علیه) در روز عرفه، مثل شرح دعاى امام حسین است؛ گویى این پسر یک ذیلى، تعلیقى، تبیین و شرحى براى کلمات پدر در ذیل دعا و با زبان دعا نوشته؛ هر کدام یک طعمى دارد.»
@qom_khamenei)ir
المرسلات
#اطلاعیه باسلام از این هفته تدریس «اصول #فقه_فرهنگ» (مباحث و ساختاری از علم اصول که به عنوان مقدمات
صوت جلسات چهارم تا هفتم از جلسات #اصول_فقه_فرهنگ استاد علی فرحانی در کانال دروس مجازی المرسلات بارگذاری شد.
👇👇
https://eitaa.com/joinchat/1721434112C7e17979da1
@almorsalaat
‼️#علم_بذر_مشاهده_است
🔵وعده صدرالمتالهین به طالبان فلسفه و حکمت
♨️آخوند رحمه الله وعده مىدهد كه انسان اگر چه در دار طبيعت نتواند با ارتياض نفس، كشف شهودى نسبت به مجردات داشته باشد، ولى مىتواند با براهينى سر و كار داشته باشد و بر وجود مبدأ و بر صفات كماليه، از قبيل: قادر، حىّ، مريد، مدرك، براهينى اقامه كند و قلبش قلب برهانى الهى باشد، و خلاصه، خود را با اين ادراكات مأنوس كند و توجه نفس را از غير با برهان قطع نمايد و با برهان متوجه مبدأ و صفات كماليه او شود، و وقتى كه نفس قابليت پيدا كرد و صاف شد هنگامى كه از اين نشئه منتقل شود، بر اساس مأنوسيت با برهان، حقايق ثابته با برهان كشف مىشود و مدركات بهيّه به خصوص علة العلل اعلى و ابهى به طور شهود كشف مىشود و سعادت بيشتر و اعلى و ادْوم حاصل مىگردد. (امام خمینی (ره)، تقریرات فلسفه ج3 ص453)
🌀معرفة العقليات في النشأة الأولى منشأ الحضور في العقبى لما مر أن المعرفة بذر المشاهدة و ذلك لأن الحجاب بيننا و بين العقليات إما عدم التفطن لها و هو الجهل و إما الاشتغال بغيرها كالبدن و المواد الحسية و قواها المنطبعة فالنفس إنما تتوصل إليها باكتساب العلم بحقائقها حتى تصير قوتها العقلية مستعدة بالطبع تهيؤا قريبا- لقبول صورها العقلية من المبدإ المفارق فإذا زال المانع الخارجي بالموت إذ ليس بعد المفارقة عن البدن لصاحب المعرفة إعراض عن تلك الجهة إلى جانب البدن و شواغله فيكون مجرد المعرفة باللذيذ العقلي سبب الوصول إليه و الالتذاذ به عند رفع المانع و هو الاشتغال بالبدن و قد انقطع بالموت. (صدرالمتالهین، اسفار ج9 ص123)
📌پ.ن: رزقنا الله و ایاکم جمیعاً.
#در_مدرسه_امام_خمینی #فلسفه
@almorsalaat
#اخلاق_و_عرفان| تنها طریق رسیدن انسان به کمال، #معرفت_نفس به وسیله تربیت او از طریق علم و عمل است.
🔰أن القرآن قطع بأن الطريق الوحيد إلى إيصال الإنسان إلى هذه الغاية الشريفة تعريف نفس الإنسان لنفسه بتربيته في ناحيتي العلم و العمل:
📌أما في ناحية #العلم فبتعليمه الحقائق المربوطة به من المبدإ و المعاد و ما بينهما من حقائق العالم حتى يعرف نفسه بما ترتبطه به من الواقعيات معرفة حقيقية
📌و أما في ناحية #العمل فبتحميل قوانين اجتماعية عليه بحيث تصلح شأن حيوته الاجتماعية، و لا تشغله عن التخلص إلى عالم العلم و العرفان، ثم بتحميل تكاليف عبادية يوجب العمل بها و المزاولة عليها توجه نفسه، و خلوص قلبه إلى المبدإ و المعاد، و إشرافه على عالم المعنى و الطهارة، و التجنب عن قذارة الماديات و ثقلها.
📚الميزان ج۳ ص۵۹
#در_محضر_علامه #تفسیر
@almorsalaat
☀️ #یادداشت| مختصری در باب نظریه روح المعنی از منظر امام خمینی (ره)
🖊 سید محمد هاشمی
🔺 یکی از مباحث مهم امام در ادامه موضع مهم ایشان پیرامون اعتباری بودن وضع الفاظ، مساله #روح_المعنی است. این نظریه که توسط امام در نقاط مختلفی استفاده شده و ریشه در نگاه برخی اندیشمندان پیشین نیز داشته است قرابتی جدی با تصویر مرحوم #علامه_طباطبایی در نحوه وضع الفاظ برای معانی در تفسیر #المیزان دارد. ایشان توجه به این فرآیند در وضع الفاظ را، راه حل بسیاری از اشتباهات در اندیشه و فهم - خصوصا در معارف غیر مادی - می داند. برای مثال برخی در وصف پروردگار به رحیم و رحمان تصور کرده اند که چون در ذات این اوصاف نوعی از رقّت و تغیرِ حالت درونی نهفته و این نوع تحولات در ذات واجب محال است صدق این معانی بر واجب صرفا مجازی است. مرحوم امام در پاسخ معتقد است اساسا الفاظ برای غایات و حقایق عامه وضع شده اند و خصوصیات افراد تقییدی در آن معانی ایجاد نمی-کند:
«و بعضىها در مطلق اين نحو از اوصاف از قبيل خذ الغايات و اترك المبادى قائل شدهاند- كه اطلاق اينها بر حق به لحاظ آثار و افعال است نه به لحاظ مبادى و اوصاف است. پس، معنى «رحيم» و «رحمن» در حق، يعنى كسى كه معامله رحمت مىكند با بندگان. بلكه معتزله جميع اوصاف حق را چنين دانستهاند يا نزديك به اين. و بنابراين، اطلاق آنها بر حق نيز مجاز است. و در هر صورت، مجاز بودن بعيد است، خصوصا در «رحمن» كه بنابراين امر عجيبى بايد ملتزم شد. و آن اين است كه اين كلمه وضع شده براى معنايى كه استعمال در آن جائز نيست و نمىشود، و در حقيقت اين مجاز بلا حقيقت است. تأمّل. و اهل تحقيق در جواب اين گونه اشكالات گفتهاند الفاظ موضوع است از براى معانى عامّه و حقايق مطلقه. پس بنابراين، تقيّد به عطوفت و رقّت داخل در موضوع له لفظ «رحمت» نيست و از اذهان عاميّه اين تقيّد تراشيده شده، و الّا در اصل وضع دخالت ندارد..» (آداب الصلاة، متن، ص: 249)
🔺 ایشان سپس در جواب به اشکال مقدر به این نظریه که آن را تنها در صورتی که اولیاء و انبیاء واضع باشند صحیح میدانند، تحلیلی در باب وضع الفاظ و اعتبار ارائه می کند که در کلیت شناخت اعتباریات نزد ایشان نیز سودمند است.
