ا ﷽ ا اهمیت کتاب کافی(بخش چهارم) ♦️مولف کتاب الکافی محمد بن یعقوب الکلینی الرازی است معروف به ثقه الاسلام کلینی 🔸مرحوم کلینی اهل شهر ریّ است (در عرب به کسی که اهل شهر ریّ باشد به او رازیّ می گویند )مثل اینکه به یک شخص اهل تهران ،تهرانیّ می گویند .1 🔺اهل روستایی به نام کُلِین (بر وزن فُعیل)است لذا مشهور به کُلینی است. 2 🔸مرحوم "کلینی "متوفی سال ۳۲۹ است یعنی دقیقا درسالی که غیبت کبری شروع شده است. سال ۳۲۹ معروف به سال 👈 "تناثر النجوم"است. یعنی ⏪ سال سقوط ستاره ها علت نام گذاری تناثر النجوم لكثرة فوت العلماء و لذا سموا ابتداء الغيبة الكبرى سنة تناثر النجوم لفوت كثير من أكابر العلماء فيها كالكليني و علي بن بابويه و السمري آخر السفراء و غيرهم رضي الله عنهم.3 🔰تناثر النجوم بخاطر کثرت فوت علماء در این سال بود بخاطر همین ابتداء غیبت صغری(۳۲۹) بخاطر فوت بزرگانی مثل کلینی و صدوق(پدر) و علی بن محمد سمری(آخرین سفیر اربعه،) و... 👇 رحلت👇 أبو جعفر الكليني رحمه الله ببغداد، سنة تسع و عشرين و ثلاثمائة، سنة تناثر النجوم، و صلى عليه محمد بن جعفر الحسني أبو قيراط، و دفن بباب الكوفة4 مرحوم کلینی در سال ۳۲۹ از دنیا رفتند در سال سقوط ستاره ها و محمد بن جعفر ابوقیراط بر وی نماز خواند و در باب الکوفه در بغداد به خاک سپرده شد 🔺مرحوم کلینی تحصیل کرده قم بوده است ولی زمانی که کتاب الکافی را نوشت کتاب را به بغداد برد ودر آنجا به بازار علمی شیعه عرضه کرد 📚منابع،: 1و 2: محمد حسن ربانی بیرجندی کتاب شناخت کافی 3: بحار الأنوار ج‏58، ص233 4:رجال النجاشي، ص: 378 منبع : کانال علم الحدیث #حدیث #کافی #کتاب_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘سوال:منظور از "#عدة من أصحابنا" در اصول کافی چه کسانی هستند؟ 🔹جواب/ بیان اول 🔹منظور از «عدة من اصحابنا» در آغاز اسناد برخی از روایات کتاب کافی، تعدادی از مشایخ کلینی اند که وی به جهت اختصار، به نام آنها تصریح نکرده؛ زیرا اغلب آنان را افرادی شناخته شده تشکیل می دهند که در کتب رجالی شرح حال آنان آمده و از آنجا که در هر یک از عده های معلوم حداقل دو نفر راوی موثق وجود دارد چنین تعابیری خللی به اسناد این روایات وارد نمی سازد. این عده ها بنابر نقل علامه در کتاب «خلاصة الاقوال» به نقل از مرحوم کلینی اینچنین است: 🔸الف) عده ای که در کافی از « أحمد بن عیسى الأشعری» روایت می کنند عبارتند از: 1. أبو جعفر محمّد بن یحیى العطّار القمیّ. 2. علیّ بن موسى بن جعفر الکمندانیّ. 3. أبو سلیمان داود بن کورة القمیّ. 4. أبو علیّ أحمد بن إدریس بن أحمد الأشعریّ القمیّ، المتوفّى سنة 306 ه. 5. أبو الحسن علیّ بن إبراهیم بن هاشم القمیّ. 🔸ب) عده ای که از«أحمد بن محمد بن خالد البرقی» روایت می کنند عبارتند از: 1. أبو الحسن علیّ بن إبراهیم بن هاشم القمیّ. 2. محمّد بن عبد اللّه بن أذینة. 3. أحمد بن عبد اللّه بن أمیّة. 4. علیّ بن الحسین السعدآبادی. 🔸ج) عده ای که از «سهل بن زیاد الآدمی» روایت می کنند عبارتند از: 1. «أبو الحسن علیّ بن محمّد بن إبراهیم بن أبان الرازیّ»، معروف به «بعلّان الکلینیّ». 2. «أبو الحسین محمّد بن أبی عبد اللّه جعفر بن محمّد بن عون الأسدیّ الکوفیّ»، ساکن ری. 3. «محمّد بن الحسن بن فروخ الصفّار القمّیّ»، وفات یافته بسال (290هـ)، 4. محمّد بن عقیل الکلینی. 🔸عده مجهول: بقیه ی عده های کتاب که از غیر این سه نفر نقل می کنند مجهول به شمار می روند که مصادیق آنان در هیچ یک از منابع حدیثی و رجالی موجود، مشخص نگردیده است؛ لذا چنین مواردی موجب ارسال سند می گردد ،بنابراین هر عده اى است كه از غير اين سه نفر نقل كند. مانند: عِدَّةٌ من أصحابِنا عن إبراهيمَ بنِ إسحاقِ الأحمر. عِدَّةٌ من أصحابِنا عن أحمدَ بِن محمّدِ بن أبى نَصر.  مصاديق عده هاى مجهول در هيچ يك از منابع حديثى و رجالى موجود مشخص نگرديده است و لذا چنين مواردى موجب ارسال سند مى شود. 🔸تذكر: تعابيرى از قبيل «بعضُ أصحابِنا عن...» نيز مجهول به شمار مى روند و موجب ارسال سند مى گردند. با اين تفاوت كه «عِدَّةٌ مِن اصحابِنا» براى چند نفر و «بعضُ اصحابِنا» براى يك نفر به كار مى رود. #حدیث_شناسی #سند_شناسی #کافی #کلینی #سؤال_وجواب •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 🔸معرفی یکی از اساتید مرحوم کلینی: 🔹محمد بن یحیى عطار قمی از محدثان بزرگ شیعه اهل قم در قرن سوم هجری و از شاگردان ابراهیم بن هاشم قمی و عبدالله بن جعفر حمیرى است. عالمان رجال او را به بزرگى یاد کرده و به وثاقت و صداقت و علم و تقوا ستوده اند.  ثقةالاسلام کلینى در کتاب شریف «الکافى»، روایات زیادی از محمد بن یحیى عطار نقل کرده است. دو کتاب «مقتل الحسین علیه‌السلام» و «النوادر» از آثار اوست. شاگردان: محمد بن یحیى عطار قمى پس از کسب فیض از استادان بسیار، خود نیز بر کرسى استادى نشست و شاگردان زیادى تربیت نمود؛ بعضى از آن‌ها عبارتند از: ۱. محمد بن یعقوب کلینى: او مؤلف کتاب «کافى» است. کلینى در جاى جاى کتاب «کافى» از استادش حدیث نقل کرده است. ۲. على بن الحسین بن بابویه قمى (پدر شیخ صدوق). ۳. محمد بن حسن بن احمد بن ولید (م ۳۴۳ ق): او در علوم گوناگون کتاب هاى زیادى دارد که از آن میان مى توان به «الجامع»، «التفسیر» اشاره کرد #رجال #کلینی #مشایخ_کلینی #محمدبن_یحیی_عطار #ابن_ولید #صدوق پدر •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘اهمیت و جایگاه رفیع کتاب الکافی مرحوم شیخ کلینی 🔸و قال النجاشي رحمة الله علیه كنت أتردد إلى المسجد المعروف بمسجد اللؤلؤي ، أقرء القران على صاحب المسجد ، وجماعة من أصحابنا يقرأون كتاب الكافي 🔰همواره به مسجدی معروف به مسجد لؤلؤی میرفتم و برای خادم مسجد قرآن قرائت میکردم درحالیکه جماعتی از اصحاب ما مشغول قرائت کتاب الکافی بودند 📚:رجال النجاشي ج۱ ص۳۷۷ 👌🔹نکته و اشاره: 👇نکته اول👇 : در عربی وقتی خبر کان فعل مضارع باشد دلالت بر استمرار میکند(كنت أتردد إلى المسجد).لذا مرحوم نجاشی مرتب به مسجد می رفتند و مرتب می دیدند که شیعیان در حال بحث کتاب الکافی هستند 👇نکته‌دوم👇 مرحوم کلینی متوقی ۳۲۹ است و مرحوم نجاشی تقریبا ۴۵۰ 👈یعنی کتاب الکافی در نسل بعد از مرحوم کلینی به چنان عظمتی رسیده بود که در بغداد اینگونه مورد اهمیت بوده است 👇نکته‌سوم👇 مرحوم‌کلینی از اهالی شهر ری بود و تحصیل کرده مکتب قم ولی کتاب الکافی را وقتی تمام کردند در بغداد عرضه کردند /بحار ج۵۳ص۲۷۱ منبع:علم الحدیث #حدیث #کافی #کتاب_شناسی #کلینی #اهمیت_کتاب_کافی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘«#مشیخه» چیست ؟ ☘#شیخ کیست؟ ☘این‌که می‌گویند مثلاً کتاب «تهذیب شیخ طوسی » مشیخه دارد، در کجای این کتاب آمده است؟ ☘ چه کتاب‌هایی مشیخه دارند؟ 🔸در اصطلاح علم حدیث و رجال؛ برای احترام‌ به محدّثین بزرگ، به ایشان شیخ گفته می‌شده است. همچنین به راوی حدیث و یا کسی که از او حدیث فرا می‌گیرند (استاد روایت) نیز اطلاق می‌شود. مشیخه در لغت؛ جمع #شیخ است شیخ یعنی :استاد یا راوی در علم حدیث ؛ مشیخه به معنای اساتید در روایت و کسی که از او حدیث دریافت شده است، معنا می‌شود. 🔸 معنای مشیخه صدوق و مشیخه شیخ طوسی نیز به همین معنا است؛ یعنی مشایخی (اساتیدی) که شیخ طوسی یا شیخ صدوق از آنان روایت گرفته‌اند. در پایان کتاب «من لا یحضره الفقیه» شیخ صدوق و کتاب «تهذیب الاحکام» و «الاستبصار» شیخ طوسی، این دو بزرگوار؛ مشیخه خود (طریق خود به اساتیدشان) را بیان کرده‌اند در کتاب شریف کافی، احیاناً در برخی از اسناد روایات؛ مرحوم کلینی چنین بیان کرده است: «عدة من أصحابنا عن ...»؛ کلینی در برخی از اسناد؛ وقتی  خواسته از حدود ده نفر از محدثان و راویان بزرگ روایت نقل روایت کند، قبل از آن؛ طریق خود را به این ده نفر چنین گفته است: «#عدة من أصحابنا عن احمد بن محمد بن عیسی»؛ یعنی این روایت را نه یک نفر؛ بلکه تعدادی از مشایخ و اساتید ما از احمد بن محمد بن عیسی نقل کرده‌اند. 🔸کتابهای تهذیب و استبصار شیخ طوسی و #من_لایحضره_الفقیه صدوق، مشیخه دارند. 