🔰 بر کرانه آیهها
5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/34)
💢 *«لِلمَلـٰٓئِکَةِ»:*
در ادبیات عرب، در واقع این کلمه متشکل از یک #حرف و یک #اسم است:
لِـ (حرف جرّ) + المَلـٰٓئِکَةِ (اسم)
✓ همزۀ وصل ابتدای کلمهٔ «المَلـٰٓئِکَةِ» به دلیل قرار گرفتن در میان دو حرف لام که یکی لام جرّ (قبل از همزه وصل) و دیگری لام معرفه (بعد از همزه وصل) است؛ مطابق قاعدهای در رسمالمصحف، حذف و کلمه همانند آنچه در قرائت، تلفظ میشود نگارش میگردد. دربارهٔ این عبارت، ذیل آیه 30 سوره بقره، به تفصیل صحبت شده است. برای مشاهده مطلب، اینجا ضربه بزنید.
✅ ضبط «الف مدی حرف لام»:
✓ ضبط #مصری : ملَــٰٓـ
✓ ضبط #هندی و ضبط #کم_علامت : ملـٰٓـ
✓ ضبط #ترکی : مـٰلٓـ
برخی کاتبان در این شیوهٔ ضبط نیز ابتدا علامت مد را روی حرف لام و سپس الف کوچک را در بالای علامت مد نوشتهاند.
✓ ضبط #ایرانی : مـلٰٓا
شایان ذکر است نگارش این کلمه با #اثبات_الف در شیوه ایرانی، اساساً بر خلاف اصول #رسم_المصحف بوده و از درجۀ اعتبار علمی در جهان اسلام برخوردار نیست.
✅ برای مطالعه توضیحات و ملاحظۀ #تصویر نگارش و علامتگذاری گوناگون این کلمه پیرامون موارد بالا و نیز «همزه روی دندانه» در شیوههای پنجگانه،اینجا ضربه بزنید.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 یادبود #مفاخر_قرآنی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
🔸 استاد مرحوم ابوالفضل علامی
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 یادبود #مفاخر_قرآنی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
🔸 استاد مرحوم ابوالفضل علامی
✅ استاد ابوالفضل علامی میانجی، قاری، مدرس و داور بینالمللی قرآن کریم در سال 1337 در خانوادهای روحانی در شهر مقدس قم متولد شد. پدر این چهره قرآنی، آیتالله شیخ اسدالله علامی میانجی از علمای بزرگ شهر میانه و برادر شهید ایشان، ابوالحسن علامی از قاریان قرآن کریم هستند.
✅ استاد علامی از سال 1360، به امر داوری مسابقات قرآن در رشتههای تجوید، وقف و ابتدا و صوت اشتغال داشت و همزمان به امر پژوهش در زمینه علوم و معارف قرآن و به تدریس علم قرائت، تاریخ و علوم قرآن و کتب اعتقادی پرداخت.
✅ قرائت ایشان در سال 61 در محضر امام خمینی (ره) و در سال 70 در محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی، از خاطرات بهیادماندنی از ایشان است.
✅ از مهمترین فعالیتها و تألیفات قرآنی استاد علامی در مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- فعالیتهای پژوهشی مؤثر در تهیه مصحف جمهوری اسلامی ایران
- بررسی کامل مفاتیحالجنان با رویکرد درج #علائم_ترقیم (سجاوندی) به همراه #استاد_عبایی (حفظه الله) که به صحیح و آسانتر خواندن ادعیه این کتاب دینی کمک شایانی کرد.
- تألیف کتاب پژوهشی در مَد
- تألیف کتاب آشنایی با ضبطالمصحف
و...
✅ این استاد فرهیخته از ابتدای شروع به کار شورای تحقیق و پژوهش مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران به عضویت این شورا درآمد و خدمات علمی شایانی را در این حوزه ارائه کرد. این استاد قرآن کریم، 16 آذرماه 1394 پس از 4 دهه فعالیت قرآنی در 57 سالگی بر اثر عارضه قلبی دعوت حق را لبیک گفت و در جوار امامزاده علی بن جعفر در گلزار شهدای شهر مقدس قم به خاک سپرده شد.
