❓پرسش 84:
علت بناء بر ضم در منادای مفرد معرفه چیست؟!
✍🏽پاسخ:
🌀مقدمه: در مورد منادای مفرد معرفه، سه نظر وجود دارد:
🔹#کوفیون آن را #معرب و #مرفوع_بدون_تنوین می دانند.
🔸#فراء (از کوفیین) آن را مبنی بر ضم می داند ولی نقش #فاعل و #مفعول برای آن قائل نیست.
🔹#بصریون آن را مبنی بر ضم و آن را در #محل_نصب و مفعول برای #فعل_محذوف مانند (ادعو یا انادی) می دانند.
هر کدام از این سه گروه، توجیهی برای کلام خود ذکر کرده اند که با توجه به مورد سؤال، صرفا به توضیح نظر بصریین می پردازیم و توضیح سایر انظار در نشانی ذیل این متن، موجود است:
🌀منادای مفرد معرفه، در نظر بصریون مبنی بر ضم است.
🔹دلیل #بناء :
1- اگرچه در اصل کلماتی مانند «مریم» معرب هستند اما در جایگاه منادی مانند آیه شریفه «یا مریمُ انا لک هذا»مبنی اند. علت بناء، شباهت با « #کاف_خطاب » است و وجه شباهت، سه وجه « #خطاب »، « #تعریف » و « #افراد » می باشد. از آن جا که «کاف خطاب» مبنی و منادای مفرد معرفه شبیه آن است، ضرورتاً مبنی است.
2- برخی دیگر علت بناء را این دانسته اند که منادای مفرد معرفه، در جایگاه «کاف خطاب» واقع شده است به این بیان که مثلا اصل در «یا مریمُ» ، «یا انتِ» یا «یا ایاکِ» بوده است و چرا که در خطاب، شایسته است به جای اسم، #ضمیر_مخاطب ذکر شود. و چون ضمیر مخاطب، مبنی است، منادی که در جای آن نشسته نیز مبنی است.
🔸دلیل ضمه:
1- اگر منادی #مبنی_بر_فتح یا #مبنی_بر_کسر میشد، موجب #التباس می گردید فلذا مبنی بر ضم شده است. توضیح مطلب این است که بنای بر فتح، سبب التباس منادی با #غیر_منصرف میشد و بنای بر کسر سبب التباس با #مضاف_الی_النفس می گردید. بنابر این مبنی بر ضم شده است.
2- دلیل بنای بر ضم، برای ایجاد فرق بین منادی و #مضاف است زیرا مضاف به نفس مکسور و #مضاف_به_غیر_منصوب است فلذا مبنی بر ضم شده است تا با مضاف اشتباه نشود.
#علت_بناء_بر_ضم_منادای_مفرد_معرفه #منادای_مفرد_معرفه #منادی
#الانصاف #الانباری
#نحو #ادبیات_عرب
📚الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحو البصريين و الكوفيين، ج1، ص264
🌿〰️🌺〰️🌿〰️🌸〰️🌿〰️🌺〰️🌿〰️🌸〰️🌿〰️🌺
دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻🔻🔻
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭━❀❓❀━╮
@saluni
╰━❀📚❀━╯