❓پرسش۱۷۱:
#اسم در اصل #معرب است ولی به خاطر شباهت به #حروف #مبنی می گردد. این شباهتها را توضیح دهید؟
#معرب_و_مبنی
#نحو
#ادبیات_عرب
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش۱۷۱:
#اسم در اصل #معرب است ولی به خاطر شباهت به #حروف #مبنی می گردد. این شباهتها را توضیح دهید؟
#معرب_و_مبنی
#نحو
#ادبیات_عرب
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش۱۷۱:
#اسم در اصل #معرب است ولی به خاطر شباهت به #حروف #مبنی می گردد. این شباهتها را توضیح دهید؟
✍پاسخ:
🌀مقدمه: یکی از مباحث #ادبیاتعرب، #معرب یا #مبنی بودن #اسم است. اگر اسم معرب باشد، آخر آن اسم با تغییر #عوامل، تغییر میکند اما اگر اسم مبنی باشد، تغییر #عامل در آن تاثیر ندارد. به همین جهت شناخت #اسم_معرب از #اسم_مبنی اهمیت دارد.
🌀برای مبنی شدن اسم، ملاکهایی بیان شده است از آن جمله این است که اسم در صورتی که شباهت نزدیک به حرف(مُدنی) داشته باشد مبنی میگردد و این شباهت ها را به شباهت وضعی، معنوی، افتقاری و استعمالی تقسیم کرده اند که توضیح آن به شرح ذیل است:
🔹شباهتوضعی: مراد از #شباهت_وضعی این است که اسم، یک یا دو حرفی وضع شده باشد همانطور که اصل در #حروف این است که یک یا دو حرفی وضع شوند
🍀مثال: #ضمیر_متصل_مرفوعی «تُ» و «نا» در فعل «جئتَنا» ، اسم و مبنی است.
🔸شباهتمعنوی: مقصود از #شباهت_معنوی این است که اسم (علاوه بر معنای اسمی خود) متضمن یک #معنای_حرفی گردد.
🍀مثال: اسم «متی» مبنی است زیرا متضمن معنای «إن» شرطیه است و به همین خاطر مبنی گردیده است.
🔹شباهت افتقاری: مراد از #شباهت_افتقاری این است که اسمی برای استعمال حتما نیازمند به آمدن #فعل یا یک #جمله دیگر باشد همانطور که حرف هیچگاه به تنهایی استعمال نمی گردد و نیازمند کلمه دیگری برای رساندن معنای خود است.
🍀مثال: #اسم_موصول مثل «الذی» که شباهت افقاری به حروف دارد و به تنهایی استعمال نمی گردد بلکه باید با #جمله_صله استعمال گردد لذا #اسماء_موصول همه مبنی هستند.
🔸شباهت استعمالی: اگر اسمی مانند حرف در استعمال این ویژگی را دارد که #عامل واقع می شود ولی #معمول واقع نمی گردد ،مبنی میگردد؛ این شباهت را #شباهت_استعمالی می گویند.
🍀مثال: حرف برای استعمال شدن حتما نیاز دارد در کنار اسم یا فعل قرار بگیرد تا معنای خود را برساند و به تنهایی حرف معنایی ندارد. فعل ها مثل «هیهاتَ» که به معنی دور شد است و از آنجا که عمل می کند ولی اسم یا فعلی در آن عمل نمی کند و این از ویژگی حروف است لذا مبنی است.
همچنین اگر اسمی نه عامل باشد و نه معمول که شباهت به #حروف_عاطله دارد نیز مبنی گردد و این شباهت را نیز استعمالی مینامند.
🍀مثال: #اسم_صوت ها که نه عامل اند و نه معمول اینها به همین جهت که شباهت به حروف دارند مبنی میگردند.
#معرب_و_مبنی
#نحو
#ادبیات_عرب
📚شرح الرضي على الكافية، رضى الدين استر آبادى، محمد بن حسن، تاريخ وفات پديدآور: 686 ه. ق
📚البهجة المرضية على الفية ابن مالك، سيوطى، عبد الرحمن بن ابى بكر، تاريخ وفات پديدآور: 911 ه. ق
📚شرح ابن عقيل، ابن عقيل، عبد الله بن عبد الرحمن، تاريخ وفات پديدآور: 769 ه. ق
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش۱۷۵:
تفاوت کلمه #غیر در حالت #وصفیه و #استثنائیه را بیان کنید؟
#غیر
#مفردات
#نحو
#ادبیات_عرب
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش۱۷۵:
تفاوت کلمه #غیر در حالت #وصفیه و #استثنائیه را بیان کنید؟
✍پاسخ:
🌀#مرحوم_رضی در شرح خود، در توضیح کلام #ابن_حاجب درباره غیر می فرماید: اصل در معنای #غیر، بیان مغایرت #مجرور با #موصوفش است که این مغایرت دو قسم است:
گاهی مغایرت ذاتی است.