🙏 برای شادی روح این استاد عزیز، صلوات و فاتحهای عنایت فرمایید.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ شنبه 5 آبان 1403
🔅 وَقُلنا يـٰٓـٔادَمُ اسكُن اَنتَ وَزَوجُكَ الجَنَّةَ وَكُلا مِنها رَغَدًا حَيثُ شِئتُما وَلا تَقرَبا هٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكونا مِنَ الظّٰلِمينَ (بقره/35)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 35 سوره مبارکه بقره)
💢 نسخه منسوب به خلیفه سوم، عثمان بن عفان
✓ محل نگهداری: المكتبة المركزية للمخطوطات الاِسلامية، قاهره، مصر
✓ خط: کوفی، دسته B (بر اساس دستهبندی فرانسوا دروش)
✓ تعداد برگهها: 1087 برگه، هر برگ به ابعاد 570*680 میلیمتر، بر روی پوست
✓ تعداد سطور در هر صفحه: بین 10 تا 12 سطر متغیر است.
✓ نشان پایان آیات: چند نقطهٔ مستطیلشکل که بهصورت مورب روی هم قرار گرفتهاند.
✓ علامت تخمیس: ندارد
✓ علامت تعشیر: یک مربع مذهّب که تعداد آیات با حروف ابجد در داخل آن نوشته شده است.
✓ نام سورهها و تعداد آیات: سورهها توسط یک نوار مُذَهَّب که با رنگهای سبز و قرمز تزیین شده است از یکدیگر جدا شدهاند ولی نام سورهها در ابتدای آن نوشته نشده است.
✓ نقط الاعجام: بیشتر حروف، فاقد نقطه هستند اما در تعداد اندکی، برخی حروف مانند «ن»، «ت» و «ش» دارای نقطهاند.
✓ روش علامتگذاری: نسخه فاقد هرگونه علامتی است که نشانگر اعراب یا حرکات حروف و کلمات باشد.
✅ این نسخه مدتهای مدیدی در مدرسه فقهی عبدالرحیم العسقلانی نگهداری میشده است تا اینکه در قرن نوزدهم به مسجد الامام الحسین (المشهد الحسینی) در قاهره منتقل میشود.
❇️ نسخه از نظر ظواهر کتابت، به مصاحف قرن دوم شبیه است همانگونه که شیوه نگارش تزیینات نیز آن را تأیید میکند، بنابراین احتمال کتابت آن در دوره خلیفه سوم بسیار بعید به نظر میرسد.
✴️ یکی از ویژگیهای قرآنهای نوشتهشده به این سبک، نگارش کلمه «علی» با «الف» به جای «یاء» است: علا
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/35)
اسكُن: ساکن شو در ...
زَوجُ: همسر (مرد يا زن)
الجَنَّةَ: باغ
👈 «سکن» هم با «فی» به کار میرود، مثل: «وَسَكَنتُم فی مَساكِنِ الَّذينَ ظَلَموا...» (ابراهيم/45)، هم بدون «فی» مثل اينجا.
کُلا: بخوريد.
رَغَدًا: گوارا يا بهفراوانی
حَيثُ: هر جايی که...
شِئتُما: خواستيد.
فَتَكونا: که در نتيجه میباشيد...
👈 مضارع در جواب نفی يا طلب (امر، نهی و ...)، بعد از «فاء»، منصوب میشود، به اين «فاء»، «فاء السبب» گويند و نشان میدهد که ماقبل «فاء»، سببِ مابعد «فاء» است.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص26
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/35)
❇️ سُئِلَ عَلِیُّ بنُ الحُسَينِ عَلَیهِ السَّلامُ: اَیُّ الاَعمالِ اَفضَلُ عِندَ اللّٰهِ عَزَّ وَ جَلَّ؟ فَقالَ: ما مِن عَمَلٍ بَعدَ مَعرِفَةِ اللّٰهِ جَلَّ وَعَزَّ وَمَعرِفَةِ رَسولِهٖ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهٖ اَفضَلَ مِن بُغضِ الدُّنيا، وَاِنَّ لِذٰلِكَ لَشُعَبًا كَثيرَةً وَلِلمَعاصی شُعَبًا، فَاَوَّلُ ما عُصِیَ اللّٰهُ بِهِ الكِبرُ وَهِیَ مَعصِيَةُ اِبليسَ حينَ «اَبیٰ وَاستَكبَرَ وَكانَ مِنَ الكافِرينَ»، وَالحِرصُ وَهِیَ مَعصِيَةُ آدَمَ وَحَوّاءَ حينَ قالَ اللّٰهُ عَزَّوَجَلَّ لَهُما «فَكُلا مِن حَيثُ شِئتُما وَلا تَقرَبا هٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكونا مِنَ الظّالِمينَ»، فَاَخَذا ما لا حاجَةَ بِهِما اِلَيهِ، فَدَخَلَ ذٰلِكَ عَلىٰ ذُرِّيَّتِهِما اِلىٰ يَومِ القِيامَةِ، وَذٰلِكَ اَنَّ اَكثَرَ ما يَطلُبُ ابنُ آدَمَ ما لا حاجَةَ بِهٖ اِلَيهِ.
