❓پرسش 129:
در کتاب #سیوطی بیان شده که «هل» ، مشترک بین #اسم و #فعل است در حالی که در باب #اشتغال میفرماید که هل بر سر فعل می آید. آیا این دو مطلب متناقض است؟
✍پاسخ:
در این مطلب که هل مختص جمله فعلیه است یا می شود در حالت اختیار بر جمله اسمیه هم داخل شود، اختلاف نظر وجود دارد:
🔰 مشهور ادبا قائل اند که اختیارا هل بر جمله اسمیه داخل نمی گردد؛ لذا #ابن_هشام این مطلب را از افتراقات هل نسبت به همزه استفهام دانسته است.
به همین جهت که هل مختص جمله فعلیه است در صورت داخل شدن بر #مشتغل_عنه(در ضرورت و شعر) وجوب نصب پیدا می کند.
🍀در مثال: «هل زیدا ضربته؟»
«زید»، اسم منصوب و معمول فعل مقدر قبل از آن است که در نتیجه هل بر سر آن فعل مقدر درآمده است.
🔰منظور #سیوطی در باب اشتغال از اینکه هل مختص به فعل است این است که در صورتی که فعلی باشد، حتما هل بر سر فعل در می آید اما اگر فعل نباشد و هر دو رکن اسم باشند هل بر سر اسم نیز در می آید.
🍀مثال: «هل زید قائم؟»
🔰البته #کسایی با رای #سیبویه و مشهور، مخالفت کرده و قائل است اختیارا نیز می تواند هل بر سر اسمی که بعد از ان فعل است دربیاید؛ لذا «هل زید قام» یا «هل زیدا ضربت» اختیارا نیز جایز است.
#هل #اعراب_اسم_مابعد_هل
#البهجة_المرضیة
#نحو #ادبیات_عرب
📚شرح التسهيل المسمى تمهيد القواعد بشرح تسهيل الفوائد، ج4، ص1676
📚الإيضاح في شرح المفصل، ج2، ص234
📚مغني اللبيب، ج2، ص350
📚الحدائق الندية في شرح الفوائد الصمدية، ص927
📚البهجة المرضية على الفية ابن مالك، ص16
🌼🌸🌺🌼🌸🌺🌼🌸🌺
دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش 136:
اقسام #هل را توضیح دهید؟
✍پاسخ:
🌀«هل» برای #استفهام_تصدیقی_ایجابی استعمال می گردد یعنی از وقوع نسبت سوال می کند و برای #استفهام_تصوری یا #استفهام_تصدیقی_سلبی استعمال نمیگردد لذا «هل زیدا ضربت» و «هل لم یقم زید» غلط است.
🔅 اگر «هل» همراه «ام» باشد، « #ام_منقطعه » است زیرا #ام_متصله برای #استفهام_تعیینی یک #استفهام_تصوری است.
🔅هل هم بر اسم و هم بر فعل داخل میشود.
🍀مثال۱: هل انتم مطلعون.
🍀مثال۲: هل قام زیدُ؟
🌀در قرآن کریم هفتاد مرتبه حرف #هل استعمال شده است که برخی از این موارد همراه با #الا استعمال شده است مانند هل تنقمون الا ان امنا بالله. در این موارد هل در معنای #استفهام_تصدیقی و لازمه آن نفی است. به همین جهت #الا بعد آن قرار گرفته است.
🌀اقوال دیگری درباره هل ذکر شده است که عبارتند از:
💠 #زمخشری از #سیبویه نقل کرده است که هل همیشه به معنای #قد است و مواردی که معنای #استفهام در کلام فهمیده می شود #همزه_استفهام قبل از هل محذوف است.
💠 #ابن_هشام در #مغنی_اللبیب با رد ادعای فوق، گفته است که #سیبویه در #الکتاب آورده است که :هل هی للاستفهام.»
💠 قول دیگر درباره هل این است که گاهی به معنای #قد می آید مانند آیه «هل اتی علی الانسان حین من الدهر». ابن هشام این قول را به #کسایی، #فراء و #مبرد نسبت داده است. البته #ابن_هشام خودش این مطلب را نمی پذیرد و قائل است که هل همواره برای #استفهام است و در آیه مذکور، #استفهام_تقریری است. لذا برخی همچون #ابن_عباس «هل» را در آیه شریفه به #قد تفسیر کرده اند.
#مفردات #معنای_هل
#نحو
#ادبیات_عرب
📚الکتاب سیبویه ج1،ص99 ؛ ج3،ص189
📚مغنی اللبیب، ج2، ص350
🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