🔸بنابراین برخی محدثین برای نوشتن کتاب حدیثی برای اینکه حجم کتاب زیاد نشود ، بخشی از سند و طریق روایات را آخر کتاب خود ، در یک مجموعه جداگانه آورده اند که اصطلاحا به آن مجموعه جدا آورده شده ،در انتهای کتاب، "مشیخه " می گویند که حاوی نام و سند کامل اساتید و راویان احادیث می باشد. #مشیخه #شیخ #حدیث_شناسی #سند_شناسی #کتب_اربعه #التهذیب #کافی #الاستبصار #طوسی #کلینی #صدوق #سؤال_وجواب •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کُتُب اَربعه (یا اصول اربعه) :  چهار کتاب حدیثی است که شیعیان آنها را معتبرترین منابع حدیثی خود می‌دانند. کتب اربعه عبارت‌اند از: الکافی، مَن لایَحضُرُه الفقیه، تهذیب الاحکام و الاِستِبصار. کتاب کافی نوشته کُلِینی و من لایحضره الفقیه تألیف شیخ صدوق است. تهذیب الاحکام و استبصار را هم شیخ طوسی نگاشته است. نخستین بار شهید ثانی در یک اجازه روایت از اصطلاح کتب اربعه برای اشاره به این چهار کتاب استفاده کرد. پس از آن این اصطلاح در متون فقهی به کار رفت و به تدریج رواج یافت. 🔹اعتبار کتب اربعه: برخی از علماء شیعه همه احادیث کتب اربعه را معتبر می‌دانند؛ اما برخی‌ دیگر، آن دسته از احادیث آنها را می‌پذیرند که یا مُتواتِر یا دارای سند معتبری باشد. 🔸الکافی: کافی را ابوجعفر کلینی (درگذشت ۳۲۹ق) در زمان غیبت صغری نوشته است. کتاب شامل حدود ۱۶۰۰۰ حدیث است و سه بخش کلی دارد: اصول، فروع و روضه. اصول کافی احادیث عقیدتی را دربر می‌گیرد، فروع کافی به روایات فقهی می‌پردازد، روضه کافی هم شامل مجموعه‌ای از احادیث متفرقه است. 🔸من لایحضره الفقیه : این کتاب نوشته شیخ صدوق (درگذشت ۳۸۱ق) است. حدود ۶۰۰۰ حدیث را شامل می‌شود که موضوع آنها مباحث فقهی و احکام عملی است. شیخ صدوق در این کتاب، احادیثی را آورده که صحیح می‌دانسته و خود بر اساس آنها فتوا می‌داده است. 🔸تهذیب الاَحکام: تهذیب الاحکام نوشته شیخ طوسی (درگذشت ۴۶۰ق) است. این کتاب ۳۹۳ بخش و ۱۳۵۹۰ حدیث دارد و موضوع آن فقه است. شیخ طوسی این کتاب را در شرح و توضیح المقنعه اثر شیخ مفید و به دستور وی نگاشته است. 🔸الاستبصار : شیخ طوسی این کتاب را پس از تهذیب الاحکام و به تقاضای برخی از شاگردانش نوشته است. او در این کتاب تنها روایات متعارض در مباحث گوناگون فقهی را جمع کرده است. به این جهت، کتاب شامل همه مباحث فقهی نیست. ☘ #کتب_اربعه و مولفان آنها در یک نگاه: 🔸الکافی:(#کافی ) 🔹#محمد_بن_یعقوب #کلینی 🔸#من_لایحضره_الفقیه : 🔹 #صدوق #محمد_بن_علی_بن_حسین 🔸#تهذیب_الاَحکام: 🔹#محمد_بن_حسن #طوسی 🔸#الاستبصار : 🔹#محمد_بن_حسن #طوسی #حدیث_شناسی #سند_شناسی #کتاب_شناسی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘ #کتب_اربعه و مولفان آنها در یک نگاه: 🔸الکافی:(#کافی ) 🔹#محمد_بن_یعقوب #کلینی 🔸#من_لایحضره_الفقیه : 🔹#محمد_بن_علی_بن_حسین #صدوق 🔸#تهذیب_الاحکام: 🔹#محمد_بن_حسن #طوسی 🔸#الاستبصار : 🔹#محمد_بن_حسن #طوسی #حدیث_شناسی #سند_شناسی #کتاب_شناسی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 🔸نکاتی در مورد کتاب اصول کافی/۱ : 🔻مؤلف: ابو جعفر، محمد بن يعقوب كلينى رازى از برجسته ترين علماى شيعه در آغاز قرن چهارم هجرى (متوفاى 329 ق) 🔹 كتاب كافى جزو معدود کتاب هایی است که شامل مجموعه روايات در باب #اصول و فروع دين است و اولین کتاب از کتب اربعه حدیثی و شاید معتبرترین آنها باشد. 🔸 این كتاب از قديمى‌ترين و معتبرترين كتاب‌هاى روايى شيعه مى‌باشد كه در عصر #غيبت_صغرى نگاشته شده است و مرحوم کلینی مدت #بیست سال برای آن زمان صرف کرده است. 💠 از ويژگی هاى مهم اين كتاب: 1️⃣ هم عصر بودن مؤلف با نواب خاص امام زمان عج و دسترسى به آنهاست، خصوصا كه سال وفات ایشان مصادف با سال وفات آخرين نایب خاص (على بن محمد سمرى) بوده است. 2️⃣ مؤلف در اين كتاب مقيد به ذكر كل سند تا امام معصوم عليه السلام است و اين خود ارزش و اعتبار خاصى به روايات كتاب مى‌دهد. 3️⃣ شيخ كلينى اين كتاب را به درخواست يكى از دوستان خود به نگارش درآورده است؛ چنانچه خود در مقدمۀ كتاب تصریح کرده است. 4️⃣ ایشان عباراتی در مقدمه آورده، که برخی از آن، حجیت کل روایات و یا اعتبار کل روات کتاب را استفاده کرده اند. #کافی #کلینی #کتاب_شناسی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 🔸نکاتی درمورد کتاب اصول کافی/۲: 🔹اکثر احادیث کافی مسند«از کلینی، تا به معصوم علیه السلام می رسد» است. 🔹مجموع روایات کافی ، ۱۵۳۳۱ حدیث است. 🔹۱۸۵۰۰ طریق در کتاب کافی است. 🔹از مجموع روایات کافی، تنها ۱۷۰ حدیث به صورت مرسل آمده است. و بقیه احادیث به صورت مسند ذکر شده است. اسنادی که در اول آن نام روایان حذف شده ، معلق است.که گاه معلق بر روایت گذشته و یا روایت قبل تر از گذشته می‌باشد. 🔸برتری کتاب کافی بر صحیح بخاری 🔹کتاب کافی با آنکه تعداد احادیثش به شانزده هزار میرسد، و در بیش از دو هزار باب تنظیم شده و چند برابر صحیح بخاری است. ولی بر خلاف آن، حدیثی که در غیر باب خود ذکر شده باشد ،بابی که در غیر کتاب مربوط به خود آمده باشد. وخبری که دارای یک سلسله سند باشد و به دو لفظ بیان شده باشد در آن نیامده است. ⬛️اما نقایص صحیح بخاری 🔳دارای ابوابی است که هیچ ارتباطی با کتاب ندارد 🔳دارای احادیثی است که پیوندی با باب مورد نظر ندارد. 🔳گاهی احادیثی از آن در غیر باب آمده است 🔳گاهی یک باب در غیر کتاب مربوطه آمده است. 🔳گاهی مولف عنوان مورد نیاز را نیاورده و گاهی هم عنوانی را ذکر میکند که مربوط نیست. 📚 در مسیر اجتهاد #کافی #کلینی #صحیح_بخاری #کتاب_شناسی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 💠 مراد از «مشایخ ثلاثة»: 1️⃣ در علم حدیث: اگر در کتب روایی و فقهی گفته شود که این حدیث را «مشایخ ثلاثة» روایت کرده‌اند، مراد صاحبان کتب اربعه است: 🔸 #شیخ #کلینی 🔹 شیخ #صدوق 🔸 شیخ #طوسی 2️⃣ در علم فقه: اگر در کتب فقهی گفته شود که این فتوا را «مشایخ ثلاثة» داده‌اند، مراد این اشخاص است: 🔸 شیخ #مفید 🔹 #سید_مرتضی 🔸 شیخ طوسی 3️⃣ در میان رجالیون: اگر بگویند «مشایخ ثلاثة» فلان راوی را توثیق کرده‌اند، مراد این سه تن است: 🔸 شیخ طوسی 🔹 مرحوم #نجاشی 🔸 مرحوم #کشی 4️⃣ در علم رجال: در کتب رجال و فقه هم گاهی گفته می‌شود «مشایخ ثلاثة» از فلان راوی روایت کرده‌اند و نقل مشایخ ثلاثة از او موجب وثاقت راوی می‌شود. در این صورت مراد این سه تن است: 🔸#محمد_بن_ابی_عمیر 🔹#احمد_بن_محمد_بن_ابی_نصر_بَزَنطی 🔸 #صَفوان_بن_یحیی 📚 کافی شناسی، استاد محمد حسن ربانی بیرجندی، ص۵و۶. #رجال #حدیث #فقه #مشایخ_ثلاثة •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کتب اربعه و محمد ها (محمدون) ✅ کتب اربعه رواییِ متقدمین: 1⃣ #کافی- مرحوم #کلینی 2⃣ #من_لایحضره_الفقیه- شیخ #صدوق 3⃣ #الاستبصار- شیخ طوسی 4⃣ #التهذیب- شیخ #طوسی ✔️ نام هر سه نفر «محمد» است لذا به «محمدون ثلاث اُوَل» و اول معروفند. ✅ کتب اربعه رواییِ متأخرین: 1⃣ #وافی- #فیض_کاشانی 2⃣ #وسائل_الشیعة- شیخ #حر_عاملی 3⃣ #بحارالأنوار- علامه #مجلسی 4⃣ #مستدرک_الوسائل- #محدث_نوری 🔸 نام سه نفر اول از این‌ دسته دوم «محمد» است لذا به «محمدون ثلاث اُخَر» و دوم معروفند. #کتاب_شناسی #کتب_اربعه #محمدون اول و دوم •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کافی شناسی/ ۱ 👌حجت الاسلام والمسلمین حیدری فطرت 📍استاد حیدری فطرت در این جلسه ابتدا توضیحاتی پیرامون جایگاه و شخصیت شیخ کلینی بیان کردند.  📍شیخ طوسی در کتاب فهرست، کلینی را ثقه عارف بالاخبار و در رجال او را با تعبیر جلیل القدر ستوده است. 📍مرحوم نجاشی تعبیر بالاتری دارد: 👈شيخ أصحابنا في وقته بالريّ، و وجههم. 👈و كان أوثق النّاس في الحديث و أثبتهم. 📍علامه مجلسی نیز از شیخ کلینی و کتاب کافی با عظمت خاصی یاد میکند: الشيخ الصدوق، ثقة الإسلام، مقبول طوائف الأنام، ممدوح الخاص والعام، محمّد بن يعقوب الكليني، حشره اللّه مع الأئمّة الكرام؛ لأنّه كان أضبط الاصول وأجمعها، وأحسن مؤلّفات الفرقة الناجية وأعظمها 📍درباره نامگذاری کتاب کافی به نظر میرسد این نامگذاری توسط خود شیخ کلینی انجام نشده است اما در آثار شاگرد شیخ کلینی، ابو غالب زراری و بعد از او شیخ صدوق، شیخ مفید، ابن غضایری و شیخ طوسی همین نام را برای کتاب استفاده کردند اما در مقابل نجاشی با تعبیر یسمی بالکافی از آن یاد میکند.   📍اولین بار شهید ثانی از کافی شریف در کنار فقیه و تهذیبین، با تعبیر کتب اربعه یاد کردند. 📍درباره شخصیت شیح کلینی و جایگاه او نیز تعابیر ویژه ای به کار رفته است.  📍استاد حیدری فطرت پس از بیان این مقدمات موضوع بحث خویش را اعتبار و حجیت کافی در گذر زمان دانستند که هدف از آن ترسیم جایگاه کافی در طول زمان است.  