❇️ از امام سجاد علیه السَّلام سؤال شد، كدام عمل نزد خدای عزوجل بهتر است؟ امام فرمودند: هيچ عملى بعد از معرفت خدا عزوجل و معرفت رسول خدا بهتر از بغض دنيا نيست که بهراستى دارای شعبههای بسيار است و براى گناهان هم شعبههای بسيار وجود دارد، اولین چيزى كه بهخاطر آن، خدا نافرمانى شد، كبر بود كه گناه شيطان بود هنگامىكه «سرپیچی کرد و تکبر ورزید و کافر شد.» و ديگر، حرص است كه گناه آدم و حوا بود هنگامىكه خداوند به آنها فرمود: «از هر جا كه خواستید بخورید؛ و به این درخت نزدیک نشوید كه ستمکار خواهید شد.» پس آدم و حوا چيزى را گرفتند كه بدان احتياج نداشتند و اين خصلت تا روز قيامت در ذرّيه آنها رخنه كرد، از اين روست که بيشتر، انسان چیزی را مىطلبد که بدان احتياج ندارد.
🔸منبع: کافی، ج2، ص131
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 وَقُلنا يـٰٓـٔادَمُ اسكُن اَنتَ وَزَوجُكَ الجَنَّةَ وَكُلا مِنها رَغَدًا حَيثُ شِئتُما وَلا تَقرَبا هٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكونا مِنَ الظّٰلِمينَ (بقره/35)
گفتیم: «ای آدم، تو و همسرت در این باغ، ساكن شوید و از هر جا كه خواستید، فراوان و گوارا بخورید؛ و به این درخت، نزدیک نشوید؛ كه ستمكار خواهید شد.»
✅ بهشت آدم را بعضی #بهشت_موعود پاكان و نیكان میدانند؛ ولی صحیح این است كه بهشت آدم، یكی از باغهای پرنعمت و روحافزای یكی از مناطق سرسبز زمین بوده است؛ زیرا اولاً بهشت موعود قیامت، نعمتی جاودانی است كه در آیات بسیاری از قرآن به جاودانه بودن آن اشاره شده و بیرون رفتن از آن ممكن نیست. ثانیاً نه ابلیس آلوده و بیایمان در آن راهی دارد، نه وسوسههای شیطانی و نه نافرمانی خدا.
✅ از اینجا روشن میشود كه منظور از هبوط و نزول آدم به زمین، #نزول_مقامی است و نه مكانی؛ یعنی از مقام ارجمند خود و از آن بهشت سرسبز پایین آمد. این احتمال نیز داده شده كه این بهشت در یكی از كرات آسمانی بوده و به این نكته در بعضی از روایات اسلامی اشاره شده است.
✅ همچنین ممكن است كلمۀ سماء در اینگونه روایات، اشاره به #مقام_والا باشد و نه مكان بالا. به هر حال، شواهد فراوانی نشان میدهد كه این بهشت غیر از بهشت سرای دیگر است؛ چرا كه بهشت قیامت، نتیجۀ اعمال انسان و #پایان_سیر انسانی است و این بهشت، مقدمه اعمال و برنامههای آدم و #آغاز_سیر او بوده است.
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص6
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/35)
💢 «یٰٓـٔادَمُ»:
در مطلب مربوط به آیه 31 سوره بقره توضیح دادیم که الف در حرف تنبیه «ها» در رسمالمصحف حذف میشود.
همچنین الف در حرف ندای «یا» نیز در نگارش مصحف حذف میشود.
