▪️چندی است در جلسات برای گفت‌وگو حول کتاب کافی جناب کلینی تدارک کرده‌ایم، نکاتی درباب مشایخ جناب کلینی(علیهم صلوات الله) عرض می‌کنم. در خصوص بعضی از ایشان به نکات بدیعی توجه پیدا کرده‌ایم و در خصوص سایرین دست‌کم خلاصه‌ای از پژوهش‌های موجود را پیش چشم می‌آوریم. در خصوص شق اول لازم است نوشته‌هایی تدارک شود، در خصوص سایرین مقالات موجود هم قابل استفاده است. ان شاءالله به مرور مطالبی در خصوص مشایخ جناب کلینی(ره) در همین کانال منتشر خواهد شد. @konashmirrokni

🔺|نکاتی درباره انتساب رساله تشویق السالکین به مرحوم مجلسی اول(ره) 3| [نسبت تصوف و اهل‌بیت (ع) در سطوری از لوامع صاحبقرانی] چنانکه پیش از این وعده کردیم مواردی در لوامع صاحبقرانی که مناسبت دارد با جریان صوفیه را به مرور نقل خواهیم کرد. مجلسی اول(ره) در لوامع در توضیح شئون علم ائمه هدی علیهم‌السلام می‌فرماید: «و از آن جمله علم الهام است كه اعظم علوم ايشان است و ليكن عامه اين علم را تجويز مى‏كنند نسبت به بايزيد، و ابراهيم ادهم، و حسن بصرى، و امثال ايشان و انكار مى‏نمايند در ائمّه معصومين صلوات اللَّه عليهم با آن كه خود نقل نموده‏اند كه صوفيه منسوب به ايشانند، و ابو يزيد بسطامى كه معظم ايشان است اين رتبه را از سقايى خانه حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه عليه يافت و معروف كرخى از دربانى حضرت ابى الحسن على بن موسى الرّضا صلوات اللَّه عليهما يافت، و هر كه تفصيل آن خواهد بايد كه رجوع نمايد به تذكرة الأولياء شيخ عطار و شواهد النبوّة مولانا جامى بلكه روضة الصفا و حبيب السير و ساير كتب تواريخ ايشان مشحون است از معجزات و كرامات ائمه اهل البيت سلام اللَّه عليهم و بعضى از انواع علوم ايشان در اثناى اخبار اين كتاب خواهد آمد مجملا و مفصلا إن شاء اللَّه تعالى‏ .»(لوامع‌صاحبقرانی . ج۱ : ۴۱ ) چنانکه می‌بینیم اولا مجلسی اول(ره) به این مناسبت تصریح کرده‌است. ممکن است گفته شود که اینجا هم لحن مولف جدلی است و لزومی ندارد ایشان عقاید خود را آشکار کرده باشد. این البته سخن قابل تاملی است. باید در نظر داشت که : - اولا نظیر آنچه در یادداشت دوم درباره تشویق‌السالکین دیدیم، در آنجا غیر از موضع بحث که موضع جدل بود، قرینه دیگری نیز (تعبیر بحسب ظاهر) در کار بود. اما در اینجا چنین قرینه‌ای در میان نیست. -ثانیا بعید است که جریان پرمناقشه و پرحاشیه‌ای مثل صوفیه را شخصی نظیر مجلسی اول(ره) منسوب به اهل‌بیت کند صرفاً به اقتضا جدل. خصوصا که در ادامه هم تصوف را یک امرغلط و مذموم معرفی نکرده تا اهل‌بیت علیهم‌السلام را از آن مبری کند. در حالی که شیعه ولو به اقتضا جدل نسبت امرمذمومی به معصوم را بپذیرد دست آخر توضیح خواهد داد که این از باب تن دادن به عقاید طرف مقابل بوده و دامن عصمت ائمه هدی (ع) از این مطالب پاک است. نکته جالب توجه دیگر آنکه این انتساب را جناب مجلسی به صوفیه نسبت میدهد و نه علمای عامّه؛ یعنی وقتی می‌نویسد که «خود ایشان صوفیه را منتسب به اهل بیت (ع) کرده‌اند» مرادشان علمای عامه نیست، بلکه خود صوفیه است. نشانش این است که در ادامه به کتبی نظیر تذکره الاولیا شیخ عطار و شواهدالنبوه مولانا جامی استناد میکنند. این مطلب حاکی از آن است که چه‌بسا اصلا لحن این نوشته را نباید جدلی خواند، چه اگر روی سخن ایشان با عامّه بود، باید به تواریخ ایشان استناد میفرمودند و نه کتب اهل تصوف. دست‌آخر معلوم می‌شود که این جملات تاحد زیادی گویای عقیده خود مرحوم مجلسی اول(ره) درباب تصوف است. درآخر باید در نظر داشته باشیم که مضمون این مطالب مسطور در کتاب لوامع صاحبقرانی مناسبتی تمام با مضمون فرازهایی از تشویق‌السالکین دارد: " شیخ ابویزید بسطامی فخر می‌کرد به آنکه سقّا بود در خانه حضرت صادق(ع) و شیخ معروف کرخی قدّس سرّه العزیز شیعه خالص و دربان حضرت رضا(ع) بود تا از دنیا رحلت کرد."(ص93 -تصحیح انتقادی رساله تشویق السالکین) #مجلسی_اول ره #تشویق_السالکین #لوامع_صاحبقرانی #تصوف @konashmirrokni

