❓پرسش 62:
ترکیب جملۀ «عندی کصدیقِ» چیست؟
✍️پاسخ:
🍀 عند⬅️ کلمۀ «عند»، #اسم_مکان حضور یا #اسم_زمان حضور و غالبا #منصوب به #ظرفیت و گاهی #مجرور به من میگردد (مانند: قُل کُلٌ مِن عندِالله.)
🍀یاء⬅️ یاء متکلم، #مضاف_الیه «عند» و محلا #مجرور است.
🍀عندی⬅️ عندی #متعلق به کان محذوف و نقش آن #خبر مقدم است.
🍀کاف و صدیق⬅️ در مورد «ک» دو نظر وجود دارد. برخی مانند #سیبویه، آن را همواره #حرف می دانند مگر در ضرورت و عده ای مانند #اخفش و #فارسی، اسم واقع شدن کاف تشبیه را در غیر ضرورت نیز جایز میدانند.
الف- بنابر قول سیبویه، در این عبارت «کاف» تشبیه، حرف جر و «صدیق» مجرور آن است. در این صورت، باید #مبتدا را محذوف گرفت، مثلا «شخص« یا «احد» محذوف، مبتدا است. در این صورت، اصل عبارت، «عندی شخصٌ کصدیقٍ» است که «کصدیق» جارومجرور و متعلق به کان محذوف و صفت برای «شخصٌ» می باشد.
ب- بنابرقول اخفش و فارسیّ، «کاف» مبتدای مؤخر و محلاً مرفوع است و «صدیق» مضاف الیه کاف و مجرور می باشد.
#اعراب #تجزیه_و_ترکیب
#مغنی_اللبیب
#البهجة_المرضیة
#نحو #ادبیات_عرب
📚البهجة المرضية على الفية ابن مالك، ص 245
📚مغني اللبيب، ج1، ص155
📚شرح الدماميني على مغني اللبيب، ج2، ص341
https://eitaa.com/saluni
❓پرسش 87:
نقش کلمهٔ بعد از اسم اشاره، چیست؟
✍🏽پاسخ:
اسمی که بعد از #اسم_اشاره قرار گرفته است، گاهی #مشار_الیه و گاهی غیر مشار الیه است:
🌀لفظ بعد از اسم اشاره در صورتی که غیر از مشار الیه باشد، بر حسب #عوامل نقش می گیرد.
🍀مثال: «ذلِكَ تَخْفيفٌ مِنْ رَبِّكُم» که «تخفیف» در این آیه مبارکه #خبر و #مرفوع است.
🌀در صورتی که لفظ مابعد اسم اشاره، همان مشارالیه اسم اشاره باشد، نقش آن #تابع و #اعراب آن مانند اسم اشاره است. ( در مورد این که این تابع، #بدل یا #عطف_بیان یا #نعت بوده یا جواز چند وجه از این موارد، بین #ادبا اختلاف است.)
🍀 مثال: در جملهٔ«قالت ألا ليتما هذا الحمام لنا»، کلمهٔ «حمام» مشارالیه و تابع «هذا» در اعراب است.(2)
🔅توضیح بیشتر: در صورتی که مابعد اسم اشاره، مشارالیه باشد، نقش آن تابع است. در این فرض⬇️
🔹برخی قائلند اگر آن اسم #مشتق باشد نعت و اگر #جامد باشد بدل یا عطف بیان است.(3) در صورتی که آن اسم جامد غیرِمؤول به مشتق باشد نعت بودن منتفی است و مردد بین بدل و عطف بیان است که برخی در اینصورت هر دو نقش را جایز دانسته اند.
🔸مرحوم #رضی، فرقی بین عطف بیان و بدل قائل نیست و عطف بیان را بدل می داند؛ لذا طبق نظر ایشان تفاوتی بین این دو نقش نیست.
🔹 همچنین طبق نظر #مشهور_نحاة که قائل اند بدل مقصود از نسبت است و عطف بیان برای توضیح بیشتر متبوع می آید، در صورتی که مشارالیه مقصود اصلی از حکم باشد بدل است و در صورتی که برای توضیح بیشتر متبوع آمده باشد عطف بیان است و با توجه به اینکه غالبا متکلم از آوردن اسم اشاره غرض خاصی دارد که نشان می دهد مقصود اصلی از حکم همان اسم اشاره است و مشارالیه را برای توضیح بیشتر آورده است می توان گفت در این موارد اسم مذکور بعد از اسم اشاره عطف بیان است و بدل نیست.