📍کتاب کافی در اوایل قرن چهارم تالیف شده است و به گزارش نجاشی 20 سال تالیف آن به طول انجامیده است. 👌برخی از همین نکته در بحث اعتبار کتاب استفاده می کنند.   📍کافی شریف پس از تالیف مورد توجه راویان قرار گرفته است به طوریکه شیخ صدوق در فقیه، شیخ طوسی در مشیخه و نجاشی بیش از ده راوی را در مسیر انتقال این کتاب نام میبرند که در نوع خود منحصر به فرد بوده و نشانگر توجه زیاد به این کتاب از زمان تالیف آن است.   📍شیخ صدوق در مقدمه کتاب فقیه از کافی به عنوان یکی از منابع خود و از کتب مشهوری که به محتوای آن عمل میشود نام برده و روایات زیادی را از آن نقل میکند. 📍شیخ طوسی هم در تهذیب تنها 1500 روایت را به صورت مستقیم از محمد بن یعقوب کلینی نقل میکند. 👌این موارد نشانگر بهره های فراوان میراث حدیثی از کافی است.  📍در قرن هفتم با به وجود آمدن نظام اعتبار سنجی تازه تاسیس حله که مبنای آن سند است، کتاب کافی با دیگر کتب حدیثی در یک جایگاه مساوی قرار میگیرد. 👈در این دوران علامه حلی اولین نگاه های تردید آمیز به کافی را در خلاصه الاقوال و منتهی المذهب که در اواخر قرن هفتم نگاشته شده است، روا میدارد.  👈👈بعد از این دوران، اخباری گری ظهور پیدا کرد. 👈👈👈اخباری گری که در حقیقت واکنش به مکتب حله بود از اعتبار کتب اربعه و گاهی از اعتبار کتب مشهوره سخن میگفتند. ادامه👇 #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

👆ادامه 👇 📍مشهور است که دوران اخباری گری با وحید بهبهانی به پایان میرسد و چنین پنداشته میشود که وحید بهبهانی در ادامه مکتب حله قرار دارد درحالیکه مطالعه آثار او نشان میدهد که ایشان هر دو تفکر را تعدیل کرده است و کارهای رجالی او با مکتب حله تطابق ندارد. ✔️پژوهشگران رجالی همچنان معتقدند که کارهای او نوعا خوب است و تعلیقه ایشان بر منهج المقال فوق العاده است.  ✔️✔️برای نمونه وجید بهبهانی در بررسی سندی یک روایت گوید: هذه الرواية لا تقصر عن الصحيح لو لم يكن أقوى منها لوجودها في الكتب المعتبرة عن الكليني و الصدوق و الشيخ مع أنّ الكليني و الصدوق قالا في أوّل كتابيهما ما قالا. 📍بعد از وحید بهبهانی محدث نوری در خاتمه مستدرک کامل ترین دفاع را از کافی انجام میدهد دارد. 👌محدث نوری با تمسک به دلایلی چون: ▪️مدح کلینی، ▫️عرضه کتاب بر امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و یا سفرای ایشان، ▪️اوثقیت و اثبتیت کلینی، ▫️و مهمتر از همه تمسک به مقدمه کتاب سعی در اثبات حجیت احادیث کافی دارد و در پایان به شبهات مطرح پاسخ میدهد. 👌👌مطالب محدث نوری محور گفتگوهای اندیشمندان بعد از او در اثبات و یا نفی حجیت همه روایات کافی است.   👌👌👌در همین دوران، مرحوم محقق همدانی نیز چنین مشی کرده و مینویسد: لأنّ اعتماد المشايخ المتقدّمين على النقل عنهم و أخذ الأخبار منهم و التلمّذ عليهم يزيد على قولهم في كتب الرجال: فلانّ ثقة .....ليس المدار عندنا في جواز العمل بالرواية على اتّصافها بالصحّة المصطلحة، و إلّا فلا يكاد يوجد خبر يمكننا إثبات عدالة رواتها على سبيل التحقيق لو لا البناء على المسامحة في طريقها و العمل بظنون غير ثابتة الحجّيّة، بل المدار على وثاقة الراوي، أو الوثوق بصدور الرواية و إن كان بواسطة القرائن الخارجيّة التي عمدتها كونها مدوّنة في الكتب الأربعة، أو مأخوذة من الاصول المعتبرة مع اعتناء الأصحاب بها و عدم إعراضهم عنها.... لأجل ما تقدّمت الإشارة إليه جرت سيرتي على ترك الفحص عن حال الرجال، و الاكتفاء في توصيف الرواية بالصحّة كونها موصوفة بها في ألسنة مشايخنا المتقدّمين الذين تفحّصوا عن حالهم. 📍پس از آن، مرحوم آقای خویی با نقد مطالب خاتمه مستدرک به همان نظام تسویه میان کتاب کافی و دیگر کتب حدیثی باز میگردد.  📍در عصر حاضر پیرامون حجیت کافی دو دیدگاه انتقادی و دفاعی وجود دارد.  🔹در نگاه انتقادی برخی به نقد مبانی حجیت کافی پرداختند که کاملترین نمونه آن معجم الرجال محقق خویی است. 👌برخی دیگر به تصحیح احادیث و جداسازی احادیث صحیح کتاب کافی همت گماشتند و دسته سوم برای نخستین بار در تاریخ حدیث شیعه به موضع نگاری پرداخته و به صراحت برخی احادیث کافی را مجعول شمردند.  🔸در مقابل در نگاه دفاعی از کافی برخی مانند استاد شب زنده دار با استفاده از دانش اصول، حجیت احادیث کافی را اثبات میکنند و برخی مانند آیت الله سیستانی از تاریخ کتاب محور حدیث شیعه برای اثبات حجیت کافی استفاده میکنند. 📍اعتبار رجالی برآمده از حس و دفاع میدانی از کافی که در آن به نقد و پاسخ به کتب و مقالاتی که پیرامون احادیث موضوع کافی نگاشته میشود را نیز میتوان در این دسته گنجاند. استادحیدری فطرت مؤسسه امام هادی (علیه السلام) #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کافی شناسی/ ۲ 📝 شرح شناسی الکافی 👌حجت الاسلام والمسلمین عبدالهادی مسعودی 📍برای مقدمه بحث لازم است بدانیم که کتاب کافی در میان جوامع متقدم حدیثی نه تنها در جامعه شیعی بلکه در جهان اسلام از نظر حجم احادیث و گستردگی محتوا بی نظیر است بنابراین کسی که می خواهد این کتاب را شرح کند باید فقیه، متکلم و رجالی باشد. 👈افزون بر اینکه کافی متضمن احادیث اخلاقی نیز هست و شارح در این زمینه نیز باید زبردست باشد. 📍مطابق گزارش های در دسترس، اولین شرح بر کافی را ملا امین استرآبادی(متوفی ۱۰۳۶ ق) نگاشته است. 📍از سوالات مطرح این است که چرا تا چند سده بعد از نگارش کافی، شرحی بر این کتاب نگاشته نشده است در حالی که اهل سنت در این زمینه جلوتر از ما هستند و شروح بیشتری بر بخاری نگاشتند؟ 👌در پاسخ می توان گفت: ▫️کافی از یک سو حدود شانزده هزار حدیث دارد، درحالیکه بخاری حدود سه هزار و هفتصد حدیث غیر تکراری نقل کرده است و ▪️از سوی دیگر تنوع احادیث موجود در کافی و اساسا عمق احادیث اهل بیت (علیهم السلام) که از مقایسه روایات توحیدی شیعه با اهل سنت روشن می شود کار شرح نویسی بر کافی را دشوار کرده است. ▫️همچنین از نقش تعداد جمعیت اهل سنت و در نتیجه تعداد بیشتر عالمان و محدثان به همان نسبت جمعیتی در سنجش با شیعیان و انزوای سیاسی شیعه در بسیاری از حکومت ها نیز نباید غافل بود. 📍کتاب کافی افزون بر شروح رسمی، شروح غیر رسمی نیز دارد بدین معنا که فقیهان شیعی کافی را بخصوص تا قبل از رواج کتاب وسایل الشیعه یکی از منابع مهم خود تلقی می کردند و در مباحث فقهی خود ناگزیر از توضیح و شرح احادیث آن بودند. 👌به همین گونه، کتب اعتقادی و کلام نقلی شیعی نیز شرح احادیث اعتقادی کتاب کافی به شمار می آیند. 📍وافی فیض کاشانی را نیز می بایست شرح غیر رسمی کافی حساب کرد. 📍بیانات فیض کاشانی همچنان در دروس قوی حوزوی حلال مشکلات حدیثی شمرده میشود. 📍در میان شروح رسمی کافی، الرواشح السماویه میرداماد (متوفی 1040 ق) دومین شرح کافی است که هرچند جامع نیست اما حاوی نکات خوبی است. 📍از ویژگی های میرداماد ابداع احتمالات نو در خوانش عبارت است که در موارد مشکل الحدیث و اختلاف نسخه قابل توجه است. 📍بعد از آن شرح ملاصدرا ( متوفی 1050 ق) قرار دارد که کامل نیست و تنها بخشی از اصول را شرح کرده است. 📍پس از ملاصدار، ملاصالح مازندرانی (متوفی 1086 ق) شرح جامعی بر کافی نگاشته است که از بهترین شروح کافی است که می بایست به آن مراجعه شود. 📍ملاصالح داماد مجلسی اول بود و تنها بخش اصول کافی و روضه آن را شرح کرد. ◽️پس از او فرزندش ملا محمد هادی (متوفای ۱۱۲۰ ق) فروع را هم شرح کرد . ◾️این دو بزرگوار در دانش های مختلف مانند ادبیات، کلام و فقه زبردست بودند. 📍الصافی شرح دیگر کافی است که بزرگ و مفصل نیز هست. 🔹نویسنده این شرح، خلیل بن قاضی قزوینی (متوفی 1089 ق) از دانشمندان اخباری است. 🔸شرح او به لحاظ علمی دارای قوت است. 🔹ایشان همه کافی را به فارسی شرح کرده است که در کنگره کلینی دو جلد آن چاپ شد. 🔸وی شرحی هم به عربی با نام شافی دارد. 🔹شرح دیگری که در کنار شرح ملا صالح مهمترین شروح محسوب میشود شرح علامه مجلسی (متوفی 1111ق ) به نام مرآة العقول است. 📍علامه مجلسی قصدش شرح همه کافی بود اما عمرش کفاف نداد و بخش هایی از فروع کافی مانند کتاب زکات به وسیله دامادش میرمحمدصالح خاتون آبادی( متوفی 1126ق) تکمیل شد. 👌اکنون این شرح، جامع است و به حمد الهی همه آن به دست ما رسیده است. 📍درباره ارتباط میان شروح کافی باید گفت: ملاصالح در شرح خود از میرداماد استفاده کرده ولی گاه نظرات او را نپذیرفته است. ✔️علامه مجلسی هم از شرح ملاصالح استفاده کرده است. 📍بلحاظ تاریخی علامه مجلسی هم زمان سه کتاب ملاذ الاخیار، بحارالانوار و مرآه العقول را می نوشته است لذا 👈دو کتب بحارالانوار و مرآه العقول متناظر یکدیگر هستند. 👌از بررسی ناقص ما بر می آید که گاه عبارات مرآه العقول بهتر از عبارات بحار الانوار است. 🔴 ادامه در پیام بعد #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