🍀مثال: در «مررت برجل غیر زید» مغایرت زید و رجل ذاتی است.
گاهی مغایرت در صفت است.
🍀مثال: در «دخلت بوجه غیر الذی خرجت به» مغایرت وجه قبل از خروج و وجه حین خروج قصد شده که مغایرت در وصف است.
🌀 از آنجا که #استثناء نیز بیان مغایرت مابعد #ادات_استثناء با ماقبل می کند از جهت نفی و اثبات، لذا مابعد #غیر و #الّا، هر دو به نحوی دلالت بر مغایرت با ماقبل خود می کنند و در برخی مواضع حمل بر یکدیگر می شوند. معنی حمل غیر بر إلا این است که دلالت بر مغایرت مجرور خود با ماقبل می کند به نحو نفی واثبات نه به نحو مغایرت ذاتی یا صفتی. إلا نیز در موضعی که حمل برغیر می گردد دلالت بر مغایرت ذاتی یا صفتی می کند نه مغایرت نفی و اثباتی.
🍀مثال: در آیه «لو کان فیهما آلهة إلا الله لفسدتا»، إلا دلالت دارد برمغایرت ذاتی مابعد با ماقبل دارد یعنی آلهه ای که الله نیستند و غیر الله هستند.
🌀درباره #اعراب غیر و الا و مابعدشان در جایی که حمل بر دیگری شده اند اینگونه است که از آنجا که إلا #حرف است در موضعی که حمل بر غیر شده است نیز اعراب نمی پذیرد و اعراب مستحق غیر به مابعد الا داده می شود همچنین در موضعی که غیر به معنای إلا آمده است از آنجا که #اسم است و اعراب می پذیرد و مابعدش مجرور شده است و اعراب #جر دارد اعرابی که مابعد الا می گرفت به خود غیر عاریة داده می شود به همین دلیل است در صورت #عطف بر مابعد غیر #عطف_بر_محل اعرابی آن نیز جائز است 🍀مثال: در مثال «ما جائنی القوم غیر زید و عمرو» اعراب #جر بنابر #عطف_بر_لفظ جائز است و اعراب #رفع بنابر #عطف_بر_محل زید جایز است.
#غیر
#مفردات
#نحو
#ادبیات_عرب
📚شرح رضی علی الکافیه، جلد2، صفحه125
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۸۰:
مفعول به محکی چیست؟!
#نحو
#مفعولبه
#ادبیات_عرب
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۸۰:
مفعول به محکی چیست؟!
✍پاسخ:
🌀 برای #حکایت و بیان کلام دیگران از #ماده_قول استفاده می شود. این کلام حکایت شده در جایگاه #مفعولبه قال قرار دارد، لذا به آن #مفعولبه_محکی یعنی حکایت شده می گویند.
🍀مثال: در آیه« قال انی عبدالله؛ گفت: همانا من بنده خدا هستم. » جمله «انی عبدالله» و در آیه « وَ إِذْ قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تَذْبَحُوا بَقَرَةً قالُوا أَ تَتَّخِذُنا هُزُواً قالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْجاهِلينَ»، سه جمله حکایت شده مفعول به فعل های قال هستند.
🌀به غیر این نوع مفعول به، #مفعولبه_غیرمحکی اطلاق می گردد که دو قسم است:
الف)مفعول به فعلی غیر از قال باشد.
🍀مثال: « وَ لا تَخافُونَ أَنَّكُمْ أَشْرَكْتُمْ»
ب) بعد از فعل قال قرار گرفته باشد ولی مقول قول و مفعول به قال نباشد.
🍀مثال: انی اخصک بالقول انک فاضل که در اینجا انک فاضل مجرور به لام است نه اینکه مفعول به قول باشد چون اینطور نیست که گفته باشد تو فاضل هستی.