🔺شرح دعای سحر ▪️به قلم عارف و محققی گمنام با نام فاضل خلخالی [دیروز موسسه توسعه دانش و پژوهش ایران فایل این متن را که به‌دست دکتر نجفقلی حبیبی تصحیح و تحقیق شده‌است، منتشر کرد. متن آنقدری که بنده دیده‌ام یکی از مفصل‌ترین و دقیق‌ترین شروح دعای سحر است.] @konashmirrokni

🔺|تفاوت در علائم؛ قیام و ظهور| [جستاری درباره کتاب "بررسی تحلیلی روایات نشانه‌های ظهور"] ✍حمیدرضا میررکنی‌بنادکی http://bookroom.ir/mag/content/311 #یادداشت #نقد_کتاب @konashmirrokni

▪️کتابی که در این یادداشت به بررسی آن پرداخته‌ام، از بهترین کتاب‌هایی است که در این زمینه خوانده‌ام. آنچه به عنوان نقد بر کتاب نوشته شده، از ارزش این کار نمی‌کاهد. به زعم بنده مطالعه چنین کتابی برای عموم کسانی که تعلق خاطری به حوزه مهدویت دارند حتما ضروری است.

🔺|نکاتی درباره مشایخ کافی| [۱. محمد بن اسماعیل] یکی از مشایخ مهم جناب کلینی در کتاب کافی محمد بن اسماعیل است. بیش از 600 حدیث از او در کافی موجود است و البته این عدد ممکن است در مجموع حدود17000 حدیث کافی چندان به چشم نیاید. اما باید در نظر داشت محمد بن اسماعیل حامل سنت فضل بن شاذان نیشابوری است و هر سندی که با محمد بن اسماعیل ابتدا شده، در طبقه بعدی به فضل بن شاذان رسیده است. از این رو قول به عدم وثاقت او ما را به کلی از طریقی که جناب کلینی به فضل بن شاذان و سنت حدیثی او دارد، محروم می‌کند. در جلسات گفت‌وگو درباره کتاب کافی در هفته گذشته توضیحاتی درباب محمد بن اسماعیل دادم که اینجا قصد تکرار آن ها را ندارم. اما ذیلا مواردی را جهت مطالعه علاقمندان در اختیار می‌گذارم؛ #مشایخ_جناب_کلینی #محمد_بن_اسماعیل @konashmirrokni

🔺|رساله فی محمد بن اسماعیل (شیخ بهائی)| درباره اینکه محمد بن اسماعیل چه کسی است اختلافاتی در میان است. تشخیص شیخ بهائی آن بوده است که محمد بن اسماعیلِ کافی ، محمد بن اسماعیل برمکی است. گرچه میتوان به رای جازم ادعا کرد که این محمد بن اسماعیل همان محمد بن اسماعیل بندفر(بندقی) است، اما دیدن این رساله و شیوه استدلال شیخ بهائی بسیار جالب توجه است. مخلص استدلال ایشان چنین است؛ محمد بن اسماعیلی که کلینی از او نقل میکند قاعدتا باید ثقه باشد. بنابراین باید به سراغ محمد بن اسماعیلی رفت که مورد توثیق رجالیون قرار گرفته باشد. این امر میان کسانی از جمله محمد بن اسماعیل زعفرانی و محمد بن اسماعیل برمکی دائر است. در ادامه مرحوم شیخ با دلائلی محمد بن اسماعیل برمکی را ارجح معرفی نماید. یعنی ایشان به کلی احتمال ذکر نشدن نام یک شیخ ثقه را نادیده میگیرند. دقت در این مطلب نکات فراوانی را در خصوص شیوه رجالی متاخرین دارد؛ راهی که به مرور رجال را از پژوهشی تاریخی بیرون آورد و آن را به علمی واجد قواعد با فرایندی صوری و ریاضی تبدیل کرد. #مشایخ_جناب_کلینی #محمد_بن_اسماعیل @konashmirrokni