👆ادامه از پیام قبل👇 📍از سوالات پر تکرار این است که چرا علامه مجلسی با وجود عملش به احادیث ضعیف السند، روایات کافی را بررسی سندی کرده است و اگر وی آن ها را ضعیف میداند چرا به شرح آن احادیث میپردازد. ✅ پاسخ این است که ضعف سند نزد ایشان و بسیاری دیگر از عالمان به معنای ضعف حدیث نیست. 👈حدیث ضعیف السند در پرتو قرینه ها می تواند قوت متن بیابد و معتبر گردد. 👈👈خود ایشان نیز به گونه ای دیگر به این مساله پاسخ داده است: «أنّ وجود الخبر في أمثال تلك الأصول المعتبرة ممّا يورث جواز العمل به، لكن لا بدّ من الرجوع إلى الأسانيد لترجيح بعضها على بعض عند التعارض، فانّ كون جميعها معتبرا لا ينافي كون بعضها أقوى.» 📍در پایان این بخش می گوییم در کتاب الذریعه شیخ آقا بزرگ تهرانی و کشف الحجب و الاستار اعجاز حسین و نیز کتاب های منتشره کنگره شیخ کلینی (ره) و پایگاه اینترنتی حدیث نت متعلق به به دارالحدیث می توان اطلاعات بیشتری درباره شروح کافی یافت. 📍استاد مسعودی در ادامه به برخی ویژگی های مشترک شروح کتاب کافی پرداختند: 🔸1) توجه به نسخه شناسی متن از جمله ویژگی های مشترک که در شروح کافی به چشم می خورد بررسی نسخه های مختلف حدیث است. 🔹نمونه بررسی نسخ را میتوان پیرامون عبارت «یخرّ فیها» در این روایت: عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ، قَالَ: «مَا عَلِمْتُمْ فَقُولُوا، وَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا فَقُولُوا: اللَّهُ أَعْلَمُ؛ إِنَّ الرَّجُلَ لَيَنْتَزِ عُ الْآيَةَ مِنَ الْقُرْآنِ يَخِرُّ فِيهَا أَبْعَدَ مَا بَيْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ» و نیز پیرامون عبارت «لا یتهجم» در روایت: قَالَ كَانَ أَبُو جَعْفَرٍ ص يَقُولُ عَظِّمُوا أَصْحَابَكُمْ وَ وَقِّرُوهُمْ وَ لَا يَتَجَهَّمُ بَعْضُكُمْ بَعْضاً در کتاب وافی مشاهده کرد. 🔸2) واژه پژوهی: 👈شروح کافی مشحون از بحث های مفصل پیرامون معنای واژه ها است. 👈👈در مرآه العقول و شرح ملاصالح این مثالها بسیار زیاد است. برای نمونه می توان واژه پژوهی ذیل روایت: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله): «إِنَّ هَذَا الدِّينَ مَتِينٌ فَأَوْغِلُوا فِيهِ بِرِفْقٍ وَ لَا تُكَرِّهُوا عِبَادَةَ اللَّهِ إِلَى عِبَادِ اللَّهِ فَتَكُونُوا كَالرَّاكِبِ الْمُنْبَتِّ الَّذِي لَا سَفَراً قَطَعَ وَ لَا ظَهْراً أَبْقَى» در شرح ملاصالح را مشاهده کرد. 🔹3) توجه به معنای اصطلاحی افزون بر واژه پژوهی، برای فهم درست لازم است با معانی اصطلاحی نیز آشنا بود و به آن دقت کرد. ✅برای مثال شروح متعدد کافی برای اصطلاح «الکذب المفترع» حدود ده احتمال بیان کرده اند. 🔸4) توجه ساختار نحوی جملات از جمله مواردی که در شروح به طور مشترک وجود دارد توجه به ساختار نحوی جمله است، به ویژه در مواردی که عدم شناخت صحیح از ساختار سبب کج فهمی می شود. 👌نمونه این توجه را در بیان نقش عبارت «وَ هُوَ مُحْرِمٌ فِي الْحِلِّ وَ الْحَرَم» در روایت زی می توان مشاهده کرد: عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الْمُحْرِمُ يَذْبَحُ الْبَقَرَ وَ الْإِبِلَ وَ الْغَنَمَ وَ كُلَّ مَا لَمْ يَصُفَّ مِنَ الطَّيْرِ وَ مَا أُحِلَّ لِلْحَلَالِ أَنْ يَذْبَحَهُ فِي الْحَرَمِ وَ هُوَ مُحْرِمٌ فِي الْحِلِّ وَ الْحَرَم‏ 🔹5) توجه به فضا و زمان صدور حدیث و نیز احادیث مشابه که جای بحث مفصل و طولانی دارد . استاد مسعودی مؤسسه امام هادی (علیه السلام) #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کافی شناسی/ ۳ 📝 جایگاه شناسی الکافی در اعتقادات حجت الاسلام والمسلمین محمد تقی سبحانی 📍استاد سبحانی این چنین بیان داشتند که کتاب کافی یک استثنای بزرگ در تاریخ حدیث، کلام و اندیشه و میراث ما است. 👌 کتابی که تکرار پذیر نیست. 📍اینک به ابعادی از کافی که بُعد اعتقادی دارد اشاره میکنم و سرفصل هایی بیان می شود که هر کدام موضوع یک تحقیق جدید است. 📍اولین ویژگی کافی جایگاه منحصر به فرد آن است. 📍کتاب کافی یک استثنایی بزرگ در تاریخ اندیشه و میراث شیعه است که در طول قرون توانسته است جایگاه خود را حفظ کند و همواره مورد تمجید اندیشمندان شیعی قرار داشته است. 📍ویژگی دوم کافی جامعیت آن است. 📍درحالیکه دیگر کتب اربعه شیعه تنها به فقه پرداختند، کافی افزون بر فقه شامل اعتقادات، اخلاق، سبک زندگی و ... است. 📍در حوزه اعتقادات پس از کافی تک نگاری های شیخ صدوق دیده می شود اما تا قرن دهم و نگارش آثار حدیثی مدرسه اصفهان مانند وافی فیض کاشانی و بحارالانوار هیچ کتاب اعتقادی حدیثی به ساختارمندی کافی وجود ندارد. 📍در دوره های متاخر هم کتب نوشته شده الگو گرفته از کتاب کافی است. 📍نظم، ترتیب و ساختار منسجم کافی نکته دیگری است که باید به آن توجه کرد. 📍در مقایسه توحید کافی با توحید صدوق هم میتوان به این انسجام و ساختار خوب کافی پی برد. 📍ساختار کافی ساختاری منطقی و کاملا قانع کننده است و به تعبیر خود مرحوم کلینی علم، بصیرت و یقین آفرین است. 📍ویژگی دیگر کتاب کافی توجه به همه منابع معرفتی و جمع میان آن ها است. 📍شیخ کلینی با آگاهی از وجود دو زیر گروه محدثان و متکلمان و نیز با آگاهی از طیف های مختلف ذیل هرکدام از این دو گروه با هوشیاری توانسته است از همه آنها نقل حدیث کرده و در چینش احادیث به گونه ای عمل کند که احساس تعارض نشود. 📍شیخ کلینی در بحث استطاعت با اینکه خود استطاعت مع الفعل را قبول دارد اما روایات زراره را که معتقد به استطاعت قبل الفعل است را نقل می کند اما شیخ صدوق اساسا روایات استطاعت مع الفعل را نقل نمی کند. 🔶نمونه دیگر این است که شیخ کلینی با این وجود که برای هشام بن حکم جایگاه خاصی قائل است تاجاییکه از دیدگاه او در متن کافی برای تبیین احادیث استفاده می کند، از جریان مقابل هشام که متهم به غلو بوده و مورد بی مهری بزرگانی چون نجاشی و شیخ طوسی نیز قرار داردند هم حدیث نقل میکند. 📍ویژگی دیگر شیخ کلینی پاسخ گویی به چالش های زمانه است. 👈از یک سو شیخ کلینی رساله ای در رد قرامطه نگاشته است و از سوی دیگر کتاب کافی او در پاسخ به چالش های موجود در عصر او است. 📍کلینی بر خلاف برقی و حسن بن صفار در قم می زیسته است که در آن شیعه در اقلیت بود. 📍در آن دوران هم به طور کلی جریان عقل گرای مایل به معتزله رشد پیدا کرده و در سوی دیگر برخی متمایلین شیعه زیرساخت فکری معتزلی داشتند که نتیجه این جریانات حرکت به سمت واگرایی در حوزه حدیث است. 📍ویژگی دیگر کافی که در ادامه ویژگی سابق است این نکته است که با وجود اینکه کافی کتابی در پاسخ به نیازهای عصری نوشته شده است اما تاریخمند نیست و شیخ کلینی با هوشمندی بالا توانسته است نظام فکری منسجمی در کافی عرضه کند. به همین خاطر کتاب کافی در نقطه مقابل کتابی مانند اکمال الدین که با وجود نفیس بودن آن کتابی تاریخی تلقی میشود. 📍استاد سبحانی در ادامه جلسه به خوانش گزینشی مقدمه کتاب کافی پرداختند. 📍شیخ کلینی در قسمت اول مقدمه که قبل از عبارت « و اما بعد» قرار دارد در حدود سه صفحه به حمد و ثنای خداوند پرداخته که 👌 در حقیقت اعتقاد نامه او است. 📍در ادامه کلینی در ترسیم چالش موجود در عصر خود که سبب درخواست آن شخص برای نگارش این کتاب شده است را اینطور توصیف می کند که به سبب جهالت مردم علم در حال رخت بر بستن است و همین امر نیز سبب به وجود آمدن مذاهب فاسده شده است« و َلِهذِهِ الْعِلَّةِ انْبَثَقَتْ عَلى أَهْلِ دَهْرِنَا بُثُوقُ هذِهِ الْأَدْيَانِ الْفَاسِدَةِ، وَالْمَذَاهِبِ المُسْتَشْنَعَةِ» 👈مراد از جهل نیز عدم العلم نیست بلکه بد فهمی است بدین معنا که جامعه در این زمان علم را از معارف اهل بیت (علیهم السلام) اخذ نمیکردند. 👌برای مثال از اتکای افراطی به عقل در این دوران گلایه شده است «وَالْاتِّكَالِ عَلَى عُقُولِهِمْ فِي دَقِيقِ الْأَشْيَاءِ وَجَلِيلِهَا» 🔴 ادامه در پیام بعد 👇 #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135.