🔺به عقیده ایشان فرآیند وضع یک لفظ به این گونه است که برای هر واضعی در ابتدا نوعی توجه به جهت حقیقی موضوع له مطرح بوده است یعنی واضع در هنگام وضع لفظ «نور» برای آنچه از حقیقت خارجی نور می دیده، جهت روشنایی آن را مورد نظر قرار داده است و به جهات عدمی و ظلمانی آن بی توجه بوده است لذا لفظ «نور» هرگز مقید به نورِ مادی خارجی که مشوب به جهات عدمی است نمی شود و از این رو می توان آن را حقیقتا در انوار غیرمادی نیز استعمال کرد. لذا نظریه روح المعنی را می توان حتی در عمق تسامحات عرفی در فرآیند اعتبار نیز توضیح داد:
«واضع لغات گرچه در حين وضع معانى مطلقه مجرّده را در نظر نگرفته است، ولى آنچه كه از الفاظ در ازاء آن وضع شده همان معانى مجرّده مطلقه است. مثلا، لفظ «نور» را كه مىخواسته وضع كند، آنچه در نظر واضع از انوار مىآمده اگر چه همين انوار حسّيّه عرضيّه بوده- به واسطه آن كه ماوراء اين انوار را نمىفهميده- ولى آنچه را كه لفظ نور در ازاء او واقع شده همان جهت نوريّت او بوده نه جهت اختلاط نور با ظلمت، كه اگر از او سؤال مىكردند كه اين انوار عرضيّه محدوده نور صرف نيستند بلكه نور مختلط به ظلمت و فتور است، آيا لفظ نور در ازاء همان جهت نوريّت او است يا در ازاء نوريّت و ظلمانيّت آن است؟ بالضروره جواب آن بود كه در مقابل همان جهت نوريّت است و جهت ظلمت به هيچ وجه دخيل در موضوع له نيست» (آداب الصلاة، متن، ص: 250)
🔺 بر این اساس نیازی نیست که واضع تمام مصادیق آن معنا را در زمان خود درک کرده یا حتی به آن معتقد باشد بلکه فرآیند وضع چنین وسعتی را در رابطه لفظ و معنا ایجاد می کند. نکته جالب آن که مرحوم امام بر اساس این تحلیل، صدق الفاظ عرفی وضع شده بر معانی ای که از جهت وجودی در مراتب بالاتری قرار دارند را نزدیکتر به حقیقت و غرض اولیه عرف می داند:
«ليس الكلام من حيث ظهوره الملكى و خصوصا الّذى هو من مقولة اللّفظ و الصّوت صفة للحقّ من حيث هويّته الأحاطيّة حتّى يتفرّع عليه ما ذكر كما انّ قوله تعالى ما فَرَّطْنا فِي الْكِتابِ مِنْ شَيْءٍ لا يدلّ على مقصوده بوجه نعم الكلام الذّاتى الّذى هو التّجلّى باظهار ما فى الغيب على ذاته المقدّسة صفة من صفاته فى الحضرة الجمعيّة الكماليّة و الكلام الظّهورى الوجودى الّذى هو التّجلّى بالفيض المقدّس لأظهار ما فى الغيب على الحقائق التّفصيليّة صفة من صفاته الفعليّة و لهما الأحاطة و الشّمول و لهذا الكلام اللّفظى ايضا احاطة بمعنى آخر و هو وجه السّرّ الوجودى الّذى يعرفه المحقّقون و هو غير الأوضاع اللّفظيّة نعم لو كان الألفاظ موضوعة لأرواح المعانى او ارواح المعانى مرادة للحقّ من كلامه لكان تلك الأحاطة حقّا كما الأمر كذلك.» ( تعليقات على شرح «فصوص الحكم» و «مصباح الانس»، ص: 232)
🔺نتیجه این صورت بندی، راهگشایی بسیار اساسی در فهم معارف و معانی مجرد قرآنی و روایی ایجاد کرده و از سوی دیگر گشایشی جدی برای انتقال مرتبه بندی شده معارف الهی می آفریند. این نگاه شیوه ای مهم در القای معارف الهی را نیز به دنبال دارد. بر این اساس در تعلیم معارف تنها کافی است ذهن ها را نسبت به حیثیات عدمی مفاهیم پالایش نماییم، تا بتوانیم حقیقت ناب غیرمادی را در ذهن مخاطبان تصویر کنیم.
🔺 این نظریه در مساله روح المعنی، در مجموعه اندیشه امام در اعتباریات تاثیر مهمی دارد ایشان پس از این مساله «صحیح و اعم» و تصویر «مرکبات اعتباری» را نیز بر همین اساس تبیین می نمایند و معتقدند حتی در وضع الفاظ برای اختراعات عادی بشر، هرگز لفظ به قید ماده و شکل خاصی از آن اختراع – مثلا تفنگ یا هواپیما – محدود نمی شود بلکه از ابتدا خصوصیات ماده و صورت دخلی در وضع الفاظ ندارند:
و لذا ترى: أنّ تكامل الصنعة كثيراً ما يوجب تغييراً في موادّها أو تبديلًا في شأن من شؤون هيئتها، و مع ذلك يطلق عليها اسمها كما في السابق، و ليس ذلك إلّا لأخذ الهيئة و المادّة لا بشرط؛ أي عدم لحاظ مادّة و هيئة خاصّة فيها. (تهذيب الأصول، ج1، ص: 109)
#در_مدرسه_امام_خمینی
@almorsalaat
🌹میلاد با سعادت امام هادی (ع) مبارک باد.
