❓پرسش 84:
علت بناء بر ضم در منادای مفرد معرفه چیست؟!
✍🏽پاسخ:
🌀مقدمه: در مورد منادای مفرد معرفه، سه نظر وجود دارد:
🔹#کوفیون آن را #معرب و #مرفوع_بدون_تنوین می دانند.
🔸#فراء (از کوفیین) آن را مبنی بر ضم می داند ولی نقش #فاعل و #مفعول برای آن قائل نیست.
🔹#بصریون آن را مبنی بر ضم و آن را در #محل_نصب و مفعول برای #فعل_محذوف مانند (ادعو یا انادی) می دانند.
هر کدام از این سه گروه، توجیهی برای کلام خود ذکر کرده اند که با توجه به مورد سؤال، صرفا به توضیح نظر بصریین می پردازیم و توضیح سایر انظار در نشانی ذیل این متن، موجود است:
🌀منادای مفرد معرفه، در نظر بصریون مبنی بر ضم است.
🔹دلیل #بناء :
1- اگرچه در اصل کلماتی مانند «مریم» معرب هستند اما در جایگاه منادی مانند آیه شریفه «یا مریمُ انا لک هذا»مبنی اند. علت بناء، شباهت با « #کاف_خطاب » است و وجه شباهت، سه وجه « #خطاب »، « #تعریف » و « #افراد » می باشد. از آن جا که «کاف خطاب» مبنی و منادای مفرد معرفه شبیه آن است، ضرورتاً مبنی است.
2- برخی دیگر علت بناء را این دانسته اند که منادای مفرد معرفه، در جایگاه «کاف خطاب» واقع شده است به این بیان که مثلا اصل در «یا مریمُ» ، «یا انتِ» یا «یا ایاکِ» بوده است و چرا که در خطاب، شایسته است به جای اسم، #ضمیر_مخاطب ذکر شود. و چون ضمیر مخاطب، مبنی است، منادی که در جای آن نشسته نیز مبنی است.
🔸دلیل ضمه:
1- اگر منادی #مبنی_بر_فتح یا #مبنی_بر_کسر میشد، موجب #التباس می گردید فلذا مبنی بر ضم شده است. توضیح مطلب این است که بنای بر فتح، سبب التباس منادی با #غیر_منصرف میشد و بنای بر کسر سبب التباس با #مضاف_الی_النفس می گردید. بنابر این مبنی بر ضم شده است.
2- دلیل بنای بر ضم، برای ایجاد فرق بین منادی و #مضاف است زیرا مضاف به نفس مکسور و #مضاف_به_غیر_منصوب است فلذا مبنی بر ضم شده است تا با مضاف اشتباه نشود.
#علت_بناء_بر_ضم_منادای_مفرد_معرفه #منادای_مفرد_معرفه #منادی
#الانصاف #الانباری
#نحو #ادبیات_عرب
📚الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحو البصريين و الكوفيين، ج1، ص264
🌿〰️🌺〰️🌿〰️🌸〰️🌿〰️🌺〰️🌿〰️🌸〰️🌿〰️🌺
دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻🔻🔻
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭━❀❓❀━╮
@saluni
╰━❀📚❀━╯
❓پرسش۱۵۷:
کلمه اسم که اصلش سمو بوده، به اعتبار حرف آخرش #صحیح است یا غیر صحیح؟
✍پاسخ:
🔰پاسخ اجمالی:
اصطلاح صحیح در علم صرف، دارای دو معنای متفاوت است که طبق یک معنی کلمه «اسم» صحیح است و طبق یک معنی صحیح نیست.
🔰پاسخ تفصیلی:
🌀اسم #معرب به اعتبار حرف آخر به #صحیح و #غیرصحیح تقسیم میگردد که غیرصحیح #منقوص، #مقصور یا #ممدود است. برخی اسماء نیز ملحق به صحیح هستند که #شبه_صحیح نامیده می شوند.
🌀فایده این تقسیم در مواردی مانند کیفیت ظهور #اعرابهای_ثلاثه در آخر کلمه یا جواز #مد و #قصر اسم ممدود و مقصور مشخص می گردد.
🌀 از آنجا که در این تقسیم بندی حرف آخر صورت فعلی کلمه لحاظ می گردد نه صورت اصلی آن لذا کلمه اسم که حرف آخر آن میم است، صحیح محسوب می گردد و اعراب های ثلاثه در آخر آن ظاهر می گردد.
🌀تقسیم به صحیح و غیرصحیح در مورد دیگری نیز استعمال میگردد که ملاک در آن #عله بودن حروف اصلی کلمه است، کلمه اسم در این تقسیم بندی #معتل محسوب می گردد؛ بنابر اینکه اصل آن سمو بوده باشد که لام الفعل آن #حرف_عله است.
