🔰 بر کرانه آیهها
4⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/50)
💢 در مطلب روز قبل گفتیم که #الف در افعالی که ضمیر متکلم معالغیر «نا» به آن چسبیده و بعد از آن، ضمیر مفعولی آمده باشد حذف میشود.
حال در این آیه شریفه، ما با سه کلمه که هر سه دارای ضمیر «نا» هستند مواجهیم (فَرَقنا، فَاَنجَینٰکُم، اَغرَقنا).
✓ چنانکه میبینید ضمیر «نا» در این افعال وجود دارد اما فقط در یکی از این افعال (فَاَنجَینٰکُم)، #الف حذف شده است.
توضیح قاعدهٔ بالا با ملاحظهٔ این سه کلمه کاملا روشن و قابل درک است، زیرا الف ضمیر «نا» که در دو فعل «فَرَقنا» و «اَغرَقنا» اثبات شده، در «فَاَنجَینٰکُم» حذف شده است و دلیل آن بر طبق قاعدهای که ذکر شد، آن است که بعد از ضمیر «نا» در این کلمه، ضمیر مفعولی «کم» آمده و به همین دلیل، #الف حذف شده است.
✓ #علامت_گذاری این کلمه:
ضبط #مصری : فَأَنجَیْنَـٰکُمْ
ضبط #هندی : فَاَنْجَیْنٰکُمْ
ضبط #ترکی : فَاَنْجَیْنَاکُمْ
ضبط #ایرانی : فَاَنْجَیْنٰاکُمْ
ضبط #کم_علامت : فَاَنجَینٰکُم
← چنانکه ملاحظه میکنید در ضبط ترکی و ایرانی، #رسم_المصحف رعایت نشده است.
☝️ یک نکتهٔ تجویدی:
حرف «م» در آخر کلمهٔ «فَاَنجَینٰکُم» و حرف «واو» که بلافاصله بعد از آن آمده، هر دو از حروفی هستند که از ناحیه لبها تلفظ میشوند (حروف شَفَوی) و به همین دلیل، امکان #ادغام شدن در هم را دارند، بنا بر این در حوزه تجوید و فصیحخوانی، بسیار تأکید شده است که تلاوتکننده میبایست حتما مراقب باشد تا حرف «میم» در حرف «واو»، ادغام نشده ❌ و کاملا #واضح تلفظ شود.
✓ یادآور میشود که مثال مهم دیگر برای این نکته، در آیهٔ آخر سوره حمد -که در همهٔ #نمازهای_واجب خوانده میشود- در بین دو کلمهٔ «عَلَیهِم وَلَاالضّآلّین» وجود دارد که اهمیت توجه به این موضوع را بیشتر میکند.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/72)
ادّٰرَءتُم: با هم اختلاف پیدا کرديد و [اتهام قتل را] به گردن یکدیگر میانداختید؛ یا همگی [این اتهام را] از خود دور میکردید.
📝 در اصل، «تدارأتم» -از ریشه «درء» بهمعنای «دفع»- از باب تفاعل بوده که تاء در دال، #ادغام شده است.
مُخرِجٌ: بیرون خواهد آورد.
📝 اسم فاعل گاهی معنای آينده میدهد.
کُنتُم تَکتُمونَ: پنهان میکردید.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص 38
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/72)
💢 «فَادّٰرَءتُم»:
این کلمه از سه قسمت فَ + ادّارأ + تُم تشکیل یافته است. قسمت اول در این کلمه (فَـ) از دستۀ #حروف و قسمت سوم (تُم) نیز #ضمیر است که هر دو به کلمۀ اصلی اضافه شدهاند، اما قسمت میانی در واقع کلمۀ اصلی است که در باب «تفاعل» و در صیغۀ جمع مذکر مخاطب بر وزن «تدارأتُم» قرار گرفته است.
✓ در اینجا حرف تاء در دال، #ادغام و حرف دال، #مشدد شده و همزۀ وصل به ابتدای آن چسبیده است (ادّارَءتُم). کلمات مشابه نیز در آیات دیگر قرآن وجود دارد مانند: اثّاقَلتُم (توبه/38)
✓ همزۀ اول این کلمه، همزۀ وصل است و در اتصال حرف فاء به اول آن خوانده نمیشود.
✓ بر اساس قواعد رسمالمصحف، این کلمه با #حذف الف مدی و همزهٔ میانی کلمه نگارش میشود:
الف مدی بعد از حرف دال که به ریشۀ کلمه (د ر ء) در باب تفاعل اضافه شده است، همزه بعد از حرف راء که نشان از همزۀ ساکن در میان کلمه بوده و بهمنظور #اختصار و کوتاه کردن کلمه حذف شده است.
✓ اما جالب آن است که این کلمه در شیوههای پنجگانه از تعدد اَشکال در نگارش و عدم رعایت #رسم_المصحف در برخی شیوهها برخوردار است که آنها را در زیر بررسی میکنیم:
ضبط #مصری : فَٱدَّٰرَءْتُمْ
ضبط #هندی : فَادّٰرَءْتُمْ
ضبط #ترکی : فَادّٰرَءْتُمْ - فَادَّارَاْتُمْ - فَادَّارَءْتُمْ
ضبط #ایرانی : فَادّٰارَءْتُمْ - فَادّٰارَاْتُمْ
ضبط #کم_علامت : فَادّٰرَءتُم
چنانکه ملاحظه میشود شیوههای ترکی و ایرانی، حالات مختلفی را از رسم و ضبط این کلمه به نگارش درآوردهاند که خارج از قواعد رسمالمصحف بوده و اعتبار علمی ندارند.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