🌀دو روایت قابل تامل از حضرت (ع):
♨️العُجبُ صارِفٌ عَن طَلَبِ العِلمِ، داعٍ إلَى الغَمْطِ و الجَهلِ (بحار الأنوار 72/199/27)
♨️وَ قَالَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ: خَيْرٌ مِنَ اَلْخَيْرِ فَاعِلُهُ، وَ أَجْمَلُ مِنَ اَلْجَمِيلِ قَائِلُهُ، وَ أَرْجَحُ مِنَ اَلْعِلْمِ حَامِلُهُ، وَ شَرٌّ مِنَ اَلشَّرِّ جَالِبُهُ، وَ أَهْوَلُ مِنَ اَلْهَوْلِ رَاكِبُهُ (نزهة الناظر و تنبیه الخاطر , ج۱ ص۱۴۲)
#اهل_بیت #روایت
@almorsalaat
🌀#اهل_بیت| زیارت جامعه، حاوی اسرار شیعه
🔸روايات خاصّى از امام هادى «سلاماللهعليه» نقل شده در بسيارى از موارد، حاوى اسرار شيعهاند. از جمله، در زيارت جامعۀ كبيره بسيارى از اسرار شيعه بيان شده است و بيان چنين جملات ارزشمندى، از خصوصيات و ويژگيهاى امام هادى «سلاماللهعليه» است. اين زيارت، از افتخارهاى شيعه و از معجزات علمى بزرگ امام هادى «سلاماللهعليه» است. تمام اسرار، از نظر فلسفه و عرفان و قرآن و روايات، در اين زيارت نهفته است. افتخار شيعه به اسرار اوست و همۀ اين اسرار، در زيارت جامعۀ كبيره وجود دارد.
🔸اهميّت اين زيارت به قدرى است كه مرحوم علامۀ مجلسى اوّل «قدّسسرّه» ميفرمايد: در «سر من راى» وقتى خدمت امام زمان «ارواحنافداه» مشرّف شدم، در مضجع شريف امام هادى و امام عسكرى «سلاماللهعليهما» مدّاح وار در حال خواندن زيارت جامعه بودم و ايشان گوش ميكردند و توجّه داشتند، سپس فرمودند: «نعمت الزيارة - اين زيارت، خوب زيارتى است». گفتم: آقا از جدّتان امام هادى «سلاماللهعليه» است؟ ايشان به قبر منوّر امام هادى «سلاماللهعليه» اشاره كردند و فرمودند: آرى.
🔸لذا علامه مجلسى دوّم «قدّسسرّه» ميفرمايد: اين زيارت جامعه، از نظر سند و دلالت، صحيحترين روايات است. دلالت مثل اين زيارت نداريم و سندش هم صحيح است، زيرا آقا امام زمان «ارواحنافداه» اين زيارت را امضاء كردهاند و آن را دوست دارند.
🔸اگر كسى بتواند در صبحگاه، زيارت جامعه را بخواند، خيلى عالى است و در بركت آن روز، فوقالعاده اثر دارد. مداومت بر اين زيارت، هم براى دنيا و هم براى آخرت و هم براى رابطه با امام زمان «ارواحنافداه» مفيد و مؤثّر است. از همگان مخصوصاً جوانها تقاضا دارم كه زيارت جامعه را هر روز بخوانيد و يا لاأقل يك روز در هفته، يا در روز جمعه بخوانيد كه به تعبير امام زمان «ارواحنافداه» خوب زيارتى است.
📚آیت الله مظاهری، دروس اخلاق، ج۶ ص۷۹
@almorsalaat
📝#رسائل| رسائل مرحوم شیخ متن تولید و تاسیس است.
❇️مروری مختصر بر کتاب القطع رسائل
📝 احسان چینی پرداز
◽️مرحوم شیخ در کتاب شریف رسائل تبویب کتاب خود را بر اساس حالات سه گانه مکلف قرار داده و با کتاب القطع شروع می کنند.
◽️نسبت به علت این تبویب باید گفت در علم کلام علاوه بر اثبات مبدأ و معاد، نبوت و ضرورت آن هم به اثبات رسید. لازمه نبوت بیان برنامه سعادت بشر توسط نبی است. اما علاوه بر این خاتمیت نبی اکرم هم به اثبات رسید در حالی که خاتمیت با بیان تک به تک جزئیات مسائل مورد نیاز بشر سازگاری ندارد مگر اینکه آن نبی خاتم ابدی باشد و تا یوم القیامه زنده باشد که البته ابدی بودن او امری غیر عقلائی است.
◽️از اینجا است که قاعده عقلائی به نام « علینا القاءالاصول و علیکم أن تفرعوا» به وجود می آید. یعنی نبی خاتم که مدت عمر مشخصی دارد، آنچه که بیان می کند به گونه ای است که مشتمل بر جمیع ما یحتاج بشر می باشد تا در اعصار آینده به وسیله « علیکم أن تفرعوا» مسائل مستحدثه استخراج شود.اما تمام مسیر رسیدن به آن برنامه سعادت که مد نظر نبی مکرم اسلام است باید بر طریق حجیت باشد.
◽️در علم کلام حجیت ادله اربعه یعنی کتاب و سنت و اجماع و عقل اثبات میشود که البته حجیت آن بالمعنی اللغوی یعنی ما یصح الاحتجاج به می باشد و بعد از آن است که وارد علم اصول میشویم تا به وسیله اثبات حجج ثانویه به آن ادله راه یابیم.
◽️لذا اگر کسی موضوع علم اصول را ادله اربعه بما هی هی بداند نباید به او اشکال کرد که اگر ادله بما هی هی باشد دیگر اربعه بودن آن معنا ندارد؛ زیرا اربعه بودن آن در علم کلام اثبات میشود و به خاطر فاصله ای که میان زمان نبی مکرم اسلام تا زمان حاضر رخ داده و جامعه کاملا متحول شده است برای کشف آن برنامه سعادت باید از طرق حجت و معتبره ای که در علم اصول اثبات میشود استفاده کرد.
◽️از اینجا است که با قاعده ای به نام « کل ما بالعرض لابد بأن ینتهی الی ما بالذات» مواجهه میشویم.
◽️در این قاعده که در باب مبادی اقیسه منطق نسبت به اعتقاد جازم جاری شد، مراد از « بالعرض» ، واسطه در عروض نیست یعنی مراد بالعرض و المجاز نیست بلکه مراد از بالعرض، بالتبع است یعنی اتصاف موضوع به محمول مجازی نیست.
◽️مرحوم شیخ می فرمایند که قاعده در باب حجج همان قاعده کل ما بالعرض است. یعنی آنچه که حجیت آن ذاتی است و لا ینفک از آن است، پای ثابت این خانه قرار گرفته و هر آنچه که بخواهد حجت شود باید بازگشت به این حجت ذاتی داشته باشد و اساسا تولید حجت جز از طریق بازگشت به آن ممکن نخواهد بود لذا است که شروع این کتاب شریف هم با کتاب القطع می باشد.
◽️اما سوالی که نسبت به تبویب مرحوم شیخ به وجود می آید این است که سرنوشت مباحث الالفاظ چه شد؟
◽️در جواب باید گفت که این سوال ناشی از خلط نظامات اصولی است. این سوال در واقع مولود تفکر مرحوم آخوند است زیرا سائل مسلم می داند که باب الفاظ و یا باب ملازمات عقلیه داخل در علم اصول است حال سوال می کند که در کجای اصول باید از آن بحث کنیم و چه تعریف و چه موضوع و چه غایتی برای اصول بگوییم که شامل آنها هم بشود. با همین تفکر است که مرحوم مظفر به تعریف صاحب قوانین و صاحب فصول اشکال کرد که هر دو مباحث الالفاظ را خارج از علم اصول کرده اند.