🔺|نظر مرحوم امام خمینی در خصوص محمد بن اسماعیل| [رجحان "مرویات راوی" بر "قول رجالی" در شناخت راوی] امام خمینی(ره) کتاب مستقلی در علم رجال ننوشتند. مبانی رجالی ایشان را باید در ضمن دروس و مکتوبات فقهی ایشان جستجو کرد. یکی از مواردی که مبنا و روحیه ایشان در پژوهش رجالی روشن می‌شود موضعی است در کتاب الطهاره که ایشان درباب محمد بن اسماعیل موضعشان را ابراز می‌کنند. ایشان در ضمن درس پس از روایت یک حدیث به طریق محمد بن اسماعیل چنین فرموده‌اند: "ولیس فی طریقها من یتأمّل فیه إلاّ محمّد بن إسماعیل ا لنیسابوری الذی‏‎ ‎‏لم یرد فیه توثیق ، وإنّما هو راویة الفضل بن شاذان ، لکن من تفحّص روایاته اطمأنّ بوثاقته وإتقانه ؛ فإنّ کثیراً من روایاته ـ لو لم نقل أغلبها ـ منقولة‏‎ ‎‏بطریق آخر صحیح أو موثّق أو معتبر طابق ا لنعل با لنعل ، و الوثوق و الاطمئنان‏‎ ‎‏ا لحاصل من ذلک ، أکثر من ا لوثوق ا لذی یحصل بتوثیق الشیخ أو النجاشی أو‏‎ ‎‏غیرهما."( کتاب الطهاره . ج1 : 77) نزد متاخرین شناخت وضعیت یک راوی بیشتر متکی است بر قول رجالی. بنابراین به صرف نبود توثیق و تضعیف در خصوص یک راوی در کتاب رجالی، اسباب ضعف آن راوی فراهم میشود. روی همین مبنا مرحوم خوئی تمام روایات محمد بن اسماعیل را تضعیف کرده است. اما مرحوم امام آنچه از یک راوی رسیده است را خود یکی از قرائن در پژوهش رجالی می‌شمرد، و حتی آن را بالاتر از قول رجالی می‌داند. این مطلب بسیار با شیوه پژوهش رجالیون متقدم خصوصا حسین بن عبیدالله غضائری سازگار است. مروری بر کتاب رجال ابن الغضائری نشان می‌دهد که مبنای اولیه او در داوری روات، تصنیفات و کتبی است که از آن راوی به‌جای مانده است. #محمد_بن_اسماعیل #رجال #امام_خمینی ره ‏@konashmirrokni

🔺|بازپژوهی حیات شخصی ابوالعباس نجاشی| دکتر سعید طاوسی دکتر رسول جعفریان باوجود اهمیت شخصیتی نظیر جناب نجاشی متن های تحقیقی زیادی در خصوص ایشان موجود نیست. مدت ها قبل، از انتشار این مقاله دکتر طاوسی مطلع شده بودم و دیروز به مناسبتی رجوعی به مقاله داشتم. اشراف بر منابع مختلف و دقت نظر مثال زدنی نگارنده به ناچار مرا تا پایان مقاله کشانید. بی شک این مقاله اگر بهترین متن تحقیقی درباره خود جناب نجاشی نباشد دست‌کم یکی از بهترین متن های این زمینه باید شمرده شود. #مقاله #رجال #ابوالعباس_نجاشی @konashmirrokni

▪️| کلینی نخستین جامع‌نگار شیعه؟! | متن کامل را اینجا بخوانید 👆 بازنشر به مناسبت روز بزرگداشت شیخ کلینی رضوان‌الله تعالی علیه در کانال تلگرام (با همین آی‌دی) موارو بیشتری را جهت مطالعه قرار داده‌ام. @konashmirrokni

🔺| کلینی حوزه حدیثی قم| بازنشر به مناسبت روز بزرگداشت شیخ کلینی (ره) @konashmirrokni

▪️| مقاله اتان کولبرگ درباره کافی و جناب کلینی (ره) | بازنشر به مناسبت روز بزرگداشت شیخ کلینی (ره) @konashmirrokni