#نقش_کلمهٔ_بعداز_اسم_اشاره #تجزیه_و_ترکیب
#ادبیات_عرب
#نحو
📚1- أوضح المسالك إلى ألفية ابن مالك، ج1، ص305
📚2- النحو العربي، ج1، ص 226
📚3- بداءة النحو، ص61
🌿〰️🌺〰️🌿〰️🌸〰️🌿〰️🌺
دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻🔻🔻
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭━❀❓❀━╮
@saluni
╰━❀📚❀━╯
#نحو_المحبوب❤️
🌸 می خواستم 14 #صیغه را پشت سرهم #صرف کنم: محمد، علی، فاطمه، حسن، حسین… به یکباره احساس کردم یکی از صیغه ها بیشتر مورد #خطاب من است پس مفرد مذکر غایب، مخاطب من شد و من متکلم وحده شدم.
آری! اسم تو اعرف #معارف است ولی خیلی ها می خواهند که #نکره شود. با این وجود #معرفه همیشه در #ابتدا قرار می گیرد و نیاز به هیچ #مسوغ و مجوزی ندارد. همیشه #فاعل صریح هستی و فعلت #معلوم؛ #مجهول در تو راه ندارد.
🌸ای رکن هستی! تمنی من این است که همیشه #مفعول_معه تو باشم و همیشه لأجل تو زندگی کنم؛ پس #ظرفیت مرا بالا ببر تا فقط #متعلق به تو باشم متعلق به #مصدر_اصلی که ریشه تمام ذوات است می خواهم متعلق به وجود مطلق تو باشم که اگر چه دیده نمی شود ولی همیشه موجود #حاضر است.
🌸می خواهم #مبنی باشم تا #حرکت آخرم همه جا ثابت باشد و تحت تأثیر #عوامل مختلف تغییر نکنم. خواست من این است که با معیت تو #مبنی بر #سکون و آرامش باشم. آرزویم این است که همیشه #تابع تو بمانم و در همه حرکات از تو #تبعیت کنم و با اعمال مورد رضایت تو #مؤکد وجودت باشم.
🌸 دوست داشتم #بدل تو باشم ولی رسیدن به جایگاه ابدال تو ممتنع است؛ چراکه آنها در طول زمانها همیشه متوغل در ابهامند و هیچوقت #معرفه نمی شوند. آری! بدل نیستم ولی سعی می کنم خودم را به تو #معطوف کنم. من هیچوقت از تو #اضراب نمی کنم. #قسم می خورم و قسم خود را با #تأکید های فراوان همراه می کنم. و بدان همیشه #مجرور توام و تو عامل #جر من هستی.
ای #ضمیر مستتر! کی #بارز می شوی؟
🌸ای #مستغاث!
کی #ندبه های ما را پاسخ می دهی؟ هرچه عالم #مشغول_عنه تو شده کافی است کی مشغول به تو شویم؟ دیگر از تحذیر خسته شدیم مغری به ما بیا. تمام جهان مملو از #تنازع شده ای #اسم_فاعل عمل کن، همه ما #معمول هایت آماده عملیم. زمان #حال و #استقبال است دیگر زمان گذشته نیست تا عملی صورت نگیرد.
🌸 ای صدرنشین عالم!
کی بر قلوب داخل می شوی و ظن را به یقین محوّل می کنی؟
کی می رسد آن روزی که #حرف_تنبیه #ألا یا اهل العالم تو را بشنویم. آنگاه که جهان را #منادا ی خود کنی و جواب ندایت را بدهیم. آن زمان که اسلام را #رفع دهی و پرچم حق را بر فراز کعبه #نصب کنی و همه به سوی تو #مجرور شوند.
🌸 در آن #ظرف_زمان قلبهای مؤمنان #سکون پیدا می کند. هیچ #زائد و شبه زائدی در جهان نخواهد ماند و با #نفی_جنس ابلیس و توابعش جمله ی شرور محلی از #اعراب نخواهد داشت. ظلم حذفش واجب می شود و حق سد مسد آن می گردد. در آن هنگام تو تمام ابهامات را #تمییز می دهی همه چیز صریح می شود و نیازی به #کنایه ها و #استعاره ها و #مجازها نخواهیم داشت.