◽️این در حالی است که شیخ هم مانند صاحب قوانین و صاحب فصول این مسلم را قبول ندارد بلکه این مساله از بعد از آخوند مسلم شده است. البته مراد این نیست که بحث از مباحث الفاظ در علم اصول نشود چه اینکه قوانین و معالم هم بحث از صیغه افعل و صیغه لا تفعل کرده اند بلکه نزاع در وجود بابی به نام « باب الالفاظ» به عنوان بابی مستقل و جدا آن هم قبل از حجج می باشد که البته مقبول نیست.
◽️در نظام اصولی شیخ، مساله حجیت مساله مهمی است و اساس علم اصول را همین شکل داده است. متاسفانه کثیری گمان کرده اند که شیخ حجیت را به معنای منطقی دیده است در حالی که این چنین نیست. توضیح:
◽️مخاطب شارع انسان بما هو انسان (بدون لحاظ عناوین خاص بشری)، می باشد به همین خاطر شارع باید با زبان مشترک بین همه انسان ها سخن بگوید، لذا شارع از لسان عوام الناس استفاده می کند تا برای همه قابل فهم باشد و حتی اگر قرار است با قاعده ای از قواعد عقلائی مخالفت شود این مخالفت هم باید بر اساس طریق عقلاء صورت گیرد و الا قابل فهم و هضم برای آنها نخواهد بود.
◽️حجیت امر عقلائی است و هر امر عقلائی در محیط خود، حجت می باشد. البته حجیت تنها یک معنا دارد و آن هم « ما یصح الاحتجاج به» می باشد که همان حجیت لغوی و عقلائی است. این حجیت می تواند در محیط های مختلف عقلاء مصادیق متعددی پیدا کند.توضیح:
◽️یک محیط خاص از عقلاء محیط علماء است. اگرچه این محیط هم به حسب هر علمی، بخشهای متعدد و متفاوتی دارد اما چون منطق خادم العلوم است درجمیع علوم، سیر فکری و زبان مشترک، قواعد منطق است.
◽️مشخص است که منطق هم باحدوسط کار می کند.لذا مصداق حجیت یعنی ما یصح الاحتجاج به در فضای علوم از جمله علم اصول، حدوسط است. با این توضیح حدوسط اساسا معنایی در عرض معنای لغوی حجیت نیست.
◽️حال شیخ می فرمایند که چون حجیت قطع ذاتی است حجیت آن نمی تواند به معنای حدوسط یعنی همان حجیت امارات باشد. به عبارت دیگر قطع اختصاص به محیط علماء از عقلاء ندارد بلکه در جمیع جوامع و جمیع محیط های عقلائی جریان دارد. به خاطر همین عام بودن و همین شمولی که دارد نمی تواند محکوم به حجیت به معنای حدوسط که مختص به محیط خاصی از عقلاء است، باشد.
◽️مرحوم شیخ بعد از تحقیق مساله قطع، برای دفع توهماتی که ممکن است به عنوان اشکال نسبت به حجیت ذاتی قطع مطرح شود مباحثی را ذیل « تنبیهات قطع» به عنوان مصادیق قطع بیان میکنند و در هر یک ضابطه حجیت ذاتی قطع را پیاده می کنند.
◽️اما متاسفانه کتب اصولی متاخر بالتبع کفایه، عنوان «تنبیه» را از این مباحث حذف کرده و هر یک از مباحث این باب را مستقلا مطرح کردند که البته منجر به توالی فاسد متعددی شده است.
♨️ یکی از ثمرات نامیمون این مساله برداشت اشتباه از تنبیه دوم قطع یعنی « القطع الحاصل من المقدمات العقلیه» است که بسیاری از اصولیین گمان کرده اند مراد این عبارت « العقل بمعنی القطع» است لذا عنوان بحث را « حجیه العقل» قرار دادند؛ مرحوم مظفر هم به همین اشتباه افتاده و تصریح می کند: قد یستشکل علی اسم الدلیل علی العقل فهو حجه بمعنی القطع.
◽️این در حالی است که جمله « فی القطع الحاصل من المقدمات العقلیه» به خوبی نشان می دهد که عقل مرادف با قطع نیست بلکه عقل دو حکم دارد یک حکم قطعی دارد و یک حکم ظنی و غیر قطعی. به عبارت دیگر قیود این عنوان احترازی بوده لذا عنوان « الظن الحاصل من المقدمات العقلیه» در باب انسداد مطرح میشود.
◽️جالب اینکه خود مرحوم شیخ بعد از بیان مختار خود در مساله حجیت قطع حاصل از مقدمات عقلیه، به کلام سید صدر در شرح وافیه می رسند و در جواب به کلام او #صراحتا بین مدرَکات قطعی عقل با مدرکات ظنی آن تفکیک کرده و قیاس را از صغریات ظنی عقل معرفی می کنند.
❇️مقصود این است که رسائل و کفایه متن تولید نظریه و تاسیس مدرسه اصولی هستند و اساس نظرات اصولی متاخر ریشه در این دو کتاب دارد، لذا مهم این است که تلاش متعلم صرف تحصیل دقیق مراد جدی شیخ و آخوند بشود و اندیشه دیگر اصولیین به ایشان تحمیل نشود تا سازمان اصولی آنها را آنچنان که هست دریافت کند.
#اصول #رسائل #پای_درس_استاد
@almorsalaat
المرسلات
📣دوره آموزش شیعه شناسی تبیین گفتمان تشیع در عصر جمهوری اسلامی 🎙اساتید حضرات آیات و حجج اسلام: تحری
📣#اطلاعیه| دوره آموزش شیعه شناسی: تبیین گفتمان تشیع در عصر جمهوری اسلامی
✅موضوع: امتداد امامت
🎙استاد علی فرحانی
⏰6 مرداد ماه1400، ساعت 14:30 الی 18:30
📌شرکت حضوری: تهران مدرسه مروی
📌شرکت مجازی: ih-sc.ir
@almorsalaat
♨️#غدیر| #ولایتی که در روز غدیر برای امیرالمومنین جعل شد، به معنای حکومت و به قصد اجرای عدالت است. اما مقامات معنوی امیرالمومنین سبب شد که این منصب برای او جعل شود.
🔹مسئله غدیر، مسئلهای نیست که بنفسه برای حضرت امیر یک مسئلهای پیش بیاورد، حضرت امیر مسئله غدیر را ایجاد کرده است. آن وجود شریف که منبع همه جهات بوده است، موجب این شده است که غدیر پیش بیاید. غدیر برای ایشان ارزش ندارد؛ آن که ارزش دارد خود حضرت است که دنبال آن ارزش، غدیر آمده است.
