❓پرسش 62:
ترکیب جملۀ «عندی کصدیقِ» چیست؟
✍️پاسخ:
🍀 عند⬅️ کلمۀ «عند»، #اسم_مکان حضور یا #اسم_زمان حضور و غالبا #منصوب به #ظرفیت و گاهی #مجرور به من میگردد (مانند: قُل کُلٌ مِن عندِالله.)
🍀یاء⬅️ یاء متکلم، #مضاف_الیه «عند» و محلا #مجرور است.
🍀عندی⬅️ عندی #متعلق به کان محذوف و نقش آن #خبر مقدم است.
🍀کاف و صدیق⬅️ در مورد «ک» دو نظر وجود دارد. برخی مانند #سیبویه، آن را همواره #حرف می دانند مگر در ضرورت و عده ای مانند #اخفش و #فارسی، اسم واقع شدن کاف تشبیه را در غیر ضرورت نیز جایز میدانند.
الف- بنابر قول سیبویه، در این عبارت «کاف» تشبیه، حرف جر و «صدیق» مجرور آن است. در این صورت، باید #مبتدا را محذوف گرفت، مثلا «شخص« یا «احد» محذوف، مبتدا است. در این صورت، اصل عبارت، «عندی شخصٌ کصدیقٍ» است که «کصدیق» جارومجرور و متعلق به کان محذوف و صفت برای «شخصٌ» می باشد.
ب- بنابرقول اخفش و فارسیّ، «کاف» مبتدای مؤخر و محلاً مرفوع است و «صدیق» مضاف الیه کاف و مجرور می باشد.
#اعراب #تجزیه_و_ترکیب
#مغنی_اللبیب
#البهجة_المرضیة
#نحو #ادبیات_عرب
📚البهجة المرضية على الفية ابن مالك، ص 245
📚مغني اللبيب، ج1، ص155
📚شرح الدماميني على مغني اللبيب، ج2، ص341
https://eitaa.com/saluni
❓پرسش 87:
نقش کلمهٔ بعد از اسم اشاره، چیست؟
✍🏽پاسخ:
اسمی که بعد از #اسم_اشاره قرار گرفته است، گاهی #مشار_الیه و گاهی غیر مشار الیه است:
🌀لفظ بعد از اسم اشاره در صورتی که غیر از مشار الیه باشد، بر حسب #عوامل نقش می گیرد.
🍀مثال: «ذلِكَ تَخْفيفٌ مِنْ رَبِّكُم» که «تخفیف» در این آیه مبارکه #خبر و #مرفوع است.
🌀در صورتی که لفظ مابعد اسم اشاره، همان مشارالیه اسم اشاره باشد، نقش آن #تابع و #اعراب آن مانند اسم اشاره است. ( در مورد این که این تابع، #بدل یا #عطف_بیان یا #نعت بوده یا جواز چند وجه از این موارد، بین #ادبا اختلاف است.)
🍀 مثال: در جملهٔ«قالت ألا ليتما هذا الحمام لنا»، کلمهٔ «حمام» مشارالیه و تابع «هذا» در اعراب است.(2)
🔅توضیح بیشتر: در صورتی که مابعد اسم اشاره، مشارالیه باشد، نقش آن تابع است. در این فرض⬇️
🔹برخی قائلند اگر آن اسم #مشتق باشد نعت و اگر #جامد باشد بدل یا عطف بیان است.(3) در صورتی که آن اسم جامد غیرِمؤول به مشتق باشد نعت بودن منتفی است و مردد بین بدل و عطف بیان است که برخی در اینصورت هر دو نقش را جایز دانسته اند.
🔸مرحوم #رضی، فرقی بین عطف بیان و بدل قائل نیست و عطف بیان را بدل می داند؛ لذا طبق نظر ایشان تفاوتی بین این دو نقش نیست.
🔹 همچنین طبق نظر #مشهور_نحاة که قائل اند بدل مقصود از نسبت است و عطف بیان برای توضیح بیشتر متبوع می آید، در صورتی که مشارالیه مقصود اصلی از حکم باشد بدل است و در صورتی که برای توضیح بیشتر متبوع آمده باشد عطف بیان است و با توجه به اینکه غالبا متکلم از آوردن اسم اشاره غرض خاصی دارد که نشان می دهد مقصود اصلی از حکم همان اسم اشاره است و مشارالیه را برای توضیح بیشتر آورده است می توان گفت در این موارد اسم مذکور بعد از اسم اشاره عطف بیان است و بدل نیست.
#نقش_کلمهٔ_بعداز_اسم_اشاره #تجزیه_و_ترکیب
#ادبیات_عرب
#نحو
📚1- أوضح المسالك إلى ألفية ابن مالك، ج1، ص305
📚2- النحو العربي، ج1، ص 226
📚3- بداءة النحو، ص61
🌿〰️🌺〰️🌿〰️🌸〰️🌿〰️🌺
دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻🔻🔻
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭━❀❓❀━╮
@saluni
╰━❀📚❀━╯