🌸 در آن موقع تمام عالم #حال ثابته خواهد داشت و عامل حال فقط تو هستی و #رابط های آن 313 معدود خواهند بود که همیشه درحال #نصب هستند. آن وقت فقط تفضیل دیده می شود و عالم متعجب از این تغییر می گردد.
به امید روزی که فاطمیه #اسم_مکان شود و مهدیه #اسم_زمان!
و به امید روزی که جهان #نحو تو حرکت کند...
🌿〰️🌺〰️🌿〰️🌸〰️🌿〰️🌺〰️🌿〰️🌸
دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻🔻🔻
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭━❀❓❀━╮
@saluni
╰━❀📚❀━╯
❓پرسش 104:
لطفا #ترکیب و #نقش_نحوی کلمات در عبارت «تراه قریبا امله» را بیان کنید؟
#تجزیه_و_ترکیب #اعراب
#صرف #نحو
#ادبیات_عرب
🌿〰️🌺〰️🌿〰️🌸〰️🌿〰️🌺〰️
دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻🔻🔻
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭━❀❓❀━╮
@saluni
╰━❀📚❀━╯
پاسخگو
❓پرسش 104: لطفا #ترکیب و #نقش_نحوی کلمات در عبارت «تراه قریبا امله» را بیان کنید؟ #تجزیه_و_ترکیب
❓پرسش 104:
لطفا #ترکیب و #نقش_نحوی کلمات در عبارت «تراه قریبا امله» را بیان کنید؟
✍پاسخ:
✳️ «رأی» به معنای علم یا ظن از #افعال_قلوب است که بر مبتدا و خبر داخل شده و آن دو را مفعول خود قرار می دهد.
❇️ این عبارت که در #خطبه_متقین و به عنوان یکی از اوصاف پرهیزکاران آمده است، دو #ترکیب میتواند داشته باشد:
1⃣ در عبارت«تراه قریبا أمله» «تری» به معنای علم است و ضمیر «هو» مفعول اول و «قریبا» مفعول دوم آن است. «أمله» نیز فاعل «قریبا» است که اضافه به ضمیر «هو» شده است. «قریبا» #صفت_مشبهه است و مانند #اسم_فاعل، در #فاعل عمل می کند.
2⃣ #ترکیب دیگر برای این عبارت این است که «تری» را تک مفعولی به معنای دیدن گرفته که در این صورت «قریبا» #حال از «ضمیر مفعولی» است و «أمله» نیز مانند #ترکیب قبل #فاعل آن است.
#تجزیه_و_ترکیب #اعراب
#صرف #نحو
#ادبیات_عرب
📚البهجة المرضية على الفية ابن مالك، ص140
🌿〰️🌺〰️🌿〰️🌸〰️🌿〰️🌺〰️
دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻🔻🔻
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭━❀❓❀━╮
@saluni
╰━❀📚❀━╯
❓پرسش127:
#اعراب و #بنا در #اعداد_اصلی و #اعداد_ترتیبی توضیح دهید؟
#نحو
#ادبیات_عرب
🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴
به کانال #سلونی بپیوندید🔻
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش127:
#اعراب و #بنا در #اعداد_اصلی و #اعداد_ترتیبی توضیح دهید؟
✍🏽پاسخ:
💠قسمت اول/ اعداد اصلی:
❇️در این قسمت، به بیان اعداد اصلی می پردازیم. اعداد اصلی شامل 4 قسم است:
1. مفرد: از 1تا10 و همچنین 100 و 1000 مفرد هستند (واحد إلى عشرة و مأة و ألف)
2. مركّب: از 11تا19 (أحد عشر إلى تسعة عشر)
3. عقود: 20 و اخوات آن (عشرون، ثلاثون، أربعون، خمسون، ستّون، سبعون، ثمانون، تسعون)
4. معطوف: 21تا99 غیر از عقود (واحد و عشرين إلى تسعة و تسعين إلّا ثلاثين و أخواتها)
❇️حکم اعداد اصلی به شرح زیر است:
🌀حكم عدد مفرد:
1. تذکیر و تانیث: عدد1و2 از حیث مطابق اراده ای که شده یا مطابق معدود می آیند اما از 3تا10 مخالف معدود می آیند. 100و1000 و مثنی و جمع آن ها در تذکیر و تانیث تفاوتی نمی کند.