👆ادامه از قبل 👇 📍سپس ایشان چهارچوب فکری خود را بیان میکند و اعتقادات را نیز از فقه جدا نمیکند بلکه معتقد است از توحید تا اخلاق و احکام همگی باید چنین ویژگی داشته باشند: «وَالشَّرْطُ مِنَ اللّهِ- جَلَّ ذِكْرُهُ- فيمَا اسْتَعْبَدَ بِهِ خَلْقَهُ أَنْ يُؤَدُّوا جَمِيعَ فَرَائِضِهِ بِعِلْمٍ وَيَقِينٍ وَبَصِيرَةٍ لِيَكُونَ الْمُؤَدِّي لَهَا مَحْمُوداً عِنْدَ رَبِّهِ، مُسْتَوْجِباً لِثَوَابِهِ وَعَظِيمِ جَزَائِهِ وَالْأَمْرُ فِي الشَّاكِّ- المُؤَدِّي بِغَيْرِ عِلْمٍ وَبَصِيرَة- إِلَى اللّهِ جَلَّ ذِكْرُهُ، إِنْ شَاءَ تَطَوَّلَ‌ عليْهِ، فَقَبِلَ عَمَلَهُ، وَإِنْ شَاءَ رَدَّ» 📍پس از اینکه کلینی هدف خود را دستیابی به یقین و بصیرت ترسیم می کند چینش کتاب کافی را آغاز می کند. 👌به نظر ما در نحوه چینش روایات کافی، نظم و انسجام خاصی وجود دارد که رسیدن به یقین و بصیرت را هموار می سازد. 📍ایشان در مقدمه عقل و علم را کنار هم می آورد. 📍این نکته مهم است که در نظر ایشان عقل و علم دوگانگی ندارند و اینطور نیست که عقل و علم هرکدام به تنهایی قابل اتکا باشند. 📍ایشان نفرمود من با کتاب عقل کافی را شروع کردم بلکه علم را هم به آن ضمیمه کرده است زیرا فهم کلینی این است که در دستکاه معرفت پایه اساسی عقل است اما عقلی که به تربیت عالم ربانی باشد. 📍دو گانه عقل و علم در تمام کتاب اصول کافی اجرا شده است. 📍در ادامه استاد سبحانی نحوه پیاده سازی دستگاه معرفتی شیخ کلینی را در دو کتاب نخست اصول کافی نشان دادند. 📍در اصول کافی بعد از کتاب عقل و علم، کتاب التوحید قرار دارد که نخستین باب آن «باب حدوث العالم و اثبات المحدث» است بدین معنا که ابتدا شیخ کلینی به ادله عقلی اثبات صانع میپردازد اما در همین بخش روایتی نقل میکند که انسان برای اثبات صانع نیازمند عالم ربانی است. 📍در کتاب الحجه نیز همین طور است زیرا اولین باب «باب الاضطرار الی الحجة» است که اثبات نیازمندی به حجت از طریق عقل است. 📍ایشان کتاب التوحید که با اثبات عقلی صانع آغاز کرد را با بَابُ الْهِدَايَةِ أَنَّهَا مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ‌ خاتمه میدهد. 📍در بحث جبر و اختیار نیز که همچنان از مشکلات دستگاه های فکری مختلف است و بیشتر افراد یا قائل به جبر شده و یا تن به تفویض دادند، شیخ کلینی دیدگاه اهل بیت (علیهم السلام) مبنی بر نفی جبر و تفویض و اثبات امر بین المرین را گزارش کرده و روایتی نقل میکند که در راستای نظام فکری او است. 🔷عَنْ أَبِي عَبْدِ اللّهِ عليه السلام، قَالَ: سُئِلَ عَنِ الْجَبْرِ وَالْقَدَرِ، فَقَالَ: «لَا جَبْرَ وَلَا قَدَرَ، وَلكِنْ مَنْزِلَةٌ بَيْنَهُمَا فِيهَا الْحَقُّ؛ الَّتِي بَيْنَهُمَا لَايَعْلَمُهَا إِلَّا الْعَالِمُ، أَوْ مَنْ عَلَّمَهَا إِيَّاهُ الْعَالِمُ 📍نکته دیگر دقت مرحوم کلینی در چینش ابواب است. 👈برای نمونه پرسشی وجود دارد که چرا مرحوم کلینی بعد از بحث اسماء و صفات خداوند، افعال الهی را با بداء آغاز کرده است؟🤔 ✅پاسخ این است که با دقت در روایات معلوم میشود بداء در نگاه روایات تنها محو موجود نیست بلکه به تعبیر امام صادق (علیه السلام) اثبات ما لم یکن نیز می‌باشد، یعنی هر فعلی که از حق تعالی صادر می‌شود مصداق بداء است. 📍نمونه دیگر چینش هدفمند ابوابی است که بیان کننده ارتباط فعل خداوند با سرنوشت و خط کمال و انحطاط انسان است. 👌کلینی ابتدا «بَابٌ فِي أنَّهُ لَايَكُونُ شَيْ‏ءٌ فِي السَّمَاءِ وَ الْأَرْض الا بسبعة‏» را آورده که در آن چنین نقل شده است: «لَا يَكُونُ شَيْ‏ءٌ فِي الْأَرْضِ وَ لَا فِي السَّمَاءِ إِلَّا بِهذِهِ الْخِصَالِ السَّبْعِ: بِمَشِيئَةٍ، وَ إِرَادَةٍ، وَ قَدَرٍ، وَ قَضَاءٍ، وَ إِذْنٍ، وَ كِتَابٍ، وَ أَجَلٍ، فَمَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يَقْدِرُ عَلى‏ نَقْضِ وَاحِدَةٍ، فَقَدْ كَفَر» 📍پس از آن به ترتیب: بَابُ الْمَشِيئَةِ وَ الْإِرَادَةِ‌، بَابُ الِابْتِلَاءِ وَ الِاخْتِبَارِ‌، بَابُ السَّعَادَةِ وَ الشَّقَاءِ‌، بَابُ الْخَيْرِ وَ الشَّرِّ‌ را قرار داده است. 📍بعد از اتمام این ابواب، باب الجبر و القدر و الامر بین الامرین را ذکر می‌کنند تا معلوم شود که خداوند در باب خیر و شر و سعادت و شقاوت انسان چگونه دخالت دارد؟ استاد محمد تقی سبحانی مؤسسه امام هادی (علیه السلام) #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کافی شناسی/ ۴ 📝 الکافی و مستشرقان 🎙حجت الاسلام والمسلمین راد 📍موضوع مطالعات خاورشناسان درباره کتاب کافی به سبب گستردگی مباحث و پیش نیازهای آن قابلیت طرح در یک جلسه را ندارد لذا در این جلسه از بیان پیش نیازها خودداری کرده و تنها بخشی از مباحث مطرح خواهد شد. 📍مراد از خاورشناسان در این بحث لحاظ جغرافیای زندگی نیست و ممکن است برخی از افرادی که خاورشناس بنام ایرانی الاصل و یا هندی باشند اما بلحاظ رهیافت و رویکرد خاورشناس محسوب شوند. 📍ادوار کافی پژوهی در غرب سه دوره را طی کرده است: 🔷 فقر و بحران آگاهی: دوره اول از دهه 1930 تا 1960 دوره آشنایی اجمالی با کافی و فقر اطلاعاتی است که در آن شناخت سطحی و فهرستی محض از کافی صورت گرفته است. 👈کتاب مذهب شیعه دونالدسون، تاریخ الادب العربی نوشته بروکلمان و پس از او شاگردش ریته در این دوره قرار دارند که اوج آن را در کار فواد سزگین می توان مشاهده کرد. 🔷درنگ در بخش های محتوای کافی: دوره دوم، که تا سال 2000 ادامه دارد دوره درنگ در محتوای کافی است که در این دوره بخش هایی از کافی ترجمه و مطالعه شده است. 👈مهمترین شخصیت های این دوره نورمن کالدر و مارسین کاوسکی هستند. 🔷تمرکز بر کافی پژوهی: دوره سوم از 2000 آغاز شده و تاکنون ادامه دارد. 👌در این دوره شاهد یک تحول در کافی پژوهی به نسبت دوره های قبل هستیم، هرچند هنوز هم به مرحله بلوغ نرسیده باشد. 📍آندره نیومن، اتان کلبرگ، مادلونگ مایکل کوک، رابرت گلیو در این دوره قرار داند. 📍یکی از پرسش های رایج علل توجه دیرهنگام مستشرقان به الکافی است. ✅در پاسخ می توان به عدم معرفی کافی از سوی حوزه علمیه، و اساسا توجه دیرهنگام غرب به تشیع را بیان کرد. 📍دستاوردها و بازتاب کافی پژوهی: پژوهش های خاورشناسان درباره الکافی فراگیر و همه جانبه نبوده و به همه زوایای کافی نپرداختند بلکه بیشتر به جنبه های کلامی و اندکی هم فقهی کافی پرداختند. 👌نکته دیگر اینکه پژوهش های خاورشناسان هم سان نبوده و خود انتقادی هم دارند. 📍پیش بینی ما این است که در آینده با توجه به ضرورت شیعه پژوهی نشاط علمی خوبی به وجود خواهد آمد لذا لازم است حوزویان در صدد بوده و به ترجمه و نقد این آثار بپردازند. 👈کافی به عنوان منبعی بسیار مهم برای بازشناسی تشیع نخستین، کافی به عنوان بازتاب دهنده میراث مکتوب حدیثی شیعه، کافی به عنوان تبیین کننده حوزه حدیثی ری، قم و بغداد، کافی به عنوان بازتاب دهنده اعتقادات شیعیان، کافی به عنوان مهمترین منبع روایی شیعه، مورد توجه خاورشناسان قرار گرفته است. 📍در میان خاورشناسانی که به طور مستقل به کافی پرداختند برخی متاسفانه با جزیی نگری برخودی ناهمدلانه داشته و عده ای نیز به طور خنثی عمل کردند. 👌مادلونگ که مهمترین کتابش جانشینی محمد(صلی الله عليه وآله و سلم) است مدخل کلینی دایره المعارف اسلام را نگاشته است. 👌👌مادلونگ در این مدخل به تاریخ گذاری سفر احتمالی کلینی به بغداد پرداخته و در مجموع با حضور بیست ساله کلینی در بغداد موافق نیست. 👈او به علل اقبال دانشمندان بغدادی به کلینی پرداخته و به فاصله گرفتن کلینی از الهیات تنزیهی مکتب قم و همسویی با مکتب بغداد در صفات الهی اشاره میکند. 👌👌👌مادلونگ در مقاله دیگرش با تامل در روایات به بازشناسی سبک تعلیمی اهل بیت علیهم السلام اقدام میکند. 👌مطابق گزارش او از روایات استفاده می شود که امامان شیعی علیهم السلام جلسات درسی منظم نداشته و کتابی تالیف نکردند. 👈احادیث اهل بیت علیهم السلام نیز بیشتر در پاسخ به پرسش ها بوده است. 👌👌👌👌مادلونگ از بررسی روایات کلینی به این نتیجه رسیده است که تفکر شیعی به معتزلی نزدیک بوده و امامان شیعی این تفکر را تایید کرده و متکلمان بعدی نیز در حقیقت به پشتوانه کافی و کلینی به این سو حرکت کردند. 📍آندره نیومن در آستانه 2000 مقاله ای در باب آموزه غیبت نگاشت و کافی را با غیبت نعمانی مقایسه کرد. 👈طبق گزارش او کلینی رابطه مثبت و همدلانه با دیدگاه سفارت و نیابت نداشته اما نعمانی بر اهمیت مساله سفارت و نیابت تاکید کرده است. 🔷مطابق این دیدگاه در مدرسه حدیثی قم با تکیه بر کافی که 23 روایت نقل کرده است به مساله غیبت اهمیت زیادی داده است و احتمالا قمی ها طولانی شدن غیبت را باور نداشتند در مقابل نعمانی روایات متعددی را از غیر قمی ها در این موضوع نقل کرده است. 🔶پژوهش دیگر آندره نیومن مقایسه سه کتاب کافی، بصایرالدرجات و محاسن برقی است. 🔴 ادامه در پیام بعد 👇 #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135.