بر اساس همین قاعده، کلمۀ «یٰٓـٔادَمُ» که متشکل از دو کلمه: یا (حرف ندا) + ءادَم (اسم) است با حذف الف از حرف ندای «یا» و جایگزین کردن الف کوچک به جای آن نوشته میشود: یٰٓـٔادَمُ.
✓ علامتگذاری این کلمه در شیوههای پنجگانه به شکلهای زیر است:
ضبط #مصری : حرکت فتحه همراه الف کوچک روی «یاء» و روی همزه قبل از الف: یَـٰٓـَٔادَم
ضبط #هندی : یٰٓاٰدَم
ضبط #ترکی : یَآ اٰدَم، یٰآ اٰدَم
ضبط #ایرانی : یٰآ اٰدَم
ضبط #کم_علامت : یٰٓـٔادَم
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 37 سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: Ms Add.1111
✓ محل نگهداری: کتابخانه دانشگاه کمبریج
✓ خط: #کوفی ، دسته D
✓ تعداد برگهها: 83 برگه (شامل آیات سور حمد و بقره 1 تا 228)
✓ تعداد سطور در هر صفحه: 7 سطر
✓ ابعاد هر برگه: 133*160 میلیمتر
✓ جنس برگهها: پوست
✓ نشان پایان آیات: ندارد
✓ علامت تخمیس: حرف «هاء» به قلم زر
✓ علامت تعشیر: یک گل هشتپر طلایی
✓ نام سورهها و تعداد آیات: در یک قاب مستطیل طلاکاریشده با خط #کوفی و به رنگ طلا نوشته شده است.
✓ نقط الاعجام: نقطههای مستطیلشکل
✓ روش علامتگذاری: نقاط مدور قرمزرنگ به شیوه #ابوالاسود و نقاط مدور سبزرنگ برای نشان دادن سایر #قرائات
✅ در دو صفحه نخست، سوره حمد با قلم زر در یک قاب طلاکاری مستطیلشکل مذهّب نوشته شده است، سپس دو صفحه آغازین مذهّب و پس از آن سوره بقره قرار دارد.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/37)
تَلَقّیٰ:
گرفت، دريافت کرد.
تابَ عَلَیهِ:
لطف كرد به او.
التَّوّابُ:
بسيارلطفکننده
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص27
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/37)
❇️ عَنِ ابنِ عَبّاسٍ قالَ: سَاَلتُ النَّبِیَّ عَلَیهِ السَّلامُ عَنِ الكَلِماتِ الَّتی تَلَقّاها آدَمُ مِن رَبِّهٖ فَتابَ عَلَيهِ؛ قالَ: سَاَلَه بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَعَلِیٍّ وَفاطِمَةَ وَالحَسَنِ وَالحُسَينِ اِلّا تُبتَ عَلَیَّ فَتابَ عَلَيهِ.
❇️ ابن عباس: از پيغمبر صلّی الله علیه و آله پرسيدم كلماتی كه آدم از پروردگار خود دريافت کرد و به بركت آن كلمات، خداوند توبه آدم را پذيرفت چه بود؟ فرمودند: از خداوند درخواست كرد كه بارالها به حق محمد [صلّی الله علیه وآله] و علی و فاطمه و حسن و حسين [علیهمالسلام] توبه ام را بپذير و خداوند توبه اش را پذيرفت.
🔸منبع: خصال، ج2، ص270
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 فَتَلَقّیٰٓ ءادَمُ مِن رَبِّهٖ كَلِمٰتٍ فَتابَ عَلَيهِ اِنَّه هُوَ التَّوّابُ الرَّحيمُ (بقره/37)
پس (از فرود آمدن از آن مكان و منزلت،) آدم، كلماتی (باعظمت) از جانب پروردگارش دریافت كرد، و در نتیجه، (خدا) توبه او را پذیرفت. اوست که بسیار توبهپذیر و مهربان است.
✅ برخی از مفسرین گفتهاند: منظور از كلمات باعظمتی که حضرت آدم با آن توبه کرد همان جملهاى است كه در سوره اعراف آیه 23 آمده است؛ یعنی عبارت: «رَبَّنا ظَلَمنآ اَنفُسَنا وَاِن لَم تَغفِر لَنا وَتَرحَمنا لَنَكونَنَّ مِنَ الخـٰسِرينَ». به خدا عرض کردند: «پروردگارا، ما به خود ستم کردیم، و اگر ما را نیامرزی و بر ما رحم نکنی، بیگمان از زیانکاران خواهیم شد.» علامه طباطبایی (ره) بر این نظریه، اشکال وارد کرده و میگوید: در سوره اعراف، این کلمات (رَبَّنا ظَلَمنآ اَنفُسَنا...) قبل از هبوط آدم آمده است ولی در سوره بقره، ابتدا هبوط آدم آمده و سپس «فَتَلَقّیٰٓ ءادَمُ...» مطرح شده است.