🌀ثمره شناخت مفعول به محکی و غیر محکی، برای تشخیص مفتوح یا مکسور خواند «ان» است. اگر مفعول به محکی مصدر به «ان» باشد لزوما همزه آن مکسور می شود برخلاف غیر محکی که همزه «ان» لزوما مفتوح می شود.
🍀نکته: در آیه «قال انی وضعتها انثی و لیس الذکر کالانثی» اختلاف است که جمله «و لیس الذکر کالانثی» مقول قال و عطف به مفعول به محکی است یا نیست اگر مقول قال باشد، یعنی مادر حضرت مریم گفت همانا من دختر زائیده ام و پسری که من می خواستم مانند این دختر نیست بلکه این دختر افضل است.
#نحو
#مفعولبه
#ادبیات_عرب
📚شرح التسهيل المسمى تمهيد القواعد بشرح تسهيل الفوائد ؛ ج7 ؛ ص3331
📚البهجة المرضية على الفية ابن مالك ؛ ص121
📚عروس الأفراح في شرح تلخيص المفتاح ؛ ج۱ص۳۶۷
📚شرح الدماميني على مغني اللبيب ج۱ص۱۶۶
📚حاشیة الصبان، ج۱، ص۴۰۶
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
پاسخگو
❓پرسش 109: #ترجمه و #تجزیه_و_ترکیب جمله «افتراک معذبی بنارک بعد توحیدک» چیست؟؟ ✍🏽پاسخ: این جمله یکی
♨️ هر دو وجه #معلوم و #مجهول در «افتراک» صحیح است:
🟢 وجه اول: «تری» مضارع معلوم از «رای یری» باشد.
یک وجه ترکیبی این است که «تراک» فعل مضارع معلوم از «رای یری» از #افعال_قلوب باشد که به معنی #ظن است. طبق این وجه #فاعل «تری» انت مستر است و معنی آن چنین می شود که «آیا گمان می کنی عذاب کننده من به آتش جهنمت باشی؟»
🍀در صحت این وجه میتوان به مطلب #سیوطی اشاره کرد که در دو کتاب #همع_الهوامع و #البهجه_المرضیه بیان کرده است که «رای» هم به معنی #علم و هم بمعنی #ظن از #افعال_قلوب می آید.
🍀مثال: در آیه شریفه «یرونه بعیدا و نراه قریبا» که «رای» در «یرونه» بمعنی ظن و در «نراه قریبا» بمعنی علم است.
🍀#سیرافی نیز در شرح کتاب #سیبویه همین مطلب را بیان کرده است.
🍀مرحوم #طبرسی در وجه اینکه در آیه یرونه بعیدا رای بمعنی #ظن و گمان است و در نراه قریبا بمعنی #علم است می فرماید: «خداوند سبحانه خبر داده است به آمدن #قیامت و علم به قیامت و #عذاب کفار دارد اما از آنجا که کفار اعتقادی به معاد ندارند پس به عذاب ظن و گمان دارند.»
🍀#علامه_مصطفوی در کتاب #التحقیق_فی_کلمات_القرآن بیان کرده است که: «اصل معنای رای مطلق دیدن است چه با چشم باشد چه با قلب یا مخیله و غیره. در صورتی که دیدن با قلب باشد مستلزم علم است. در صورتی که دیدن با مخیله باشد مستلزم ظن و گمان است و از اینجهت که اینها از افعال جوانحی هستند افعال قلوب اند و #متعدی_به_دو_مفعول می گردند.»
🟢وجه دوم: «تری» #مضارع_مجهول «اری یری» #باب_افعال باشد.
وجه دوم این است که «افتراک» فعل «تری» مضارع مجهول باب افعال از «اری یری» باشد و عمل ظن و معنی ظن را داشته باشد. معنی «افتراک معذبی» می شود: «آیا گمان می کنی که مرا عذاب کننده باشی؟»
🍀مرحوم #رضی بیان کرده است که یکی از افعال قلوب که فقط برای ظن وگمان می آید فعل «اری» مجهولی است یعنی المبنی للمفعول باشد که هم عمل ظن می کند یعنی دو مفعول را #نصب می دهد و هم معنای #ظن را دارد. «اری» مجهولی فقط برای ظن استعمال شده است و با اینکه «اری» معلومی بمعنی اعلم می آید ولی «اری» مجهولی به معنی علم استعمال نشده است.