👆ادامه👇 ▪️مطابق این پژوهش کلینی سعی کرده مکتب حدیثی قم را در بغداد در تقابل با عقلگرایی افراطی نوبختی و اهل سنت تاسیس کند. ▫️به اعتقاد او 212 روایت خداشناسی کافی کاملا گرایشی عقل ستیزانه دارد. 📍رابرت گلیو خاورشناس دیگری است که پژوهش مستقل پیرامون کافی دارد. 👈ایشان در مقاله پیوند حدیث و فقه به مقایسه باب تیمم در فروع کافی و همین باب در سایر کتب اربعه میپردازد و نشان میدهد که کلینی نگاه فقیهانه داشته است و کافی بلحاظ ساختاری کتاب فقهی است و گزینش روایات کلینی با هوشمندی صورت گرفته است. 👌او در مقاله دیگرش به بحث پیرامون صفات فرا انسانی امام در الکافی، بصایر و محاسن میپردازد و معتقد میشود که سطح طرح این اوصاف در این سه کتاب متفاوت است و در این میان کلینی با وجود موافقت در اصل این اوصاف به تعدیل این دیدگاه پرداخته است. 🔶رابرت گلیو کلینی را نماینده تام و کامل امام شناسی در شیعه نمیداند. 📍مارسین کاوسکی پژوهشگر دیگری است که در هزاره کلینی دو مقاله اش را ترجمه کردیم. 👈او به این نتیجه رسیده است که نام کلینی در گفتمان رقیب (اهل سنت) شناخته شده بود. 📍کاوسکی از انتساب کتاب الروضه به کلینی در مقابل سزگین دفاع میکند و نقدهای سزگین را ناکافی و شتابزده میداند. 📍رساله دکتری تمیمه دائو آخرین پژوهشی است که به آن اشاره میکنیم. 📍این رساله در نقد اندیشه های امیر معزی است که امروزه طرفدارانی دارد. 📍او بر خلاف امیر معزی به تحلیل دقیق و عمیق منابع متقدم شیعی میپردازد. 📍او وجود جریان غلو را تایید میکند اما آن را جریان اصیل نمیداند 📍پژوهش های دیگری راجع به الکافی توسط خاورشناسان انجام شده که نظر به کمبود وقت در مجال دیگری بحث می شود استاد راد مؤسسه امام هادی (علیه السلام) #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کافی شناسی/ ۵ 📝 خلاصه نظر آیت الله شب زنده دار مبنی بر: «حجیت روایات کتاب شریف کافی» دوشنبه مورخ 1392/12/19 🔸موضوع بحث اين است که از مقدمه کافي شريف استفاده مي‌شود مرحوم کليني رضوان الله عليه شهادت به صحت روايات اين کتاب دادند. «بالآثار الصحيحة عن الصادقين عليهم السلام» و اين شهادت حجت است و نياز به بررسي اسناد روايات منقوله در اين کتاب شريف نيست. البته اگر اسناد هم تمام باشد، نورٌ علي نور مي‌شود. هم از جهت شهادت کليني معتبر مي‌شود و هم از جهت اعتبار نفس سند. اما اگر به حسب موازين معينه‌ي در اصول سند تمام نبود، باز هم روایات به دلیل شهادت مرحوم کلینی حجت است. 🔸ابتدا باید عبارت مرحوم کلینی در دیباچه را بررسی کنیم: « وَ ذَكَرْتَ‏ أَنَ‏ أُمُوراً قَدْ أَشْكَلَتْ‏ عَلَيْكَ‏، لَاتَعْرِفُ حَقَائِقَهَا؛ لِاخْتِلَافِ الرِّوَايَةِ فِيهَا، وَ أَنَّكَ تَعْلَمُ أَنَّ اخْتِلَافَ الرِّوايَةِ فِيهَا لِاخْتِلَافِ عِلَلِهَا وَ أَسْبَابِهَا، وَ أَنَّكَ لَاتَجِدُ بِحَضْرَتِكَ مَنْ تُذَاكِرُهُ وَ تُفَاوِضُهُ مِمَّنْ تَثِقُ بِعِلْمِهِ فِيهَا. وَ قُلْتَ: إِنَّكَ تُحِبُّ أَنْ يَكُونَ عِندَكَ كِتَابٌ كَافٍ يُجْمَعُ فِيهِ‏ مِنْ جَمِيعِ فُنُونِ عِلْمِ الدِّينِ، مَايَكْتَفِي بِهِ الْمُتَعَلِّمُ‏، وَ يَرْجِعُ إِلَيْهِ الْمُسْتَرْشِدُ، وَ يَأْخُذُ مِنْهُ مَنْ يُرِيدُ عِلْمَ الدِّينِ وَ الْعَمَلَ بِهِ بِالْآثارِ الصَّحِيحَةِ عَنِ الصَّادِقِينَ عليهم السلام وَ السُّنَنِ الْقَائِمَةِ الَّتِي عَلَيْهَا الْعَمَلُ، وَ بِهَا يُؤَدَّى‏ فَرْضُ اللَّهِ- عَزَّ وَ جَلَّ- وَ سُنَّةُ نَبيِّهِ صلى الله عليه و آله‏. وَ قُلْتَ: لَوْ كَانَ ذلِكَ، رَجَوْتُ أَنْ يَكُونَ ذلِكَ‏ سَبَباً يَتَدَارَكُ اللَّهُ تَعَالى‏ بِمَعُونَتِهِ وَ تَوْفِيقِهِ إِخْوَانَنَا وَ أَهْلَ مِلَّتِنَا، وَ يُقْبِلُ بِهِمْ إِلى‏ مَرَاشِدِهِم‏. در این عبارت، نیاز شخصی که از مرحوم کلینی درخواست تألیف کتاب کرده بیان شده. حاصل نیاز او اين بوده که وی مسائل علمي لازم براي رهيافت به حقايق شريعت را ندارد. فلذا از مرحوم کلینی در خواست می کند کتابی در جهت برآورده ساختن این نیاز بنویسد. فَاعْلَمْ يَا أَخِي- أَرْشَدَكَ‏ اللَّهُ‏- أَنَّهُ‏ لَايَسَعُ أَحَداً تَمْيِيزُ شَيْ‏ءٍ مِمَّا اخْتَلفَتِ الرِّوَايَةُ فِيهِ عَنِ الْعُلَمَاءِ عليهم السلام بِرَأْيِهِ، إِلَّا عَلى‏ مَا أَطْلَقَهُ الْعَالِمُ ... سپس بعد از بیان موازين موارد تعارض اخبار، مي‌فرمايد: وَ قَدْ يَسَّرَ اللَّهُ- وَ لَه الْحَمْدُ- تَأْلِيفَ مَا سَأَلْتَ. وَ أَرْجُو أَنْ يَكُونَ بِحَيْثُ تَوَخَّيْت‏ فَمَهْمَا كَانَ فِيهِ مِنْ تَقْصِيرٍ فَلَمْ تُقَصِّرْ نِيَّتُنَا فِي إِهْدَاءِ النَّصِيحَةِ ...» خداي متعال تأليف آن چه را که تو درخواست کرده بودي -يعني کتابي که بتواند به طور آسان و بدون نیاز به اعمال نظر و اجتهاد، مطالب صحيح را در اختيار تو بگذارد- آسان فرمود. 🔸بنابراین در سوال سائل و درخواست کننده، تألیف کتابی بر اساس آثار صحیحه بوده به گونه ای که معارف الهی به معنای عام را روشن کن و نیاز به اعمال اجتهاد و نظر نداشته باشد. بنابراین کتابی می خواهد که تنها با استفاده از آن چه مرحوم کلینی با عبارت «فاعلم یا اخی» در مورد تعارض گفته، بتواند معارف را به استخراج کند. مقصود از آثار صحیحه: قطعا مقصود از آثار صحيحه، معنایی که بعد از مرحوم ابن طاووس در علم درایه باب شده نیست ،این یک اصطلاح مستحدثی است که چند قرن بعد از محروم کلینی به وجود آمده. بلکه مقصود از صحیحه یکی از دو امر است. 👌معنای اول: آثار صادره از معصومین برای بیان حکم واقعی 👌معنای دوم: احادیث معتبره یعنی احادیثی که نمی دانیم صادره شده یا نه، اما حجت و معتبر است. ☘👌بنابر هر دو احتمال می توان گفت که همه روایات کافی حجت است. 🔹ادامه بحث و ادله اثبات این مدعی در آدرس زیر 👈👇 حجیت روایات کتاب شریف کافی http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=694 #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘ شیخ کلینی محمّد بن یعقوب کلینی رازی، (م ۳۲۹ ق) از بزرگترین محدثین در زمان غیبت صغرا است (نیمه دوم قرن سوم و نیمه اول قرن چهارم هجری). 🔻 ‌‌‌ثقة‌الاسلام محمّد بن یعقوب بن اسحاق کلینی رازی، معروف به «کلینی» یا «شیخ کلینی» است. وی از مشهورترین دانشمند فقیه و محدث نامی و بزرگان شیعه در زمان غیبت صغرا است و در نیمه دوم قرن سوم و نیمه اول قرن چهارم هجری از بزرگ‌ترین محدثین شیعه به شمار می‌رفت. 🔹 کلینی اصالتا ایرانی و از روستای «کلین» واقع در ۳۸ کیلومتری شهر ری و ناحیه جنوب غربی جاده قم ـ تهران، نزدیک حسن‌آباد کنونی است. به همین جهت، او را به لقب «رازی»، منسوب به «ری» هم می‌خوانند. ₪ وی پس از شهادت امام عسکری(ع)، در روستای کُلَین از توابع شهر ری به دنیا آمد. پدرش از علمای برجسته کُلَین بود. تحصیلات آغازین کلینی، در ری بود و سفرهای علمی به شهرهای قم، بغداد، دمشق و بعلبک داشت. ملقّب به ثقة الإسلام، محدّث، فقیه، متکلّم، رجالی و از عالمان و بزرگان امامی است و از چهارصد استاد، حدیث شنیده است. 🔸 او در عهد امامت امام یازدهم در خانه‌ای سرشار از عشق به اهل‌بیت (ع) چشم به جهان گشود. وی برای فراگیری حدیث راهی قم شد. ورود کلینی به قم، مقارن با حاکمیت سیاسی و دینی مردان با فضیلت و با تقوایی بود که از حدیث‌گویان مشهور زمان خود به شمار می رفتند. 🔹 کلینی برای یافتن روایات و احادیث ناشنیده، قم را به قصد دیار دیگر ترک کرد. 🔸 کلینی پس از کسب علم و حدیث از اساتید و محدثان مورد افتخار شیعیان قرار گرفت و نخستین کسی بود که به لقب ثقة الاسلام شهرت یافت. 🔹 کلینی نام‌آورترین شخصیت عصر خود بود که اوج تلاش محدثان و عالمان بزرگ و حتی عصر چهار نایب خاص امام زمان (عج) بوده است، در این عصر به دلیل محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های اجتماعی این بزرگان مسئولیت فرهنگی و علمی تشیع بر دوش کلینی بوده است. 