🔹خدای تبارک و تعالی که ملاحظه فرموده است که در بشر بعد از رسول الله کسی نیست که بتواند عدالت را به آن طوری که باید انجام بدهد، آن طوری که دلخواه است انجام بدهد مامور میکند رسول الله را که این شخص را که قدرت این معنا را دارد که عدالت را به تمام معنا در جامعه ایجاد کند و یک حکومت الهی داشته باشد، این را نصب کن. نصب حضرت امیر به خلافت این طور نیست که از مقامات معنوی حضرت باشد؛ مقامات معنوی حضرت و مقامات جامع او این است که غدیر پیدا بشود.
🔹و اینکه در روایات ما و از آن زمان تا حالا این غدیر را آن قدر ازش تجلیل کردهاند، نه از باب اینکه حکومت یک مسئلهای است، حکومت آن است که حضرت امیر به ابن عباس میگوید که «به قدر این کفش بیقیمت هم پیش من نیست» آنکه هست اقامه عدل است. آن چیزی که حضرت امیر- سلام الله علیه- و اولاد او میتوانستند در صورتی که فرصت بهشان بدهند، اقامه عدل را به آن طوری که خدای تبارک و تعالی رضا دارد انجام بدهند، اینها هستند، لکن فرصت نیافتند. زنده نگه داشتن این عید نه برای این است که چراغانی بشود و قصیدهخوانی بشود و مداحی بشود، اینها خوب است، اما مساله این نیست. مساله این است که به ما یاد بدهند که چطور باید تبعیت کنیم، به ما یاد بدهند که غدیر منحصر به آن زمان نیست، غدیر در همه اعصار باید باشد و روشی که حضرت امیر در این حکومت پیش گرفته است باید روش ملتها و دستاندرکاران باشد.
🔹قضیه غدیر، قضیه جعل حکومت است، این است که قابل نصب است و الّا مقامات معنوی قابل نصب نیست یک چیزی نیست که با نصب آن مقام پیدا بشود؛ لکن آن مقامات معنوی که بوده است و آن جامعیتی که برای آن بزرگوار بوده است، اسباب این شده است که او را به حکومت نصب کنند و لهذا، میبینیم که در عرض صوم و صلاه و امثال اینها میآورد و ولایت مجری اینهاست. ولایتی که در حدیث غدیر است به معنای حکومت است، نه به معنای مقام معنوی. و حضرت امیر را همان طوری که من راجع به قرآن عرض کردم که قرآن- در روایات است این- نازل شده است به منازل مختلف، کلیاتش سبع و الی سبعین و الی زیادتر، تا حالا رسیده است به دست ماها به صورت یک مکتوب، حضرت امیر هم این طور است، رسول خدا هم این طور است. مراحل طی شده است، تنزل پیدا کرده است. از وجود مطلق تنزل پیدا کرده است، از وجود جامع تنزل پیدا کرده است و آمده است پایین تا رسیده است به عالم طبیعت، در عالم طبیعت این وجود مقدس و آن وجود مقدس و اولیای بزرگ خدا.
🔹بنا بر این، اینکه حدیث غدیر را ما حساب کنیم که میخواهد یک معنویتی را برای حضرت امیر یا یک شانی برای حضرت امیر درست کند نیست. حضرت امیر است که غدیر را به وجود آورده است، مقام شامخ اوست که اسباب این شده است که خدای تبارک و تعالی او را حاکم قرار بدهد.
📌پ.ن: توضیحات امام در مسئله غدیر و نسبت آن با امیرالمومنین، بسیار قابل توجه است و متاسفانه کمتر از این منظر نگاه می شود. در توضیح حضرت امام، امیرالمومنین بسیار بسیار بزرگتر از غدیر است.
#اهل_بیت
@almorsalaat
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 #ببینید: سلسله جلسات #خلافت_جمعی_انسان
👈قسمت اول
🔰استاد علی فرحانی
🔹این جلسات سال گذشته به مناسبت عید غدیر، توسط ستاد مردمی غدیر تهیه شده است.
#پای_درس_استاد #استاد_علی_فرحانی
#اهل_بیت #عید_غدیر
@almorsalaat
هدایت شده از المرسلات
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 #ببینید: سلسله جلسات #خلافت_جمعی_انسان
👈قسمت دوم
🔰استاد علی فرحانی
🔹این جلسات به مناسبت عید غدیر، توسط ستاد مردمی غدیر تهیه شده است.
📌مشاهده در اینستاگرام👇
instagram.com/tv/CDMZ3zsHs4O/?igshid=1jay0itc4f62n
📌مشاهده در آپارات
aparat.com/v/EGrUJ
#پای_درس_استاد #استاد_علی_فرحانی
#اهل_بیت #عید_غدیر
@almorsalaat
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
♨️#اهل_بیت| بعد از غدیر از خودتان بترسید نه از کفار!