✅ همچنین طبق آنچه از روايات استفاده مىشود، مراد از كلماتى كه آدم بهوسيله آن، توبه کرد، توسّل به بهترين خلق خدا يعنى حضرت محمّد و اهلبيت او عليه و عليهم السلام است، چنانكه در تفسير درّ المنثور از ابن عباس نقل شده است كه آدم براى پذيرش توبهاش، خداوند را به حق اين نامها قسم داد: «محمّد وعلىّ وفاطمة والحسن والحسين.»
🔸 منبع: المیزان، ج1، ص133؛ تفسیرنور، ج1، ص99
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/37)
✅ در این آیه، دو الف از دو کلمه به شکل #الف_کوچک نگارش شده که هر کدام بنا به دلیل خاصی به این شکل نوشته شده است با هم آنها را بررسی میکنیم:
💢 «فَتَلَقّیٰٓ»:
در زبان عربی، کلماتی که فعل هستند معمولاً از سه حرف اصلی که به آن «ریشهٔ فعل» گفته میشود ساخته شدهاند.
← #ریشه این فعل «ل ، ق ، ی» است که هنگامی که در این باب و این صیغه قرار میگیرد در واقع میشود: «فَتَلَقَّیَ».
بنا به قاعدهٔ «اِعلال» که در ادبیات عرب، برخی افعال را در بر میگیرد، اگر حرف آخر ریشهٔ فعل به یاء ختم شود؛ یاء آخر آن به #الف_کوچک تبدیل شده و بر روی پایه «یاء» قرار میگیرد، مانند کلمات متعدد دیگری که در قرآن موجود است، همچون: «اَوحیٰ»، «اَبکیٰ»، «سَعیٰ» و ...
البته کلماتی نیز در قرآن وجود دارد که قاعدهٔ #اعلال ، شامل آنها میشود اما استثنائاً بر اساس رسم المصحف، متفاوت با آنچه در دستور زبان عربی آمده، نگارش شده است.
← لازم به ذکر است، علامت #مد در انتهای کلمه به دلیل وجود سبب مد (در اینجا همزه) در کلمهٔ بعدی (ءادَم) بوده که باعث ایجاد مدّ منفصل شده است.
✓ علامتگذاری این کلمه:
ضبط #مصری : فَتَلَقَّیٰٓ ← تشدید و فتحه روی قاف، الف کوچک و مد روی یاء
ضبط #هندی و #ترکی : فَتَلَقّٰٓی ← تشدید، الف کوچک و مد بر روی قاف
ضبط #ایرانی و #کم_علامت : فَتَلَقّیٰٓ ← تشدید بدون فتحه روی قاف، الف کوچک و مد روی یاء
💢 «کَلِمٰتٍ»:
این کلمه، #جمع_سالم مؤنث است و مفرد آن «کَلِمَة» است. الف بعد از میم در «کَلِمٰت»، بر اساس قاعدهٔ حذف الف در کلمات جمع سالم مذکر و مونث در #رسم_المصحف حذف شده است.
✓ علامتگذاری این کلمه:
ضبط #مصری : کَلِمَـٰتٍ
ضبط #هندی و #کم_علامت : کَلِمٰتٍ
ضبط #ترکی : کَلِمَاتٍ
ضبط #ایرانی : کَلِمٰاتٍ
چنانکه ملاحظه میکنید در دو شیوه آخر، الف در این کلمه اثبات شده است که با اصول رسم المصحف مطابقت نداشته و در جهان اسلام، فاقد اعتبار علمی است.