🍀در کتاب #حاشیة_الصبان_علی_شرح_الاشمونی در ذیل شعر «و كنت أرى زيدا كما قيل سيدا» بیان کرده است که اری بضم همزه بمعنی اظن است و استعمال اری مجهولی به معنای ظن غالب است.
🍀#عباس_حسن در کتاب #الوافی توجیهاتی برای اینکه چرا اری مجهولی بمعنی و عمل ظن استعمال می گردد را بیان کرده است و همانطور که اشاره کرده است به نظر می رسد وجه این استعمال سماع باشد و توجیهات دیگر دارای تکلف است.
#رای #افتراک
#تجزیه_و_ترکیب
#نحو #ادبیات_عرب
📚شرح كتاب سيبويه ؛ ج1 ؛ ص282
📚البهجة المرضیه، ص138
📚همع الهوامع، ج1، ص360
📚مجمع البيان فى تفسير القرآن، ج10
📚التحقيق فى كلمات القرآن الكريم ؛ ج4 ؛ ص17
📚شرح رضی، ج4، ص109
📚النحو الوافی، ج2، ص16
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۸۳:
در آیه شریفه «سبحان الذي اسري بعبده لیلا ...»، معنای #باء چیست و چگونه ترجمه میشود؟!
#معنای_باء
#نحو #مفردات
#ادبیات_عرب
#تفسیر
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۸۳:
در آیه شریفه «سبحان الذي اسري بعبده لیلا ...»، معنای #باء چیست و چگونه ترجمه میشود؟!
✍پاسخ:
🌀#راغب در #مفردات برای لغت «اسری» بیان کرده است که «اسری» به معنی سیر شبانه است (السُّرَی: سیر اللّیل، یقال: سَرَی و أَسْرَی.
قال تعالی: فَأَسْرِ بِأَهْلِکَ* هود)
🌀همچنین نظری را نیز با لفظ «قیل» مطرح کرده است که محتمل است «اسری» از «سرو» باشد به معنی زمین واسع و «اسری» یعنی بردن در زمینهای وسیع (سُبْحٰانَ الَّذِی أَسْریٰ بِعَبْدِهِ [الإسراء/ ۱]، أی: ذهب به فی سراة من الأرض،)
🌀در هر صورت و بنا بر هر دو معنا، «باء» در «اسری بعبده» ، برای #تعدیه است. یعنی خداوند بنده اش را سیر داد یا او را بالا برد.
❌ «باء» را نباید به معنای #معیت گرفت چرا که معنای #باء_معیت اینگونه می شود که خداوند همراه با بنده اش در شب سیر کرد یا بالا رفت.
این معنا به قرینه اینکه فاعل آن خداوند است و انتساب سیر در شب و یا ارتفاع گرفتن برای خداوند معنای حقیقی نیست و وجهی برای مجازی بودن نیز ندارد (چرا که قید لنریه غایت اسری است که نشان دادن آیات به پیامبر است) بنابراین معنای باء معیت در اینجا سازگار نیست.
#معنای_باء
#نحو #مفردات
#ادبیات_عرب
#تفسیر
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۸۵
فایده #ان_مصدریه و ثمره آن در کلام چیست؟
#ان
#نحو #مفردات
#ادبیات_عرب
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۸۵
فایده #ان_مصدریه و ثمره آن در کلام چیست؟
✍پاسخ:
🌀#ان_مصدریه ، یکی از #مفردات است که #جمله را #تأویل_به_مفرد می برد یعنی جمله را برای نشستن در جایگاه نقش اختصاصی مفرد مانند #مبتدا و #فاعل و... مناسب سازی می کند.
🌀#معادل_فارسی « ان مصدریه » کلمه «اینکه» می باشد.
🌀یکی از تفاوتهای جمله مصدّر به ان مصدریه، قابلیت لحاظ #زمان وقوع فعل در کلام است.
🍀در جمله «ان تصوموا خیر لکم» ، هم «تصوموا» با آمدن #أن برای نشستن در جایگاه #مبتدا مناسب شده و هم زمان لحاظ شده است و معنایش این است: «اینکه روزه بگیرید برای شما بهتر است.»
🍀مثال۲: در جمله « ان تجمعوا بین الاختین» ، عطف به فاعل حرمت شده است و #أن، فعل «تجمعوا» را تبدیل به #مفرد و مناسب #عطف به #فاعل قرارداده است.
#ان
#نحو #مفردات
#ادبیات_عرب
📚بدایة النحو
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