⭕️ کانال رسمی «بنیاد شهید مطهری»
@motahari_ir
# اندیشه_مطهر
@almorsalaat
🔹زیارت امین الله از اعمال شب عیدغدیر
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَمِینَ اللهِ فِی أَرْضِهِ وَ حُجَّتَهُ عَلَى عِبَادِهِ (السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ)، أَشْهَدُ أَنَّکَ جَاهَدْتَ فِی اللهِ حَقَّ جِهَادِهِ وَ عَمِلْتَ بِکِتَابِهِ وَ اتَّبَعْتَ سُنَنَ نَبِیِّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ حَتَّى دَعَاکَ اللهُ إِلَى جِوَارِهِ فَقَبَضَکَ إِلَیْهِ بِاخْتِیَارِهِ وَ أَلْزَمَ أَعْدَاءَکَ الْحُجَّةَ مَعَ مَا لَکَ مِنَ الْحُجَجِ الْبَالِغَةِ عَلَى جَمِیعِ خَلْقِهِ اللهُمَّ فَاجْعَلْ نَفْسِی مُطْمَئِنَّةً بِقَدَرِکَ رَاضِیَةً بِقَضَائِکَ مُولَعَةً بِذِکْرِکَ وَ دُعَائِکَ مُحِبَّةً لِصَفْوَةِ أَوْلِیَائِکَ مَحْبُوبَةً فِی أَرْضِکَ وَ سَمَائِکَ صَابِرَةً عَلَى نُزُولِ بَلائِکَ [شَاکِرَةً لِفَوَاضِلِ نَعْمَائِکَ ذَاکِرَةً لِسَوَابِغِ آلائِکَ] مُشْتَاقَةً إِلَى فَرْحَةِ لِقَائِکَ مُتَزَوِّدَةً التَّقْوَى لِیَوْمِ جَزَائِکَ مُسْتَنَّةً بِسُنَنِ أَوْلِیَائِکَ مُفَارِقَةً لِأَخْلاقِ أَعْدَائِکَ مَشْغُولَةً عَنِ الدُّنْیَا بِحَمْدِکَ وَ ثَنَائِکَ
اللهُمَّ إِنَّ قُلُوبَ الْمُخْبِتِینَ إِلَیْکَ وَالِهَةٌ وَ سُبُلَ الرَّاغِبِینَ إِلَیْکَ شَارِعَةٌ وَ أَعْلامَ الْقَاصِدِینَ إِلَیْکَ وَاضِحَةٌ وَ أَفْئِدَةَ الْعَارِفِینَ مِنْکَ فَازِعَةٌ وَ أَصْوَاتَ الدَّاعِینَ إِلَیْکَ صَاعِدَةٌ وَ أَبْوَابَ الْإِجَابَةِ لَهُمْ مُفَتَّحَةٌ وَ دَعْوَةَ مَنْ نَاجَاکَ مُسْتَجَابَةٌ وَ تَوْبَةَ مَنْ أَنَابَ إِلَیْکَ مَقْبُولَةٌ وَ عَبْرَةَ مَنْ بَکَى مِنْ خَوْفِکَ مَرْحُومَةٌ وَ الْإِغَاثَةَ لِمَنِ اسْتَغَاثَ بِکَ مَوْجُودَةٌ [مَبْذُولَةٌ] وَ الْإِعَانَةَ لِمَنِ اسْتَعَانَ بِکَ مَبْذُولَةٌ [مَوْجُودَةٌ] وَ عِدَاتِکَ لِعِبَادِکَ مُنْجَزَةٌ وَ زَلَلَ مَنِ اسْتَقَالَکَ مُقَالَةٌ وَ أَعْمَالَ الْعَامِلِینَ لَدَیْکَ مَحْفُوظَةٌ وَ أَرْزَاقَکَ إِلَى الْخَلائِقِ مِنْ لَدُنْکَ نَازِلَةٌ وَ عَوَائِدَ الْمَزِیدِ إِلَیْهِمْ وَاصِلَةٌ وَ ذُنُوبَ الْمُسْتَغْفِرِینَ مَغْفُورَةٌ وَ حَوَائِجَ خَلْقِکَ عِنْدَکَ مَقْضِیَّةٌ وَ جَوَائِزَ السَّائِلِینَ عِنْدَکَ مُوَفَّرَةٌ وَ عَوَائِدَ الْمَزِیدِ مُتَوَاتِرَةٌ وَ مَوَائِدَ الْمُسْتَطْعِمِینَ مُعَدَّةٌ وَ مَنَاهِلَ الظِّمَاءِ [لَدَیْکَ] مُتْرَعَةٌ اللهُمَّ فَاسْتَجِبْ دُعَائِی وَ اقْبَلْ ثَنَائِی وَ اجْمَعْ بَیْنِی وَ بَیْنَ أَوْلِیَائِی بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ فَاطِمَةَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ إِنَّکَ وَلِیُّ نَعْمَائِی وَ مُنْتَهَى مُنَایَ وَ غَایَةُ رَجَائِی فِی مُنْقَلَبِی وَ مَثْوَایَ
أَنْتَ إِلَهِی وَ سَیِّدِی وَ مَوْلایَ اغْفِرْ لِأَوْلِیَائِنَا وَ کُفَّ عَنَّا أَعْدَاءَنَا وَ اشْغَلْهُمْ عَنْ أَذَانَا وَ أَظْهِرْ کَلِمَةَ الْحَقِّ وَ اجْعَلْهَا الْعُلْیَا وَ أَدْحِضْ کَلِمَةَ الْبَاطِلِ وَ اجْعَلْهَا السُّفْلَى إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
@almorsalaat
المرسلات
🔹زیارت امین الله از اعمال شب عیدغدیر السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَمِینَ اللهِ فِی أَرْضِهِ وَ حُجَّتَهُ
چقدر معانی بلندی در این دعا نهفته است.
آنچه به ذهن قاصر بنده میرسد این است که شاید به جرئت بتوان گفت که میتوان ماحصل و عصاره رساله الولایه علامه طباطبایی را از فقره ای که میفرماید: "مَشْغُولَةً عَنِ الدُّنْیَا بِحَمْدِکَ وَ ثَنَائِکَ" استخراج کرد. رزقنا الله و ایاکم.
محسن ابراهیمی
@almorsalaat
المرسلات
🔹زیارت امین الله از اعمال شب عیدغدیر السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَمِینَ اللهِ فِی أَرْضِهِ وَ حُجَّتَهُ
نماز ۱۲رکعتی از اعمال شب عید غدیر از کتاب اقبال سید بن طاووس
ذكر صفة هذه الصلاة في ليلة الغدير:
و هي اثنتي عشرة ركعة، لا يسلّم إلّا في أخراهنّ و يجلس بين كلّ ركعتين، و يقرء في كلّ ركعة الحمد و «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» عشر مرات، و آية الكرسي مرّة، فإذا أتيت الثانية عشر فاقرء فيها الحمد سبع مرات و «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» سبع مرات، و اقنت و قل:
لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ، يُحْيِي وَ يُمِيتُ وَ يُمِيتُ وَ يُحْيِي، وَ هُوَ حَيٌّ لا يَمُوتُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ.
و تركع و تسجد و تقول في سجودك عشر مرات:
سُبْحانَ مَنْ أَحْصى كُلَّ شَيْءٍ عِلْمُهُ، سُبْحانَ مَنْ لا يَنْبَغِي التَّسْبِيحُ الّا لَهُ، سُبْحانَ ذِي الْمَنِّ وَ النِّعَمِ، سُبْحانَ ذِي الْفَضْلِ وَ الطَّوْلِ، سُبْحانَ ذِي الْعِزَّةِ وَ الْكَرَمِ. اسْأَلُكَ بِمَعاقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِكَ، وَ مُنْتَهىَ الرَّحْمَةِ مِنْ كِتابِكَ، وَ بِالاسْمِ الاعْظَمِ وَ كَلِماتِكَ التّامَّةِ انْ تُصَلِّيَ عَلى مُحَمَّدٍ رَسُولِكَ وَ اهْلِ بَيْتِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ وَ انْ تَفْعَلَ بِي كَذا وَ كَذا، انَّكَ سَمِيعٌ مُجِيبٌ.
