❓پرسش 54: تفاوت حیثیت تقییدیه و حیثیت تعلیلیه را بیان کنید؟ ✍🏽پاسخ: 🔰این بحث هم در کتب منطقی و فلسفی و هم در کتب اصولی مطرح شده است. ما دو نوع حيثيت داريم: حيثيت تعليليه، حيثيت‏ تقييديه‏. توضیح این دو اصطلاح، به شرح زیر است: ♨️حيثيت تعليليه، علت ترتب #حكم بر ذات موضوع است و اين حيثيت و عنوان، نه جزء الموضوع و نه تمام الموضوع است. ⭐️مثال1: در قضيه «انسان خندان است»، ثبوت خندان براى انسان، معلول علتى مانند (تعجب و شگفت زده شدن) است که «حيثيت تعليليه» است. ⭐️مثال2: در قضیۀ «الخمر حرام لكونه مسكرا»، «مسكر بودن» حیثیة تعلیلیة دارد. ♨️حيثيت تقييديه، آن است كه اين حيثيت و عنوان، یا تمام الموضوع و يا جزء الموضوع براى ثبوت حكم است. در واقع حيثيت تقييديه با تركيبى كه در طرف موضوع قضيه ايجاد می‏كند، بيان می‏كند كه موضوع قضيه، بسيط نيست و به تنهايى شايسته پذيرش محمول نمی‏باشد. ⭐️مثال1: در قضیۀ «اكرم العالم» عنوان «عالم» و همچنین در قضیۀ «قلد المجتهد العادل» حیث «عدالت»، حیثیة تقییدیه است. ⭐️مثال2: در قضیۀ «الماء المتغیر نجس»، حیث «متغیر» حیثیة تقییدیه است. ☑️نکته: تفاوت حیثیة تقییدیه و تعلیلیة این است که حیثیة تقییدیه مقوم موضوع است اما حیثیة تعلیلیه علت تشریع حکم است. #حیثیة_تعلیلیة #حیثیة_تقییدیه #حلقۀ_ثالثه #اصول_فقه #منطق #فلسفه 📚برای مطالعۀ بیشتر، به #حلقۀ_ثالثه و شروح آن مراجعه کنید. https://eitaa.com/saluni

❓پرسش 57: تفاوت جزء، شرط، مانع و قاطع را بیان کنید؟ ✍پاسخ: ⚫️جزء: اگر #حکم شرعى به #موضوع مرکّبى تعلّق پیدا کند (موضوعى که از اجزاى مختلف تشکیل شده است) در اینجا به هر کدام از آن قسمت ها اصطلاحاً «جزء» مى گویند و همانگونه که حکم به تمام عمل مرکب تعلّق گرفته، به هر یک از اجزا نیز به صورت ضمنى، تعلّق گرفته است. 🍀مثال: نماز از اجزاى مختلفى (نیّت، تکبیرة الاحرام، رکوع، سجود، تشهد و...) تشکیل یافته است، بنابراین همانگونه که خود نماز واجب است، هر یک از اجزاى آن نیز به تبع وجوب نماز، وجوب ضمنى پیدا مى کنند. 🔴شرط: به آن چه خارج از حقیقت موضوع است ولى صحت عمل، منوط به آن است «شرط» گویند، چه مقدّم بر عمل باشد ( #شرط_مقدّم )، مانند وضو براى نماز و یا مقارن باشد ( #شرط_مقارن)، مانند قبله براى نماز و یا پس از عمل باشد ( #شرط_متأخر )، مانند غسل شبانه زن مستحاضه نسبت به صحت روزه او در روز گذشته. 🔵مانع: به آن چه وجودش جلوگیرى از تأثیر مقتضى صحّت عمل مى کند، «مانع» مى گویند. 🍀مثال: لباسى که از پوست حیوان حرام گوشت باشد براى نمازگزار یا زینت طلا براى مردان، مانع صحت نماز است. ⚪️قاطع: به آن چه هیأت اتصالى عمل را بر هم مى زند و میان اجزاى مرکّب فاصله ایجاد مى کند «قاطع» مى گویند. 🍀مثال: خنده و گریه براى امور دنیا  در نماز، قاطع آن است. #جزء #شرط #مانع #قاطع #دایرة_المعارف_فقه_مقارن #اصول   📚 دائرة المعارف فقه مقارن https://eitaa.com/saluni

❓پرسش 59: حکم وضعی و تکلیفی را توضیح دهید؟ ✍🏽پاسخ: 🔰#حکم در یکی از تقسیمات، به دو قسم وضعی و تکلیفی تقسیم می شود که توضیح آن به شرح زیر است: 💠حکم تکلیفی: حکمی که مشتمل بر انشاء #بعث یا #زجر یا #ترخیص است. به عبارت دیگر، حکمی است که به مباشرتاً به فعل مکلف از حیث اقتضاء فعل یا اقتضاء ترک یا تساوی تعلق گرفته است. حکم تکلیفی به 5 قسم #وجوب ، #استحباب ، #حرمت ، #کراهت و #اباحه تقسیم می گردد. 🍀مثال: وجوب صلاة حکم تکلیفی است. 💠حکم وضعی: حکمی است که مشتمل بر بعث و زجر یا ترخیص نیست و به فعل یا ترک مکلف تعلق نگرفته است بلکه به اشیاء یا اشخاص تعلق گرفته است و ارتباطی با واسطه یا بی واسطه با فعل مکلف دارد. 🍀مثال: صحت صلاة حکم وضعی است. 🔅نکته: کلیه احکام یا مجعولات شارع برای موضوعات مختلف به غیر از #احکام_خمسه مانند ملکیت، زوجیت، طهارت، نجاست، شرطیت، سببیت، مانعیت، حجیت، ولایت، جواز، صحت و... احکام وضعیه است. #حکم_تکلیفی #حکم_وضعی #ارشاد_العقول #درسات_فی_الاصول #دروس_فی_علم_الاصول #اصول_فقه #فقه 📚إرشاد العقول الى مباحث الأصول ؛ ج‏4 ؛ ص82 📚دراسات في الأصول، ج‏4، ص: 154 📚دروس في علم الأصول ( طبع انتشارات اسلامى )، ج‏1، ص: 63 https://eitaa.com/saluni