🍀مثال: قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَد
🍀مثال2:و إِذْ أَرْسَلْناإِلَيْهِمُ اثْنَيْنِ فَكَذَّبُوهُما
🍀مثال3: لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ
2. معدود: بعد از 1و2 ذکر معدود نیازی نیست و بعد از 3تا10 معدود جمع و مجرور بنابر اضافه است و بعد از 100و1000 معدود مفرد و مجرور بنابر اضافه است.
🍀مثال: سَخَّرَها عَلَيْهِمْ سَبْعَ لَيالٍ وَ ثَمانِيَةَ أَيَّامٍ حُسُوماً
🍀مثال2: فِي كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ
🌀حكم عدد مركّب:
1. تذکیر و تانیث: عدد مرکب شامل دو جزء است که جزء اول آن عکس و جزء دوم آن موافق معدود از حیث جنس است الا11 و 12 که هر دو جزء موافق معدود است.
2. معدود: معدود آن ها مفرد و منصوب و نقش آن تمییز است.
🍀مثال1: عَلَيْها تِسْعَةَ عَشَرَ (أي: تسعة عشر مَلَكاً)
🍀مثال2:إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَباً
3. اعراب: دو جزء عدد مرکب، مبنی بر فتح است الا جزء اول عدد12 که اعراب مثنی دارد.
🍀مثال: وَ قَطَّعْناهُمُ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَسْباطاً.
🍀مثال2: إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً.
🌀حكم عدد عقود:
تذکیر و تانیث: این اعداد همیشه به شکل ثابت استعمال می شوند.
معدود: معدود آن ها مفرد و منصوب و نقش آن تمییز است.
اعراب: اعراب آن ها مانند جمع مذکر سالم است.
🍀مثال1: وَ واعَدْنا مُوسى ثَلاثِينَ لَيْلَةً.
🍀مثال2: وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً.
🌀حكم عدد معطوف:
تذکیر و تانیث: جزء اول آن عکس معدود و جزء دوم آن ثابت است.
معدود: معدود آن ها مفرد و منصوب و نقش آن تمییز است.
اعراب: اعراب بخش اول بخش عوامل است و اعراب بخش دوم، تابع آن است.
🍀مثال: إِنَّ هذا أَخِي لَهُ تِسْعٌ وَ تِسْعُونَ نَعْجَةً.
#اعداد_اصلی #نحو #ادبیات_عرب
📚بدائة النحو، ص335
🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴
به کانال #سلونی بپیوندید🔻
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش127:
#اعراب و #بنا در #اعداد_اصلی و #اعداد_ترتیبی توضیح دهید؟
✍🏽پاسخ:
💠قسمت دوم/ اعداد ترتیبی:
🌀اعداد ترتیبی:
همان طور که بیان شد، اعداد ترتیبی دلالت بر رتبۀ شیئ می کند مانند «اول، دوم، سوم و...» که معادل عربی آن، «أوّل، ثانٍ، ثالث، رابع، خامس، سادس، سابع، ثامن، تاسع، عاشرو...» است. اعداد ترتیبی نیز مانند اعداد اصلی 4قسم است:
مفرد: «أوّل، ثانٍ، ... و أولى، ثانية، ...»
مرکب: «حادي عشر، ... و حادية عشرة، ...»
العقود: «عشرون، ...»
المعطوف: «حادي و عشرون، ... و حادية و عشرون، ...»
🌀احکام اعداد ترتیبی:
🔹جنس: عدد ترتیبی از حیث جنس(تذکیر و تانیث) مطابق معدودش می باشد الا عقود و 100و100«مأة» و «ألف» که همیشه به لفظ واحد ذکر می شود. بنابر این مفرد، دو جزء مرکب و جزء اول از معطوف مطابق معدود است.
🍀مثال: «الباب الأوّل، الرسالة الأُولى»، «الإمام الثّاني عشر، الرسالة الثّانية عشرة»، «الباب العشرون، الرسالة العشرون»، «الباب الحادي و العشرون، الرسالة الحادية و العشرون».