@almorsalaat
🌀#غدیر| معرفی مقاله: "الغدیر" و وحدت اسلامی
🔻رهبرانقلاب: مسأله غدیر میتواند مایه وحدت باشد؛ همچنان که مرحوم آیةاللَه شهید مطهری مقالهای با عنوان «الغدیر و وحدت اسلامی» دارد. او کتاب الغدیر را - که درباره مسائل مربوط به غدیر است - یکی از محورهای #وحدت اسلامی میداند که درست هم هست. ممکن است به نظر عجیب بیاید، اما واقعیت مطلب همین است. خودِ مسأله غدیر، غیر از جنبهای که شیعه آن را به عنوان اعتقاد قبول کرده است - یعنی حکومت منصوب امیرالمؤمنین علیهالصلاةوالسلام از طرف پیامبر که در حدیث غدیر آشکار است - اصل مسأله ولایت هم مطرح شده است. این دیگر شیعه و سنی ندارد. اگر امروز #مسلمانان جهان و ملتهای کشورهای اسلامی، شعار ولایت اسلامی سر دهند، بسیاری از راههای نرفته و گرههای ناگشوده امت اسلامی باز خواهد شد و مشکلات کشورهای اسلامی به حل نزدیک خواهد گشت. ۷۹/۰۱/۰۶
📖لینک مطالعه مقاله👇
http://mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=424&BookArticleID=130896&Change=Prev
#اندیشه_مطهر #اهل_بیت #کلام_ولی #کتابخانه_مجازی
@almorsalaat
المرسلات
#معرفی_کتاب 📚ولاءها و ولایت ها 🔰استاد شهید مطهری 🔸همینطور که از نام این کتاب پیداست، این کتاب در
👆👆معرفی و دانلود کتاب ولاءها و ولایت ها
المرسلات
🔉🔉 #شرح_کتاب: ولاءها و ولایت ها 🔰حجت الاسلام سید مجتبی جواهری ♦️این کتاب در اصل مقاله ای از استاد
👆👆صوت جلسات تدریس کتاب ولاءها و ولایت ها توسط حجت الاسلام جواهری
المرسلات
♨️حقیقت #ولایت در قرآن در نگاه علامه طباطبایی بر اساس تفسیر المیزان 🔰استاد علی فرحانی این جلسه، بی
👆👆سخنرانی استاد علی فرحانی با موضوع حقیقت ولایت در قرآن
المرسلات
#معرفی_کتاب 📚امامت و رهبری 🔰استاد شهید مطهری 🔹این کتاب در واقع تبیین نظریه شیعه در مسئله امامت اس
👆👆معرفی کتاب امامت و رهبری اثر شهید مطهری
هدایت شده از افق مبین||سید محمد هاشمی
☀️ نگاهی کوتاه به حیث تکوینی مساله «امامت» در اندیشه علامه طباطبایی
🖊 سید محمد هاشمی
🔰 جایگاه مساله امامت
🔺 امامت در اندیشه علامه طباطبایی قرائت و جایگاه خاصی دارد و با هدایت تکوینی و امری انسان پیوند می¬خورد. به این معنا می¬توان امامت را به نوعی مهم¬ترین عنصر در هدایت انسان به سمت مقصد دانست زیرا امامت در بیان علامه طباطبایی با مساله «ولایت» عجین است. ایشان امام را رساننده عموم انسان¬ها به مرتبه «ولایت» - که کمال نهایی انسان است - می¬داند.
البته امام می¬تواند محل جمع مسئولیت¬ها و مقام¬های دیگری مانند حاکمیت، مرجعیت در تبیین معارف دینی و تبلیغ شریعت هم باشد. علامه طباطبایی نیز به این شؤون برای امام اشاره کرده¬است:
«بنابر جهاتى كه شمرده شد امامت و پيشوايى دينى در اسلام از سه جهت ممكن است مورد توجه قرار گيرد: از جهت حكومت اسلامى واز جهت بيان معارف و احكام اسلام واز جهت رهبرى و ارشاد حيات معنوى.
ولی در اینجا بیشتر به جنبه ملکوتی و امری امامت که هدایت تکوینی است، می¬پردازیم که به عاملیتِ امری قرابت بیشتری دارد.» (شیعه در اسلام، ص 150)
🔰 حقیقت «امامت» و تفاوت آن با «نبوت»
🔺 علامه طباطبایی در ضمن تفسیر آیه 124 سوره بقره و داستان ابتلای حضرت ابراهیم (ع) به مساله امامت و جایگاه آن در هندسه معرفت دینی اشاره می¬کند. ایشان بیان این آیه و سایر آیاتِ قرآن را دالّ بر تفاوت ماهوی حقیقت «امامت» و «نبوت» می¬داند. به نظر ایشان «امامت» همواره در قرآن همراه با نوعی هدایتِ خاص آمده¬است. بر این اسای در قرآن، هدایتِ مربوط به امامت همواره در کنار «امر» الهی قرار دارد که از قبیل ایجادِ تکوینی و مجرد الهی و بدون فرآیندهای مادی است. به همین دلیل این نوع هدایت با آنچه رهاورد نبوت است و به قانون و تشریع و «باید» و «نباید» مربوط می¬شود و هدایت تشریعی نام گرفته متفاوت است. (الميزان في تفسير القرآن، ج1، ص: 271 و الميزان في تفسير القرآن، ج14، ص: 304)
🔺ایشان باطنِ رهاورد نبوت – یعنی دین - را ولایت و رسیدن انسان به بالاترین کمال می¬داند که قافله سالار آن امام است. یعنی همانگونه که سازمان هدایت تشریعی و قانونی الهی قائم به نبی است، سازمان هدایت باطنی و مساله ولایت نیز قائم به امام است و از آنجا که ولایت باطن دین و نبوت است، امامت نیز به نوعی باطن و حقیقت حرکت انبیاء است (رسالت تشيع در دنياى امروز، ص: 104 و بررسى هاى اسلامى، ج2 ص203) :
«از بيان گذشته، روشن شد كه نبوّت يك واقعيّتى است كه احكام دينى و نواميس خدايى مربوط به زندگى را بهدست آورده و به مردم مىرساند، ولايت واقعيّتى است كه در نتيجه عمل به فرآوردههاى نبوّت و نواميس خدايى در انسان به وجود مىآيد. به عبارت ديگر، نسبت ميان نبوّت و ولايت، نسبت ظاهر و باطن است و دين كه متاع نبوّت است، ظاهر ولايت، و ولايت باطن نبوّت مىباشد.» (شیعه، ص 158)
بر این اساس علامه طباطبایی امام را این گونه معرفی می کند:
«كسى كه حامل درجات قرب و امير قافله اهل ولايت بوده و رابطه انسانيّت را با اين واقعيّت حفظ مىكند، در لسان قرآن،" امام" ناميده مىشود." امام" يعنى كسى كه از جانب حق سبحانه، براى پيشروى صراط ولايت، اختيار شده و زمام هدايت معنوى را در دست گرفته، و انوار ولايت كه به قلوب بندگان حق مىتابد، اشعّه و خطوط نورى هستند از كانون نورى كه پيش اوست، و موهبتهاى معنوى متفرّقه، جوىهايى هستند متّصل به درياى بىگرانى كه نزد وى مىباشد. معنى امامت در قرآن كريم همين است، و البتّه امامت غير از خلافت و وصايت و حكومت و رياست دين و دنيا است. » (شیعه، ص 159)
🔺 هر آنچه بیان شد در تفاوت حقیقتِ مقام امامت و مقام نبوت بود. اما این که این دو مقام در یک فرد جمع شوند هم ممکن است و هم به نص قرآن و سنت در مورد برخی انبیاء مانند حضرت ابراهیم (ع) و پیامبر اسلام (ص) و جمع دیگری از انبیاء رخ داده¬است. پس تفاوت مقام امامت و نبوت لزوما به معنای تباین مصداقی امام و نبی نیست. (الميزان في تفسير القرآن، ج14، ص: 304)
🔺 علامه طباطبایی معتقد است که اهل بیت علیهم السلام – که همه دارای مقام امامت هستند – مصداق «مطهرون» در آیه 79 سوره واقعه¬اند و به حقیقت قرآن که «ام الکتاب» و «کتاب مکنون» است دسترسی غیبی دارند. به همین دلیل حقیقت ملکوتی قرآن به دست اهل بیت می¬آید و اینگونه باطن هدایت تشریعی اسلام نزد امام حاضر است. و از همین جهت است که امام عالم به تاویل کتاب الهی است.