#تجزیه_کلمه_اسم
#تجزیه_و_ترکیب
#صرف
#ادبیات_عرب
📚صرف ساده،بخش اسم، تقسیمات اسم
📚جامع الدروس العربية: موسوعة من ثلاثة أجزاء، ص: 77
📚بداءة النحو، ص: 36
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۶۱:
در مورد کلمهٔ «ذوات» و اعراب و بنای آن توضیح دهید؟
✍پاسخ:
در کلمهٔ #ذوات، دو احتمال وجود دارد:
🟢 احتمال اول: ذوات جمع #ذات و #ذات مؤنث #ذو است که از اسماء #دائم_الاضافه و #معرب است.
🍀مثال: هی امراة ذات مال.
🟢 احتمال دوم: کلمهٔ #ذوات جمع #ذات به معنی حقیقت شیئ است که در این فرض نیز معرب است.
🍀 الله عليم بذات الصدور (اى بما فى الصدور)
⬅️لذا کلمهٔ #ذوات، در هر دو صورت معرب است.
#ادبیات_عرب
#مفردات #ذوات
#معرب #مبنی
#اعراب #بناء
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش۱۷۱:
#اسم در اصل #معرب است ولی به خاطر شباهت به #حروف #مبنی می گردد. این شباهتها را توضیح دهید؟
#معرب_و_مبنی
#نحو
#ادبیات_عرب
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش۱۷۱:
#اسم در اصل #معرب است ولی به خاطر شباهت به #حروف #مبنی می گردد. این شباهتها را توضیح دهید؟
#معرب_و_مبنی
#نحو
#ادبیات_عرب
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش۱۷۱:
#اسم در اصل #معرب است ولی به خاطر شباهت به #حروف #مبنی می گردد. این شباهتها را توضیح دهید؟
✍پاسخ:
🌀مقدمه: یکی از مباحث #ادبیاتعرب، #معرب یا #مبنی بودن #اسم است. اگر اسم معرب باشد، آخر آن اسم با تغییر #عوامل، تغییر میکند اما اگر اسم مبنی باشد، تغییر #عامل در آن تاثیر ندارد. به همین جهت شناخت #اسم_معرب از #اسم_مبنی اهمیت دارد.
🌀برای مبنی شدن اسم، ملاکهایی بیان شده است از آن جمله این است که اسم در صورتی که شباهت نزدیک به حرف(مُدنی) داشته باشد مبنی میگردد و این شباهت ها را به شباهت وضعی، معنوی، افتقاری و استعمالی تقسیم کرده اند که توضیح آن به شرح ذیل است:
🔹شباهتوضعی: مراد از #شباهت_وضعی این است که اسم، یک یا دو حرفی وضع شده باشد همانطور که اصل در #حروف این است که یک یا دو حرفی وضع شوند
🍀مثال: #ضمیر_متصل_مرفوعی «تُ» و «نا» در فعل «جئتَنا» ، اسم و مبنی است.
🔸شباهتمعنوی: مقصود از #شباهت_معنوی این است که اسم (علاوه بر معنای اسمی خود) متضمن یک #معنای_حرفی گردد.
🍀مثال: اسم «متی» مبنی است زیرا متضمن معنای «إن» شرطیه است و به همین خاطر مبنی گردیده است.
🔹شباهت افتقاری: مراد از #شباهت_افتقاری این است که اسمی برای استعمال حتما نیازمند به آمدن #فعل یا یک #جمله دیگر باشد همانطور که حرف هیچگاه به تنهایی استعمال نمی گردد و نیازمند کلمه دیگری برای رساندن معنای خود است.
🍀مثال: #اسم_موصول مثل «الذی» که شباهت افقاری به حروف دارد و به تنهایی استعمال نمی گردد بلکه باید با #جمله_صله استعمال گردد لذا #اسماء_موصول همه مبنی هستند.
🔸شباهت استعمالی: اگر اسمی مانند حرف در استعمال این ویژگی را دارد که #عامل واقع می شود ولی #معمول واقع نمی گردد ،مبنی میگردد؛ این شباهت را #شباهت_استعمالی می گویند.
🍀مثال: حرف برای استعمال شدن حتما نیاز دارد در کنار اسم یا فعل قرار بگیرد تا معنای خود را برساند و به تنهایی حرف معنایی ندارد. فعل ها مثل «هیهاتَ» که به معنی دور شد است و از آنجا که عمل می کند ولی اسم یا فعلی در آن عمل نمی کند و این از ویژگی حروف است لذا مبنی است.
همچنین اگر اسمی نه عامل باشد و نه معمول که شباهت به #حروف_عاطله دارد نیز مبنی گردد و این شباهت را نیز استعمالی مینامند.
🍀مثال: #اسم_صوت ها که نه عامل اند و نه معمول اینها به همین جهت که شباهت به حروف دارند مبنی میگردند.
#معرب_و_مبنی
#نحو
#ادبیات_عرب
📚شرح الرضي على الكافية، رضى الدين استر آبادى، محمد بن حسن، تاريخ وفات پديدآور: 686 ه. ق
📚البهجة المرضية على الفية ابن مالك، سيوطى، عبد الرحمن بن ابى بكر، تاريخ وفات پديدآور: 911 ه. ق
📚شرح ابن عقيل، ابن عقيل، عبد الله بن عبد الرحمن، تاريخ وفات پديدآور: 769 ه. ق
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