🔸 عظمت و بزرگی کلینی در میان اهل سنت به قدری است که ابن اثیر ضمن نقل این روایت از پیامبر که «خداوند در آغاز هر قرن شخصی را بر می‌انگیزد که دین او را زنده نگه دارد»، می‌گوید: «احیا کننده مذهب شیعه، در آغاز قرن اول محمد بن علی امام باقر (ع)، در ابتدای قرن دوم علی بن موسی امام رضا (ع) و در ابتدای قرن سوم ابو جعفر محمد بن یعقوب رازی بوده است». ⩸ عموم طبقات او را به راستى و درستى گفتار و كردار و احاطه كامل بر احاديث و اخبار مى‌ستودند طورى كه نوشته اند شيعه و سنى در اخذ فتوا به او مراجعه مى‌كردند و در اين باره مورد وثوق و اعتماد هر دو فرقه بود. ❖ كتاب الكافى، معروف ترين تأليف كلينى كتاب با عظمت و گرانقدر و نفيس الكافى است كه نه تنها بزرگ ترين كار اوست، بلكه در جامعه اسلامى كتاب معتبرى در حديث چون الكافى تأليف نشده است. ₪ گذشته از ذوق، خلاقيت و تلاش بى‌وقفه شيخ كلينى در نگارش و پالايش احاديث عصر شيعه، او ثمره رنج‌ها و مشقت‌هاى علماى عصر خود است؛ وى پلى محكم و امانتدارى راستين بود كه احاديث و روايات را به نسل‌هاى آينده منتقل ساخت. 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 🔗 wikifeqh.ir/شیخ_کلینی #اعلام #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘ علت نامیدن شیخ کلینی (ره) به «رازی» چه می‌باشد؟ 🔸 کلینی اصالتا ایرانی و از روستای «کلین» واقع در ۳۸ کیلومتری شهر ری و ناحیه جنوب غربی جاده قم ـ تهران، نزدیک حسن‌آباد کنونی است. به همین جهت، او را به لقب «رازی»، منسوب به «ری» هم می‌خوانند. ✍️ شهید سعید قاضی نوراللّه‌ شوشتری، در حاشیه مجالس المؤمنین، می‌نویسد: «به خط قطب‌الدین رازی دیده‌ام که نوشته است: ری هنگام نسبت، باید"ریئی" خوانده شود. علت اضافه "ز" این است که دو نفر به ‌نام‌های "ری" و "راز" آن شهر را ساختند و چون خواستند نامی بر آن بگذارند، دچار اختلاف شدند. سپس بنا گذاشتند که آن شهر را به‌ نام یکی، "ری"، و هنگام نسبت به‌ نام دیگری، "رازی" بخوانند.» #کلینی #رازی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 📙معرفی کتاب الکافی از آثار متعدد و ارزشمند مرحوم کلینی، تنها کتاب کافی ایشان به دست ما رسیده، اثری که مؤلف بیست سال از عمر خویش را صرف تالیف آن نموده است. ▫️ علامه مجلسی کتاب کافی را دقیق‌ترین، جامع‌ترین، بزرگ‌ترین و بهترین تألیفات شیعه معرفی کرده است. 🚩 احتمالا نام (کافی) از خطبهٔ کتاب اقتباس گشته، آنجا که در پاسخ شخصی که از او تقاضای تدوین چنین کتابی را کرده، می‌نویسد: ▫️ گفته بودی که علاقه مندی کتابی در اختیار تو قرار گیرد که تو را کفایت کند و تمام فنون علم دین در آن گردآمده باشد. 🔸مرحوم کلینی انگیزهٔ خود را از تألیف کتاب، حل دو مشکل اساسی در آن زمان بیان کرده : 1. مشکل ساز شدن اختلاف روایات ۲. لزوم وجود کتاب جامع فنون علم دین، برای دسترسی به اخبار صحیح و سنن دین. 🗒 ساختار کتاب حدود ۱۶۰۰۰ حدیث در سه بخش اصلی: اصول؛ فروع؛ و روضه. اصول کافی: شامل ۸ کتاب، ۴۹۹ باب، ۳۷۸۶ روایت 📑 بخش‌های هشتگانه : «کتاب العقل والجهل، کتاب فضل العلم، کتاب التوحید، کتاب الحجة، کتاب الایمان والکفر، کتاب الدعاء، کتاب فضل القرآن، کتاب العشرة» ✧از ویژگی‌های کتاب کافی : ۱. تألیف در عصر غیبت صغری ۲. جامعیت کتاب : اشتمال بر روایات اعتقادی، اخلاقی، فقهی،(این ویژگی در دیگر کتب اربعه وجود ندارد). ۳. بیشتر بودن روایات نسبت به دیگر جوامع حدیثی متقدم شیعه و صحاح اهل سنت. ۴. صرف ۲۰ سال وقت برای گردآوری، تدوین و پیرایش کتاب. ۵. ذکر کامل اسناد. ۶. عنوان دهی دقیق ابواب با عناوین رسا. 🌐 بیشتر بخوانید #کافی #کلینی #کتاب_شناسی #معرفی_کتاب •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘ لقب ثقة الإسلام 💠 استاد محمد حسن ربانی (حفظه الله): 🔸 یکی از دوستان تعریف می‌کرد که روزی بر مرحوم آیة الله علمی اردبیلی که از فقیهان گرانقدر بود، وارد شدم. فرزندش در معرفی من گفت: « ایشان ثقةالإسلام ... هستند ». آن بزرگوار فرمود: « نگویید ثقة الإسلام؛ این لقب، مختص شیخ ما محمد بن یعقوب کلینی است ». 📚 ربانی، محمدحسن، کافی شناسی: ص۱۴. #کلینی #ثقه_الاسلام •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘ روش‌های قبول روایت در میان قدما 1️⃣ روش فهرستی (تلقی به قبول مشایخ حديث) 🔸این روش از زیر مجموعه های روش فهرستی است. مراد از مشایخ حديث، مشایخی است که (يؤخذ عنهم) و (إمام الحدیث) بوده‌اند. همچون استثناءات فهرستی ابن وليد از کتاب نوادر الحکمة، که گفته است نقل حدیث این چند نفر مورد قبول نیست. 🔹از میان قدما مرحوم #کلینی طبق این روش نقل حدیث کرده است. 2️⃣ روش رجالی (حجیت خبر ثقه) 🔸در این روش، روات حديث تک تک مورد بررسی قرار می‌گیرند. به طور مثال کتاب نوادر الحکمة هم در دسترس کلینی و هم در شیخ طوسی بوده است، اما کلینی هر حدیثی را از آن نقل نکرده چون مسلک مشایخی داشته است؛ در حالی که شیخ طوسی بنابر مبنای خود که حجیت خبر ثقه است روایاتی را که کلینی از این کتاب نقل نکرده را نقل کرده است. 🔹از میان قدما مرحوم شیخ #طوسی طبق این روش نقل حدیث کرده است. 🔸شیخ دقت نکرده که روایاتی را که کلینی در کافی و همینطور شیخ صدوق در فقیه نمی‌آورند، به دلیل این است که مشایخ حديث آنها را قبول نکرده‌اند. شیخ صدوق قطعاً «کتاب الرحمة» سعد بن عبد الله را نزد ابن ولید خوانده، ولی از این کتاب روایت نقل نمی‌کند چون شیخ او آن را قبول نکرده بود؛ اما شیخ طوسی چون سند را معتبر دانسته نقل کرده است. ✅بیش از هشتاد درصد تعارضات روایات به خاطر خلط مسلک شیخ است و این هم تنقیص ایشان نیست؛ چرا که مبنای ایشان بوده است. 👈🏻 روش رجالی تاریخ است، ولی روش فهرستی روح تاریخ و برررسی سیر طائفه‌ی شیعه است. 📚ر.ک: تقریرات درس حدیث استاد #مددی (حفظه الله) #رجال #حدیث_شناسی #روش_فهرستی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کتاب "الکافی" 🔸مولف"محمد بن یعقوب کلینی" 🔸از آثار متعدد و ارزشمند مرحوم کلینی(درگذشت: ۳۲۹ق) ،تنها کتاب کافی ایشان به دست ما رسیده، اثری که مؤلف بیست سال از عمر خویش را صرف تالیف آن نموده است. کافی جامعترین و مهمترین کتاب در میان کتب اربعه شیعه است. 🔸علامه مجلسی کتاب کافی را دقیق تریین، جامع ترین، بزرگترین و بهترین تألیفات شیعه معرفی کرده است. مرآة العقول، ج۱، ص ٢ 🔸احتمالا نام (کافی) به عنوان نام اثر کلینی از خطبهٔ وی در شروع کتاب اقتباس گشته است، آنجا که در پاسخ شخصی که از او تقاضای تدوین چنین کتابی را کرده بود می نویسد: «و قلت آنک تُحِبُّ أن یکونَ عندکَ کتاب کاف یجمع فیه من جمیع فنون علم الدین...» گفته بودی که علاقه مندی کتابی در اختیار تو قرار گیرد که تو را کفایت کند و تمام فنون علم دین در آن گردآمده باشد. 🔸مرحوم کلینی در ابتدای کافی انگیزهٔ خود را از تألیف کتاب بیان کرده است و از مطالعهٔ این مقدمه که ظاهراً پس از تألیف کتاب نوشته شده است، روشن میگردد که او جامع خود را به تقاضای یکی از دوستانش نوشته است و علت درخواست آن شخصی از کلینی حل دو مشکل اساسی در آن زمان بوده است: ۱. در برخی از امور، اختلاف روایات، مشکلی ساز شده است و حقیقت شناخته نمی شود. ۲. کتابی که جامع تمام فنون علم دین باشد لازم است، تا طالبان علم دین از طریق اخبار صحیح به علوم و سنن دین دسترسی پیدا کنند. 🔸شروع و پایان تألیف کتاب کافی دقیقاً مشخص نیست، اما نجاشی به نگاشته شدن آن در بیست سال، تصریح کرده است. 🔸ساختار کتاب کافی حدود ۱۶۰۰۰ حدیث دارد" و در سه بخش اصلی تنظیم گردیده است: ۱. اصول؛ ۲. فروع؛ ۳. روضه. در برخی از متون کهن برای جدا ساختن بخش ها به جای تعابیری همچون «فصل» یا «بخش » از تعبیر «کتاب» استفاده می شد. اصول و فروع کافی نیز دارای بخشهای متعددی است که با تعبیر «کتاب» از یکدیگر متمایز شده است؛ مانند کتاب التوحید، کتاب الحجة اما روضه باب بندی ندارد و روایات، یکی پس از دیگری ذکر شده است. 