📝 شما نیز چند کلمه از این دست (جمع سالم مذکر یا مؤنث) را در برای ما از طریق ارتباط با ادمین ارسال کنید.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ دوشنبه 7 آبان 1403
🔅 يٰبَنیٓ اِسرآءيلَ اذكُروا نِعمَتِیَ الَّتیٓ اَنعَمتُ عَلَيكُم وَاَوفوا بِعَهدیٓ اوفِ بِعَهدِكُم وَاِيّایَ فَارهَبونِ (بقره/40)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 40 سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: Arabe 372
✓ محل نگهداری: کتابخانه ملی فرانسه
✓ خط: #کوفی ، دسته D
✓ تعداد برگهها: 55 برگه
✓ تعداد سطور در هر صفحه: 6 سطر
✓ ابعاد هر برگه: 153*190 میلیمتر
✓ جنس برگهها: پوست
✓ نشان پایان آیات: ندارد
✓ علامت تخمیس: حرف «هاء» به قلم زر
✓ علامت تعشیر: یک گل دوازدهپر طلایی
✓ نام سورهها و تعداد آیات: با خط #کوفی و به رنگ طلا
✓ نقط الاعجام: نقطههای مستطیلشکل مشکی
✓ روش علامتگذاری: نقاط مدور قرمزرنگ به شیوه #ابوالاسود و نقاط مدور سبزرنگ برای نشان دادن سایر #قرائات
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/40)
بَنیٓ اِسرآءيلَ: فرزندان يعقوب
👈 «بنی» در اصل «بنين» و جمع «ابن» است كه بهخاطر مضاف واقع شدن، «ن» از آخر آن حذف شده و وقتی مضاف شود، به معنای فرزندان است. «اسرائيل» لقب حضرت يعقوب «ع» به معنای «عبد الله» يا «قوة الله» است.
اذکُروا: به ياد آوريد يا به ياد داشته باشيد.
اَنعَمتُ عَلَيکُم: [با آن] به شما نعمت دادم.
اَوفوا: وفا کنيد.
بِعَهدی: به عهد من [که با شما بستهام]
اوفِ: تا وفا کنم.
بِعَهدِکُم: به عهد شما [که من با شما بستهام]
اِيّایَ فَارهَبونِ: فقط از من بترسيد.
👈 در اصل، «فَارهَبونی» بوده است.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص28
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/40)
❇️ عَن هِشامِ بنِ سالِمٍ: قُلتُ لِلصّادِقِ عَلَیهِ السَّلامُ یَا ابنَ رَسولِ اللهِ! ما بالُ المُؤمِنِ اِذا دَعا رُبَّما لَم یُستَجَب لَه وَقَد قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ «وَقالَ رَبُّکُمُ ادعونیٓ اَستَجِب لَکُم» فَقالَ: اِنَّ العَبدَ اِذا دَعَا اللهَ تَبارَكَ وَتَعالیٰ بِنِیَّةٍ صادِقَةٍ وَقَلبٍ مُخلِصٍ، استُجیبَ لَه بَعدَ وَفائِهِ بِعَهدِ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَاِذا دَعَا اللهَ بِغَیرِ نِیَّةٍ وَاِخلاصٍ لَم یُستَجَب لَه اَلَیسَ اللهُ یَقولُ «وَاَوفوا بِعَهدیٓ اوفِ بِعَهدِکُم» فَمَن وَفیٰ وُفِیَ لَه.
❇️ هشام بن سالم از امام صادق علیهالسلام پرسید: ای فرزند رسول خدا! چگونه است که گاه مؤمن هرچه خدای را میخواند، دعایش به اجابت نمیرسد در صورتی که خداوند عزوجل میفرماید: «پروردگارتان فرموده است: "مرا بخوانید تا (دعای) شما را اجابت کنم."» (غافر/60) آن حضرت علیهالسلام پاسخ دادند: اگر بنده با نیّت پاک و خلوص قلب، خدا را بخواند، دعایش اجابت میشود؛ البتّه بعد از اینکه به عهد خود با خدا وفا کرده باشد و چنانچه خدای را بدون خلوص نیّت بخواند، خواستهاش برآورده نمیشود. آیا خداوند نفرمود: «به پیمان من وفا كنید تا به پیمان شما وفا كنم»؟ پس کسی که وفا کند، او نیز وفا میکند.
🔸منبع: الاختصاص، ص242
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 يٰبَنیٓ اِسرآءيلَ اذكُروا نِعمَتِیَ الَّتیٓ اَنعَمتُ عَلَيكُم وَاَوفوا بِعَهدیٓ اوفِ بِعَهدِكُم وَاِيّایَ فَارهَبونِ (بقره/40)
ای بنی اسرائیل، نعمت(های) مرا که به شما ارزانی کردهام، یاد کنید و به پیمان من وفا کنید تا به پیمان شما وفا کنم، و تنها از من بترسید (و عهد مرا نشکنید).