🔹اعراب:
عدد ترتیبی نعت و صفت برای معدودش محسوب می گردد و به حسب عوامل اعراب می پذیرد به شرط آن که معدود ذکر نشود.
🍀مثال:«هذا أوّلٌ» و «رأيت الأوّلَ» و «مررت بالأوّلِ»
عدد مرکب مطلقا دو جزئش مبنی بر فتح است.
🍀مثال: «الفصل الخامس عشر و المقالة الثامنة عشرة»
#اعداد_ترتیبی #نحو #ادبیات_عرب
📚بداءة النحو ؛ ص342
🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸🇵🇸
به کانال #سلونی بپیوندید🔻
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۶۱:
در مورد کلمهٔ «ذوات» و اعراب و بنای آن توضیح دهید؟
✍پاسخ:
در کلمهٔ #ذوات، دو احتمال وجود دارد:
🟢 احتمال اول: ذوات جمع #ذات و #ذات مؤنث #ذو است که از اسماء #دائم_الاضافه و #معرب است.
🍀مثال: هی امراة ذات مال.
🟢 احتمال دوم: کلمهٔ #ذوات جمع #ذات به معنی حقیقت شیئ است که در این فرض نیز معرب است.
🍀 الله عليم بذات الصدور (اى بما فى الصدور)
⬅️لذا کلمهٔ #ذوات، در هر دو صورت معرب است.
#ادبیات_عرب
#مفردات #ذوات
#معرب #مبنی
#اعراب #بناء
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش۱۷۵:
تفاوت کلمه #غیر در حالت #وصفیه و #استثنائیه را بیان کنید؟
✍پاسخ:
🌀#مرحوم_رضی در شرح خود، در توضیح کلام #ابن_حاجب درباره غیر می فرماید: اصل در معنای #غیر، بیان مغایرت #مجرور با #موصوفش است که این مغایرت دو قسم است:
گاهی مغایرت ذاتی است.
🍀مثال: در «مررت برجل غیر زید» مغایرت زید و رجل ذاتی است.
گاهی مغایرت در صفت است.
🍀مثال: در «دخلت بوجه غیر الذی خرجت به» مغایرت وجه قبل از خروج و وجه حین خروج قصد شده که مغایرت در وصف است.
🌀 از آنجا که #استثناء نیز بیان مغایرت مابعد #ادات_استثناء با ماقبل می کند از جهت نفی و اثبات، لذا مابعد #غیر و #الّا، هر دو به نحوی دلالت بر مغایرت با ماقبل خود می کنند و در برخی مواضع حمل بر یکدیگر می شوند. معنی حمل غیر بر إلا این است که دلالت بر مغایرت مجرور خود با ماقبل می کند به نحو نفی واثبات نه به نحو مغایرت ذاتی یا صفتی. إلا نیز در موضعی که حمل برغیر می گردد دلالت بر مغایرت ذاتی یا صفتی می کند نه مغایرت نفی و اثباتی.
🍀مثال: در آیه «لو کان فیهما آلهة إلا الله لفسدتا»، إلا دلالت دارد برمغایرت ذاتی مابعد با ماقبل دارد یعنی آلهه ای که الله نیستند و غیر الله هستند.
🌀درباره #اعراب غیر و الا و مابعدشان در جایی که حمل بر دیگری شده اند اینگونه است که از آنجا که إلا #حرف است در موضعی که حمل بر غیر شده است نیز اعراب نمی پذیرد و اعراب مستحق غیر به مابعد الا داده می شود همچنین در موضعی که غیر به معنای إلا آمده است از آنجا که #اسم است و اعراب می پذیرد و مابعدش مجرور شده است و اعراب #جر دارد اعرابی که مابعد الا می گرفت به خود غیر عاریة داده می شود به همین دلیل است در صورت #عطف بر مابعد غیر #عطف_بر_محل اعرابی آن نیز جائز است 🍀مثال: در مثال «ما جائنی القوم غیر زید و عمرو» اعراب #جر بنابر #عطف_بر_لفظ جائز است و اعراب #رفع بنابر #عطف_بر_محل زید جایز است.
#غیر
#مفردات
#نحو
#ادبیات_عرب
📚شرح رضی علی الکافیه، جلد2، صفحه125
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