ادامه 👇👇👇👇
هدایت شده از افق مبین||سید محمد هاشمی
ادامه پست قبل ☝️☝️☝️
🔰 هدایت تکوینیِ امام
🔺 پیش از این بیان شد که هدایتِ امام از قبیل امر الهی و حقیقیتِ «کن فیکون» و «ملکوت سماوات» است که واحد است و فرآیند زمانی ندارد. بر اساس آنچه پیش از این نیز گفته شده، جنبه امری عالم در مقابل جنبه خلقی و مادی قرار دارد. از آنجا که در قرآن همواره حقیقت امامت در کنار هدایتِ امری قرار گرفته، علامه طباطبایی «امر» الهی را در واقعیت عالم همراه امام می¬داند و بر اساس آن نوعی ولایت و هدایت از جانب امام بر مردم تصویر می¬کند. این هدایت بر خلاف راهنماییِ تشریعی، طالب هدایت را تکوینا و واقعا به مطلوب می رساند و به عبارت دیگر این هدایت «ارائه الطریق» نیست – که شأن نبی است - بلکه «الایصال الی المطلوب» است:
«و بالجملة فالإمام هاد يهدي بأمر ملكوتي يصاحبه، فالإمامة بحسب الباطن نحو ولاية للناس في أعمالهم، و هدايتها إيصالها إياهم إلى المطلوب بأمر الله دون مجرد إراءة الطريق الذي هو شأن النبي و الرسول و كل مؤمن يهدي إلى الله سبحانه بالنصح و الموعظة الحسنة» (الميزان في تفسير القرآن، ج1، ص: 272)
🔺 بر این اساس امام کسی است که انسان ها را منزل به منزل به سمت کمال نهایی یعنی «الله» رهبری کرده، حرکتِ تکوینی می¬دهد. او قافله سالار استکمالِ انسان است و چون انسان همواره نیاز به حرکت به سمت مقصود دارد و فطرت او بر این اساس قرار گرفته است، همواره باید امامی در هر زمانی در عالم وجود داشته باشد. (الميزان في تفسير القرآن، ج1، ص: 273 و ج14، ص: 304)
🔺 این نگاه «امام» را در مرکز مسیر معنوی تمام عالم قرار می¬دهد و همه مریدان اسرار عالم و علاقه¬مندان به معنویت را در پی او به صف می¬کند. به همین دلیل است که علامه طباطبایی منشا تمامی نگاه¬های معنوی عالم اسلام را جریان فکری شیعه و تئوری امامت می¬داند. نشانه این مطلب آن است که عموم فرق متصوفه – گرچه به جهت فقهی و کلامی شیعه نامیده¬نشوند – خود را به جهت معنوی متصل به امیرالمومنین (ع) می¬دانند. (شیعه، ص 71 و رسالت تشيع در دنياى امروز، ص: 94)
🔺 پس نتیجه این است که امام محور و مرکز حرکت معنوی عالم در هر عصری است و هر کس در شعاع هدایت او قرار گیرد به قدر تلاش و وسع، مراتبی از این درجات معنوی را حائز می¬شود:
«معلوم مىشود كه كمال اين حيات معنوى و سعادت علمى، به نحو اصالت مقام امام و شخصيت معنوى پيشواى وقت مىباشد و به نحو وراثت و تبعيت غذاى معنوى شيعه و پيروان امام است كه در صراط ولايت افتاده و در مسير بندگى پاى به جاى پاى «امام» گذاشته طريقه وى را دنبال كنند.» (رسالت تشيع در دنياى امروز، ص: 109)
🔺 در اندیشه¬ی اسلامی هدایت الهی ابتدا نصیب امام می¬شود و سپس این هدایت از او به سایر انسان¬ها می-رسد. بنابراین او واسطه¬ی وصول فیض امریِ الهی به بشریت است. (الميزان في تفسير القرآن، ج14، ص: 304)
🔰 احاطه امام بر قلوب و اعمال انسان
🔺 بر اساس آنچه از حقیقت هدایتِ تکوینی امام گفته شد معلوم می¬شود که امام باید بر جنبه امری عالم که جنبه باطنیِ ظواهر عالم است احاطه داشته باشد. بر همین اساس به نظر علامه طباطبایی امام علاوه بر ظاهر، بر باطنِ حرکت کمالی انسان که حقیقت قلب و اعمال اوست کاملا احاطه دارد و اساسا حقیقتِ امام، باطنِ مساله هدایت است و چون قلب و عمل نیز مانند سایر حقایق عالم ماده ظاهر و باطن و ملکوتی دارند پس همواره در محضر امام حاضرند. اساسا امام از راه باطن به نفوس تمام انسان¬ها اشراف واتصال دارد. روایات متعدد بیان می¬کنند که اعمال انسان¬ها همواره بر امام عرضه می¬شود و او شاهد بر امت است. به همین دلیل در قیامت هر کسی به سوی امام خود خوانده می¬شود و اگر امام او حق باشد نامه اعمالش به دست راست رسیده و سعادتمند می¬گردد. البته امام حق بر تمام مردم و حتی بر ائمه باطل مُهَیمن و حاکم است و ملاک امتیاز سعادت و شقاوت در قیامت اوست. ( الميزان في تفسير القرآن، ج1، ص: 273 و ج 13 ص: 168 و شيعه در اسلام، ص: 198 و الرسائل التوحيدية، ص: 253 – 254)
#امامت
#علامه_طباطبایی
@ofoqemobin