✅ اين سه دستور (يادآورى نعمتهاى بزرگ خدا، وفاى به عهد پروردگار و ترس از نافرمانى او) اساس تمام برنامههاى الهى را تشكيل مىدهد. ياد نعمتهاى او انسان را به #معرفت او دعوت مىكند، و حس #شكرگزارى را در انسان برمىانگيزد، سپس توجه به اين نكته كه اين نعمتها بىقيد و شرط نيست و در كنار آن، خدا عهد و پيمانى گرفته، انسان را متوجه تكاليف و مسئوليتهايش مىكند و «اِيّایَ فَارهَبونِ» (تنها از من بترسيد) تأکيدى است بر اين مطلب كه در راه وفاى به عهدهاى الهى و اطاعت فرمانش از هيچچيز و هيچكس نبايد ترس و وحشت داشت، اين انحصار را از كلمه «اياى» كه مقدم بر عبارت «فارهبون» است استفاده مىكنيم.
✅ آنگونه كه از آيات قرآن استفاده مىشود #پيمان_خدا با بنیاسرائیل، همان پرستش خداوند يگانه، نيكى به پدر و مادر، بستگان، يتيمان و مستمندان، خوشرفتارى با مردم، بر پا داشتن نماز، اداى زكات، دورى از اذيت و آزار و خونريزى بوده است. شاهد اين سخن، آيات 83 و 84 سوره مبارکه بقره است.
✅ گفتهاند که منظور از «اوفِ بِعَهدِكُم»، عهدیست كه خدا در تورات با آنان بست كه پیامبری به نام #محمد را مبعوث كند؛ پس هر کس كه از او پیروی كند، دو اجر دارد:
۱. اجری برای پیروی از موسی و ایمان به تورات؛
۲. اجری بهسبب پیروی از محمد «ص» و ایمان به قرآن.
همچنین در روايتى از امام صادق علیهالسلام مىخوانيم كه منظور از «اوفِ بِعَهدِكُم» اين است كه من به عهد خودم وفا خواهم كرد و شما را به بهشت خواهم برد.
🔸 منبع: قرآن حکیم (خلاصه مجمعالبیان)، ص7؛ تفسیر نمونه، ج1، ص200
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/40)
💢 «اَوفوا»:
مانند آنچه در مطلب روز گذشته گفته شد، این کلمه نیز از افعالی است که حروف آن مشمول قاعدۀ #اِعلال شده و در این کلمه که فعل امر از باب «اِفعال»، صیغۀ جمع مذکر مخاطب است نسبت به افعالی که حروف «واو» و «یاء» در ریشۀ آنها وجود ندارد، اندکی دچار تغییر شده است.
← #ریشه این فعل «و ، ف ، ی» بوده و در صیغهای که گفته شد در اصل «اَوفِیُوا» است و تحت قاعدۀ اِعلال، با قرار گرفتن در صیغهای که گفته شد تغییر یافته و بدین ترتیب حرف یاء از آن حذف و حرکت ضمه به حرف ما قبل آن یعنی حرف «فاء» منتقل شده است (اَوفُوا).
البته حرکت #ضمه در این کلمه و نیز تمام حرکات کوتاه همراه حروف مدی در کل قرآن به منظور تسهیل و جلوگیری از اشتباه در قرائت، در شیوهٔ علامتگذاری #کم_علامت حذف شده است.
✓ علامتگذاری این کلمه:
ضبط #مصری : أَوْفُواْ
ضبط #هندی : اَوْفُوْا ← علامت سکون بر روی هر دو حرف واو
ضبط #ترکی و #ایرانی : اَوْفُوا ← علامت سکون فقط بر روی حرف واو اول
ضبط #کم_علامت : اَوفوا ← الف بعد از واو آخر کلمه، همواره ناخواناست.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ سهشنبه 8 آبان 1403
🔅 اَتَأمُرونَ النّاسَ بِالبِرِّ وَ تَنسَونَ اَنفُسَكُم وَاَنتُم تَتلونَ الكِتٰبَ اَفَلا تَعقِلونَ (بقره/44)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری