JRJ_Volume 4_Issue 3_Pages 127-150.pdf
309K
#مقاله بازخوانی انتقادی دیدگاه محقق خراسانی (ره) در #تجری با تکیه بر نظرات حضرت امام خمینی (ره)
✔️ #چکیده
#تجرّی به معنای مخالفت کردن با حجّت شرعی یا عقلی است بدون آنکه مخالفتی با واقع شده باشد. این مسأله از مقولاتی است که بسته به نوع نگاه به آن دارای ماهیت متفاوت میشود؛ اما چون در دانش اصول فقه به آن پرداخته میشود، در حکم آن میان اصولیان اختلاف نظر وجود دارد. در این میان محقّق خراسانی قائل به #حرمت آن و #استحقاق_عقاب برای فردی است که این کار را انجام میدهد.
وی برای اثبات نظر خود به موارد و ادلهای چند اشاره نموده و به مباحث دخیل در این بحث مانند عدم اختیاری بودن فعل متجرّی، بررسی #اختیاری بودن مقوله #اراده یا عدم آن و بررسی قُرب و بُعد انسان نسبت به ساحت مولا اشاره میکند.
در مقابل این دیدگاه، امام خمینی با بررسی دقیق #ماهیت تجرّی، قائل به #عدم_حرمت و #عدم_استحقاق عذاب نسبت به #متجرّی است و با این ملاک به نقد دیدگاههای محقّق خراسانی پرداخته است.
در این نوشتار که به شیوه #توصیفی_تحلیلی صورت گرفته، ضمن پذیرش #فقهی بودن ماهیت تجرّی، #صحّت و #دقّت_نظر امام خمینی در موارد مورد نزاع مورد تأیید قرار گرفته است.
@tafaqqoh
🔖 #دریافت_مقاله تازه منتشر شده واکاوی نظریه «وقوع در مشیخه [کتاب] من لایحضره الفقیه و دلالت آن بر وثاقت مؤلّف» با تأکید بر کتاب «النّوادر» ابراهیم بن هاشم قمی
🖊 استاد محقق سید علیرضا حسینی شیرازی زید عزه
🌐 http://majaleh-a.ir/WebUsers/majaleh-a/UploadFiles/OK/13990809250485-F.pdf
✔️ #چکیده
بر پایه مقدّمه «کتاب من لایحضره الفقیه»، پشتوانه شیخ صدوق برای تدوین کتابی که به #صحّت و #صدور روایاتش از معصومان علیهم السلام #اطمینان دارد، کتابهایی حدیثی است که ضمن #اشتهار در جامعه علمی آنروز، مورد عمل و مراجعه نیز بوده است.
علّامه مجلسی، نخستین اندیشمندی است که از یادکرد نام #راوی در #مشیخه صدوق، مدح او را برداشت میکند. برخی رجالیان، این مسأله را حاکی از #توثیق_راوی دانسته و برخی، هرگونه دلالتی را برای آن نفی کردهاند. در برخی جوامع رجالی #معاصر، از این قاعده برای توثیق #ابراهیم_بن_هاشم بهرهبرداری شده است. پس از تحلیل و ارزیابی قاعده، این نتیجه بهدست آمد که نه راویان واقعشده در آغاز اَسناد کتاب، همگی صاحب کتاباند و نه مقدّمه الفقیه، #اعتبار همهجانبه منابع کتاب را میرساند؛ بلکه تنها در صدد بیان «اعتبار نسبی و فی الجمله» منابع خود میباشد. از این رو نمیتوان حکم شیخ صدوق را بر صاحب تألیفبودن و وثاقتِ افراد نامبرده در آغاز سندها حمل کرد. نگاشته حاضر، پس از تحلیل ۱۰ روایت ابراهیم بن هاشم در الفقیه، با نظر به اینکه آوردن نام وی در آغاز اَسناد، گزارشگر نقل از کتاب «النوادر» اوست و نیز شیخ صدوق در ابواب #الزامی فقه مانند #حدود و #دیات به این روایات، فتوا داده، میتوان نتیجه گرفت که این کتاب در شمار کتابهای مشهور و مُعتمَدبه بوده است. تدوین کتابی متقن که مورد اعتماد شیخ صدوق واقع شده، میتواند نشانگر #مدح و اعتماد به نویسنده آن باشد. هرچند نباید از نظر دور داشت که پذیرش روایتهای کتاب النوادر، میتواند به دلیل بهرهگیری آن از منابع مورد اعتماد پیشین مانند کتابهای #یونس_بن_عبدالرحمن یا تکیه بر شواهد اطمینانبخش بوده باشد که در این صورت، الزاما وثاقت نگارنده آن را نتیجه نخواهد داد.
#پژوهش_حدیثی #پژوهش_رجالی
@tafaqqoh
🔖 #دریافت_مقاله مجرای اصل صحت در معاملات با تأکید بر امکان جریان آن در شبهات حکمیه
✔️ #چکیده
#اصل_صحت به عنوان یکی از اصولی است که میتواند بسیاری از مجهولات قضایی را حل نماید از اهمیت بالایی، علیالخصوص در باب #معاملات برخوردار است. در این مقاله در صددیم که به بررسی امکان جریان اصل #صحت در دو زمینهی مهم از #شبهات_حکمیه بپردازیم:
۱. جریان #اصالة_الصحة در شک در #جزئیت جزء زائد یا #شرطیت امر مشکوک الشرطیه (و مانعیت). ۲. امکان جریان اصالة الصحة برای حکم به صحت #عقود بینام و تردید در صحت #شروط_ضمن_العقد.
در مورد اول به اعتقاد ما جریان اصالةالصحة موجب نظر به جریان این اصل در شبهات حکمیه میگردد و در صورت بلامانع دانستن این امر میان اصل صحت به عنوان اصلی #غیرلفظی با اصولی همچون #برائت هممجرا میگردد ولی با دقتی عمیقتر و تفکیک ریشه، مبنا و مفهوم اصل صحت در کلام فقها و حقوقدانان به نظر اصل صحت گاهی به عنوان #اصلی_لفظی و گاهی به عنوان #اصلی_عملی تلقی میگردد و در جایی که به عنوان اصلی غیرلفظی است در شبهات #حکمیه جریان نمییابد و بدین ترتیب تداخلی با اصولی همچون #اصل_برائت در #احکام_وضعی نمیکند. در مورد دوم یعنی قراردادهای جدید در حقوق اسلام هم همین تفکیک معنا و مبنا در کلام فقها دیده میشود که عدم دقت موجب شده برخی چنین پندارند که اصل صحت در کلام عمدهی فقها اصلی مستقل از #اصول_لفظیه است. در هر حال اصل صحت به عنوان یک اصل غیرلفظی در #شبهات_موضوعیه یعنی در عقودی که در عالم خارج محقق میگردند جاری میشود نه در شبهات حکمیه، نباید این اصل را با صحت به عنوان اصلی لفظی خلط نمود.
🖇️ دریافت متن کامل مقاله
@tafaqqoh