🔸اصول کافی: شامل ۸ کتاب، ۴۹۹ باب، ۳۷۸۶ روایت موضوع اصول کافی مباحث اعتقادی و اخلاقی است که در هشت بخش سامان یافته است. بخش های هشتگانه اصول کافی به ترتیب عبارت اند از: «کتاب العقل و الجهل، کتاب فضل العلم، کتاب التوحید، کتاب الحجة، کتاب الایمان و الکفر، کتاب الدعاء، کتاب فضل القرآن، کتاب العشرة» مرحوم کلینی در اصول کافی با چینشی دقیق و منطقی، ابتدا با استناد به روایات متعدد به اهمیت عقل و جایگاه آن در شناخت معارف پرداخته و سپس به فضیلت علم آموزی و آداب آن مبادرت نموده است تا اهمیت معرفت و آگاهی را در اثبات مبانی اعتقادی روشن سازد آنگاه به مهم ترین اصل اعتقادی؛ یعنی توحید و مباحث مربوط به خداشناسی پرداخته است. سپس در کتاب الحجة ابتدا مباحث نبوت و در پی آن مباحث امامت را ذکر کرده است و پس از تحکیم اصول اعتقادی، در نیمه دوم اصول کافی، مباحث اخلاقی و تربیتی را آورده است. مباحثی از قبیل: تواضع، حلم، قناعت، غیبت، فضیلت دعا، فضیلت قران و آداب معاشرت. مطالب این بخش از اصول کافی بسیار جذاب و متنوع و برای همگان قابل استفاده است. 🔸فروع کافی: شامل ۲۶ کتاب، ۱۷۴۴ باب، ۱۰۸۰۰ روایت. این بخش به روایات فقهی از قبیل نماز، زکات، روزه و حج اختصاص دارد که به دليل تخصصی بودن مطالب معمولامورد استفاده فقیهان قرار میگیرد 🔸روضه کافی : این بخش با ۵۹۷ حدیث، شامل مباحث گوناگونی همچون خطبه ها و نامه های ائمه علیهم السلام، مواعظ، داستانها و مطالب تاریخی است و به همین دلیل همین تنوع موضوعی، به روضه یعنی بوستان نامگذاری شده است. 🔸مزایا و ویژگی های کافی: برخی از ویژگیهای کافی عبارت اند از: ۱. تألیف کافی در عصر غیبت صغری و نزدیک بودن تألیف آن به عصر حضور ائمه علیهم السلام ۲. جامعیت کتاب ( روایات اعتقادی، اخلاقی، فقهی) که این ویژگی در دیگر کتب اربعه وجود ندارد. ۳. بیشتر بودن روایات آن نسبت به دیگر جوامع حدیثی متقدم شیعه و نیز صحاح اهل سنت. زیرا کافی قریب ۱۶۰۰۰ حدیث دارد و در میان کتب اربعه، پس از آن تهذیب الاحکام با ۱۳۵۹۰ حدیث بیشترین تعداد روایت را در بر دارد. کتب ششگانه اهل سنت نیز پس از حذف مکررات تنها مشتمل بر قریب ۹۵۰۰ روایت اند ۴. صرف ۲۰ سال وقت برای گردآوری، تدوین و پیرایش کتاب که این امر موجب شده است؛ کافی نسبت به دیگر کتب اربعه از استحکام و دقت بیشتری در نقل اسناد و متون برخوردار گردد. ۵. ذکر کامل اسناد: در کافی غالبا سندها به صورت کامل نقل شده است، برخلاف دیگر کتب اربعه، خصوصا کتاب من لایحضره الفقیه که سند بسیاری از احادیث در متن این کتب کامل نیست. ۶. عنوان دهی دقیق ابواب با عناوین کوتاه و رسا: عناوین انتخابی برای هر دسته از احادیث معمولاً کوتاه، رسا و کاربردی است. 🔹منبع: دارالحدیث #کتاب_شناسی #کافی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘ تألیفات مرحوم کلینی : ۱. تعبیر الرؤیا: احادیث مسندی در باره خواب و تعبیر خواب ۲. الرد علی القرامطة. این کتاب در رد جریان «قرائیل، نوشته شده بود جریانی که از فرقه «اسماعیلیه» جدا شده بود. آنها پیرو فردی به نام «خمدان بن اشعث » ملقب به «قرمط» بودند. ۳. الرسائل (رسائل الائمه): شامل نامه هایی از ائمه به فرزندان و یاران خود بود. ۴. کتاب الرجال: این کتاب در دانش رجال بوده است. ۵. ما قیل فی الانمة من الشعر: شامل اشعاری که شعرا در فصنایل ائمه البلا سروده بودند‌. ۶. کتاب کافی : بهترین کتاب حدیثی شیعه 🔸از کتابهای فوق فقط کتاب کافی به دست ما رسیده است. 🔹منبع: دانشنامه علوم اسلامی #کتاب_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 🍀کتاب الکافی شیخ کلینی 🔸از آثار متعدد و ارزشمند مرحوم کلینی (درگذشت: ۳۲۹ق)، تنها کتاب کافی ایشان به دست ما رسیده، اثری که مؤلف بیست سال از عمر خویش را صرف تالیف آن نموده است. 🔸 علامه مجلسی کتاب کافی را دقیق‌ترین، جامع‌ترین، بزرگ‌ترین و بهترین تألیفات شیعه معرفی کرده است. 🚩 احتمالا نام (کافی) از خطبهٔ وی در شروع کتاب اقتباس گشته، آنجا که در پاسخ شخصی که از او تقاضای تدوین چنین کتابی را کرده، می نویسد: ▫️ گفته بودی که علاقه مندی کتابی در اختیار تو قرار گیرد که تو را کفایت کند و تمام فنون علم دین در آن گردآمده باشد. 🔸مرحوم کلینی انگیزهٔ خود را از تألیف کتاب، حل دو مشکل اساسی در آن زمان بیان کرده است: 1. مشکل ساز شدن اختلاف روایات ۲. لزوم وجود کتاب جامع فنون علم دین، برای دسترسی به اخبار صحیح و سنن دین. 🗒 ساختار کتاب کافی حدود ۱۶۰۰۰ حدیث دارد" و در سه بخش اصلی : ۱. اصول؛ ۲. فروع؛ ۳. روضه تنظیم شده است. اصول کافی: شامل ۸ کتاب، ۴۹۹ باب، ۳۷۸۶ روایت 📑 بخش های هشتگانه : «کتاب العقل و الجهل، کتاب فضل العلم، کتاب التوحید، کتاب الحجة، کتاب الایمان و الکفر، کتاب الدعاء، کتاب فضل القرآن، کتاب العشرة» ✧ برخی از ویژگیهای کتاب کافی : ۱. تألیف در عصر غیبت صغری ۲. جامعیت کتاب (اشتمال بر روایات اعتقادی، اخلاقی، فقهی) که این ویژگی در دیگر کتب اربعه وجود ندارد. ۳. بیشتر بودن روایات آن نسبت به دیگر جوامع حدیثی متقدم شیعه و نیز صحاح اهل سنت. ۴. صرف ۲۰ سال وقت برای گردآوری، تدوین و پیرایش کتاب. ۵. ذکر کامل اسناد. ۶. عنوان دهی دقیق ابواب با عناوین کوتاه و رسا. 🌐 بیشتر بخوانید دارالحدیث #کتاب_شناسی #کلینی #کافی کتاب •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 🔹لیست کامل از شروح کتاب شریف الکافی نوشته ثقة الاسلام مرحوم محمد بن یعقوب کلینی(متوفی ۳۲۸ق) تقدیم به همه اعضای محترم کانال کتابخانه 👈الکافی (ط دار الحدیث) 👈الکافی (ط منشورات الفجر) 👈الکافی (ط دار المرتضی) 👈الکافی (ط دار الکتب الاسلامیه) 👈مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول صلی الله علیه و آله(علامه محمد باقر مجلسی) 👈الشافی فی شرح اصول الکافی(ملا خلیل قزوینی) 👈الحاشیه علی اصول الکافی(محمد امین استر آبادی) 👈مجموعه رسائل در شرح احادیثی از کافی(مهدی سلیمانی آشتیانی) 👈شرح اصول الکافی(مولی محمد صالح مازندرانی) 👈شرح فروع الکافی(مولی محمد صالح مازندرانی) 👈الهدایا لشیعة ائمة الهدی علیهم السلام(شرح اصول کافی) 👈البضاعة المزجاة(شرح روضه کافی) 👈الحاشیة علی اصول الکافی(میرزا رفیعا) 👈مستدرک الکافی(دکتر علی عبد الزهره فحام) 👈المعجم المفهرس لالفاظ الاصول من الکافی 👈ترجمه و شرح فارسی کتاب شریف کافی (محمد باقر کمره‌ای) 👈ترجمه و شرح فارسی کتاب شریف کافی (سید مهدی آیت اللهی) 👈ترجمه و شرح فارسی کتاب شریف کافی (محمد علی بن محمد حسن اردکانی) #کتاب_شناسی #کافی #کلینی #شروح_کتاب_کافی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☀️شیخ کلینی 1⃣ آنچه که از تحقیقات برمی آید این است که، کلینی سه مدرسه حدیثی را درک کرده است: ری، قم و بغداد. اما میزان حضور و استفاده او از این مدارس متفاوت است. با بررسی اسناد کافی روشن می شود که، ۱۳ نفر از مشایخ او از مدرسه ری هستند و ۴۷ نفر از مدرسه قم و حدود ۷ نفر از مدرسه بغداد. شاید بتوان او را پرورش یافته #مدرسه‌قم دانست، هم با نظر کثرت مشایخ قمی او، هم با نظر به اینکه، قدما و از جمله کلینی، سعی بر استفاده حضوری از مشایخ را داشتند و قاعده اصلی در تحمل حدیث برای آنان سماع بوده است که نیاز به حضور و شاگردی دارد. برخی هم نظرشان بر این است که، کلینی اساساً بغدادی است، اما حضور او در بغداد، نشان از شاگردی ندارد بلکه به نظر می رسد، بخش انتهایی حیات خود را در بغداد سپری کرده است. 2⃣ تبویب کلینی در اخبار کافی همراه است با عناوینی که، به نظر برخی اساتید (استاد سیداحمد #مددی) فتاوای او محسوب می‌گردند، فلذا در استظهار از روایات باب، باید به #عناوین‌باب نیز توجه شود، همچنان که به تبویب ابواب نیز باید نظر داشت که، حامل #قرائن متعددی برای فهم روایات است. 3⃣ از مطالعه #المقنعه و تطبیق آن با اخبار کافی، چنین برمی آید که، متن روایی پیش روی شیخ مفید، کتاب کلینی بوده است. همچنان که بعد از تدوین تهذیب الاحکام شیخ طوسی، این کتاب به عنوان منبع پیش روی فقهای بعد از شیخ مانند محقق حلی و علامه حلی قرار گرفت. و همین اختلاف منابع، در آراء فقهی ایشان تأثیرگذار بوده است. @alfigh_alosul📚 #کتاب_شناسی #کافی #کلینی #اعلام #رجال •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135